Όχι, η χρήση μάσκας δεν προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα σε παιδιά

Σε βίντεο που κυκλοφόρησε πρόσφατα στο Facebook παρουσιάζονται ισχυρισμοί περί επικινδυνότητας χρήσης μάσκας από παιδιά σχολική ηλικίας. Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν ευσταθούν.

Το σχετικό βίντεο:

Τι ισχύει

Η παρουσιάστρια του εν λόγω βίντεο δεν έχει την οποιαδήποτε ιατρική κατάρτιση, αντίθετα η ιδιότητα της, όπως δηλώνει, είναι αστρολόγος, ενώ σε κανένα σημείο του βίντεο ή στο κείμενο της σχετικής της δημοσίευσης δεν δίνει την οποιαδήποτε πηγή προς υποστήριξη των ισχυρισμών της. Μεταξύ άλλων παρουσιάζονται εντός του βίντεο ισχυρισμοί περί υποτιθέμενης πρόκλησης αναπνευστικών προβλημάτων σε παιδιά σχολικής ηλικίας τα οποία χρησιμοποιούν μάσκα για πολλές ώρες.

Η χρήση μάσκας, σύμφωνα με επίσημους επιστημονικούς φορείς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων, αποτελεί ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό εργαλείο στη προσπάθεια περιορισμού μετάδοσης του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 και της νόσου COVID-19 που προκαλεί.

Όσον αφορά τον ισχυρισμό ότι η χρήση μάσκας τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά μπορεί να προκαλέσει ελλιπή πρόσληψη οξυγόνου, πρόκειται για ανυπόστατη εικασία.

Όπως έχουμε αναφέρει και σε πρόσφατο άρθρο μας, oι πόροι στις χειρουργικές μάσκες και τα καύματα προσώπου έχουν εύρος διαμέτρου από 80-500 μικρόμετρα (μm). [πηγή]

Στο πλαίσιο εξέτασης του ισχυρισμού υποθέτουμε ότι μια μάσκα έχει διάμετρο πόρων 80 μικρόμετρα, παίρνουμε δηλαδή ως υποθετικό παράδειγμα μια μάσκα στο κατώτατο άκρο του εύρους.

Η διάμετρος ενός μορίου διοξειδίου του άνθρακα είναι 330 πικόμετρα (pm), δηλαδή περίπου 245 χιλιάδες φορές μικρότερη από τους πόρους της μάσκας ενώ το μόριο του οξυγόνου έχει διάμετρο 346 πικόμετρα (pm) δηλαδή 231 χιλιάδες φορές μικρότερη από τους πόρους της μάσκας. Με απλά λόγια τόσο το μόριο του διοξειδίου του άνθρακα όσο και αυτό του οξυγόνου μπορούν να περάσουν τους πόρους της μάσκας με πολύ μεγάλη ευκολία. [πηγή]

Για να εξακριβώσουμε αν μια πρακτική όπως η χρήση ενός συγκεκριμένου τύπου μάσκας προκαλεί μείωση του οξυγόνου που προσλαμβάνουμε πρέπει να μετρήσουμε τα επίπεδα κορεσμού οξυγόνου ή αλλιώς το κλάσμα αιμοσφαιρίνης κορεσμένης σε οξυγόνο προς τη συνολική αιμοσφαιρίνη στο αίμα.

Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται πολύ συγκεκριμένη ισορροπία σε αυτή τη παράμετρο, συγκεκριμένα το ποσοστό κορεσμού πρέπει να είναι μεταξύ 95%-100% και μια διατάραξη της όπως η εικαζόμενη συνεχής μείωση του οξυγόνου που προσλαμβάνουμε μέσω χρήσης μάσκας θα εμφανίζονταν σε μέτρηση του κορεσμού οξυγόνου. Για να απαντήσουν λοιπόν στις εικασίες περί μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο αίμα, πολλοί γιατροί φωτογραφήθηκαν να κάνουν τεστ για μέτρηση του κορεσμού οξυγόνου τους μετά από πολύωρη χρήση μάσκας. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ποσοστά 98%-100%. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Το αν τα παιδιά μικρής ηλικίας έχουν τον οποιονδήποτε κίνδυνο από τη χρήση μάσκας έχει απαντηθεί ήδη από τους αρμόδιους φορείς υγείας. Συγκεκριμένα, τόσο η Αμερικανική Παιδιατρική εταιρία όσο και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών νοσημάτων έχουν αναφέρει πως, όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών μπορούν να φορέσουν άφοβα μάσκα. Το βασικό πρόβλημα με παιδιά κάτω των 5 ετών είναι ο φόβος ότι δε θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τις μάσκες χωρίς συνεχή και αυστηρή επιτήρηση. [πηγή 1][πηγή 2]

Τις ίδιες οδηγίες έχει δώσει και η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία σε πρόσφατο δελτίο τύπου:

Πολλοί παιδίατροι, ιατροί άλλων ειδικοτήτων και γονείς μας απευθύνουν πολλά μηνύματα σχετικά με τη χρήση της μάσκας στα παιδιά. Είναι γνωστό σε όλους μας ότι ο νέος κορωνοϊός (SARS-COV-2) είναι εδώ και προσβάλλει όλες τις ηλικίες, από τη νεογνική μέχρι τις μεγάλες ηλικίες.

Βέβαια υπάρχουν και εκείνοι, που παρά τα εκατομμύρια κρουσμάτων και την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ζωών παγκοσμίως, δεν αποδέχονται την παρουσία του ιού και επιμένουν στη μετάδοση fake news. Το πειστήριο για την ύπαρξη και την επικινδυνότητα του ιού είναι η επίσκεψη σε μονάδα εντατικής νοσηλείας και η παρακολούθηση από διαχωριστικό υαλοπίνακα επί αρκετό χρονικό διάστημα των αρρώστων.

Τα μέτρα πρόληψης είναι γνωστά. Πλύσιμο χεριών, τήρηση αποστάσεων και χρήση μάσκας. Στο στάδιο που βρισκόμαστε σήμερα, το μοναδικό όπλο, που έχουμε στα χέρια μας για την προστασία των παιδιών είναι η χρήση μάσκας.

1) Σε ποιες ηλικίες μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μάσκα;

Η μάσκα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών. Τόσο η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής όσο και το CDC της Αμερικής αλλά και η Παγκόσμια Παιδιατρική Εταιρεία συνιστούν τη μάσκα σε παιδιά άνω των 2 ετών.

2) Η χρήση της μάσκας δημιουργεί πρόβλημα στην αναπνοή:

ΟΧΙ. Ακόμη και όταν παίζει ή τρέχει το παιδί στο διάλλειμα. Εξαιρείται η περίπτωση της έντονης γυμναστικής άσκησης (τότε όμως πρέπει να τηρούνται μεγάλες αποστάσεις) ή περιπτώσεις ύπαρξης χρόνιου σοβαρού αναπνευστικού προβλήματος, συνήθως κληρονομικού.

3) Η μάσκα παρεμβαίνει στην ανάπτυξη των πνευμόνων;

ΟΧΙ. Σε άτομα που χρησιμοποιούν μάσκα για μακρύ χρονικό διάστημα δεν έχει βρεθεί καμία ένδειξη ότι επηρεάζει την ανάπτυξη των πνευμόνων. Βλάβες στο πνευμονικό παρέγχυμα δημιουργούνται κυρίως από λοιμώξεις, που η μάσκα προστατεύει.

4) Μπορεί η μάσκα να εξασθενήσει το αμυντικό (ανοσολογικό) σύστημα του παιδιού;

OXI. Η μάσκα δεν έχει καμία επίδραση στο αμυντικό σύστημα, αντίθετα το προστατεύει.

5) Η μάσκα προστατεύει μόνο από λοίμωξη COVID-19;

Η χρήση μάσκας προστατεύει από τη γρίπη, COVID-19 και άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Κάθε χρόνο μετά τα Χριστούγεννα τα περισσότερα σχολεία σχεδόν έκλειναν για 1-1.5 μήνες εξαιτίας της γρίπης. Αυτά τα παιδιά με τη μάσκα δεν θα αρρωστήσουν.

6) Τι μάσκα πρέπει να χρησιμοποιούμε;

Οι υφασμάτινες μάσκες, συστήνονται για τα παιδιά, από όλους τους οργανισμούς. Θα πρέπει βέβαια να είναι διαφορετικό μέγεθος για τα μικρά παιδιά απ΄ ότι στα μεγαλύτερα παιδιά. Θα πρέπει να είναι άνετη και να φοριέται σωστά. Και εδώ βρίσκεται το σημείο προσοχής!!. Στην εκμάθηση του παιδιού να τη χρησιμοποιεί σωστά. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να ακολουθούνται από τους γονείς οι κανόνες για τον σχολαστικό καθαρισμό της.

7) Μπορεί το παιδί να μάθει να φορά τη μάσκα σωστά;

Τα παιδιά μαθαίνουν πολύ εύκολα και αφομοιώνουν τις οδηγίες – μερικές φορές πολύ πιο εύκολα και από τους ενήλικες. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι στα πολύ μικρά παιδιά να τα εκπαιδεύσουμε να φορούν και να ανέχονται τη μάσκα. Φορέστε μάσκα στο αγαπημένο λούτρινο ζωάκι του παιδιού, να φορέσουν οι γονείς και τα παιδιά μάσκα μπροστά στο καθρέφτη, να τους εξηγήσουμε ότι με τη μάσκα προσπαθούμε να κρατήσουμε μακριά τα «κακά» μικρόβια, να δεχθούμε ερωτήσεις και να τους απαντήσουμε. Τα παιδιά μας μαθαίνουν τόσα πολλά από πολύ μικρή ηλικία που πραγματικά μια πρακτική εφαρμογή δεν θα τους δημιουργήσει κανένα απολύτως πρόβλημα και η γνώση θα αφομοιωθεί άμεσα. Αρκεί να γίνει σωστά! Η εκπαίδευση των παιδιών για τη χρήση μάσκας πρέπει να γίνεται εκτός από τους γονείς και από τους εκπαιδευτικούς, που πρέπει να βοηθούν τα παιδιά ειδικά στην αρχή μέχρι να εξοικειωθούν.

8) Είναι επικίνδυνη η μάσκα και για πόσο χρόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί;

Η μάσκα αποτελεί μέρος καθημερινής ρουτίνας σε άλλες γεωγραφικές περιοχές, όπως π.χ. στην Άπω Ανατολή πολλά χρόνια πριν την εμφάνιση της COVID-19.

9) Ποια είναι τα οφέλη από τη χρήση της μάσκας;

1. Προστατεύει από τη μετάδοση του COVID-19
2. Προστατεύει από τη γρίπη
3. Υπάρχει και το επιπρόσθετο κέρδος ότι βοηθά στην ελάττωση της εξάπλωσης άλλων οξέων ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων
4. Δεν νοσούν τα παιδιά γεγονός και παράλληλα προστατεύονται και τα άτομα τρίτης ηλικίας που τα παιδιά έρχονται σε επαφή (παππούδες)
5. Τα παιδιά δεν αναγκάζονται σε απουσίες και διακοπή της εκπαίδευσης που λαμβάνουν στο σχολείο

Το εμβόλιο για την αντιμετώπιση της COVID-19 θα το χρησιμοποιήσουμε τη στιγμή που θα έχουμε τον έλεγχο αποτελεσματικότητας, την έγκριση για ασφαλή χρήση και την επάρκεια παραγωγής του. Μέχρι τότε θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον ιό με τα μέσα που διαθέτουμε. Πρέπει να τονιστεί ότι η Ελλάδα είναι η ΜΟΝΑΔΙΚΗ χώρα στο κόσμο που χορηγεί ΔΩΡΕΑΝ όλα τα εμβόλια που υπάρχουν στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ, η μάσκα προστατεύει από τη μετάδοση της COVID-19 και άλλων ιογενών λοιμώξεων. Η χρήση μάσκας είναι απολύτως ασφαλής, εύκολος ο τρόπος εφαρμογής της και ο πιο οικονομικός τρόπος αντιμετώπισης της COVID-19 για τα παιδιά ηλικίας από 2 ετών και άνω. Μεγάλη έμφαση πρέπει φυσικά να δοθεί στη σωστή εκπαίδευση από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον για τη σωστή χρήση της.

Συμπέρασμα

Με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα καθώς και τις σχετικές οδηγίες από τους αρμόδιους φορείς υγείας, ο ισχυρισμός πως η χρήση μάσκας σε παιδιά σχολικής ηλικίας προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα δεν ευσταθεί.