Fact check: Έχει το Ελληνικό Κράτος επίσημη θρησκεία;

Δημοσιεύματα σε ιστοσελίδες, που διερωτώνται πότε άλλαξε η επίσημη θρησκεία του ελληνικού κράτους, διαμοιράζονται εκ νέου σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης το τελευταίο διάστημα. Τα άρθρα φέρουν τον τίτλο: “Πότε Άλλαξε η Επίσημη Θρησκεία του Κράτους και ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕ ΚΑΝΕΙΣ;;;”

Παραδείγματα:
2020: neapontoria.blogspot.com, oparlapipas.gr, thesecretrealtruth.blogspot.com
2017: diadrastika.com, makeleio.gr
2016: makeleio.gr

Αφορμή των δημοσιευμάτων υπήρξε στιγμιότυπο από ένθετο του Βήματος της Κυριακής (κυκλοφόρησε στις 03/01/2016) το οποίο είχε αφιέρωμα στις σημαίες όλων των χωρών του κόσμου. Εκτός από την σημαία της κάθε χώρας, το βιβλίο παρείχε στους αναγνώστες κάποιες πληροφορίες, ανάμεσα στις οποίες ήταν και το θρήσκευμα.

Αιτία των αντιδράσεων είναι το χωρίο που παρείχε πληροφορίες για το θρήσκευμα στην Ελλάδα, στο οποίο υπάρχει αναφορά για την Ορθοδοξία και τον Μωαμεθανισμό. Πιο συγκεκριμένα, στα δημοσιεύματα τίθεται ο προβληματισμός:

“…Προς μεγάλη έκπληξη όμως στο σημείο που αναφέρεται στη θρησκεία της χώρας μας γράφει Ορθόδοξοι και Μωαμεθανοί.

Χωρίς να θέλω να προσβάλλω κανέναν πιστό αναρωτιέμαι από πότε άλλαξε η επίσημη θρησκεία της χώρας μας. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ελλάδας η επίσημη θρησκεία είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού (άρθρο 3 παράγραφος 1 όπου αναφέρονται οι σχέσεις Εκκλησίας Πολιτείας).”

Ολόκληρο το δημοσίευμα όπως αναρτάται σε ιστοσελίδες:

Ελληνικό κράτος και θρησκεία

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 του Συντάγματος η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Στο άρθρο δεν γίνεται λόγος για επίσημη θρησκεία, αλλά για “Επικρατούσα θρησκεία”.

Άρθρο 3.1: “Eπικρατούσα θρησκεία στην Eλλάδα είναι η θρησκεία της Aνατολικής Oρθόδοξης Eκκλησίας του Xριστού.” 

Η αρχή της ανεξιθρησκείας διατυπώνεται στο άρθρο 13, σύμφωνα με την οποία αναγνωρίζεται το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας στους πολίτες της χώρας μας. Ο νόμος 4301/2014 προβλέπει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για να την εγγραφή των θρησκειών και των δογμάτων σε βιβλία Θρησκευτικών Νομικών Προσώπων. Τα Θρησκευτικά Νομικά Πρόσωπα έχουν το δικαίωμα ίδρυσης χώρων λατρείας οπουδήποτε στην επικράτεια.

Άρθρο 13: “1. Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός.
2. Kάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. H άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη. O προσηλυτισμός απαγορεύεται.“

Όπως διαβάζουμε στην έκθεση του 2019 για την θρησκευτική ελευθερία (Religion Freedom Report), την οποία εκδίδει κάθε χρόνο το State Department, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι το 81%-90% των πολιτών είναι ορθόδοξοι, το 2% μωαμεθανοί και το 4%-15% άθεοι. Επίσης, το Pew Research Center σε έρευνα που έκανε το 2014, κατατάσσει την Ελλάδα στις χώρες με χαμηλό δείκτη θρησκευτικής ποικιλομορφίας (2,5). Σύμφωνα με τα δεδομένα που υπάρχουν σε αυτήν, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών έχουν ασπαστεί το Χριστιανισμό (88,1%) και ακολουθεί με πολύ μικρό ποσοστό ο Μωαμεθανισμός (5,3%). Αυτές είναι οι δύο θρησκείες που απαντώνται κυρίως στην ελληνική επικράτεια.

Συμπερασματικά, το άρθρο 3 έχει αποκλειστικά διαπιστωτικό χαρακτήρα, δηλαδή αναφέρει ότι η πλειονότητα των Ελλήνων είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Σε κανένα σημείο του Συντάγματος δεν δηλώνεται ο Χριστιανισμός ως επίσημη θρησκεία. Στο βιβλίο που κυκλοφόρησε με το Βήμα της Κυριακής γίνεται λόγος για Ορθόδοξους και Μωαμεθανούς, καθώς είναι οι δύο μεγαλύτερες θρησκευτικές ομάδες που υπάρχουν στην ελληνική επικράτεια.