Όχι, «ο καθηγητής» Λίνσεϊ Μαρ δεν προέτρεψε να αξιοποιήσουμε «σακούλα κενού» για την κατασκευή αποτελεσματικής μάσκας

Ενημερωτικές και ειδησεογραφικές ελληνικές σελίδες μετέφεραν άρθρο της Washington Post, στο οποίο αναφέρονταν επικαιροποιημένες οδηγίες και πρακτικές συμβουλές για τη χρήση προστατευτικής μάσκας. Σε σημείο, ωστόσο, μεταφοράς δηλώσεων της καθηγήτριας Λίνσεϊ Μαρ με συμβουλές για την αυτοσχέδια κατασκευή αποτελεσματικότερων μασκών, η μεταφορά του αγγλικού κειμένου υπήρξε αδόκιμη καθιστώντας την απόδοση των οδηγιών ανακριβή.

Παραδείγματα άρθρων: kathimerini.gr, skai.gr, libre.gr, hania.news, thestival.gr, trikalavoice.gr, epirusonline.gr, xrimaonline.gr, cityportal.gr, seleo.gr, pellanews.gr, fosonline.gr

«Ο Λίνσεϊ Μαρ, καθηγητής μηχανικής που έχει ερευνήσει την αποτελεσματικότητα της μάσκας, δήλωσε ότι το κοινό έχει καλύτερα εργαλεία για τη μείωση των ιογενών φορτίων που εισέρχονται στον αέρα και στα σώματα.

Χωρίς ιατρική κάλυψη προσώπου, είπε ο Μαρ, οι άνθρωποι μπορούν να έχουν την καλύτερη και απλούστερη προστασία φορώντας μια πάνινη μάσκα σφιχτά πάνω από μια χειρουργική μάσκα. Μπορούν επίσης να φτιάξουν μια μάσκα τριών στρωμάτων κόβοντας ένα φίλτρο υψηλής απόδοσης, όπως μια σακούλα κενού, για να την τοποθετήσουν ανάμεσα σε δύο υφασμάτινες μάσκες που είναι σφιχτά δεμένες μεταξύ τους».

Τα ελληνικά δημοσιεύματα μετέφρασαν δημοσίευμα της εφημερίδας The Washington Post που είχε κυκλοφορήσει στις 27 Ιανουαρίου 2021 με τίτλο «Time to double or upgrade masks as coronavirus variants emerge, experts say».

Σε ένα σημείο του δημοσιεύματος, φιλοξενούνται σχόλια επί του θέματος από την Linsey Marr, καθηγήτρια στο Virginia Polytechnic Institute and State University (Virginia Tech), στην έδρα «Charles P. Lunsford» (Πολιτικής Μηχανικής και Μηχανικής Περιβάλλοντος), με ερευνητικό ενδιαφέρον στην περιβαλλοντική μηχανική και με πρόσφατη, το Νοέμβριο 2020 προδημοσίευση σχετικά με την αποτελεσματικότητα των προστατευτικών μασκών, μελέτη στην οποία ήταν επικεφαλής.

Είναι σαφές ότι δεν είναι ακριβής η μεταφορά των δηλώσεών της ως προερχόμενες από άρρεν πρόσωπο (βλ. «Ο Λίνσεϊ Μαρ», «είπε ο Μαρ»,  «δηλώσεις του Λίνσεϊ Μαρ»).

Ωστόσο, το σημαντικότερο λάθος είναι η ανακριβής, σε ένα σημείο, μεταφορά των οδηγιών στα Ελληνικά, που, στην αγγλική γλώσσα, ενσωματώθηκαν στο άρθρο της washingtonpost.com ως εξής:

“Linsey Marr, a Virginia Tech engineering professor who has researched mask effectiveness, said the public has better tools to reduce viral loads getting into the air and into bodies.

Without a medical-grade face covering, Marr said, people can get the best, simplest protection by wearing a cloth mask tightly on top of a surgical mask. They can also make a three-layer mask by cutting a high-efficiency filter, such as a vacuum bag, to place between two tightly-woven fabric masks. […]”

Είναι σαφές από την αρχική εκδοχή του κειμένου της δήλωσης ότι, προκειμένου να κατασκευάσει κανείς, αυτοσχέδια, μια μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας (στην προστασία) μάσκα τριών στρωμάτων, η καθηγήτρια έδωσε την ιδέα ανάμεσα σε δυο πυκνής πλέξης υφασμάτινες/σφιχτά υφασμένες (tightly-woven fabric: ύφασμα πυκνής πλέξης, όχι «σφιχτά δεμένες μεταξύ τους») μάσκες να κόψει και να τοποθετήσει κανείς ένα «φίλτρο υψηλής απόδοσης».

Το παράδειγμα που δίνει η Marr είναι μία “vaccuum bag“, δηλαδή μια σακούλα ηλεκτρικής σκούπας [ενδεικτικό παράδειγμα προϊόντος], που συνήθως περιέχει φίλτρο αέρα. Ο όρος vacuum, πέραν της κυριολεκτικής σημασίας του κενού (λατινικής προέλευσης όρος, χρησιμοποιείται και στη φυσική), είναι ευρέως γνωστός στους αγγλόφωνους πληθυσμούς με την έννοια της ηλεκτρικής σκούπας, που αναφέρεται και ως “vacuum cleaner“, και ανταποκρίνεται στα συμφραζόμενα του κειμένου. Αντίθετα “σακούλα κενού”, όπως αποδόθηκε στα ελληνικά δημοσιεύματα, παραπέμπει στις σακούλες αφαίρεσης αέρα για αποθήκευση τροφίμων ή ρούχων οι οποίες προφανώς δεν θα είχαν καμία πρακτική αξία ως φίλτρο για μάσκα προσώπου. [πηγή 1][πηγή 2]

Επιγραμματικά, προκύπτει ότι τμήμα άρθρου από αγγλόφωνο δημοσίευμα δεν αποδόθηκε ορθά, με αποτέλεσμα να προκύπτει ο ασαφής όρος «σακούλα κενού» σε οδηγίες για κατασκευή αυτοσχέδιας προστατευτικής μάσκας τριών στρωμάτων, που δυνητικά παραπέμπει σε επικίνδυνη κατασκευή. Στην πραγματικότητα, η καθηγήτρια (όχι ο καθηγητής) Linsey Marr χρησιμοποίησε το παράδειγμα της σακούλας ηλεκτρικής σκούπας