Παραπλανητικό κείμενο για αποφυγή επιβολής προστίμου λόγω μη εμβολιασμού

Μεγάλη διάδοση γνώρισε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις 18 Ιανουαρίου 2022 ένα κείμενο με οδηγίες σχετικά με το πως μπορεί ένας πολίτης άνω των 60 ετών να αποφύγει την επιβολή προστίμου λόγω μη εμβολιασμού. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ευσταθεί.

Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στο Facebook:

Τι ισχύει

Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν.4865/2021 ΦΕΚ Α΄ 238/04-12-2021, ο εμβολιασμός των πολιτών άνω των 60 ετών έναντι της COVID-19 κατέστη υποχρεωτικός. Ειδικότερα, ο νόμος προβλέπει τα εξής:

1. Για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, εμβολιάζονται υποχρεωτικά κατά του κορωνοϊού COVID-19 όλα τα φυσικά πρόσωπα που έχουν την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή τους εντός της Ελληνικής Επικράτειας και έχουν γεννηθεί έως και την 31η.12.1961. Τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου πρέπει να έχουν λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως και την 16η Ιανουαρίου 2022, η δε ολοκλήρωση του εμβολιαστικού κύκλου πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και στον προβλεπόμενο χρόνο. (…)

4. Στην περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης της παρ. 1 επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο εκατό (100) ευρώ μηνιαίως. (…). Ειδικώς για τον μήνα Ιανουάριο 2022, για την παραβίαση της υποχρέωσης της παρ. 1 επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο πενήντα (50) ευρώ. (…)

Το σχετικό πρόστιμο βεβαιώνεται και εισπράττεται αμελλητί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α’ 90 [ΚΕΔΕ]).

5. Για την επιβολή του διοικητικού προστίμου της παρ. 4 διαβιβάζονται περιοδικά τα αναγκαία προσωπικά δεδομένα, όπως ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, μητρώνυμο, ημερομηνία γέννησης και Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης, με τήρηση όλων των σχετικών εγγυήσεων (…), από την εταιρεία με την επωνυμία «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης» (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.) στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προκειμένου να προσδιορισθεί ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου των υπόχρεων φυσικών προσώπων. Στη συνέχεια, η ΓΓΠΣΔΔ διαβιβάζει τα στοιχεία του πρώτου εδαφίου στην ΑΑΔΕ.

Με αφορμή την έναρξη εφαρμογής της εν λόγω διαδικασίας επιβολής προστίμων για όσους δεν έχουν επί του παρόντος εμβολιαστεί, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής έλαβε μέρος στην ενημέρωση διαπιστευμένων συντακτών του Υπουργείου Υγείας για το Εθνικό Σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης κατά της COVID-19 της 17/01/2022 όπου και ανέφερε τα εξής:

Καλησπέρα σας. Κατ’ εφαρμογή του νόμου η ΑΑΔΕ θα εκδίδει και θα βεβαιώνει σε μηνιαία βάση τα διοικητικά πρόστιμα σε πρόσωπα που έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας τους και που παρά τη σχετική υποχρέωσή τους δεν θα έχουν εμβολιαστεί μέχρι και την 16η ημέρα κάθε μήνα.

Η βεβαίωση των προστίμων γίνεται από την ΑΑΔΕ μετά την παραλαβή του σχετικού καταλόγου υπόχρεων εμβολιασμού από τα Υπουργεία Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης και την ΗΔΙΚΑ και την περαιτέρω εξαίρεση από τον κατάλογο των προσώπων που στο μητρώο της ΑΑΔΕ εμφανίζονται ως φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής ή τελούν σε δικαστική συμπαράσταση.

Η ενημέρωση των πολιτών θα γίνεται με τις συνήθεις διαδικασίες της ΑΑΔΕ με ενημέρωση μέσω της ψηφιακής πύλης myaade στο gov.gr, δηλαδή της ανάρτησης της πράξης επιβολής το προστίμου και της εμφάνισης της οφειλής στις πληροφορίες οφειλών.

Για την πρώτη φορά θα γίνει έως το τέλος Ιανουαρίου, ενώ παράλληλα οι πολίτες θα μπορούν να ενημερώνονται ότι τους έχει επιβληθεί πρόστιμο μέσω της πλατφόρμας emvolio.gov.gr. Για την αντιμετώπιση ειδικών περιπτώσεων, που χρήζουν περαιτέρω εξέτασης, οι πολίτες θα έχουν δικαίωμα με χρήση των κωδικών taxisnet και μέσω της πλατφόρμας emvolio.gov.gr να υποβάλουν αιτιολογημένο και τεκμηριωμένο αίτημα ένστασης, το οποίο θα εξετάζεται από την αντίστοιχη αρμόδια Υπηρεσία.

Στο πλαίσιο αυτό, ειδικά για θέματα που αφορούν σε επικαιροποίηση φορολογικής κατοικίας ή εκπροσώπησης από δικαστικό συμπαραστάτη, οι αλλαγές θα μπορούν να δηλώνονται στην ΑΑΔΕ με αποστολή αιτήματος στην πλατφόρμα «τα αιτήματά μου» μέσα από την ψηφιακή πύλη myaade στο gov.gr.

Το βίντεο από τη σχετική ενημέρωση μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω:

Από τις παραπάνω δηλώσεις του Διοικητή της ΑΑΔΕ, η παράλληλη δυνατότητα ενημέρωσης για την επιβολή προστίμου από τη σελίδα emvolio.gov.gr απετέλεσε τίτλο δημοσιευμάτων σε ιστοσελίδες όπως το protothema.gr, άρθρο του οποίου είχε τίτλο «Πιτσιλής: Στο emvolio.gov.gr οι ανεμβολίαστοι άνω των 60 ετών μπορούν να δουν εάν τους έχει επιβληθεί το πρόστιμο των 100 ευρώ».

Ωστόσο, παρά τα όσα αναφέρουν οι δημοσιεύσεις στο Facebook, ο κ. Πιτσιλής μετέφερε την ισχύουσα νομοθεσία και τον τρόπο ενημέρωσης για την επιβολή και βεβαίωση του σχετικού διοικητικού προστίμου, κατά τον συνήθη τρόπο μέσω της ΑΑΔΕ, και στη συνέχεια πρόσθεσε ότι, παράλληλα, την πληροφορία για την επιβολή του προστίμου μπορεί να λάβει ο εκάστοτε πολίτης μέσω της σελίδας emvolio.gov.gr, όπου θα είναι τεχνικά εφικτό να υποβάλει ειδικό αίτημα ένστασης.

Δηλαδή, ο διοικητής της ΑΑΔΕ δεν ανέφερε με κανέναν τρόπο ότι η επίσκεψη στην πλατφόρμα emvolio.gov.gr είναι ο μόνος ή ο κύριος τρόπος ενημέρωσης του πολίτη για την επιβολή του προστίμου.

Επιπρόσθετα, δεν ανέφερε ότι η επίσκεψη στην πλατφόρμα emvolio.gov.gr είναι πρακτική προϋπόθεση για την διασταύρωση στοιχείων ΑΦΜ και ΑΜΚΑ ώστε να είναι δυνατό να επιβληθεί το πρόστιμο. Ούτως ή άλλως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η νομοθεσία προβλέπει ότι η βεβαίωση των προστίμων γίνεται από την ΑΑΔΕ μετά την παραλαβή του σχετικού καταλόγου στοιχείων υπόχρεων εμβολιασμού από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης και την ΗΔΙΚΑ (δηλαδή συμπεριλαμβανομένου και του ΑΜΚΑ), προκειμένου να προσδιορισθεί ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου των υπόχρεων φυσικών προσώπων.

Επομένως η διασταύρωση των στοιχείων ΑΦΜ – ΑΜΚΑ γίνεται με συγκεκριμένη διοικητική διαδικασία που προηγείται της επιβολής του προστίμου, και η επίσκεψη στη σελίδα emvolio.gov.gr δεν είναι απαραίτητη για να προβούν οι δημόσιοι φορείς στην επιβολή προστίμου.

Τα διοικητικά πρόστιμα αυτής της κατηγορίας δεν προαπαιτούν τη «συναίνεση» του πολίτη, και, όπως γράψαμε σε προηγούμενο άρθρο μας, αυτό γίνεται χωρίς να θίγεται το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης του διοικουμένου, που προβλέπει το άρθρo 20 παράγραφος 2 του Συντάγματος και το άρθρο 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. Όπως επισημαίνεται από την καθηγήτρια της Νομικής Σχολής ΑΠΘ Ευγενία Πρεβεδούρου:

Σε πολλές αποφάσεις του ΣτΕ, που συγκροτούν, πλέον, πάγια νομολογία, γίνεται δεκτό ότι το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης «αργεί» όταν το διοικητικό μέτρο σε βάρος του διοικουμένου δεν συνδέεται, κατά το ουσιαστικό δίκαιο, με την υποκειμενική συμπεριφορά του διοικουμένου αλλά λαμβάνεται βάσει «αντικειμενικών δεδομένων» (ΣτΕ 1685/2013, 1505/2010, 44/2010, 4254/2009). Με άλλα λόγια, στις περιπτώσεις που ο διοικούμενος δεν μπορεί να επηρεάσει την έκβαση της διοικητικής διαδικασίας με την προβολή ισχυρισμών σχετικών με την υποκειμενική του συμπεριφορά, οι οποίοι θα μπορούσαν να ανατρέψουν το αποτέλεσμά της, η διοίκηση δεν είναι υποχρεωμένη να τον ακούσει πριν την έκδοση της δυσμενούς διοικητικής πράξης, αφού το περιεχόμενό της «υπαγορεύεται» κατ’ ουσίαν από τον νόμο. (…) Πρόκειται, κατ’ ουσίαν, για περιπτώσεις αντίστοιχες με την έκδοση πράξης κατά δέσμια αρμοδιότητα από τη διοίκηση, στις οποίες μπορεί να ελεγχθεί μόνον η συνδρομή των νόμιμων, αντικειμενικών προϋποθέσεων που θέτει η οικεία διάταξη και όχι το περιθώριο εκτίμησης της διοίκησης, με αποτέλεσμα να περιορίζεται (ή ακριβέστερα να εκλείπει) και σε αυτές η υποχρέωση της διοίκησης να ακούσει τον διοικούμενο πριν την έκδοση της, δυσμενούς γι’ αυτόν, πράξης (βλ. ΣτΕ 715/2012).

Στην υπό εξέταση περίπτωση, για την μη επιβολή του προστίμου υπάρχει αφενός η δυνατότητα εκ των προτέρων εκτίμησης λόγων υγείας ή άλλων πρακτικών ζητημάτων που δεν επιτρέπουν τον εμβολιασμό (ΚΥΑ 81185/2021 – ΦΕΚ Β΄ 6324/30-12-2021, ΚΥΑ 989/2022, ΦΕΚ Β΄ 46/12-01-2022) και αφετέρου η ΑΑΔΕ δεν έχει περαιτέρω περιθώριο εκτίμησης κάποιας υποκειμενικής συμπεριφοράς του πολίτη ή άλλη διακριτική ευχέρεια. Η ΑΑΔΕ θα ελέγξει απλώς, με τη συνδρομή των στοιχείων από άλλους φορείς (ΗΔΙΚΑ, ΓΓΠΣΔΔ), αν κάποιος έχει εμβολιαστεί ή όχι, ή αν έχει απαλλαχθεί με την προβλεπόμενη διαδικασία (αντικειμενικά στοιχεία).

Με άλλα λόγια, δεν απαιτείται κάποιου είδους συναίνεση ή σύμπραξη του πολίτη για τη διασταύρωση των στοιχείων, ούτε με τις δηλώσεις του ο Διοικητής της ΑΑΔΕ προσπάθησε εν αγνοία ή εν γνώσει του να «παγιδεύσει» τους πολίτες με τις δηλώσεις του στις 17 Ιανουαρίου 2022.

Υπενθυμίζεται ότι και τον προηγούμενο μήνα είχε κυκλοφορήσει παραπλανητικό κείμενο σχετικά με την επιβολή αυτού του είδους προστίμων. Για το εν λόγω ζήτημα έχουμε γράψει σχετικό άρθρο το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Συμπέρασμα

Στις δηλώσεις του την 17/01/2022, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ μετέφερε την ισχύουσα νομοθεσία και τον τρόπο ενημέρωσης για την επιβολή και βεβαίωση του σχετικού διοικητικού προστίμου, δηλαδή κατά τον συνήθη τρόπο μέσω της ψηφιακής πύλης της ΑΑΔΕ. Στη συνέχεια, πρόσθεσε ότι, «παράλληλα», την πληροφορία για την επιβολή προστίμου μπορεί κανείς να λάβει και μέσω της πλατφόρμας emvolio.gov.gr, όπου θα είναι τεχνικά εφικτό να υποβάλει ειδικό αίτημα ένστασης.

Η επίσκεψη στην πλατφόρμα emvolio.gov.gr δεν είναι πρακτική προϋπόθεση για την διασταύρωση στοιχείων ΑΦΜ και ΑΜΚΑ ώστε να είναι δυνατό να επιβληθεί το πρόστιμο. Αυτό γίνεται με συγκεκριμένη και ήδη προβλεπόμενη στο νόμο διαδικασία. Η βεβαίωση των προστίμων γίνεται από την ΑΑΔΕ μετά την παραλαβή καταλόγου στοιχείων υπόχρεων εμβολιασμού από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης και την ΗΔΙΚΑ (δηλαδή συμπεριλαμβανομένου και του ΑΜΚΑ), προκειμένου να προσδιορισθεί ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου των υπόχρεων φυσικών προσώπων. Δεν προαπαιτείται κάποιου είδους συναίνεση ή σύμπραξη του πολίτη για τη διασταύρωση των στοιχείων, ούτε με τις δηλώσεις του ο Διοικητής της ΑΑΔΕ προσπάθησε εν αγνοία ή εν γνώσει του να «παγιδεύσει» τους πολίτες με τις δηλώσεις του.