Όχι, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν κηρύχθηκε αθώος μετά θάνατον

Δημοσιεύματα, σε ιστολόγια και μέσα ενημέρωσης, υποστηρίζουν ότι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έκρινε μετά θάνατον αθώο τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του βοσνιακού πολέμου. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ευσταθεί.

Παραδείγματα: imerodromos.gr, thepressproject.gr, tribune.gr, zougla.gr, zoornalistas.com, boraeinai.blogspot.com, endonskapt3.blogspot.com, alfavita.gr, redlineagrinio.gr, parakato.gr, kliktv.gr,  antonionews.gr, skeftomasteellhnika.blogspot.com, alithia.gr, olympia.gr, militaire.gr, dimokratia.gr, xryshaygh.com.

Στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Στις 11 Μαρτίου 2006, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πέθανε στις φυλακές της Χάγης. Προηγουμένως είχε καταγγείλει τους δεσμοφύλακές του ότι τον οδηγούσαν στο θάνατο, αρνούμενοι να του παράσχουν την αναγκαία ιατροφαρμακευτική αγωγή για τα καρδιακά προβλήματα που αντιμετώπιζε. Δέκα χρόνια αργότερα, ο Μιλόσεβιτς… αθωώθηκε. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης τον απάλλαξε – μετά θάνατο – από την κατηγορία για την υποτιθέμενη συνενοχή του Βελιγραδίου στη σφαγή 8.000 Βοσνίων μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα, τον Ιούλιο του 1995.

Ο ισχυρισμός περί αθώωσης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε εγχώριες ενημερωτικές ιστοσελίδες το 2016 και έκτοτε επανακυκλοφορεί ανα τακτά χρονικά διαστήματα. Για το ίδιο θέμα είχαν προηγηθεί δημοσιεύσεις σε μέσα ενημέρωσης ήδη από το 2007.

Τι ισχύει

Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς διετέλεσε Πρόεδρος της Σερβίας (αρχικά της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Σερβίας, συστατικής δημοκρατίας εντός της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας) από το 1989 ως το 1997 και Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας από το 1997 ως το 2000.

Στις 11 Ιουλίου 1995 οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων, υπό τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς και την πολιτική κάλυψη του Ράντοβαν Κάρατζιτς και του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ξεκίνησαν τη σφαγή 8,000 αρρένων αμάχων μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα της Βοσνίας, σε μία περιοχή που κυριαρχούσε το σερβικό στοιχείο.

Το 1999 το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY), ένα ειδικό δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών, απήγγειλε κατηγορίες εις βάρος του Μιλόσεβιτς, για σφαγές και βίαιες μετατοπίσεις πληθυσμών. Ο Μιλόσεβιτς συνελήφθη το 2001 στο Βελιγράδι και, κατόπιν, ο τότε πρωθυπουργός της Σερβίας, Ζόραν Τζίντζιτς, διέταξε να παραδοθεί στο ICTY ώστε να δικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Στην αρχή της δίκης ο Μιλόσεβιτς κατήγγειλε το Δικαστήριο ως παράνομο, διότι δεν είχε συσταθεί με τη συναίνεση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, επομένως αρνήθηκε να ορίσει δικηγόρο για την υπεράσπισή του. Ο Μιλόσεβιτς υπερασπίστηκε ο ίδιος τον εαυτό του στην πενταετή δίκη, που έληξε χωρίς ετυμηγορία, διότι πέθανε στο κελί της φυλακής στη Χάγη στις 11 Μαρτίου 2006.

Το 2016 ο ισχυρισμός περί αθώωσης του Μιλόσεβιτς απέκτησε παγκόσμια προβολή από άρθρο που εμφανίστηκε στο ρωσικό δίκτυο RT, σύμφωνα με το οποίο, ο πρώην ηγέτης της Σερβίας αθωώθηκε για τις κατηγορίες εγκλημάτων πολέμου. Το άρθρο του RT ήταν βασισμένο σε δημοσίευμα του Άντι Γουίλκοξον που δημοσιεύθηκε στη Counter Punch στις 1/8/2016 και στο slobodan-milocevitc.org, στις 17/7/2016.

Ο Γουίλκοξον ήταν συνεργάτης του πρότζεκτ “Srebrenica Historical Project” το οποίο αποσκοπούσε στην άρνηση της σφαγής της Σερμπρένιτσα, που τελέσθηκε από σερβοβοσνιακές δυνάμεις, και το οποίο χρηματοδοτήθηκε από τη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, γεγονός που δημιουργεί βάσιμες υπόνοιες μεροληψίας εκ μέρους του υπέρ του Μιλόσεβιτς.

To Counter Punch επανήλθε στο θέμα με νέο άρθρο στις 22/8/2016, το οποίο μετρίασε την αρχική θέση του Γουίλκοξον σχετικά με την αθώωση του Μιλόσεβιτς, κάνοντας λόγο για “βαρβαρότητα”, στην οποία εξαναγκάστηκε ο Σέρβος ηγέτης, για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του ρόλου του.

Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα δημοσιεύματα, η αθώωση του Μιλόσεβιτς προήλθε από τα πρακτικά της δίκης του Σερβοβόσνιου Ράντοβαν Κάρατζιτς, ο οποίος στις 24 Μαρτίου 2016 κρίθηκε ένοχος για τις 10 από τις 11 κατηγορίες που αντιμετώπιζε, σχετικά με εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, και καταδικάστηκε σε κάθειρξη 40 ετών. Η μόνη κατηγορία για την οποία απαλλάχτηκε ήταν αυτή της γενοκτονίας σε επτά κοινότητες της Βοσνίας (Κατηγορία 1), ενώ κρίθηκε ένοχος γενοκτονίας για τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα το 1995 (Κατηγορία 2), στην οποία έχασαν τη ζωή τους 8,000 μουσουλμάνοι.

Τα δημοσιεύματα, επικαλούνται το κάτωθι απόσπασμα (παράγραφος 3460), ως απόδειξη της αθώωσης του Μιλόσεβιτς:

Το ανωτέρω εδάφιο αναφέρει:

Όσον αφορά τα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην προκειμένη υπόθεση σε σχέση με τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τη συμμετοχή του στην κοινή εγκληματική επιχείρηση (JCE), το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι αυτός (στμ: ο Μιλόσεβιτς) συμμερίστηκε και ενέκρινε τον πολιτικό στόχο του Κατηγορουμένου και της Σερβικής Ηγεσίας της Βοσνίας να διατηρήσει τη Γιουγκοσλαβία και να αποτρέψει τον διαχωρισμό ή την ανεξαρτησία της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και ότι συνεργάστηκε στενά με τον Κατηγορούμενο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει επίσης ότι ο Μιλόσεβιτς παρείχε βοήθεια με τη μορφή προσωπικού, υλικών και όπλων στους Σέρβους της Βοσνίας κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης. Ωστόσο, με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία ενώπιον του Δικαστηρίου αναφορικά με τα αποκλίνοντα συμφέροντα που προέκυψαν μεταξύ των Σερβοβοσνιάκων και Σερβικών ηγεσιών κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης και ειδικότερα, την επανειλημμένη κριτική του Μιλόσεβιτς και την αποδοκιμασία του για τις πολιτικές και τις αποφάσεις του Κατηγορουμένου και της Σερβοβοσνιακής ηγεσίας, το Δικαστήριο δεν είναι ικανοποιημένο ότι υπήρχαν επαρκείς αποδείξεις στην προκειμένη περίπτωση για να επιβεβαιωθεί ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς συμφώνησε με το κοινό σχέδιο.

Η δίκη, ωστόσο, δεν αφορούσε τον Μιλόσεβιτς αλλά τον Κάρατζιτς. Η εκδίκαση της υπόθεσης του Μιλόσεβιτς δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί, διότι πέθανε το 2006 από φυσικά αίτια. Στα πρακτικά της δίκης του Κάρατζιτς, το όνομα του Μιλόσεβιτς αναφέρεται εκατοντάδες φορές. Ωστόσο, σε κανένα σημείο δε συνοδεύεται από τη λέξη “κατηγορούμενος”, καθώς η δίκη δεν τον αφορούσε.

Αλλά, όπως αναφέρει η παράγραφος 3460, παρόλο που ο Μιλόσεβιτς είχε επικρίνει δημοσίως τον Κάρατζιτς, ήταν αυτός που ως ηγέτης της Σερβίας, με πλήρη έλεγχο στον στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας, παρέδωσε όπλα και λοιπά εφόδια που χρησιμοποιήθηκαν για τη δολοφονία μη σερβικών πληθυσμών, καθιστώντας τον συνυπεύθυνο για τα παραπάνω εγκλήματα.

Η δημοσιογράφος Gordana Knezevic, απέστειλε στις 9/8/2016 ερώτημα προς το ICTY, για λογαριασμό του Radio Free Europe, αναφορικά με τα δημοσιεύματα περί “αθώωσης” του Μιλόσεβιτς. Η απάντηση ανέφερε:

Το Δικαστήριο της υπόθεσης Κάρατζιτς διαπίστωσε, στην παράγραφο 3460, σελίδα 1303, της Δίκης, ότι “δεν υπήρχαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία που να παρουσιάζονται σε αυτήν την υπόθεση για να διαπιστωθεί ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς συμφώνησε με το κοινό σχέδιο” [για τη δημιουργία εθνολογικά εκκαθαρισμένων από μη Σέρβους περιοχών]. Το Δικαστήριο είχε διαπιστώσει νωρίτερα στην ίδια παράγραφο ότι “ο Μιλόσεβιτς παρείχε βοήθεια με τη μορφή προσωπικού, υλικοτεχνικής υποστήριξης και όπλων στους Σέρβους της Βοσνίας κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.

Το ICTY επεσήμανε επίσης ότι δεν κατέληξε σε συμπεράσματα σχετικά με την ενοχή ή την αθωότητα του Μιλόσεβιτς κατά τη διάρκεια της δίκης του Κάρατζίτς (ο οποίος καταδικάστηκε) διότι δεν ήταν αυτός που δικαζόταν.

Το 2016, λόγω της προσοχής που τράβηξαν τα δημοσιεύματα που αθώωναν τον Μιλόσεβιτς, η Le Monde, απευθύνθηκε στο ICTY για διευκρινήσεις λαμβάνοντας την παρακάτω απάντηση:

Το Δικαστήριο δεν πήρε κάποια απόφαση για την ενοχή του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, στην ετυμηγορία εναντίον του Ράντοβαν Κάρατζιτς. Πράγματι, δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, στην υπόθεση του Κάρατζιτς. Εάν ένα άτομο τυχαίνει να είναι μέλος μιας κοινής εγκληματικής επιχείρησης ή όχι, σε μια υπόθεση που δεν του απαγγέλθηκαν κατηγορίες, δεν έχει καμία σχέση με τη δική του υπόθεση, ή τη δική του εγκληματική ευθύνη.

Όπως επισημαίνει η Le Monde, η αναφορά στον Μιλόσεβιτς, έγινε σε μια υποπαράγραφο από τις 10 συνολικά ενότητες, που απαρτίζουν την καταδικαστική απόφαση του Κάρατζιτς, που συνολικά αριθμεί πάνω από 2,500 σελίδες.

Επομένως, η Δίκη και η απόφαση του ICTY, αφορούσε αποκλειστικά τον Κάρατζιτς, και όχι τον Μιλόσεβιτς, ενώ οι αναφορές στον πρώην Σέρβο ηγέτη, έγιναν στο πλαίσιο αιτιολόγησης της απόφασης.

Όσον αφορά τον ισχυρισμό πως ο Μιλόσεβιτς οδηγήθηκε στο θάνατο επειδή του αρνήθηκε η πρόσβαση στη φαρμακευτική αγωγή για τα καρδιακά του προβλήματα, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ανέφερε σε εκτενή διερεύνηση των αιτιών θανάτου, πως κατά την κράτηση του αρνούταν ο ίδιος να λάβει τα φάρμακα που του συνταγογραφούνταν από ιατρούς και απαιτούσε να του χορηγούνται σκευάσματα που διάλεγε ο ίδιος. Ο θάνατος του Μιλόσεβιτς συνέβη λίγο μετά την άρνηση του Δικαστηρίου να δεχθεί το αίτημά του να αναζητήσει εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη σε καρδιολογική κλινική στη Ρωσία, ενώ δε βρέθηκαν δηλητήρια ή χημικές ουσίες που μπορεί να είχαν προκαλέσει το θάνατό του.

Η αυτοψία, ανέφερε πως ο Μιλόσεβιτς, είχε πεθάνει από καρδιακή προσβολή. Διενεργήθηκε από τρεις Ολλανδούς παθολόγους στη Χάγη. Στη διαδικασία ήταν παρόντες ένας Βέλγος εμπειρογνώμονας και δύο εγκληματολογικοί εμπειρογνώμονες από το στρατιωτικό νοσοκομείο του Βελιγραδίου.

Με το ίδιο ζήτημα, έχει ασχοληθεί διεξοδικά και το XYZ Contagion, σε παλαιότερο άρθρο του.

Συμπέρασμα

Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καθίσταται σαφές πως ο ισχυρισμός περί αθώωσης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι ψευδής. Ο Μιλόσεβιτς απεβίωσε πριν δικαστεί, ενώ ο ισχυρισμός πως οδηγήθηκε στο θάνατο επειδή του αρνήθηκε η πρόσβαση στη φαρμακευτική αγωγή για τα καρδιακά του προβλήματα, δεν ευσταθεί.