Το AFP καταρρίπτει τον ισχυρισμό των Ρώσων για «13 χιλιάδες άμαχους νεκρούς στο Ντονμπάς»

Το τμήμα ελέγχου γεγονότων του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP), προχώρησε σε κατάρριψη του γνωστού, εδώ και χρόνια, ισχυρισμού που διακινείται τόσο από υψηλόβαθμα στελέχη της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όσο και από ΜΜΕ που ελέγχει η Ρωσία, ότι τα θύματα από τους Ουκρανικούς βομβαρδισμούς στο Ντονμπάς ξεπερνούν τους 13 χιλιάδες άμαχους.

Στη χώρα μας, σε σχετική ανακοίνωση προέβη η Ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα, την Κυριακή 6 Μαρτίου 2022, η οποία περιλαμβάνει δήλωση της επίσημης εκπροσώπου του Ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρίας Ζαχάροβα, αλλά και δηλώσεις, το Σάββατο 5 Μαρτίου 2022, του προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Παραθέτουμε το άρθρο του AFP:

Περισσότεροι από 13.000 άμαχοι έχουν σκοτωθεί από το 2014 στο Ντονμπάς κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών από τον ουκρανικό στρατό, σύμφωνα με δημοσιεύσεις σε Facebook και Twitter οι οποίες κοινοποιήθηκαν από πολλές χιλιάδες χρήστες: Προσοχή! Πρόκειται για έναν παραπλανητικό ισχυρισμό, για έναν κατάλογο του ΟΗΕ που περιλαμβάνει στην πραγματικότητα τόσο τους θανάτους αμάχων όσο και τους θανάτους Ουκρανών και φιλορώσων μαχητών. Οι βιαιοπραγίες και οι βομβαρδισμοί αποδίδονται επίσης και στις δύο πλευρές και όχι μόνο στο Κίεβο, σύμφωνα με τις ΜΚΟ και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Όλα ξεκίνησαν με μία συζήτηση μεταξύ της δημοσιογράφου Anne-Laure Bonnel και του Pascal Praud στο κανάλι CNews την 1η Μαρτίου, λίγες μέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Εδώ και μια εβδομάδα μιλάμε για αυτή τη σύγκρουση αλλά διαρκεί ήδη οκτώ χρόνια, υπήρξαν 13.000 θάνατοι, οι άνθρωποι είναι εξαντλημένοι», αναφέρει ο δημοσιογράφος, συγγραφέας του ντοκιμαντέρ «Donbass» που κυκλοφόρησε το 2016.

«Από όσο θυμάστε, οι βομβαρδισμοί ήταν ουκρανικοί;» διακόπτει η παρουσιάστρια. “Σίγουρα. Ο πληθυσμός του Ντονμπάς το 2014 έγινε στόχος της κυβέρνησης, ο ρωσόφωνος πληθυσμός βομβαρδίστηκε από την ουκρανική κυβέρνηση, ναι, έχω όλες τις αποδείξεις, είναι αδιαμφισβήτητο”.

Αυτό το απόσπασμα, που κυκλοφόρησε στη συνέχεια στα κοινωνικά δίκτυα, έγινε γρήγορα viral τόσο στο Twitter όσο και στο Facebook όπου κοινοποιήθηκε πολλές χιλιάδες φορές, μερικές φορές συνοδευόμενο από ένα συμπέρασμα σύμφωνα με την οποία οι 13.000 νεκροί ήταν άμαχοι πολίτες που σκοτώθηκαν από τον ουκρανικό στρατό τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Anne-Laure Bonnel (πολεμική ανταποκρίτρια): ….Στο Dombass υπήρξαν 13.000 νεκροί από το 2014 εξαιτίας των ουκρανικών βομβαρδισμών ….. και παράλληλα έχεις το κλίμα συγκίνησης για την «αθώα» Ουκρανία ενάντια στην κακή Ρωσία. Λοιπόν πονόψυχοι μήπως να ξυπνήσετε!;» έγραψε ένας χρήστης στο Twitter «Από το 2014, ο ουκρανικός στρατός έχει σκοτώσει 13.000 ανθρώπους στο Dombas… Αυτό πως ονομάζεται; Σφαγή του λαού της; Λοιπόν #StandWithUkraine; Όχι ευχαριστώ!”, γράφει ένας άλλος. “Η Anne-Laure Bonnel, πολεμική ανταποκρίτρια στο Donbass, θυμάται στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ουκρανική δύναμη βομβαρδίζει τους πολίτες εκεί από το 2015, σκοτώνοντας περισσότερους από 13.000 ανθρώπους, κάτι που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. », πρόσθεσε ένας άλλος.

Τι συμβαίνει στο Donbass;

Αυτή η περιοχή της ανατολικής Ουκρανίας έγινε το επίκεντρο της σύγκρουσης που ξέσπασε το 2014 μετά την προσάρτηση της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας από τη Μόσχα. Στον απόηχο αυτής της προσάρτησης – μη αναγνωρισμένης από τη διεθνή κοινότητα, η οποία ως αντίδραση επέβαλλε οικονομικές κυρώσεις κατά της Μόσχας – φιλορωσικά αυτονομιστικά κινήματα εμφανίστηκαν στην Ανατολή, στο Ντόνετσκ και το Λούγκανσκ, περιοχές του Ντονμπάς που συνορεύουν με τη Ρωσία. Αυτές οι δύο περιοχές αυτοανακηρύχθηκαν ξεχωριστές δημοκρατίες, πυροδοτώντας έντονη ένοπλη σύγκρουση.

Το Κίεβο και η Δύση κατηγορούν ευθέως τη Ρωσία ότι υποστηρίζει τους αντάρτες στέλνοντας άνδρες και εξοπλισμό. Η Μόσχα το αρνείται, αναγνωρίζοντας την παρουσία στην Ουκρανία μόνο Ρώσων «εθελοντών». Από το 2015, η σύγκρουση αποκλιμακώθηκε λόγω της υπογραφής των Ειρηνευτικών Συμφωνιών του Μινσκ.

Στα τέλη του 2021, η Μόσχα πραγματοποιεί μεγάλης κλίμακας χερσαίους, εναέριους και θαλάσσιους στρατιωτικούς ελιγμούς γύρω από το ουκρανικό έδαφος, παρατάσσοντας έως και 150.000 στρατιώτες στα σύνορά της. Μετά από αρκετούς μήνες συγκρούσεων, ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνώρισε την ανεξαρτησία των δύο αποσχιστικών δημοκρατιών στις 21 Φεβρουαρίου 2022 και διέταξε αμέσως τα στρατεύματά του να αναπτυχθούν εκεί, προτού ανακοινώσει μια «στρατιωτική επιχείρηση».

Ποιος ο απολογισμός της σύγκρουσης που ξεκίνησε το 2014 στο Donbass;

Από πού προκύπτει επομένως ο αριθμός των 13.000 θυμάτων που ανέφερε η Anne-Laure Bonnel ο οποίος στη συνέχεια αναδημοσιεύθηκε μαζικά από τους χρήστες του Διαδικτύου; Ψάχνοντας στα αρχεία του AFP, βρίσκουμε αυτόν τον αριθμό σε ένα αφιέρωμα από το Φεβρουάριο του 2019 σχετικό με την υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές ενός ηθοποιού – του σημερινού Προέδρου Volodymyr Zelensky.

Όπως διαβάζουμε: «Το εκλογικό διακύβευμα είναι μεγάλο για την Ουκρανία, η οποία εδώ και 5 χρόνια έχει έρθει αντιμέτωπη με τη προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία, ακολουθούμενη από έναν πόλεμο με φιλορώσους αυτονομιστές που έχει στοιχίσει τη ζωή σχεδόν 13.000 και συνεχίζει να σιγοβράζει στα ανατολικά της χώρας καθώς και από μια βαθιά οικονομική κρίση».

Το συγκεκριμένο νούμερο εμφανίζεται επισήμως σε μια έκθεση του Μαρτίου 2020 από το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) αναφορικά με την κατάσταση στην Ουκρανία.

«Tο Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα υπολογίζει τον συνολικό αριθμό των θυμάτων που σχετίζονται με τη σύγκρουση στην Ουκρανία (από τις 14 Απριλίου 2014 έως τις 15 Φεβρουαρίου 2020) σε 41.000-44.000: 13.000-13.200 νεκροί (τουλάχιστον 3.350 άμαχοι, περίπου 4.100 Ουκρανοί ένοπλοι ή μέλη ένοπλων ομάδων) και 29.000-31.000 τραυματίες (περίπου 7.000 έως 9.000 άμαχοι, 9.500 έως 10.500 ένοπλοι Ουκρανοί και 12.500 έως 13.500 μέλη ένοπλων ομάδων)», αναφέρει αναλυτικά η έκθεση.

Βρίσκουμε τον ίδιο απολογισμό «τουλάχιστον 3.000 νεκρών και χιλιάδων τραυματιών που ανήκουν σε άμαχο πληθυσμό» σε μια έκθεση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) που δημοσιεύτηκε το 2020. «Ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων καταγράφηκε κατά το πρώτο έτος της σύγκρουσης, πριν από την εφαρμογή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός Μινσκ ΙΙ, που υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του 2015, αλλά ο αριθμός των νεκρών συνεχίζει να αυξάνεται, ιδιαίτερα μεταξύ αμάχων, λόγω πυροβολικού και φορητών όπλων», προσθέτει το ΔΠΔ.

Επομένως, οι 13.000 άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους στη σύγκρουση δεν είναι όλοι άμαχοι, όπως υποδηλώνουν πρόσφατες δημοσιεύσεις στο Facebook και στο Twitter. Αυτή είναι μια παραπλανητική συντόμευση, καθώς σύμφωνα με τον ΟΗΕ, από αυτούς τους 13.000 νεκρούς, σχεδόν 10.000 ήταν μαχητές και από τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα.

«Το νούμερο 13.000 πηγάζει από την παραπληροφόρηση που κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα η οποία παίρνει το σύνολο όλων των θυμάτων (3.200 άμαχοι και 9.800 στρατιώτες) όπως αυτά υπολογίστηκαν από την Αποστολή Παρακολούθησης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην Ουκρανία (HRMMU) πριν ένα χρόνο και το παρουσιάζει ως απολογισμό “των αμάχων νεκρών από τους ουκρανικούς βομβαρδισμούς”, υπογραμμίζει ένας εκπρόσωπος του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα με τον οποίο επικοινώνησε το Γαλλικό Πρακτορείο στις 4 Μαρτίου 2022.

Κατά την περίοδο 2014-2021, ο ΟΗΕ υπολογίζει τον αριθμό των νεκρών σε 14.200, συμπεριλαμβανομένων 3.400 αμάχων, είπε, προσθέτοντας ότι ο απολογισμός περιλαμβάνει επίσης τα 283 θύματα της συντριβής της πτήσης MH17 το 2014, που καταρρίφθηκε πάνω από την Ουκρανία και για την οποία η Μόσχα  αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη.

Διαπράχθηκαν «εγκλήματα πολέμου» και «γενοκτονία» στο Ντονμπάς;

O ισχυρισμός που αποδίδει την ευθύνη για τους νεκρούς της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία αποκλειστικά στο Κίεβο είναι κάτι σαν ρητορική των ρωσικών αρχών τα τελευταία χρόνια, την οποία υιοθέτησε στις 24 Φεβρουαρίου και ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια ομιλίας κατά την οποία ανακοίνωσε την έναρξη μιας «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης».

«Πρέπει να υπερασπιστούμε τους ανθρώπους που επί οκτώ χρόνια υφίστανται εκφοβισμό και γενοκτονία από το καθεστώς του Κιέβου. Για το σκοπό αυτό, θα προσπαθήσουμε να επιτύχουμε την αποστρατικοποίηση και αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας, καθώς και να προσαγάγουμε στη δικαιοσύνη όσους έχουν διαπράξει πολλά αιματηρά εγκλήματα κατά αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών της Ρωσικής Ομοσπονδίας», τόνισε ο ηγέτης του Κρεμλίνου.

Τι συμβαίνει όμως στα αλήθεια; Οι διάφορες εκθέσεις που δημοσιεύθηκαν τα τελευταία χρόνια από ΜΚΟ παρουσιάζουν μια πολύ διαφορετική εικόνα με κοινή ευθύνη μεταξύ των ουκρανικών και ρωσικών στρατοπέδων. “Όλα τα μέρη στη σύγκρουση έχουν δείξει ότι είναι αδιάφορα για τις ζωές των αμάχων και παραμελούν κατάφωρα τις διεθνείς τους υποχρεώσεις”, προειδοποίησε η Διεθνής Αμνηστία τον Σεπτέμβριο του 2014. “Οι άμαχοι στην Ουκρανία αξίζουν προστασία και δικαιοσύνη. Ελλείψει διεξοδικής και ανεξάρτητης έρευνα, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος οι Ουκρανοί να κουβαλάνε τα απομεινάρια αυτού του πολέμου για αρκετές γενιές».

Πέντε χρόνια αργότερα, η έκθεση της Human Rights Watch για το 2019 κινήθηκε στο ίδιο μήκος κύματος. «Και οι δύο πλευρές πραγματοποίησαν τυφλές ή στοχευμένες επιθέσεις σε σχολεία και τα χρησιμοποίησαν για στρατιωτικούς σκοπούς», ανέφερε η ΜΚΟ.

Οι ευθύνες επιμερίζονται, συμπληρώνει τον Δεκέμβριο του 2020 το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) μιλώντας για μια ένοπλη σύγκρουση «στην οποία τα δύο στρατόπεδα χρησιμοποιούν συνεχώς βαρέα όπλα, ακόμη και σε κατοικημένες περιοχές».

Ο Φάτου Μπενσούντα, τότε εισαγγελέας του ΔΠΔ, πιστεύει ότι «υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύουμε σε αυτό το στάδιο ότι ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών που συνιστούν εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, διαπράχθηκαν στο πλαίσιο της κατάστασης στην Ουκρανία».

Πιο αναλυτικά, το γραφείο του ΔΠΔ θεωρεί «ότι, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, εύλογα πιστεύεται ότι από τις 30 Απριλίου 2014 έχουν διαπραχθεί τουλάχιστον τα ακόλουθα εγκλήματα πολέμου στο πλαίσιο της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία», αναφέροντας, μεταξύ άλλων, «στοχευμένη διεξαγωγή επιθέσεων κατά του άμαχου πληθυσμού ή κατά των περιουσιών των αμάχων», «σκόπιμη διεξαγωγή επιθέσεων κατά προστατευόμενων κτιρίων», «βασανιστήρια και απάνθρωπη/σκληρή μεταχείριση».

Στις 28 Φεβρουαρίου 2022, ο διάδοχος της Φατού Μπενσούντα, Καρίμ Χαν, επιβεβαίωσε ότι υπήρχε «εύλογη βάση για να ξεκινήσει μια σοβαρή έρευνα για όλα τα παραπάνω».

«Δεδομένης της κλιμάκωσης της σύγκρουσης τις τελευταίες ημέρες, σκοπεύω να συμπεριλάβω σε αυτήν την έρευνα τυχόν νέες καταγγελίες για εγκλήματα που υπάγονται στη δικαιοδοσία της Υπηρεσίας μου, που διαπράχθηκαν από οποιοδήποτε από τα εμπλεκόμενα μέρη στη σύγκρουση σε οποιοδήποτε σημείο της ουκρανικής επικράτειας κατ’ εξακολούθηση», διευκρίνισε.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο ισχυρισμός που διατυπώθηκε από προσκείμενα στο Κρεμλίνο ΜΜΕ, αλλά και τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αποτελεί διαστρέβλωση δεδομένων των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κάνουν λόγο για 3000-3400 θανάτους αμάχων, σε σύνολο 14.200-14.400 θανάτων, από το 2014 στην περιοχή του Ντονμπάς.