Παραπληροφόρηση αναφορικά με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για θανάτους παιδιών

Σε δημοσιεύματα και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησε ο ισχυρισμός ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), μέσα στους 5 πρώτους μήνες του 2022 έχουν σημειωθεί 138 ξαφνικοί και ανεξήγητοι θάνατοι παιδιών, οι οποίοι μάλιστα είναι κατά πολύ αυξημένοι από τους αντίστοιχους θανάτους των προηγούμενων ετών. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός συνιστά διαστρέβλωση των πραγματικών δεδομένων.

Παραδείγματα: pronews.gr, choratouaxoritou.gr, anazitiseis.gr, ygeiamasnews.gr

Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στο Facebook:

Σε αρκετά από τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα αναπαράγεται το παρακάτω κείμενο:

138 έφηβοι και παιδιά πέθαναν «χωρίς αιτία» μέσα σε πέντε μήνες! – Να απαντηθεί πόσα ήταν πλήρως εμβολιασμένα

Η «ξαφνικίτιδα» εξελίσσεται στην ασθένεια της χρονιάς

Κάτι συμβαίνει φέτος στην Ελλάδα με ξαφνικούς θανάτους παιδιών και εφήβων καθώς μέσα σε πέντες μήνες (ο έκτος μήνας για την ακρίβεια τώρα ξεκίνησε) έχουν φτάσει τους 138!

Εάν αναλογιστούμε ότι πέρσι ήταν 43 οι θάνατοι και πρόπερσι 37 και ότι ακόμα έχουμε να διανύσουμε μισό έτος, τότε κάτι ανησυχητικό συμβαίνει και πρέπει να εξιχνιαστεί.}

Η διαφορά με τα δύο προηγούμενα έτη είναι οι εκτεταμένοι εμβολιασμοί κατά του Covid-19 σε παιδιά και εφήβους κατόπιν τρομοκρατήσεως των γονέων από τηλεόραση και «ειδικούς».

Συνεπώς θα πρέπει να απαντηθεί ξεκάθαρα πόσα παιδιά είχαν εμβολιαστεί και αν είχαν παθολογικά προβλήματα στο παρελθόν. Γιατί αν βρεθεί υψηλό ποσοστό εμβολιασμών χωρίς άλλα προβλήματα υγείας τότε υπάρχει θέμα.

Συγκεκριμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι το 2020 κατέληξαν 33 παιδιά ηλικίας 5-9 χρόνων και το 2021 άλλα 37 παιδιά.

37 παιδιά ηλικίας 10-14 χρόνων είχαν καταλήξει το 2020 και 43 το 2021.

Συνολικά, λοιπόν, το 2020 χάθηκαν 70 παιδιά ηλικίας 5-15 ετών, ενώ το 2021 80 παιδιά.

Αυτό το έτος έχουν καταλήξει 138 παιδιά και έφηβοι ηλικίας 0 έως 19 χρόνων, με τα περισσότερα να ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 0-4 χρόνων (82 θάνατοι).

Στην ομάδα 5-9 χρόνων καταγράφονται 12 απώλειες, άλλες 11 σε παιδιά ηλικίας 10-14 χρόνων και 33 στην ομάδα των εφήβων 15-19 χρόνων.

Τι ισχύει

Τα στοιχεία, τα οποία παραθέτουν τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα, προκύπτουν από σχετική αναφορά της ΕΛΣΤΑΤ, στην οποία παρατίθενται δεδομένα για εβδομαδιαίους θανάτους για τη περίοδο μεταξύ 1ης και 13ης εβδομάδας του 2022. Τα στοιχεία από αυτή την αναφορά συγκρίνονται με στοιχεία από προηγούμενα έτη και το συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγουν, είναι πως το 2022 υπάρχουν πολύ περισσότεροι θάνατοι παιδιών, οι οποίοι φαίνεται να είναι ανεξήγητοι. Μάλιστα, σε πολλές αναρτήσεις και άρθρα διατυπώνεται ευθύς ισχυρισμός περί σύνδεσης των εν λόγω θανάτων παιδιών με τα εμβόλια για την COVID-19.

Η αριθμητική παραπληροφόρηση με τους αριθμούς θανάτων από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

Αρχικά, είναι σκόπιμο να τονίσουμε ότι ο αριθμός των 138 θανάτων, που εμφανίζεται σε όλα τα σχετικά δημοσιεύματα, δεν αφορά θανάτους σε μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα αλλά πρόσθεση των θανάτων από πολλές ηλικιακές ομάδες. Στην αρχή του άρθρου από το Pronews, συγκεκριμένα, παρότι στην πορεία γίνεται ανάλυση των ηλικιών, αναφέρεται ότι:

Κάτι συμβαίνει φέτος στην Ελλάδα με ξαφνικούς θανάτους παιδιών και εφήβων καθώς μέσα σε πέντες μήνες (ο έκτος μήνας για την ακρίβεια τώρα ξεκίνησε) έχουν φτάσει τους 138! Εάν αναλογιστούμε ότι πέρσι ήταν 43 οι θάνατοι και πρόπερσι 37 και ότι ακόμα έχουμε να διανύσουμε μισό έτος, τότε κάτι ανησυχητικό συμβαίνει και πρέπει να εξιχνιαστεί.

Η εν λόγω διαστρέβλωση των διαθέσιμων στοιχείων έχει αναπαραχθεί και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από πληθώρα χρηστών. Όπως φαίνεται και από τον σχετικό πίνακα στην αναφορά της ΕΛΣΤΑΤ, οι 138 θάνατοι προκύπτουν όταν προσθέσουμε όλους τους θανάτους για τις ηλικιακές ομάδες 0-4, 5-9, 10-14 και 15-19. Αυτοί οι 138 θάνατοι, που αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες μεταξύ 0-19 ετών για το 2022, συγκρίνονται με θανάτους σε μια μόνο ηλικιακή ομάδα προηγούμενων ετών, καθιστώντας τη σύγκριση άτοπη.

Αν συγκρίνουμε τα στοιχεία για το 2020 και το 2021, βλέπουμε ότι οι μεταβολές στον συνολικό αριθμό θανάτων είναι πολύ μικρές και μάλιστα σε κάποιες ηλικιακές ομάδες βλέπουμε μείωση θανάτων το 2022, συγκριτικά με το 2020 και το 2021. Το σύνολο των θανάτων για τις ηλικίες 0-19 είναι 133 το 2020, 136 το 2021 και 138 το 2022. Επομένως, οι θάνατοι που καταγράφηκαν το 2020, 2021 και 2022 δεν εμφανίζουν τις τεράστιες αποκλίσεις που παρουσιάζονται στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε επίσης ότι τα παιδιά κάτω των 5 ετών δεν εμβολιάζονται για την COVID-19. Επομένως τα δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι οι 138 θάνατοι παιδιών, που προκύπτουν από τη πρόσθεση θανάτων στις ηλικίες 0-19, σχετίζονται με τα εμβόλια για την COVID-19 πρακτικά προσθέτουν 82 θανάτους παιδιών τα οποία δεν έχουν εμβολιαστεί καν.

Η χρήση λανθασμένων στοιχείων για εκτίμηση υπερβάλλουσας θνησιμότητας

Με βάση τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα παρουσιάζουν αποσπασματικά στοιχεία, διαστρεβλώνοντας τα πραγματικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ και δίνοντας την εντύπωση ότι οι θάνατοι παιδιών έχουν αυξηθεί δραματικά το 2022, με πολλά εξ αυτών να υπονοούν ή να δηλώνουν άμεσα ότι γι’ αυτό οφείλονται τα εμβόλια της COVID-19.

Ωστόσο, πέραν του ότι έχει γίνει παραπλανητική παρουσίαση των αριθμών θανάτων, αυτός ο τρόπος σύγκρισης είναι εγγενώς εσφαλμένος. Για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε αν έχουμε μεγαλύτερο αριθμό θανάτων από τον συνήθη μεταξύ συγκεκριμένων χρονικών περιόδων, χρησιμοποιούνται συγκεκριμένοι μαθηματικοί τύποι με τον πιο σημαντικό να είναι το “z-score“, το οποίο υπολογίζει τον βαθμό στον οποίο οι επιπλέον θάνατοι που καταγράφονται μεταξύ ετών ξεπερνούν αυτό που θεωρείται φυσιολογική απόκλιση (καθώς ένα μικρό ποσοστό αυξομείωσης θανάτων για πληθώρα τυχαίων αιτιών θεωρείται φυσιολογικό).

Αυτή τη καταγραφή κάνει, μεταξύ άλλων, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Θνητότητας (EuroMOMO) και τα στοιχεία για την Ελλάδα στο ηλικιακό εύρος 0-14 δεν δείχνουν απόκλιση της υπερβάλλουσας θνητότητας πέραν των φυσιολογικών ορίων.

Τέλος, είναι σκόπιμο να θυμίσουμε πως η ασφάλεια χορήγησης εμβολίων mRNA σε ηλικίες από 5 ετών και άνω έχει αποτιμηθεί, τόσο στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών όσο και σε μεγάλες μελέτες που έγιναν έκτοτε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί προδημοσίευση στην οποία εξετάστηκαν τα ιατρικά αρχεία από εκατοντάδες νέους ηλικίας 12-29 ετών στην Αγγλία, οι οποίοι πέθαναν 3 μήνες μετά τον εμβολιασμό τους ή από νόσηση με COVID-19. Η μελέτη αυτή συμπέρανε ότι δεν παρατηρήθηκαν αυξημένοι καρδιακοί ή άλλου τύπου θάνατοι έπειτα από τον εμβολιασμό ενώ, αντίθετα, το ρίσκο καρδιακού θανάτου εξαπλασιάστηκε έπειτα από τη νόσηση με COVID-19.

Στο πλαίσιο αποτίμησης του ισοζυγίου ρίσκου-οφέλους, ο εμβολιασμός των παιδιών είναι μακράν η πιο ασφαλής λύση καθώς η νόσηση με COVID-19, μεταξύ άλλων, αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση πολυσυστημικού φλεγμονώδους συνδρόμου παιδιών (MIS-C). Πρόσφατη μελέτη στο περιοδικό Child & Adolescnet Health της Lancet έδειξε ότι τα εμβόλια για την COVID-19 μειώνουν το ρίσκο εμφάνισης MIS-C σε παιδιά μέχρι 17 ετών.

Συμπέρασμα

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ισχυρισμός ότι το 2022 καταγράφηκαν πολύ περισσότεροι θάνατοι παιδιών, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, και πως αυτή η μεγάλη διαφορά σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με τον εμβολιασμό των παιδιών για την COVID-19, συνιστά παραπληροφόρηση. Αρχικά, οι 138 θάνατοι που αναφέρονται στα εν λόγω δημοσιεύματα προκύπτουν από πρόσθεση θανάτων σε 4 διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και συγκρίνονται με θανάτους σε μια ηλικιακή ομάδα προηγούμενων ετών, καθιστώντας τη σύγκριση άτοπη. Επίσης, εξετάζοντας τα στοιχεία υπερβάλλοντων θανάτων για τα προηγούμενα χρόνια, δεν εμφανίζεται απόκλιση από τη φυσική διακύμανση θανάτων που αναμένεται για κάθε χρόνο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν εμφανίστηκαν ανεξήγητα υψηλές μεταβολές στους θανάτους παιδιών. Τα εμβόλια για την COVID-19 είναι πλήρως ασφαλή και προστατεύουν τα παιδιά από επιπλοκές της πανδημικής νόσου, όπως το πολυσυστημικό φλεγμονώδες σύνδρομο σε παιδιά.