Όχι, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου δεν απομακρύνθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών λόγω δήλωσής του στους New York Times

Με αφορμή ανακοίνωση (09/12) του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας περί ανάληψης καθηκόντων εκπροσώπου του Υπουργείου από τον Γεώργιο Αρναούτη, διατυπώθηκε ο ισχυρισμός ότι ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, μέχρι πρότινος ο εκπρόσωπος, απομακρύνθηκε από τη θέση λόγω δήλωσής του στους New York Times. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει.

Παραδείγματα: news247.gr, newsbreak.gr, e-tetRadio.gr, libre.gr, pronews.gr, documentonews.gr

Τον ισχυρισμό επανέλαβε και ο Αλέξης Τσίπρας, πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό Open TV στις 12 Δεκεμβρίου.

Στο σημείο του βίντεο μετά το 25ο λεπτό, ο κ. Τσίπρας ανέφερε τα εξής:

Αλ. Τσίπρας: [Η] εταιρεία Intellexa, η οποία ήρθε στην Ελλάδα προκειμένου ν’ αναπαράξει το λογισμικό αυτό το κακόβουλο, το εξήγαγε στο εξωτερικό με αδειοδότηση του υπουργείου Εξωτερικών. Και βγήκε ο ίδιος ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών και το επιβεβαίωσε. Και την επόμενη μέρα ήταν στη δουλειά του αν δεν κάνω λάθος.

Π. Στάθης: Η επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών λέει ότι είχε αποφασισθεί από τον Ιούλιο.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι, την άλλη μέρα έχασε τη δουλειά του. Αυτά δεν συμβαίνουν ούτε, να μην πω καμιά χώρα τριτοκοσμική.  Έδιωξαν τον άνθρωπο επειδή είπε την αλήθεια, τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών».

Τι ισχύει

Το Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση στις 10 Δεκεμβρίου 2022, όπου επισημαίνονταν τα εξής:

H αναφορά σε – μικρή ευτυχώς – μερίδα έντυπων και ηλεκτρονικών ΜΜΕ για δήθεν «απομάκρυνση» του Εκπροσώπου του Υπουργείου Εξωτερικών, Πρέσβη Αλέξανδρου Παπαϊωάννου, αποτελεί σκόπιμη παραποίηση σε πείσμα των πραγματικών γεγονότων, τα οποία ήταν ήδη γνωστά σε όλους. Αποτελεί επίσης απόπειρα πλήρους διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, χωρίς την τήρηση των στοιχειωδών κανόνων δημοσιογραφικής δεοντολογίας.

Ο κ. Παπαϊωάννου ορίστηκε Μόνιμος Αντιπρόσωπος στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Γενεύη με Προεδρικό Διάταγμα από 4.8.22 που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 11.8.22.

Η εντολή τοποθέτησής του εκδόθηκε στις 7.9.22 με ανάληψη υπηρεσίας, η οποία ορίστηκε για το δεύτερο δεκαήμερο Δεκεμβρίου, ώστε να λάβει χώρα στις 12.12.22 προκειμένου να επιδώσει τα διαπιστευτήρια πριν το τέλος του χρόνου και τις διακοπές των Χριστουγέννων στην Ελβετία.

Ενόψει της ανάληψης των καθηκόντων του μάλιστα, είχε πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με Υπουργούς της Κυβέρνησης τις τελευταίες ημέρες, για θέματα που σχετίζονται με τα νέα του καθήκοντα, όπως με τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότη Μηταράκη, ο οποίος έκανε και σχετική ανάρτηση στις 7.12.2022 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Είναι γνωστό επίσης ότι τις τελευταίες εβδομάδες, ενόψει της αναχώρησης του κ. Παπαϊωάννου, μέρος των καθηκόντων του ασκούσε ο νυν Εκπρόσωπος και τότε Αναπληρωτής, Γεώργιος Αρναούτης. Τέλος, την Τρίτη 6.12.2022, στις 14.00, πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών τελετή ενόψει της αναχώρησης του κ. Παπαϊωάννου στη Γενεύη, παρουσία όχι μόνο μελών του Διπλωματικού Σώματος, αλλά και εκπροσώπων του Τύπου».

Τα παραπάνω, τα οποία ήταν ήδη γνωστά από χθες, Παρασκευή 9.12.2022, όταν και δημοσιεύθηκαν τα πρώτα ψευδή δημοσιεύματα για το ζήτημα, απεκρύβησαν σκοπίμως και συνεχίζουν να αποκρύπτονται και σήμερα σε συγκεκριμένα ΜΜΕ.

Ο κ. Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, Διπλωμάτης του Υπουργείου Εξωτερικών με πρεσβευτικό βαθμό (σήμερα Πληρεξούσιος Υπουργός Β΄) είχε αναλάβει καθήκοντα Εκπροσώπου του ΥπΕξ τον Οκτώβριο του 2020, αναλαμβάνοντας τη σκυτάλη από τον Αλέξανδρο Γεννηματά, νυν Γενικό Πρόξενο στο Γενικό Προξενείο Γενεύης.

Στις 11 Αυγούστου 2022 δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ (τεύχος Γ΄ αρ. 1896) το από 4 Αυγούστου Προεδρικό Διάταγμα (ΑΔΑ Ω5Ψ9Ε-ΝΚΝ) που εκδόθηκε με πρόταση του Υπουργού Εξωτερικών και στο οποίο αποφασιζόταν η μετάθεσή του από την Κεντρική Υπηρεσία στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Γενεύη της Ελβετίας. Από την υπηρεσία αυτή, παράλληλα, μετατέθηκε προς την Κεντρική Υπηρεσία ο κ. Παναγιώτης Στουρνάρας, Μόνιμος Αντιπρόσωπος από το 2019.

Ενώ δεν είναι δημόσια διαθέσιμη η απόφαση του ΥπΕξ για την υλοποίηση της εν λόγω μετάθεσης, δηλαδή η ορίζουσα ημερομηνία παρουσίασης και ανάληψης καθηκόντων, εντοπίσαμε τα στοιχεία του εγγράφου σε δευτερεύουσες πράξεις σχετικά με την υλοποίηση της μετάθεσης, αναρτημένες στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ.

Πρόκειται για την υπ’ αριθμ. Π7Π83β-50021/07-09-22 Απόφαση ΣΤ1 Διεύθυνσης Προσωπικού & Διοικητικής Οργάνωσης του ΥπΕξ, που βρίσκεται σε αντιστοιχία με την ανακοίνωση για ορισμό ημερομηνίας ανάληψης καθηκόντων από 7 Σεπτεμβρίου 2022. Βάσει αυτής εκδόθηκαν αποφάσεις έγκρισης δαπάνης με ΑΔΑ 6ΝΥΟΕ-0Β2 (8 Νοεμβρίου 2022 για οδοιπορικά και έξοδα εγκατάστασης του ιδίου και μελών της οικογενείας, συμπεριλαμβανομένου κόστους εισιτηρίων) και ΨΞ91Ε-ΙΓΖ (8 Νοεμβρίου 2022 για μεταφορά οικοσκευής). Νωρίτερα, στις 2 Αυγούστου 2022 είχαν εκδοθεί αποφάσεις «ανάληψης υποχρέωσης» εν όψει της σχεδιαζόμενης μετάθεσης, με ΑΔΑ 6443Ε-24Ψ και 6ΤΜ9Ε-2ΘΦ, για τις ίδιες κατηγορίες εξόδων.

Παράλληλα, για τον απερχόμενο από τη Γενεύη κ. Παναγιώτη Στουρνάρα εντοπίσαμε ανάλογες αναρτήσεις στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ σχετικά με την υλοποίηση της μετάθεσής του. Σε έγγραφα που εκδόθηκαν από 1 Νοεμβρίου (π.χ. ΑΔΑ ΨΛΓ7Ε-ΗΕΓ, για έγκριση δαπάνης μεταφοράς οικοσκευής, 6ΚΗΛΕ-Ν3Κ για οδοιπορικά και έξοδα εγκατάστασης), μνημονεύεται η υπ’ αριθμ. «Π7Σ32β-50020/07-09-22» Απόφαση ΣΤ1 Διεύθυνσης Προσωπικού & Διοικητικής Οργάνωσης, δηλαδή μία όμοια με του κ. Παπαϊωάννου απόφαση που εκδόθηκε επίσης στις 7 Σεπτεμβρίου 2022.

Επίσης, στις 7 Δεκεμβρίου 2022 πράγματι δημοσιεύθηκε ανάρτηση στο Twitter από τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, όπου αναφερόταν ο κ. Παπαϊωάννου ως «Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στη Γενεύη», δηλαδή με τα καθήκοντα που είχε οριστεί να αναλάβει.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι εκείνη την ημέρα ουσιαστικά ασκούσε ακόμη καθήκοντα Εκπροσώπου, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, και ότι η συνάντηση έγινε στο χώρο του Υπουργείου Μετανάστευσης, ακριβέστερο είναι ότι αυτή έλαβε χώρα ενόψει της επικείμενης ανάληψης καθηκόντων ως Μονίμου Αντιπροσώπου στη Γενεύη – θέση στην οποία είχε μετατεθεί δυνάμει του προαναφερθέντος ΠΔ της 4ης Αυγούστου.

Έχοντας αναφέρει τα παραπάνω, θα πρέπει να υπαγάγουμε το χρονολόγιο αυτό στις διαθέσιμες πληροφορίες από τη δημοσιογραφική έρευνα των New York Times (NYT), που δημοσίευσαν στις 8 Δεκεμβρίου 2022 άρθρο με τίτλο “How the Global Spyware Industry Spiraled Out of Control” των Mark Mazzetti, Ronen Bergman και Matina Stevis-Gridneff.

Είχε προηγηθεί η δήλωση-απάντηση του κ. Παπαϊωάννου στους NYT στις 5 Δεκεμβρίου όπου ανέφερε πως το ΥπΕξ έδωσε στις 15 Νοεμβρίου 2021 άδειες εξαγωγών στην εταιρία Intellexa ΑΕ (που φέρεται να σχετίζεται με το λογισμικό παρακολούθησης Predator).

Στιγμιότυπο του σχετικού μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έδωσε στη δημοσιότητα η Ματίνα Στεβή-Γκρίντνεφ, εκ των συντακτών του άρθρου, μέσω Twitter. Σύμφωνα με την ίδια ανάρτηση, «η ανταλλαγή [email με το Υπουργείο Εξωτερικών] ξεκίνησε στις 2 Νοεμβρίου, κράτησε άρα πάνω από 1 μήνα».

Τα Ellinika Hoaxes επικοινώνησαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με την κα. Στεβή-Γκρίντνεφ στις 13 Δεκεμβρίου για το θέμα, και εκείνη μας επιβεβαίωσε ότι το πρώτο email που απέστειλε προς το γραφείο τύπου – επικοινωνίας του ΥπΕξ χρονολογείται από τις 2 Νοεμβρίου, καθώς και ότι η επιβεβαίωση για τις άδειες εξαγωγής προς κρατική υπηρεσία της Μαδαγασκάρης ήρθε στις αρχές Δεκεμβρίου.

Σημείωσε, παρεμπιπτόντως, ότι ο κ. Παπαϊωάννου της είχε αναφέρει ότι επρόκειτο να μετατεθεί στη Γενεύη στις 18 Ιουλίου, όταν είχε συνοδεύσει τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η κα. Στεβή-Γκρίντνεφ είναι επικεφαλής του γραφείου των New York Times στις Βρυξέλλες που καλύπτει ρεπορτάζ Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Αυτό το σχόλιο βρίσκεται σε σύμπνοια με τα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα από τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Συγκεκριμένα, οι προαναφερθείσες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης για ποσά που ρητά σχετίζονται με τη μετάθεση του Αλέξανδρου Παπαϊωάννου στη Γενεύη (ΑΔΑ 6443Ε-24Ψ και 6ΤΜ9Ε-2ΘΦ), βασίζονται στο υπ’ αριθμ. 41309/18.7.2022 έγγραφο του Υπουργείου, που εκδόθηκε εκείνη την ημέρα (18 Ιουλίου 2022).

Ο χρόνος επικοινωνίας των NYT με το ΥπΕξ (Νοέμβριος 2022) και η επίμαχη δήλωση του Αλεξάνδρου Παπαϊωάννου στις 5 Δεκεμβρίου 2022 είναι, συνεπώς, μεταγενέστερα γεγονότα από την λήψη απόφασης και δημοσίευσης σε ΦΕΚ (Αύγουστος 2022) για τη μετάθεσή του στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Γενεύη, και της από Σεπτέμβριο 2022 απόφασης περί ορισμού χρόνου υλοποίησης της εν λόγω μετάθεσης. Όπως είδαμε, και οι περαιτέρω πράξεις υλοποίησης (π.χ. αποφάσεις για οδοιπορικά έξοδα, μετακόμιση κλπ) της μετάθεσης, τόσο για τον ίδιο όσο και για τον αποχωρούντα Διπλωμάτη, προχωρούσαν κανονικά και εντός του Νοεμβρίου, πριν την κρίσιμη δήλωση.

Επιπροσθέτως, ο κ. Παπαϊωάννου απέστειλε πρόσκληση για αποχαιρετιστήρια εκδήλωση ήδη από τις 30 Νοεμβρίου (πριν την επίμαχη δήλωση στους NYT), σύμφωνα με την ρεπόρτερ του in.gr Αλεξάνδρα Φωτιάδη.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός ότι ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου απομακρύνθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών λόγω της δήλωσής του στους New York Times δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.

Είχε εκδοθεί ήδη από 4 Αυγούστου 2022 απόφαση μετάθεσής του στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Γενεύη της Ελβετίας (ΠΔ 04-08-2022, ΦΕΚ Γ΄ 1896/11-08-2022).

Ο χρόνος επικοινωνίας των New York Times με το Υπουργείο Εξωτερικών (Νοέμβριος 2022) και η επίμαχη δήλωση του Αλεξάνδρου Παπαϊωάννου (5 Δεκεμβρίου 2022) είναι μεταγενέστερα γεγονότα σε σχέση με το Προεδρικό Διάταγμα μετάθεσής του, και της από Σεπτέμβριο 2022 απόφασης περί καθορισμού χρόνου υλοποίησης της εν λόγω μετάθεσης.

Ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου είχαν εκδοθεί πράξεις έγκρισης δαπάνης για την κάλυψη λειτουργικών εξόδων που σχετίζονται με τη μετάβαση και εγκατάστασή του στη νέα του υπηρεσία, τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον απερχόμενο Παναγιώτη Στουρνάρα, Διπλωμάτη που υπηρετεί ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Γενεύη μέχρι σήμερα.