Το βίντεο ΔΕΝ δείχνει εγκλωβισμένη γυναίκα σε «πόλη των 15 λεπτών» στον Καναδά

Στις αρχές Φεβρουαρίου 2023 κυκλοφόρησε σε λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ιστολόγια ένα βίντεο συνοδευόμενο από τον ισχυρισμό πως δείχνει γυναίκα να διαμαρτύρεται επειδή δεν μπορεί να φύγει από «πόλη των 15 λεπτών» στον Καναδά. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής.

Παραδείγματα σε ιστολόγια: odysseiatv.blogspot.com, anatropitora.blogspot.com

Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων:

Το βίντεο που κυκλοφόρησε ήταν το εξής:

Προτού εξηγήσουμε τι ισχύει, αξίζει να γίνει μια σύντομη αναφορά στις «πόλεις των 15 λεπτών».

Τι είναι οι «πόλεις των 15 λεπτών»

Ο ισχυρισμός για περιορισμό της μετακίνησης των κατοίκων στις «πόλεις των 15 λεπτών» δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σε προηγούμενο άρθρο μας, όπως και άλλοι ελεγχτές γεγονότων, έχουμε καταρρίψει παρόμοιο ισχυρισμό σχετικά με τον περιορισμό της κυκλοφορίας σε πόλεις όπως η Οξφόρδη και το Έντμοντον.

Αφορμή για τον παραπλανητικό αυτό ισχυρισμό αποτέλεσε η ιδέα των «πόλεων 15 λεπτών» που δημιούργησε ο Κάρλος Μορένο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Panthéon της Σορβόννης, ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Obel το 2021 για την ανάπτυξη της ιδέας. Τα σχέδια για γειτονιές διάρκειας 15 λεπτών αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα των πόλεων και τη συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή. Η παγκόσμια Συμμαχία Πόλεων C40, τα Ηνωμένα Έθνη και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ είναι μερικοί από τους υποστηρικτές της πρωτοβουλίας.

Η προϋπόθεση είναι ότι όλοι οι κάτοικοι μιας πόλης θα πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις βασικές υπηρεσίες που χρειάζονται μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια ή με ποδήλατο. Ο Μορένο χαρακτήρισε τον ισχυρισμό για περιορισμό των κατοίκων ως θεωρία συνωμοσίας, ενώ είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο [πηγή]:

Ποτέ δεν υπήρξαν προτάσεις για περιορισμούς. Αντίθετα, αυτή είναι μια νέα ευκαιρία για περισσότερες επιλογές, περισσότερες υπηρεσίες, περισσότερη επιθυμία να ευδοκιμήσει κανείς στη γειτονιά του ενώ έχει την επιλογή να πάει όπου θέλει.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Σύμβασης – Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή [πηγή]:

Η πόλη θα αποκεντρωθεί, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ανάγκη για αυτοκίνητα και να επανασχεδιαστεί ο δημόσιος χώρος, ώστε να περιλαμβάνει λιγότερους δρόμους και περισσότερους χώρους πρασίνου, ποδηλατόδρομους, αθλητικές εγκαταστάσεις και χώρους αναψυχής. Η ιδέα των αυτάρκων γειτονιών δεν είναι καινούργια – πριν τα αυτοκίνητα κυκλοφορήσουν ευρέως, οι περισσότερες πόλεις ήταν έτσι διαμορφωμένες. Ωστόσο, δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της δράσης για το κλίμα που χρειαζόμαστε, πολλές πόλεις αναζητούν τρόπους για να μειώσουν τις εκπομπές και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Η ιδέα έχει γνωρίσει μεγάλη αποδοχή από δημάρχους πόλεων παγκοσμίως, από το ξέσπασμα της πανδημίας, με πόλεις όπως το Παρίσι, το Εδιμβούργο, η Μελβούρνη και η Κοπεγχάγη να επιδιώκουν να κάνουν τις γειτονιές πιο βιώσιμες και να περιορίζουν τη χρήση αυτοκινήτου ώστε να περιορίσουν την κλιματική αλλαγή.

Ο ισχυρισμός ότι οι κάτοικοι των πόλεων των 15 λεπτών δεν θα μπορούν να μετακινηθούν εκτός των κοινοτήτων τους αποτελεί μία θεωρία συνωμοσίας που ανακυκλώνεται ήδη από την ανακοίνωση της ιδέας από τον Κάρλο Μορένο. Δεν υπάρχει καμία τέτοια πρόβλεψη στα έργα ανάπλασης των πόλεων των 15 λεπτών.

Τι ισχύει ως προς το αναπαραγόμενο βίντεο

Το εξεταζόμενο βίντεο δημοσιεύτηκε ως απόδειξη για δήθεν περιορισμό των κατοίκων στις «πόλεις των 15 λεπτών».

Όμως, το πλάνα προέρχονται από το ντοκιμαντέρ “Kanehsatake: 270 Χρόνια Αντίστασης”, μια ταινία ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους του 1993 από τον Alanis Obomsawin, που εξιστορεί την «κρίση της Όκα» το 1990. Το ντοκιμαντέρ έχει προβληθεί σε όλο τον κόσμο, κερδίζοντας πάνω από δώδεκα διεθνή βραβεία και αποσπώντας το βραβείο Καλύτερης Καναδικής ταινίας μεγάλου μήκους στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο.

Το απόσπασμα με τη γυναίκα, που υποτίθεται ότι δεν μπορεί να φύγει από την «πόλη των 15 λεπτών», βρίσκεται στο 1:38:41- 1:38:59 λεπτό του ντοκιμαντέρ. H γυναίκα διαμαρτύρεται γιατί δεν μπορεί να περάσει σε έναν καταυλισμό αλληλεγγύης (που ονομάστηκε Oka Peace Camp) στην Όκα, όπου εκατοντάδες άλλοι υποστηρικτές των Ιθαγενών είχαν επίσης συγκεντρωθεί εκεί με τα οχήματά τους.

Στο ντοκιμαντέρ η εικονιζόμενη γυναίκα λέει:

«Δεν πρόκειται να σιωπήσω. Πρέπει να πάμε εκεί. Μας λέτε ψέματα. Δεν μπορούσαμε να πάμε εκεί. Τώρα δεν μπορούμε να μείνουμε εδώ. Τώρα δεν μπορούμε να πάμε εκεί. Εδώ είναι Καναδάς, μια ελεύθερη χώρα. Για όλους».

Η κρίση της Όκα

Κρίνουμε σκόπιμο να αναφέρουμε ότι η κρίση της Όκα, ήταν μια διαμάχη γης μεταξύ μιας ομάδας της κοινότητας Μόχοκ και της πόλης Όκα στον Καναδά, που ξεκίνησε στις 11 Ιουλίου 1990 και διήρκεσε μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου 1990, κατά τη διάρκεια της οποίας δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αποτέλεσε μια αντιπαράθεση εβδομήντα οκτώ ημερών μεταξύ των διαδηλωτών Ινδιάνων Μόχοκ, που κατοικούσαν σε αυτόν τον γειτονικό στο Μόντρεαλ δήμο, και των αστυνομικών, σχετικά με την επέκταση ενός γηπέδου γκολφ σε αμφισβητούμενη γη που περιλάμβανε ένα προγονικό κοιμητήριο. Η αντιπαράθεση πυροδότησε μια εξέγερση που έχει φτάσει να συμβολίζει τα αντικρουόμενα συμφέροντα της καναδικής κυβέρνησης και των ανθρώπων των Πρώτων Εθνών.

Ανάλυση καρέ

Επιπλέον, με μία αντίστροφη αναζήτηση εικόνας διαπιστώσαμε ότι το σήμα στο παραπάνω στιγμιότυπο από το εξεταζόμενο βίντεο, αποτελεί το λογότυπο του Εθνικού Συμβουλίου Κινηματογράφου του Καναδά (NFB). Το NFB είναι ο δημόσιος παραγωγός και διανομέας ταινιών και ψηφιακών μέσων του Καναδά που παράγει και διανέμει ντοκιμαντέρ, κινούμενα σχέδια, πειραματικές ταινίες, μυθοπλασία και διαδραστικά έργα.

Συμπέρασμα

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ισχυρισμός ότι γυναίκα δεν μπορεί να φύγει από «πόλη των 15 λεπτών» στον Καναδά, είναι ψευδής και το βίντεο που τον υποστηρίζει δεν είναι πρόσφατο. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για απόσπασμα από ταινία ντοκιμαντέρ του 1993, με θέμα την κρίση της Όκα το 1990 στον Καναδά.

Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στα σχέδια ανάπλασης των πόλεων των 15 πόλεων για απαγόρευση των μετακινήσεων των κατοίκων πέρα από των κοινοτήτων τους. Η ιδέα πίσω από την «πόλη των 15 λεπτών» είναι ότι οι πόλεις πρέπει να (επανα)σχεδιαστούν, έτσι ώστε όλοι οι κάτοικοι να μπορούν να έχουν πρόσβαση στις καθημερινές τους ανάγκες (κατοικία, εργασία, φαγητό, υγεία, εκπαίδευση και πολιτισμός και αναψυχή) σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με ποδήλατο. Αυτό μειώνει σημαντικά την κυκλοφορία των αυτοκινήτων και τις εκπομπές CO2. Τέλος, ο ίδιος ο εμπνευστής της ιδέας, Κάρλος Μορένο, χαρακτήρισε τον ισχυρισμό αυτόν ως θεωρία συνωμοσίας.