Παραπληροφόρηση σχετικά με «βροχή σκουληκιών στο Πεκίνο»

Σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον ηλεκτρονικό τύπο διαμοιράζεται η «είδηση» ότι στην κινεζική πρωτεύουσα έπεσε βροχή από σκουλήκια. Τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα χρησιμοποιούν ως τεκμήριο ένα σύντομο βίντεο, στο οποίο απεικονίζονται σταθμευμένα οχήματα με τις επιφάνειές τους καλυμμένες από «σκουλήκια». Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ευσταθεί. Ας δούμε αναλυτικά τι ισχύει.

Παραδείγματα: apokoronaslife.gr, in.gr, e-daily.gr, coffeevibesmagazine.com, kefaloniapress.gr, ptolemaidanews.gr, e-sterea.gr, eleftheria.gr, corfiatiko.blogspot.com

Παραδείγματα αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Στις αρχές Μαρτίου του 2023 κυκλοφόρησε από ενημερωτικές ιστοσελίδες ένα βίντεο 10 δευτερολέπτων, το οποίο πλαισιώθηκε ως να απεικονίζει βροχή σκουληκιών στο Πεκίνο. Το βίντεο είναι το ακόλουθο:

Τα ίδια πλάνα εντοπίζονται αναρτημένα στην πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο douyin (κινεζικό Tik Tok) την 1η Μαρτίου του 2023.

Το βίντεο φέρει τον τίτλο:

Λουλούδια λεύκας που πέφτουν σε όλη την οροφή του αυτοκινήτου μοιάζουν με σκουλήκια από απόσταση, προκαλώντας ανατριχίλα

Με απλά λόγια, οι πρωτότυπες αναπαραγωγές των πλάνων από κινεζικά μέσα κάνουν λόγο για πτώση λουλουδιών λεύκας και όχι για κάποια υποτιθέμενη βροχή σκουληκιών.

Από τη μετάφραση μέρους του κειμένου που φαίνεται στο βίντεο, προκύπτει ότι αυτό έχει ληφθεί στην επαρχία Λιαονίνγκ της Κίνας, στις 28 Φεβρουαρίου του 2023.

2月28日 辽宁 = 28 Φεβρουαρίου, Λιαονίνγκ

Χωρίσαμε το εξεταζόμενο βίντεο σε καρέ και κάναμε αντίστροφη αναζήτηση. Οδηγηθήκαμε, έτσι, σε ένα πανομοιότυπο βίντεο που κυκλοφορεί στο Twitter και έχει ληφθεί στο ίδιο σημείο.

Αμφότερα τα βίντεο έχουν καταγράψει τη σειρά των σταθμευμένων Ι.Χ που υποτίθεται πως έχουν καλυφθεί με σκουλήκια.

Τονίζεται πως στα τελευταία δευτερόλεπτα του δεύτερου βίντεο, η κάμερα στρέφεται προς τα πάνω και έτσι στο κάδρο εμφανίζονται δύο δέντρα που βρίσκονται πάνω από τα παρκαρισμένα οχήματα.

Γεωεντοπισμός του βίντεο

Έρευνες ομάδων ελεγκτών γεγονότων ανά τον κόσμο συμπεριλαμβάνονται στα ευρήματα των αναζητήσεών μας. Το Teyit ύστερα από ανάλυση των πινακίδων των οχημάτων κατέληξε στο συμπέρασμα πως το βίντεο έχει ληφθεί στην πόλη Shenyang της περιφέρειας Λιαονίνγκ, που αναφέραμε παραπάνω.

Επιβεβαιώνουμε πως το βίντεο έχει ληφθεί στην Shenyang με τον ακόλουθο γεωεντοπισμό.

Το Teyit ανέλυσε καρέ-καρέ το εν λόγω βιντεοληπτικό υλικό και διαπίστωσε πως στα τζάμια των οχημάτων καθρεπτίζεται ένας κορμός δέντρου.

Η έρευνά μας και το street view από την υπηρεσία χαρτών Baidu επιβεβαιώνει και αυτό το στοιχείο. Τα οχήματα είναι σταθμευμένα κάτω από δύο δέντρα:

Το γένος των δέντρων

Το κινεζικό observernews.com εξήγησε πως τα εικονιζόμενα δέντρα είναι αρσενικές λεύκες. Συγκεκριμένα, το μέσο προσδιορίζει το είδος της λεύκας ως λεύκα η καναδική (Populus x canadensis) ή ως (Populus × tomentosa), η οποία συναντάται και ως Chinese white poplar, δηλαδή, σε ελεύθερη απόδοση, λεύκα η κινεζική η λευκάζουσα. Σημειώνεται πως είδη λεύκας όπως το τελευταίο χρησιμοποιούνται χάρη στην αντοχή τους και στην γρήγορη ανάπτυξή τους στη δάσωση αστικών χώρων στη βόρεια Κίνα.

Επιπλέον, πρέπει να τονιστεί πως οι λεύκες είναι φυλλοβόλα δέντρα που φέρουν κρεμαστές ταξιανθίες (catkins). Ευρύτερα, όταν οι κρεμαστές ταξιανθίες της λεύκας επιτελέσουν τον σκοπό τους (επικονίαση), πέφτουν και στη συνέχεια εμφανίζονται τα φύλλα.

Συνεπώς, στις επιφάνειες των σταθμευμένων Ι.Χ. δεν εμφανίζονται «σκουλήκια», αλλά ίουλοι των λευκών. Ψάχνοντας στο ιστορικό αρχείο των λήψεων του Baidu maps ανασύραμε μια λήψη από τον Μάρτιο του 2019. Όπως μπορείτε να δείτε, τα δύο δέντρα δεν φέρουν φύλλωμα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στα τελευταία πλάνα του βίντεο που εντοπίσαμε στο Twitter.

Ας αναφερθεί, τέλος, πως σε έκθεση της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ σχετικά με τη βιώσιμη δασοκομία και τους γενετικούς πόρους λευκών στη Β. Κίνα, γίνεται σαφές πως από τα 100 και πλέον είδη λεύκας στον κόσμο, στην Κίνα φύονται 53 ενώ 37 από αυτά εντοπίζονται στη Β. Κίνα. (Zili, Yang, et al, 1999).

Συμπέρασμα

Είναι ψευδής ο ισχυρισμός ότι το εξεταζόμενο βίντεο αποδεικνύει πως στο Πεκίνο «έβρεξε σκουλήκια». Το βίντεο έχει ληφθεί στα τέλη Φεβρουαρίου του 2023 στην πόλη Shenyang της περιφέρειας Λιαονίνγκ στην Κίνα. Στις επιφάνειες των σταθμευμένων οχημάτων δεν απεικονίζονται σκουλήκια, αλλά ταξιανθίες λεύκας, οι οποίες πέφτουν όταν περατωθεί η γονιμοποίηση των δέντρων. Σύμφωνα με την ταυτοποίηση της τοποθεσίας λήψης του επίμαχου βίντεο, τα Ι.Χ. ήταν παρκαρισμένα κάτω από δύο φυλλοβόλα δέντρα αυτού του γένους. Με βάση όλα τα παραπάνω, ο υπό εξέταση ισχυρισμός, καθότι αναληθής, καταρρίπτεται.