Οι μετακλητοί όντως αυξήθηκαν κατά την διακυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη

Σε πρόσφατη συνέντευξη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην Youtuber Νεφέλη Μεγκ, η ίδια υποστήριξε ότι ο αριθμός των μετακλητών υπαλλήλων έχει αυξηθεί επί της διακυβέρνησής του. Ωστόσο, ο ίδιος το αρνήθηκε επανειλημμένα και τελικά κατηγόρησε τη Νεφέλη Μεγκ για διάδοση fake news. Στην πραγματικότητα όμως, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, ο αριθμός των μετακλητών έχει όντως αυξηθεί και μάλιστα σε επίπεδο ρεκόρ.

Το επίμαχο απόσπασμα ξεκινάει από το 14:10 της συνέντευξης:

Ο αντίστοιχος διάλογος έχει ως εξής:

Κυριάκος Μητσοτάκης: Από εκεί και πέρα, όμως, ο σκοπός σε μία πιο αντικειμενική και τεχνοκρατική δημόσια διοίκηση είναι να μην διορίζει η εκάστοτε κυβέρνηση όλα τα στελέχη του κρατικού μηχανισμού.

Νεφέλη Μεγκ: Γενικά να μην διορίζονται. Γιατί και επί Νέας Δημοκρατίας, τώρα, οι μετακλητοί αυξήθηκαν.

ΚΜ: Αυτό δεν είναι ακριβές.

ΝΜ: Δεν είναι ακριβές;

ΚΜ: Και πρέπει να σου πω ότι ο μετακλητός είναι αυτός ο οποίος υποστηρίζει το εκάστοτε στέλεχος της εκτελεστικής εξουσίας στην δουλειά του. Τι σημαίνει μετακλητός; Σημαίνει ότι είσαι ένας υπάλληλος ο οποίος υπηρετεί όσο καιρό υπηρετεί το αφεντικό σου, για να το πω πολύ απλά. Είσαι ο συνεργάτης του Υπουργού.
Φαντάζομαι ότι όλοι συμφωνούν ότι ο κάθε Υπουργός πρέπει να μπορεί να έχει έναν συγκεκριμένο αριθμό συνεργατών για να μπορεί να κάνει τη δουλειά του. Μικρό, διότι πρέπει πρωτίστως να διοικεί με τη δημόσια διοίκηση και με το Υπουργείο του οποίου προΐσταται, πάντα χρειάζεται όμως ένας αριθμός συνεργατών για να μπορεί ο κάθε Υπουργός να μπορεί να συμπληρώνει, αν θέλεις, τη δημόσια διοίκηση με μία ομάδα ανθρώπων που να είναι αποκλειστικά της δικής του επιλογής.
Παντού γίνεται αυτό, μην κοροϊδευόμαστε.

ΝΜ: Εγώ συμφωνώ, αλλά γιατί αυξήθηκαν τόσο πολύ;

ΚΜ: Μα δεν αυξήθηκαν τόσο πολύ.

ΝΜ: Μα γιατί; Αφού από το μητρώο τα βρήκα το νούμερα.

ΚΜ: Από πού το βρήκες το μητρώο; Τώρα δεν θα μπούμε, εγώ δεν έχω τα στοιχεία εύκαιρα, αλλά φοβάμαι ότι εδώ αναπαράγεις κάτι…

ΝΜ: Δεν είναι, δεν θα το έκανα αυτό.

ΚΜ: Εδώ για πρώτη φορά πιστεύω ότι αναπαράγεις κάποια fake news τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

ΝΜ: Δεν θα το έκανα αυτό και μπορώ να σας τα δείξω μετά και μπορούμε να το συνεχίσουμε.

ΚΜ: Ναι.

ΝΜ: Ωραία, εγώ συνεχίζω με τις ερωτήσεις.

Τι ισχύει

Εισαγωγή

Οι μετακλητοί είναι δημόσιοι υπάλληλοι που προσλαμβάνονται εκτός των μόνιμων θέσεων του Δημοσίου Τομέα, χωρίς καθιερωμένα κριτήρια, και μισθοδοτούνται έως ότου εκτελέσουν συγκεκριμένα καθήκοντα για τα οποία καλούνται. [πηγή]

Ο θεσμός των μετακλητών υπαλλήλων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος, ωστόσο, διαχρονικά έχει αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού, καθώς έχει χαρακτηριστεί και μέσο εξυπηρέτησης «ημετέρων», με το μέγεθος των διορισμών να μην δικαιολογείται πάντα από τις απτές ανάγκες. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Η ανάγκη μεταρρύθμισης του θεσμού των μετακλητών σημειώθηκε πρόσφατα και σε δύο αναλύσεις των καθηγητών του ΕΚΠΑ, Δημήτρη Σωτηρόπουλου και Νικόλαου Κομνηνού Χλέπα, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του οργανισμού diaNEOsis για τη δημόσια διοίκηση.

Προηγούμενα δημοσιεύματα για την αύξηση μετακλητών

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τη Νέα Δημοκρατία διαδέχτηκε την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στις 8 Ιουλίου 2019.

Ήδη στις 5 Αυγούστου 2020, δημοσίευμα του tanea.gr αναφερόταν σε «Ρεκόρ επταετίας για τους μετακλητούς υπαλλήλους σε υπουργικά γραφεία», εξηγώντας ότι στο τέλος της προηγούμενης διακυβέρνησης η χώρα κατέγραφε 1710 μετακλητούς, με το ρεκόρ της να φτάνει στους 2739. Ωστόσο, τον Μάιο του 2020 ο αριθμός των μετακλητών είχε αγγίξει το 2817, που αποτελούσε τότε νέο ρεκόρ.

Έπειτα, στις 13 Μαρτίου 2021, δημοσιεύτηκε άρθρο στο reportersunited.gr που έγραφε πως, παρά τη σφοδρή κριτική της ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ για τον αριθμό των μετακλητών επί της προηγούμενης κυβέρνησης, η ΝΔ, επί της δικής της κυβέρνησης, αύξησε περαιτέρω τον αριθμό τους ενώ παράλληλα τους έδωσε θεσμικά τη δυνατότητα να ελέγξουν κρίσιμες λειτουργίες της Διοίκησης.

Ακολούθησε δημοσίευμα στο efsyn.gr στις 27 Ιουλίου 2022, με τίτλο «Σπάνε όλα τα ρεκόρ οι μετακλητοί της Ν.Δ.», καταγράφοντας υπερδιπλασιασμό τους σε 3483 τον Μάιο του 2022, σε σχέση με το τέλος της προηγούμενης διακυβέρνησης.

Μετά, στις 10 Φεβρουαρίου 2023, το datajournalists.co.uk δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Σπάει κάθε ρεκόρ ο αριθμός των μετακλητών», δείχνοντας ότι το νούμερο των μετακλητών παρέμενε στο επίπεδο ρεκόρ των 3482 υπαλλήλων μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022. Παρακάτω βλέπουμε τα στοιχεία εξέλιξης του αριθμού τους από την έναρξη της τελευταίας κυβέρνησης:

Τα πιο πρόσφατα στατιστικά μετακλητών

Τα προαναφερόμενα ρεπορτάζ επικαλούνται δεδομένα της «Απογραφής» του Δημοσίου, τα οποία πλέον παρατίθενται στην πιο επικαιροποιημένη μορφή τους μέσω της ιστοσελίδας apografi.gov.gr, που αναβαθμίστηκε το καλοκαίρι του 2022.

Ανατρέξαμε στην υπηρεσία στατιστικών, η οποία παρέχει τα δεδομένα σε ετήσιες εκθέσεις με μηνιαία νούμερα. Συλλέξαμε τα στοιχεία και τα παρουσιάζουμε σε ένα ενιαίο γράφημα:

Χρειάζεται να σημειωθεί ότι, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των μετακλητών βρίσκεται σε θέσεις εκτός Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ), από τον Απρίλιο του 2021 τα δεδομένα εμφανίζουν και ένα μικρό μέρος των εν λόγω υπαλλήλων σε ΝΠΙΔ. Οι εκθέσεις δεν διευκρινίζουν αν υπήρχαν και προηγουμένως εργαζόμενοι στις ΝΠΙΔ χωρίς καταγραφή, οπότε επιλέξαμε να παρουσιάσουμε τις δύο κατηγορίες χωριστά.

Ανεξαρτήτως αυτού, καθίσταται σαφές ότι ο αριθμός των μετακλητών εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδο ιστορικού ρεκόρ επί διακυβέρνησης ΝΔ. Η τελευταία καταγραφή του Ιανουαρίου 2023 εμφανίζει 3337 υπαλλήλους εκτός ΝΠΙΔ, έναντι του ρεκόρ 2739 επί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μια αύξηση σε ποσοστό 19.7%.

Τέλος, είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Εσωτερικών, έχει εκδώσει και ένα έγγραφο στατιστικών που διαχωρίζει περαιτέρω τον αριθμό των μετακλητών εκτός ΝΠΙΔ. Το έγγραφο παρουσιάζει τις εξής υποκατηγορίες θέσεων απασχόλησης: εκτός Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), εντός ΟΤΑ και σε ρόλους επιστημονικών συνεργατών για βουλευτές.

Εξετάζοντας τα στοιχεία, διαπιστώνουμε ότι, τουλάχιστον μέχρι τον Μάιο 2022 που αυτά καλύπτουν, η προαναφερόμενη αλματώδης αύξηση μετακλητών, οφείλεται στην απασχόλησή τους στους ΟΤΑ. Εκτός ΟΤΑ, ο αριθμός των μετακλητών συνέχισε να αυξάνεται σταδιακά μετά την πτώση των εκλογών του 2019, φτάνοντας χονδρικά το προεκλογικό επίπεδο τον Μάιο 2022.

Σχετικά, σημειώνεται σε άρθρο του kathimerini.gr:

Οπως έχει αναφέρει και στη Βουλή –απαντώντας στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ– ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, «η κυβέρνηση της Ν.Δ. έλαβε την απόφαση να στηρίξει την αυτοδιοίκηση παρέχοντας σε δημάρχους και περιφερειάρχες τη δυνατότητα να πάρουν περισσότερους μετακλητούς». Ειδικότερα: Με διατάξεις του ν. 4555/2018 προβλέφθηκε η δυνατότητα σύστασης μιας επιπλέον θέσης ειδικού συνεργάτη σε δήμους με πληθυσμό άνω των 150.000 κατοίκων. Επίσης, με διατάξεις του ν. 4674/2020, προβλέφθηκε ότι σε δήμους με μόνιμο πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων, μπορεί να συστήνεται μία θέση ειδικού συνεργάτη, επιπλέον των προβλεπόμενων, καλυπτόμενη από δημοσιογράφο.

Συμπέρασμα

Είναι ψευδής ο ισχυρισμός ότι επί της κυβέρνησης ΝΔ 2019-2023, δεν υπήρξε αύξηση των μετακλητών υπαλλήλων. Τακτικά από το 2020, σειρά δημοσιευμάτων σε ΜΜΕ έχει επισημάνει ότι ο αριθμός των μετακλητών άρχισε να αυξάνεται αλματωδώς επί της τελευταίας διακυβέρνησης, φτάνοντας για πρώτη φορά σε ιστορικό ρεκόρ τον Απρίλιο του 2020. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία, μέχρι τον Ιανουάριο του 2023, καταδεικνύουν ότι ο αριθμός έχει παραμείνει στο υψηλότερο επίπεδο από το καλοκαίρι του 2022, πλέον με 3337 μετακλητούς σε θέσεις εκτός ΝΠΙΔ, έναντι του ρεκόρ της προηγούμενης κυβέρνησης, που ήταν 2739, αποτελώντας αύξηση σε ποσοστό σχεδόν 20%.

11 Απριλίου 2023 - Στο άρθρο προστέθηκε αναφορά στην αύξηση των μετακλητών στους ΟΤΑ. Το συμπέρασμα δεν αλλάζει.