Αυτό το βίντεο ΔΕΝ παρουσιάζει μετανάστες να βάζουν φωτιές ενώ προχωρούν προς την ενδοχώρα, ούτε σχετίζεται με τις πρόσφατες πυρκαγιές

Από τις αρχές Αυγούστου 2023, βίντεο, το οποίο γνωρίζει μεγάλη διάδοση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, πλαισιώνεται από τον ισχυρισμό πως παρουσιάζει μετανάστες να βάζουν φωτιές σε ό,τι βρεθεί στο πέρασμα τους ενώ προχωρούν προς την ενδοχώρα, σε μια απόπειρα σύνδεσης του περιεχομένου του με τις καταστροφικές πυρκαγιές που πλήττουν την Ελλάδα τους τελευταίους μήνες. Όπως θα δούμε στη συνέχεια όμως το βίντεο λήφθηκε πριν από χρόνια και δεν σχετίζεται με πρόσφατες ή παλαιότερες πυρκαγιές στη χώρα μας.

Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:

Μερικές από τις αναρτήσεις συνοδεύονται από το εξής κείμενο:

Αγέλη «ασυνόδευτων ανηλίκων» βάζει φωτιά σε οτι βρεθεί στο πέρασμα της πιθανον χαρτζιλικωμένη απο τη ΜΙΤ και προχωρά ακάθεκτη προς την ενδοχώρα για το τετρακοσάρι της ΝΔ.

Το υπό εξέταση βίντεο είναι αυτό:

Τι ισχύει

Μια από τις πρόσφατες εμφανίσεις του βίντεο έγινε σε ανάρτηση του βρετανού επιχειρηματία και πρώην υποψήφιου βουλευτή με το Brexit Party, Jim Ferguson, στο προσωπικό του προφίλ στο Χ (πρώην Twitter) στα τέλη Ιουλίου του 2023:

Κλιματική αλλαγή. Ναι σίγουρα αυτό. Όχι μάζες #Παράνομων Μεταναστών που βάζουν φωτιά στην Ελλάδα. Η #ClimateScam έρχεται σε μια χώρα κοντά σας. Στο στυλ #ΑτζένταWEF2030.

Όπως φαίνεται και από το κείμενο της ανάρτησης, ο Jim Ferguson συνδέει το περιεχόμενο του βίντεο με τις πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας, αναφέροντας πως «μάζες παράνομων μεταναστών βάζουν φωτιά στην Ελλάδα», ενώ δεν παραλείπει εμμέσως να αναφερθεί στην κλιματική αλλαγή, χαρακτηρίζοντάς την «απάτη» με τη χρήση του hashtag #ClimateScam.

Η ανάρτηση κοινοποιήθηκε και από τον Κωνσταντίνο Φλώρο, βουλευτή Λάρισας με το κόμμα Σπαρτιάτες:

Ωστόσο, όπως έχουν επισημάνει οι χρήστες του Χ στις «σημειώσεις κοινότητας», μια προσπάθεια του κοινωνικού δικτύου να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση στην πλατφόρμα του επιτρέποντας σε χρήστες του να σχολιάζουν και να προειδοποιούν πιθανόν παραπλανητικές αναρτήσεις, το βίντεο είναι μεν αληθινό αλλά δεν είναι πρόσφατο, ούτε σχετίζεται με τωρινές ή παλαιότερες πυρκαγιές που έχουν πλήξει τη χώρα μας. Επιπροσθέτως, έχουν αποκοπεί από αυτό πληροφορίες που σχετίζονται τόσο με την ημερομηνία όσο και με την τοποθεσία της λήψης του.

Όπως φαίνεται και από παλαιότερες αναρτήσεις του ίδιου βίντεο στο Facebook όπου αποτυπώνεται η τοποθεσία και η ημερομηνία λήψης, μια εκ των οποίων από τη γερμανική σελίδα “Klartext für Deutschland – FREI statt bunt“, αυτό τραβήχτηκε στις 5 Απριλίου 2019 κοντά στα Διαβατά Θεσσαλονίκης:

Τις πρώτες ημέρες του Απριλίου του 2019 είχαν σημειωθεί σοβαρά επεισόδια στην περιοχή, μεταξύ αστυνομικών και εκατοντάδων προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι επιχείρησαν να μεταβούν πεζοί από το κέντρο φιλοξενίας τους μέχρι τα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων η ομάδα προσφύγων υποχώρησε, προκαλώντας εστίες φωτιάς στα γύρω χωράφια.

Ο τότε Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας είχε δηλώσει πως οι πρόσφυγες και οι μετανάστες έπεσαν θύματα παραπληροφόρησης. Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν οι ίδιοι σε καταθέσεις τους, ανταποκρίθηκαν σε ψευδές διαδικτυακό κάλεσμα πιστεύοντας πως τα σύνορα θα άνοιγαν όταν έφταναν εκεί.

Το θέμα είχε πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις που η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες εξέδωσε ανάλογη προειδοποίηση στη σελίδα της.

Όπως αναφέρει άρθρο του οργανισμού επαλήθευσης γεγονότων και πιστοποιημένου μέλους του IFCN, correctiv.org, σχετικά με παλαιότερο ισχυρισμό, η γυναίκα με το καροτσάκι που εμφανίζεται στο 00:10 του υπό εξέταση βίντεο, εμφανίζεται επίσης σε φωτογραφία του AFP σε δημοσίευμα των New York Times για τα επεισόδια που έλαβαν χώρα στην περιοχή το 2019:

Επιπροσθέτως, εξετάζοντας φωτογραφίες που αναρτήθηκαν στο Χ από τον λογαριασμό @aidaghajar στις 9 Απριλίου 2019, σε ανάρτηση όπου καταγράφονταν τα γεγονότα εκείνων των ημερών, μας δίνεται μια εικόνα για το ακριβές σημείο όπου έλαβαν χώρα τα επεισόδια:

Τις εικόνες μπορείτε να τις δείτε παρακάτω:

Στις δύο αυτές φωτογραφίες, όπως φαίνεται παραπάνω, διακρίνονται ένα ημιτελές κτίσμα με χαρακτηριστική μορφή (με κόκκινο χρώμα), καθώς και πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος (με μπλε χρώμα) αριστερά και δεξιά του κτίσματος. Με βάση αυτά τα στοιχεία, εντοπίσαμε την τοποθεσία στην οποία έλαβαν χώρα τα επεισόδια βόρεια των Διαβατών όπως φαίνονται στην εικόνα που ακολουθεί:

Όπως βλέπουμε και στον χάρτη της Google, οι φωτιές κατά τη διάρκεια των επεισοδίων προκλήθηκαν σε χωράφια με αραιά χαμηλή βλάστηση, αρκετά μακριά από δασική έκταση.

Συμπέρασμα

Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, το υπό εξέταση βίντεο προέρχεται από επεισόδια που έλαβαν χώρα στα Διαβατά Θεσσαλονίκης το 2019, όταν εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες επιχείρησαν να μεταβούν στα σύνορα, μετά από ψευδές διαδικτυακό κάλεσμα. Το βίντεο δεν παρουσιάζει μετανάστες να κινούνται προς την ενδοχώρα, δεν έχει καμία σχέση με τις πυρκαγιές του 2023, ούτε σχετίζεται με παλαιότερες πυρκαγιές που έχουν πλήξει τη χώρα μας.