Βίντεο ΔΕΝ δείχνει τον ποταμό Νείλο να έχει βαφτεί κόκκινος

Από τα μέσα Νοεμβρίου 2023 κυκλοφορεί ένα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ιστολόγια το οποίο υποτίθεται ότι απεικονίζει τον ποταμό Νείλο να έχει βαφτεί κόκκινος. Ωστόσο, όπως θα φανεί στη συνέχεια, το βίντεο, αν και πραγματικό, έχει πλαισιωθεί εσφαλμένα, αφού δεν απεικονίζει τον Νείλο. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε ιστοσελίδες και ιστολόγια: corfiatiko.blogspot.com

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Το βίντεο που εξετάζουμε:

Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:

Ο ποταμός Νείλος βάφτηκε κόκκινος, κακός οιωνός

Για να εντοπίσουμε την προέλευση του οπτικοακουστικού υλικού, ψάξαμε σε μηχανές αναζήτησης τους όρους “red lakes”. Ένα από τα πρώτα αποτελέσματα που εμφανίστηκε ήταν ένα βίντεο στο YouTube, δημοσιευμένο στις 13 Δεκεμβρίου 2019 από το κανάλι “Crime Pays But Botany Doesn’t” που, όπως διαβάζουμε, μελετάει τα φυτά μέσα από το πρίσμα της οικολογίας και της εξέλιξης. 

Στο χρονικό σημείο 2:32 ο αφηγητής ακούγεται να λέει ότι βρίσκεται στη Χιλή ενώ, λίγο αργότερα στο σημείο 19:27, εντοπίζουμε πανομοιότυπα πλάνα με το υπό εξέταση βίντεο, τα οποία παραθέτουμε παρακάτω.

Γνωρίζοντας πλέον την τοποθεσία που πρέπει να ψάξουμε, ερευνήσαμε τους όρους “red lake in Chile”, και μεταφερθήκαμε σε πληθώρα δημοσιευμάτων για τη λίμνη “Laguna Roja”, που στα ισπανικά σημαίνει “κόκκινη λίμνη”. Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή Arica και Paricota (εδώ, εδώ), μία από τις δεκαέξι περιφέρειες από τις οποίες αποτελείται η χώρα της Χιλής. Μαζί με τις παρακείμενες λίμνες Verde και Amarilla συνθέτουν τις λίμνες Amuyo. 

Σε υψόμετρο 3700 μέτρων, η λίμνη αυτή ανακαλύφθηκε μόλις το 2009, καθώς η φυλή Aymara που εποικούσε στην ευρύτερη περιοχή των Άνδεων ήταν πολύ κτητική μαζί της, αφού αποτελεί ιερό μέρος για τους ίδιους και κομμάτι της παράδοσης λόγω του μύθου που την περιβάλλει. Σύμφωνα με τον θρύλο, η λίμνη αυτή ανήκει στον διάβολο, ο οποίος της είχε δώσει αυτό το κόκκινο χρώμα ως προειδοποίηση ώστε να μην πλησιάζουν όσοι την ανακάλυπταν. Λέγεται πως όποιος, παρά τις προειδοποιήσεις έπινε ή έπαιρνε νερό από τη λίμνη, πέθαινε. Η περιοχή δεν ήταν φιλόξενη ούτε για τα ζώα, γεγονός που ενίσχυε ακόμα περισσότερο τις τοπικές πεποιθήσεις. 

Ακόμα και σήμερα υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το βάθος της ή τί προκαλεί αυτή την κόκκινη απόχρωση στα νερά της, τα οποία ξεπερνούν σε θερμοκρασία τους 40 βαθμούς Κελσίου. Δεν έχει μελετηθεί εκτενώς από επιστήμονες, ωστόσο η επικρατέστερη εκδοχή θέλει το κόκκινο χρώμα να προέρχεται από τη διάλυση ορισμένων φυκιών στον βυθό της λίμνης, μη ικανά να αντέξουν τις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται.

Για να βεβαιωθούμε ότι πράγματι στο αναπαραγόμενο βίντεο απεικονίζεται η Laguna Roja, συγκρίναμε καρέ του οπτικοακουστικού υλικού με φωτογραφίες της λίμνης στους χάρτες της Google. Το ακριβές σημείο μπορείτε να δείτε εδώ.

Συμπέρασμα

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Το βίντεο είναι πραγματικό, όμως δεν απεικονίζει τον ποταμό Νείλο να έχει βαφτεί κόκκινος, αλλά τη λίμνη “Laguna Roja” στη Χιλή, που όπως υποδηλώνει το όνομά της, τα νερά της έχουν αυτό το κόκκινο χρώμα. Αν και η επιστημονική έρευνα είναι ελλιπής, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας των υδάτων της, τα φύκια που εντοπίζονται στον βυθό της διαλύονται με αποτέλεσμα να προκαλούν αυτό το κόκκινο χρώμα.