Εικόνα παρουσιάζει την τροποποίηση των μετεωρολογικών χαρτών με σκοπό την εξαπάτηση του κοινού;

Από την Τετάρτη 10 Ιουλίου 2024 παρατηρήθηκε η αναπαραγωγή μιας εικόνας από χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η οποία υποτίθεται ότι καταδεικνύει τη μεταβολή του τρόπου παρουσίασης των μετεωρολογικών χαρτών από το 2018 έως το 2024, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση στο κοινό πως η θερμοκρασία ανεβαίνει ενώ αυτή παραμένει σταθερή. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αναπαράγεται και η θεωρία συνωμοσίας που υποστηρίζει ότι η κλιματική αλλαγή δεν υφίσταται στην πραγματικότητα αλλά ότι πρόκειται περί προπαγάνδας. Όμως, όπως θα δείξουμε παρακάτω, η αναπαραγόμενη εικόνα συγκρίνει δύο ανόμοια μεταξύ τους στοιχεία, από δύο διαφορετικούς μετεωρολογικούς οργανισμούς. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Η εικόνα που εξετάζουμε:

Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:

ΠΑΝΩ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟ 2018 ΜΕ ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ 
ΚΑΤΩ ΧΑΡΤΗΣ ΤΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΤΟ 2024 ΜΕ ΣΧΕΔΟΝ ΙΔΙΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ …
ΔΕ ΛΕΓΕΤΑΙ «ΚΛΙMATIKH KPIΣΗ» ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΛΕΓΕTAI

Αρχικά, γίνεται αντιληπτό αμέσως ότι πρόκειται για δύο διαφορετικές εικόνες, οπότε για να προχωρήσουμε, θα τις εξετάσουμε ξεχωριστά.

Πρώτη εικόνα:

Το πρώτο πράγμα που παρατηρούμε στην πρώτη εικόνα, είναι η φράση “Zondag 29 Juli”, η οποία μεταφράζεται από τα ολλανδικά ως “Κυριακή 29 Ιουλίου” και το λογότυπο “Weer Plaza”, στο κάτω δεξιό μέρος της. Πληκτρολογώντας τους όρους αυτούς σε μηχανές αναζήτησης, μεταφερόμαστε στην ομώνυμη ολλανδική μετεωρολογική ιστοσελίδα. Στη συνέχεια, εξετάζοντας την εικόνα με τη μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης, μεταβαίνουμε σε ένα δημοσίευμα της παραπάνω ιστοσελίδας από τις 27 Ιουλίου 2018, το οποίο προσφέρει αναλυτική πρόγνωση του καιρού για τις χώρες της νότιας Ευρώπης από τις 28 έως τις 30 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς. Μέσα στο άρθρο εντοπίζουμε και την πρώτη από τις εικόνες που εξετάζουμε.

Δεύτερη εικόνα:

Αναφορικά με τη δεύτερη εικόνα, βλέπουμε πως απουσιάζει η ημερομηνία. Ωστόσο, στο πάνω τμήμα διακρίνουμε τις λέξεις “Weer & radar”, οι οποίες είναι επίσης στα ολλανδικά και σημαίνουν “καιρός & ραντάρ”. Πάλι, αναζητώντας του όρους, μεταφερόμαστε στην αντίστοιχη ιστοσελίδα. Εκεί, παρατηρούμε στην κεντρική σελίδα έναν χάρτη με την τρέχουσα θερμοκρασία των περιοχών.

Γίνεται επίσης αντιληπτό ότι ο χάρτης φέρει ορισμένα χρώματα – αποχρώσεις του κόκκινου – που χρησιμοποιούνται για την αναπαράσταση της θερμοκρασίας. Όσο πιο υψηλή η θερμοκρασία, τόσο πιο έντονη η απόχρωση, όπως φαίνεται παρακάτω:

Ωστόσο, η πρακτική της χρωματικής αναπαράστασης του χάρτη δεν είναι πρόσφατη, ούτε γίνεται με σκοπό την εξαπάτηση του κοινού. Ανατρέχοντας στους λογαριασμούς του συγκεκριμένου οργανισμού, “Weer & radar”, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και εξετάζοντας δημοσιεύσεις του από τον Ιούλιο του 2018, την ίδια δηλαδή περίοδο που χρονολογείται και η πρώτη εικόνα, του οργανισμού “Weer Plaza”, παρατηρούμε πως δεν έχει αλλάξει ο τρόπος αναπαράστασης των θερμοκρασιών από τον “Weer & radar”. Ανάλογα με την ένταση της θερμοκρασίας, χρησιμοποιoύταν και τότε η αντίστοιχη απόχρωση.

Συνεπώς, καθίσταται σαφές ότι οι εικόνες προέρχονται από δύο διαφορετικούς οργανισμούς, που διαχρονικά χρησιμοποιούν αντίστοιχα δύο διαφορετικές τεχνικές απεικόνισης των καιρικών συνθηκών. Στην πρώτη εικόνα βλέπουμε την πρόγνωση του καιρού για την περίοδο 28 – 30 Ιουλίου 2018, ενώ στη δεύτερη, απεικονίζεται η θερμοκρασία συγκεκριμένων περιοχών, μία δεδομένη χρονική στιγμή, την οποία είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ελλείψει στοιχείων ημερομηνίας.

Κληθείς να σχολιάσει τον ισχυρισμό ο αρχισυντάκτης του οργανισμού Infoplaza, Jaco van Wezel, όπου υπάγεται η προαναφερθείσα ιστοσελίδα, Weer Plaza, δήλωσε στο Reuters:

Η σύγκριση είναι παραπλανητική, καθώς πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά προϊόντα. Ο χάρτης Weerplaza δείχνει σύμβολα θερμοκρασίας και καιρού χωρίς να χρησιμοποιεί παρεμβολή δεδομένων για να φτιάξει έναν έγχρωμο χάρτη. Το Weer & radar δείχνει τη θερμοκρασία με παρεμβολή χρωματικών διαβαθμίσεων. Είναι πιθανό οι ιστότοποι να προσαρμόζουν τα σύνολα χρωμάτων τους με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, είναι ανοησία να υποθέτουμε ότι τα κόκκινα χρώματα επιλέγονται σκόπιμα για να πείσουν τους ανθρώπους για την κλιματική αλλαγή.

Είχαμε καταρρίψει παρόμοιο ισχυρισμό και παλαιότερα. Μπορείτε να δείτε το άρθρο πατώντας εδώ.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Πρόκειται για άτοπη σύγκριση ανόμοιων εικόνων από δύο διαφορετικούς οργανισμούς, που χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές παρουσίασης μετεωρολογικών χαρτών. Η πρώτη εικόνα προέρχεται από δημοσίευμα του οργανισμού “Weer Plaza” που παραθέτει την πρόγνωση του καιρού για το διάστημα 28 έως 30 Ιουλίου 2018, ενώ η δεύτερη προέρχεται από την ιστοσελίδα “Weer & radar” και παρουσιάζει την τρέχουσα θερμοκρασία περιοχών μια δεδομένη χρονική στιγμή. Ανατρέχοντας στις δημοσιεύσεις της δεύτερης ιστοσελίδας στο Facebook από τον Ιούλιο του 2018, γίνεται αντιληπτό ότι ακόμα και τότε χρησιμοποιούνταν χρώματα για την οπτική αναπαράσταση της έντασης της θερμοκρασίας, και δεν αποτελεί πρόσφατη πρακτική για την παραπλάνηση των πολιτών. Τέλος, αρχισυντάκτης του οργανισμού “Weer Plaza”, σχολιάζοντας τον ισχυρισμό, είπε πως “η σύγκριση είναι παραπλανητική, καθώς πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά προϊόντα”.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1. https://www.weerplaza.nl/weerinhetnieuws/vakantieweer/zomer-in-zuid-europa/4461/
2. https://www.weerenradar.nl/weerradar?center=41.58,13.68&zoom=5.33&layer=tr
3.https://www.facebook.com/weerenradarnederland/posts/pfbid0wknKvwMhthe6yUeM5YWYPPJBPURoSKnovwK6PeCJdHZsXpsCyJSicuZ8hY8HHmV3l
4. https://www.linkedin.com/in/jacovanwezel/?originalSubdomain=nl
5. https://www.reuters.com/article/fact-check/misleading-posts-compare-weather-maps-from-different-sources-idUSL1N39L1KR/