Ψεύτικο βίντεο αναφέρει ότι η USAID πλήρωσε εκατομμύρια σε αστέρες του Holywood για να επισκεφθούν την Ουκρανία

Στο πλαίσιο των ενεργειών τερματισμού της λειτουργίας της Αμερικανικής Υπηρεσίας Αρωγής Διεθνούς Ανάπτυξης, γνωστής ως USAID, από την κυβέρνηση Τραμπ, διακινήθηκε από γνωστούς φιλοτραμπικούς λογαριασμούς, και διογκώθηκε από τον Ίλον Μασκ, ένα βίντεο που δείχνει υποτιθέμενο ρεπορτάζ του E! News να αναφέρει ότι η USAID χρηματοδότησε την επίσκεψη αστέρων του Χόλιγουντ στην Ουκρανία, ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας, «για να αυξήσει τη δημοτικότητα του Ζελένσκι». Το βίντεο αυτό, ωστόσο, δεν είναι αυθεντικό και δεν προέρχεται από E! News ενώ υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι αποτελεί προϊόν ρωσικής προπαγάνδας.

Η ψευδής είδηση εντοπίστηκε στις ιστοσελίδες ΕΣΤΙΑ, pronews, karditsastakra, olympia, atexnos και sinomosiologos.

Παραδείγματα αναπαραγωγής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Πλαίσιο

«Ξέρατε ότι η USAID ξόδεψε τα λεφτά των φορολογούμενων για να χρηματοδοτήσει ταξίδια διασήμων στην Ουκρανία, κι όλα αυτά για να ενισχύσει τη δημοφιλία του Ζελένσκι στους Αμερικανούς;» αναφέρει στην ανάρτησή του στο Χ ο χρήστης @ImMeme0 (“I Meme Therefore I Am”), ο οποίος ήταν από τους πρώτους που δημοσίευσαν το εξεταζόμενο βίντεο. Πρόκειται για γνωστό συντηρητικό λογαριασμό που έχει διαδώσει και στο παρελθόν ψευδείς πληροφορίες για τον Πρόεδρο της Ουκρανίας.

Το επίμαχο βίντεο φέρει το λογότυπο του ψυχαγωγικού ενημερωτικού μέσου E! News, όπως φαίνεται κάτω δεξιά στο βίντεο και στο πλαίσιο των κειμένων πάνω αριστερά.

Την ανάρτηση του συγκεκριμένου χρήστη αναδημοσίευσαν ο Ίλον Μασκ και ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, γιος του Προέδρου των ΗΠΑ, ο οποίος ισχυρίστηκε στην ανάρτησή του ότι: «Η USAID είναι ίσως η μεγαλύτερη απάτη που έχει διαπραχθεί ποτέ στον αμερικανικό λαό με το πρόσχημα ότι κάνει καλό».

Τι ισχύει

Αρχικά, εξετάσαμε την ιστοσελίδα του E! News, μιας εκπομπής ψυχαγωγικού χαρακτήρα του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου E! που ασχολείται με νέα από το χώρο του θεάματος, καθώς και τους λογαριασμούς της εκπομπής στα κοινωνικά δίκτυα. Δεν εντοπίστηκε πουθενά σχετικό άρθρο που να αναφέρεται σε υποτιθέμενες πληρωμές της USAID προς ηθοποιούς του Holywood. Επιπλέον, Εκπρόσωπος του E! News δήλωσε στον δημοσιογράφο του AFP, Μπιλ Μακάρθι, ότι το βίντεο «δεν είναι αυθεντικό και δεν προέρχεται από το E! News».

Διασημότητες

Οι προσωπικότητες που αναφέρονται στο βίντεο αφορούν ηθοποιούς, οι οποίοι δραστηριοποιούνται ως Πρέσβεις Καλής Θέλησης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με εξαίρεση τον Ζαν-Κλοντ Βαν Νταμ. Στο πλαίσιο αυτού του ρόλου, πραγματοποίησαν επισκέψεις σε σχολεία, νοσοκομεία και δομές προσφύγων της Ουκρανίας, όπως έπραξε η Αντζελίνα Τζολί, και κάποιοι από αυτούς συναντήθηκαν και με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως έπραξαν ο Μπεν Στίλερ και ο Σον Πεν.

Ειδικότερα, η Αντζελίνα Τζολί, πρώην Επίτιμη Απεσταλμένη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, επισκέφθηκε τα μετατοπισμένα παιδιά στο Lviv της Ουκρανίας το 2022. Μετέπειτα, η Joung-ah Ghedini-Williams, που μέχρι τον Ιούλιο του 2023 εκτελούσε χρέη επικεφαλούς παγκόσμιας επικοινωνίας για τον Οργανισμό, ξεκαθάρισε ότι η πρωτοβουλία και τα έξοδα του ταξιδιού επιβάρυναν ολοκληρωτικά την ηθοποιό. Το παραπάνω επιβεβαιώνει άρθρο του CNN που δημοσιεύθηκε κατά τη χρονική περίοδο του ταξιδιού.

Επιπλέον, αναφορικά με την περίπτωση του Μπεν Στίλερ, στις 6 Φεβρουαρίου 2025 ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, εξέδωσε δελτίου Τύπου το οποίο, μεταξύ άλλων, αναφέρει τα εξής:

«We confirm that Goodwill Ambassador Ben Stiller is not compensated for his work with UNHCR and self-funds his travel. Ben has been supporting UNHCR since 2016 and has been a Goodwill Ambassador since 2018».

Μετάφραση από Ellinikahoaxes

«Επιβεβαιώνουμε ότι ο Πρέσβης Καλής Θέλησης Μπεν Στίλερ δεν αμείβεται για το έργο του με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και χρηματοδοτεί μόνος του τα ταξίδια του. Ο Μπεν υποστηρίζει την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες από το 2016 και είναι Πρέσβης Καλής Θελήσης από το 2018».

Το παραπάνω επιβεβαίωσε περαιτέρω ο ηθοποιός μέσω ανάρτησης στο X.

Μετάφραση από Ellinikahoaxes

«Εντελώς ψευδές. Αναληθές.

Αυτά είναι ψέματα που προέρχονται από τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Το ανθρωπιστικό μου ταξίδι στην Ουκρανία το χρηματοδότησα εξ ολοκλήρου μόνος μου. Δεν υπήρξε καμία χρηματοδότηση από την USAID και σίγουρα καμία προσωπική πληρωμή».

Αξίζει να σημειωθεί πως ο προαναφερθείς ηθοποιός και ο Σον Πεν, ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας, που επίσης έχει ταξιδέψει αρκετές φορές στην χώρα κατά τη διάρκεια του πολέμου, έχουν αμφότεροι κηρυχθεί ανεπιθύμητα πρόσωπα από την Ρωσία και τους έχει απαγορευθεί η είσοδος στη ρωσική επικράτεια. Αναφορικά με την περίπτωση του Πεν, ο δικηγόρος του, Mathew Rosengart, δήλωσε στο AFP, σχετικά με τον παραπλανητικό ισχυρισμό, τα εξής:

«USAID funding was never used to pay for Sean Penn’s travel to Ukraine; Mr. Penn self-funded his travel».

Μετάφραση από Ellinikahoaxes

«Δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ χρηματοδότηση της USAID για την πληρωμή του ταξιδιού του Σον Πεν στην Ουκρανία· ο κ. Πεν χρηματοδότησε μόνος του το ταξίδι του».

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν κάποια υποτιθέμενη χρηματοδότηση των Ζαν-Κλοντ Βαν Νταμ και Ορλάντο Μπλούμ από την USAID. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως ο τελευταίος ταξίδεψε στην Ουκρανία, ως Πρέσβης Καλής Θέλησης, στο πλαίσιο φιλανθρωπικών ενεργειών της UNICEF, Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, για να επισκεφθεί τα παιδικά κέντρα Spilno. Κάτι τέτοιο επιβεβαιώνεται τόσο από δελτίο Τύπου του Οργανισμού, οσο και από ανάρτηση του ηθοποιού στα κοινωνικά δίκτυα. Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΟΗΕ για τον ρόλο τέτοιων Πρέσβεων και συγκεκριμένα στην παράγραφο 18, αναφέρεται ότι «οι Αγγελιοφόροι της Ειρήνης και οι Πρέσβεις Καλής Θέλησης δεν λαμβάνουν μισθό, αν και μπορεί να τους χορηγηθεί συμβολική αμοιβή ενός δολαρίου ετησίως ή ισοδύναμο ποσό».

Φιλορωσική προέλευση

Η ακριβής προέλευση του βίντεο παραμένει ασαφής, ωστόσο υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι πρόκειται για φιλορωσική προπαγάνδα. Ειδικότερα, ερευνώντας την χρονική παράμετρο του ψευδούς ισχυρισμού, παρατηρείται πως οι αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα ξεκινούν από τις 5 Φεβρουαρίου 2025. Μετέπειτα, σύμφωνα με την κατάρριψη του οργανισμού EFEVerifica, ρωσικοί λογαριασμοί στα κοινωνικά δίκτυα αποτέλεσαν τους πρώτους διογκωτές του παραπλανητικού αφηγήματος. Συγκεκριμένα, οι δημοσιογράφοι επισημαίνουν ως ύποπτο τον παρακάτω λογαριασμό με ψευδώνυμο «Olga Bazova».

Κατά την δική μας έρευνα, ο εν λόγω λογαριασμός, πέραν από απευθείας ανάρτηση, αναδημοσίευσε δημοσίευμα, με τον παραπλανητικό ισχυρισμό, από έναν προφίλ με το όνομα «DD Geopolitics», η ιστοσελίδα του οποίου αναφέρει πως η δουλειά τους έχει πολλές φορές φιλοξενηθεί από ρωσικά κανάλια όπως Russia Today, TNT, Sputnik, PressTV.

Αυτό μας παρακίνησε να αναζητήσουμε περεταίρω ρωσικές πηγές για τον εξεταζόμενο ισχυρισμό. Ως αποτέλεσμα, εντοπίσαμε άρθρα στις ρωσικές ιστοσελίδες Tsargrad και Glasnarod στις 5 Φεβρουαρίου, που μετέδωσαν την ψευδή είδηση χωρίς καμία τεκμηρίωση.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Αρχικά, το E! News, που αναφέρεται ως πηγή του κατασκευασμένου οπτικοακουστικού υλικού, έχει δηλώσει ρητά πως το εξεταζόμενο βίντεο δεν αποτελεί δική του παραγωγή. Επιπλέον, δεν παρέχεται καμία τεκμηρίωση για τον παραπλανητικό ισχυρισμό. Τρεις από τους πέντε ηθοποιούς, που αναφέρονται στο ψευδές βίντεο, αποδεδειγμένα δεν έχουν λάβει καμία αμοιβή ή αποζημίωση από την USAID για να επισκεφθούν την Ουκρανία, ενώ για τον τέταρτο και πέμπτο δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν πως έλαβαν οποιοδήποτε ποσό από την USAID. Τέλος, κατά την προσπάθεια εντοπισμού της αρχικής πηγής, αποκαλύπτεται πως πρόκειται για φιλορωσική προπαγάνδα που διακινήθηκε αρχικά σε ρωσικές ιστοσελίδες και διογκώθηκε από τα κοινωνικά δίκτυα.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1.https://www.unhcr.org/us/news/speeches-and-statements/statement-goodwill-ambassador-ben-stillers-work-behalf-unhcr
2.https://www.in.gr/2025/02/04/life/culture-live/ti-einai-usaid-kai-giati-theloun-na-tin-kleisoun-pasi-thysia-oi-tramp-kai-mask/
3.https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_Agency_for_International_Development
4.https://edition.cnn.com/2025/02/02/politics/usaid-officials-leave-musk-doge/index.html
5.https://x.com/billdmccarthy/status/1887276111958282473
6.https://factcheck.afp.com/doc.afp.com.36XA8LR
7.https://verifica.efe.com/la-usaid-no-pago-millones-de-dolares-a-famosos-a-cambio-de-apoyar-a-ucrania/
8.https://www.unhcr.org/us/news/speeches-and-statements/statement-goodwill-ambassador-ben-stillers-work-behalf-unhcr
9.https://www.timesofisrael.com/hollywood-stars-ben-stiller-sean-penn-among-25-americans-sanctioned-by-russia/
10.https://www.unhcr.org/about-unhcr/our-partners/prominent-supporters
11.https://www.unicef.org/goodwill-ambassadors/orlando-bloom
12.https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/02/S-1093-0044-15-00004.pdf