Ψευδές δημοσίευμα με οδηγίες προστασίας για τον κορωνοϊό “από το Johns Hopkins”

Κυκλοφορεί σε ιστοσελίδες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα κείμενο με οδηγίες προστασίας σχετικά με τον νέο κορωνοϊό, το οποίο υποτίθεται πως υπογράφει το πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Παρότι ορισμένες από τις οδηγίες είναι σωστές, υπάρχουν και εσφαλμένες, και βέβαια το κείμενο δεν δημοσιεύτηκε από το Johns Hopkins.

Παραδείγματα: kefaloniapress.gr, thessaliatv.gr, molonoti.gr,

Στο υπό εξέταση κείμενο διαβάζουμε τα εξής:

ΧΡΗΣΙΜΗ ΓΝΩΣΗ…..

Το πανεπιστήμιο Johns Hopkins έβγαλε αυτή την εξαιρετική περίληψη για το πώς να αποφύγετε τη μετάδοση του ιού.  Ο ιός δεν είναι ζωντανός οργανισμός, αλλά ΜΟΡΙΟ ΠΡΟΤΕΪΝΗΣ που καλύπτεται από ένα προστατευτικό στρώμα λιπιδίου (λίπος), το οποίο όταν απορροφάται από τα κύτταρα του οφθαλμικού, ρινικού ή στοματικού βλεννογόνου και αλλάζει τον γενετικό τους κώδικα (μετάλλαξη) μετατρέποντάς τα επιθετικά, πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα.

Δεδομένου ότι ο ιός δεν είναι ζωντανός οργανισμός αλλά πρωτεϊνικό μόριο, δεν θανατώνεται, αλλά αποσυντίθεται μόνος του. Ο χρόνος αποσύνθεσης εξαρτάται από τη θερμοκρασία, την υγρασία και τον τύπο του υλικού όπου βρίσκεται.

Ο ιός είναι πολύ ευαίσθητος. Το μόνο που τον προστατεύει είναι ένα λεπτό εξωτερικό στρώμα λίπους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το απλό σαπούνι ή το απορρυπαντικό είναι το καλύτερο φάρμακο, επειδή ο αφρός ΚΟΒΕΙ το ΛΙΠΟΣ (γι ‘αυτό και πρέπει να τρίψουμε τα χέρια μας τόσο πολύ: για 20 δευτερόλεπτα ή περισσότερο, για να φτιάξουμε πολύ αφρό). Με τη διάλυση της στιβάδας λίπους, το μόριο πρωτεΐνης διασκορπίζεται και διασπάται από μόνο του.

Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ λιώνει το λίπος. Γι ‘αυτό είναι καλό να χρησιμοποιείτε νερό πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου για πλύσιμο χεριών, ρούχων και ο,τιδήποτε άλλο. Επιπλέον, το ζεστό νερό παράγει περισσότερο αφρό και αυτό το κάνει ακόμα πιο χρήσιμο.

Το αλκοόλ ή οποιοδήποτε αλκοολούχο μείγμα πάνω από 65% ΔΙΑΛΥΕΙ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ λίπος, ειδικά το εξωτερικό λιπιδικό στρώμα του ιού.

Οποιοδήποτε μείγμα 1 μέρος χλωρίνης ανά 5 μέρη νερού διαλύει άμεσα την πρωτεΐνη, και διασπά τον ιό από μέσα προς τα έξω.

ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΟΚΤΟΝΑ ΔΕΝ ΒΟΗΘΑΝΕ. Ο ιός δεν είναι ζωντανός οργανισμός όπως τα βακτήρια. Δεν μπορούν να σκοτώσουν ό, τι δεν είναι ζωντανό με τα αντιβιοτικά, αλλά γρήγορα να αποσυνθέσει τη δομή του με όλα όσα είπε.

Μην τινάζετε ΠΟΤΕ χρησιμοποιημένα ή αχρησιμοποίητα ρούχα, σεντόνια ή πανιά. Όσο ο ιός είναι κολλημένος σε μια πορώδη επιφάνεια, είναι πολύ αδρανής και αποσυντίθεται μεταξύ 3 ωρών (ύφασμα και πορώδη υλικά), 4 ωρών (χαλκός, γιατί είναι φυσικά αντισηπτικός ― και ξύλο, γιατί το ξύλο απομακρύνει την υγρασίας και δεν αφήνει να αποκολληθεί και να αποσυντεθεί), 24 ωρών (χαρτόνι), 42 ωρών (μέταλλο) και 72 ωρών (πλαστικό). Αλλά αν τα τινάξετε ή χρησιμοποιήσετε φτερό για να καθαρίσετε, τα μόρια του ιού επιπλέουν στον αέρα για έως και 3 ώρες και μπορούν να κατακαθίσουν στη μύτη σας.

Τα μόρια του ιού παραμένουν πολύ σταθερά στο εξωτερικό κρύο, ή σε τεχνητό κρύο (κλιματιστικά σε σπίτια και αυτοκίνητα). Χρειάζονται επίσης υγρασία για να παραμείνουν σταθερά και ιδιαίτερα το σκοτάδι. Επομένως, τα αφυδατωμένα, ξηρά, ζεστά και φωτεινά περιβάλλοντα θα τον υποβαθμίσουν ταχύτερα.

ΥΠΕΡΙΩΔΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ (UV LIGHT) που πέφτει πάνω σε οποιοδήποτε αντικείμενο που μπορεί να περιέχει τον ιό, διασπά τη πρωτεΐνη του ιού. Για παράδειγμα, η απολύμανση και η επαναχρησιμοποίηση μάσκας γίνεται με υπεριώδη ακτινοβολία. Προσέξτε, όμως, γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία διασπά και το κολλαγόνο (που είναι πρωτεΐνη) στο δέρμα, προκαλώντας τελικά ρυτίδες και καρκίνο του δέρματος.

Ο ιός ΔΕΝ μπορεί να περάσει από υγιές δέρμα.

Το ξύδι ΔΕΝ είναι χρήσιμο γιατί δεν διασπά το προστατευτικό στρώμα του λίπους.

Κανένα αλκοολούχο ποτό δε βοηθά. Η ισχυρότερη βότκα περιέχει 40% αλκοόλ, και το λίπος για να σπάσει χρειάζεται τουλάχιστον 65%.

Το LISTERINE βοηθά! Φτάνει να είναι αυτό που εμπεριέχει τουλάχιστον 65% αλκοόλ και όχι αυτό χωρίς.

Όσο πιο περιορισμένος είναι ένας χώρος, τόσο μεγαλύτερη η συγκέντρωση του ιού που μπορεί να υπάρξει εντός του. Όσο πιο ανοιχτός ή φυσικά αεριζόμενος, τόσο λιγότερη.

Το λέμε και το ξαναλέμε, αλλά ΠΡΕΠΕΙ να πλένετε τα χέρια σας πριν και μετά αγγίξετε οποιοδήποτε βλεννογόνο, φαγητό, κλειδαριές, διακόπτες, τηλεχειριστήριο, κινητό τηλέφωνο, ρολόγια, υπολογιστές, τραπέζια, τηλεόραση, κλπ. Και φυσικά όταν χρησιμοποιείτε το μπάνιο.

Κρατήστε να νύχια σας κοντά, έτσι ώστε ο ιός να μην κρύβεται εκεί. Καθαρίζετέ τα όσο μπορείτε.

Τι ισχύει σχετικά με την πηγή των εν λόγω οδηγιών

Πριν εξετάσουμε τους ισχυρισμούς του κειμένου, να τονίσουμε ότι δεν δημοσιεύτηκε από το πανεπιστήμιο του Johns Hopkins. Η σελίδα τους η οποία περιέχει πληροφορίες σχετικά με τη νόσο COVID-19 έχει όντως δύο άρθρα με οδηγίες για αποφυγή μόλυνσης, ωστόσο καμία από τις δυο δεν περιλαμβάνει το υπό εξέταση κείμενο. [πηγή 1][πηγή 2]

Επομένως είναι σαφές ότι δεν έχουμε μετάφραση και αναπαραγωγή από άρθρο του Johns Hopkins, αλλά ένα κείμενο αγνώστου προελεύσεως.

Χαρακτηριστικό είναι πως, παρότι αυτή η λίστα περιέχει μεταξύ άλλων πληροφορίες με μηδενική επιστημονική τεκμηρίωση, την είδαμε και στο λογαριασμό του πρώην Αναπληρωτή Υπουργό Υγείας, Παύλο Πολάκη. [πηγή]

Μια ανάλυση των οδηγιών που περιέχονται στη λίστα

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν είναι σκόπιμο να εξετάσουμε τους ισχυρισμούς αυτού του κειμένου.

1. Ο ιός δεν είναι ζωντανός οργανισμός, αλλά ΜΟΡΙΟ ΠΡΟΤΕΪΝΗΣ που καλύπτεται από ένα προστατευτικό στρώμα λιπιδίου (λίπος), το οποίο όταν απορροφάται από τα κύτταρα του οφθαλμικού, ρινικού ή στοματικού βλεννογόνου και αλλάζει τον γενετικό τους κώδικα (μετάλλαξη) μετατρέποντάς τα επιθετικά, πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα.

Ο ιός δεν είναι μόριο πρωτεΐνης, αλλά αποτελείται και από μόρια πρωτεϊνών. Οι ιοί είναι ιδιαίτερα απλές δομές οι οποίες αποτελούνται από ένα περίβλημα μέσα στο οποίο μεταφέρουν το γενετικό τους υλικό και ενίοτε εργαλεία τα οποία βοηθούν στο να μεταφέρουν και να αναπαράγουν αυτό το γενετικό υλικό. Δεν αναπαράγονται από μόνοι τους αλλά χρειάζονται ένα ξενιστή ώστε να χρησιμοποιήσουν τους μηχανισμούς τους και να αναπαραχθούν και οι ιοί που παράγονται στη συνέχεια εξέρχονται από τον ξενιστή και ψάχνουν άλλα υγιή κύτταρα για να επαναλάβουν τη διαδικασία. Το κατά πόσο οι ιοί είναι ζωντανοί οργανισμοί δεν είναι σαφές και αποτελεί ακόμα αντικείμενο συζήτησης στην επιστημονική κοινότητα. [πηγή]

2. Δεδομένου ότι ο ιός δεν είναι ζωντανός οργανισμός αλλά πρωτεϊνικό μόριο, δεν θανατώνεται, αλλά αποσυντίθεται μόνος του. Ο χρόνος αποσύνθεσης εξαρτάται από τη θερμοκρασία, την υγρασία και τον τύπο του υλικού όπου βρίσκεται.

Ο ιός δεν “αποσυντίθεται μόνος του” εντός του σώματος, αλλά αντιμετωπίζεται από το ανοσοποιητικό σύστημα είτε με περιορισμό της ικανότητάς του να προσβάλει κύτταρα-ξενιστές ώστε να μη μπορεί να μεταφέρει το γενετικό του υλικό και να αναπαραχθεί ή με καταστροφή των κυττάρων-ξενιστών που έχουν προσβληθεί ήδη. [πηγή]

3. Ο ιός είναι πολύ ευαίσθητος. Το μόνο που τον προστατεύει είναι ένα λεπτό εξωτερικό στρώμα λίπους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το απλό σαπούνι ή το απορρυπαντικό είναι το καλύτερο φάρμακο, επειδή ο αφρός ΚΟΒΕΙ το ΛΙΠΟΣ (γι ‘αυτό και πρέπει να τρίψουμε τα χέρια μας τόσο πολύ: για 20 δευτερόλεπτα ή περισσότερο, για να φτιάξουμε πολύ αφρό). Με τη διάλυση της στιβάδας λίπους, το μόριο πρωτεΐνης διασκορπίζεται και διασπάται από μόνο του.

Αυτό το σημείο είναι ακριβές. To σαπούνι αποτελείται από ενώσεις οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να διασπάσουν τα συστατικά του περιβλήματος του ιού. [πηγή]

4. Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ λιώνει το λίπος. Γι ‘αυτό είναι καλό να χρησιμοποιείτε νερό πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου για πλύσιμο χεριών, ρούχων και ο,τιδήποτε άλλο. Επιπλέον, το ζεστό νερό παράγει περισσότερο αφρό και αυτό το κάνει ακόμα πιο χρήσιμο.

Αυτό το σημείο δεν ευσταθεί. Οποιαδήποτε θερμοκρασία και αν χρησιμοποιήσετε για το πλύσιμο των χεριών θα είναι αποτελεσματική εφόσον πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι. Επιπρόσθετα η θερμοκρασία η οποία χρειάζεται για να καταστεί αδρανής ο ιός είναι περίπου 60℃ η οποία προφανώς δεν συνίσταται για πλύσιμο των χεριών ούτε υπάρχουν αποδείξεις ότι είναι αποτελεσματική σε αυτό το πλαίσιο. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

5. Το αλκοόλ ή οποιοδήποτε αλκοολούχο μείγμα πάνω από 65% ΔΙΑΛΥΕΙ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ λίπος, ειδικά το εξωτερικό λιπιδικό στρώμα του ιού.

Αυτό το σημείο είναι πρακτικά έγκυρο καθώς τα αντισηπτικά με περιεκτικότητα αλκοόλης από 60-95% είναι αποτελεσματικά εναντίων του SARS-CoV-2. [πηγή]

6. Οποιοδήποτε μείγμα 1 μέρος χλωρίνης ανά 5 μέρη νερού διαλύει άμεσα την πρωτεΐνη, και διασπά τον ιό από μέσα προς τα έξω.

Τόσο το CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων των ΗΠΑ) όσο και άλλου αρμόδιοι φορείς αναφέρουν ότι υπάρχουν πολλά εμπορικά διαθέσιμα και ασφαλή καθαριστικά για το σπίτι τα οποία είναι αποτελεσματικά για απολύμανση του χώρου στο πλαίσιο προστασίας για τον νέο κορωνοϊό. Ωστόσο, όπως λέει χαρακτηριστικά η σελίδα του CDC, σε περίπτωση που κάποιος θέλει να χρησιμοποιήσει χλωρίνη γι’ αυτό το σκοπό η σωστή διάλυση είναι 5 κουτάλια της σούπας χλωρίνη σε 3 λίτρα νερό το οποίο κατ’ αναλογία είναι 1 μέρος χλωρίνης ανά 40 μέρη νερό. [πηγή]

7. ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΟΚΤΟΝΑ ΔΕΝ ΒΟΗΘΑΝΕ. Ο ιός δεν είναι ζωντανός οργανισμός όπως τα βακτήρια. Δεν μπορούν να σκοτώσουν ό, τι δεν είναι ζωντανό με τα αντιβιοτικά, αλλά γρήγορα να αποσυνθέσει τη δομή του με όλα όσα είπε.

Μικροβιοκτόνο είναι κάθε χημική ένωση ή σκεύασμα σκοπός του οποίου είναι να μειώσει την αποτελεσματικότητα μικροβίων στα οποία συγκαταλέγονται και οι ιοί, παρότι το θέμα του αν οι ιοί είναι ζωντανοί οργανισμοί αποτελεί ένα ιδιαίτερα περίπλοκο αντικείμενο συζήτησης. Τα αντιβιοτικά δεν είναι τα μόνα μικροβιοκτόνα που κυκλοφορούν καθώς τα αντισηπτικά που χρησιμοποιούμε θεωρούνται μικροβιοκτόνα και έχουν δράση εναντίον του κορωνοϊού. [πηγή 1][πηγή 2]

8. Μην τινάζετε ΠΟΤΕ χρησιμοποιημένα ή αχρησιμοποίητα ρούχα, σεντόνια ή πανιά. Όσο ο ιός είναι κολλημένος σε μια πορώδη επιφάνεια, είναι πολύ αδρανής και αποσυντίθεται μεταξύ 3 ωρών (ύφασμα και πορώδη υλικά), 4 ωρών (χαλκός, γιατί είναι φυσικά αντισηπτικός ― και ξύλο, γιατί το ξύλο απομακρύνει την υγρασίας και δεν αφήνει να αποκολληθεί και να αποσυντεθεί), 24 ωρών (χαρτόνι), 42 ωρών (μέταλλο) και 72 ωρών (πλαστικό). Αλλά αν τα τινάξετε ή χρησιμοποιήσετε φτερό για να καθαρίσετε, τα μόρια του ιού επιπλέουν στον αέρα για έως και 3 ώρες και μπορούν να κατακαθίσουν στη μύτη σας.

Ακόμη δεν είναι σαφές πόσο διάστημα επιβιώνει ο ιός στα υφάσματα, ωστόσο το CDC αναφέρει ότι είναι καλό να αποφεύγεται το τίναγμα των ρούχων για να μην διασπείρεται ο ιός στον αέρα του περιβάλλοντος χώρου. [πηγή]

9. Τα μόρια του ιού παραμένουν πολύ σταθερά στο εξωτερικό κρύο, ή σε τεχνητό κρύο (κλιματιστικά σε σπίτια και αυτοκίνητα). Χρειάζονται επίσης υγρασία για να παραμείνουν σταθερά και ιδιαίτερα το σκοτάδι. Επομένως, τα αφυδατωμένα, ξηρά, ζεστά και φωτεινά περιβάλλοντα θα τον υποβαθμίσουν ταχύτερα.

Οι συνθήκες που μπορούν να απενεργοποιήσουν τον ιό είναι ιδιαίτερα ακραίες και δε μπορούν να προσομοιωθούν στο περιβάλλον του σπιτιού. Οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι για τη πρόληψη περιλαμβάνουν τα βήματα που βρίσκουμε στις σελίδες των αρμόδιων φορέων υγείας και στα οποία συμπεριλαμβάνονται το τακτικό πλύσιμο χεριών και η αποφυγή της εξόδου από το σπίτι. [πηγή 1][πηγή 2]

10. ΥΠΕΡΙΩΔΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ (UV LIGHT) που πέφτει πάνω σε οποιοδήποτε αντικείμενο που μπορεί να περιέχει τον ιό, διασπά τη πρωτεΐνη του ιού. Για παράδειγμα, η απολύμανση και η επαναχρησιμοποίηση μάσκας γίνεται με υπεριώδη ακτινοβολία. Προσέξτε, όμως, γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία διασπά και το κολλαγόνο (που είναι πρωτεΐνη) στο δέρμα, προκαλώντας τελικά ρυτίδες και καρκίνο του δέρματος.

Παρότι η χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας σε διάφορα είδη ιατρικού εξοπλισμού είναι γεγονός, ο ίδιος ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι η χρήση λάμπας υπεριώδους ακτινοβολίας για απολύμανση των χεριών πρέπει να αποφεύγεται από τους πολίτες. [πηγή]

11. Ο ιός ΔΕΝ μπορεί να περάσει από υγιές δέρμα.

Ο όρος υγιές δέρμα σε αυτό το πλαίσιο δεν έχει κάποιο νόημα. Σύμφωνα με όλους τους αρμόδιους φορείς ο βασικός τρόπος μετάδοσης του ιού είναι μέσω εισπνοής σταγονιδίων βήχα ή φτερνίσματος από άτομο που φέρει τον ιό. Η άλλη περίπτωση μετάδοσης, η οποία ωστόσο είναι λιγότερο πιθανή, είναι να ακουμπήσουμε μια επιφάνεια στην οποία βρίσκεται ο ιός και στη συνέχεια να ακουμπήσουμε τη μύτη το στόμα ή τα μάτια μας. [πηγή]

12. Το ξύδι ΔΕΝ είναι χρήσιμο γιατί δεν διασπά το προστατευτικό στρώμα του λίπους.

Αυτό το σημείο είναι σωστό, καθώς οι χημικές ενώσεις που περιέχει το ξύδι δεν είναι αποτελεσματικές στη περίπτωση του κορωνοϊού συγκριτικά με τα αλκοολούχα αντισηπτικά ενώ, το ίδιο το ξύδι δεν αναφέρεται σε καμία σελίδα αρμόδιου φορέα υγείας ως υλικό για καθαρισμό ή/και απολύμανση στο πλαίσιο πρόληψης για τον νέο κορωνοϊό. [πηγή]

13. Κανένα αλκοολούχο ποτό δε βοηθά. Η ισχυρότερη βότκα περιέχει 40% αλκοόλ, και το λίπος για να σπάσει χρειάζεται τουλάχιστον 65%.

Και αυτό το σημείο είναι πραγματικό καθώς ακόμα και τα ποτά με τις μεγαλύτερες περιεκτικότητες σε αλκοόλ δεν είναι κατάλληλες για αυτό το σκοπό. Μάλιστα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει απαντήσει και στο ερώτημα περί κατανάλωσης αλκοόλ ως μέτρο προστασίας αναφέροντας ρητά ότι αυτή η πρακτική δεν είναι αποτελεσματική. [πηγή]

14. Το LISTERINE βοηθά! Φτάνει να είναι αυτό που εμπεριέχει τουλάχιστον 65% αλκοόλ και όχι αυτό χωρίς.

Η υψηλότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ που μπορούμε να βρούμε σε προϊόν του Listerine είναι 26.9% και σε καμία περίπτωση δεν είναι συνιστώμενη μέθοδος πρόληψης για τον κορωνοϊό. Η ίδια η σελίδα του Listerine αναφέρει ρητά ότι το προϊόν δεν έχει εξεταστεί στο πλαίσιο αποτελεσματικότητας ενάντια στον νέο κορωνοϊό. [πηγή]

15. Όσο πιο περιορισμένος είναι ένας χώρος, τόσο μεγαλύτερη η συγκέντρωση του ιού που μπορεί να υπάρξει εντός του. Όσο πιο ανοιχτός ή φυσικά αεριζόμενος, τόσο λιγότερη.

Η οδηγία για αερισμό του σπιτιού βρίσκεται σε κάθε σελίδα επίσημου φορέα υγείας όπως το CDC. [πηγή]

16. Το λέμε και το ξαναλέμε, αλλά ΠΡΕΠΕΙ να πλένετε τα χέρια σας πριν και μετά αγγίξετε οποιοδήποτε βλεννογόνο, φαγητό, κλειδαριές, διακόπτες, τηλεχειριστήριο, κινητό τηλέφωνο, ρολόγια, υπολογιστές, τραπέζια, τηλεόραση, κλπ. Και φυσικά όταν χρησιμοποιείτε το μπάνιο.

17. Κρατήστε να νύχια σας κοντά, έτσι ώστε ο ιός να μην κρύβεται εκεί. Καθαρίζετέ τα όσο μπορείτε.

Και οι δυο αυτές οδηγίες είναι έγκυρες όσον αφορά την πρόληψη ενάντια στο κορωνοϊό. [πηγή]

Δήλωση για τις παραπάνω οδηγίες έκανε στα Ellinika Hoaxes o Δρ. Γεώργιος Παυλάκης:

Το δημοσίευμα περιέχει ανακρίβειες και ανοησίες μαζί με σωστές πληροφορίες και δεν μπορεί να προέρχεται από το «Hopkins». Δεν πρέπει να εμπιστεύεται κανένας τέτοια κείμενα γιατί δεν μπορείς να πεις πού σταματάει η αλήθεια και πού θα οδηγήσουν τα ψέματα – ίσως και σε βλάβη της υγείας. Να εμπιστεύεστε μόνο πληροφορίες από έγκυρες πηγές. Όλοι πολεμάμε τον ιό και οι Αρχές πληροφορούν υπεύθυνα για το καλό όλων. Πρέπει να τις εμπιστευόμαστε. Η παραπληροφόρηση για τον ιό είναι ακόμα μεγαλύτερη και γρηγορότερη από την επιδημία και κάνει τεράστιο κακό. Πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν δεύτερη επιδημία. Τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να προσέξουν και να αναμεταδίδουν διασταυρωμένες πληροφορίες από έγκυρες πηγές. Λυπάμαι που ακόμα και γιατροί αναπαράγουν το εν λόγω δημοσίευμα.

(Ο Δρ. Γιώργος Παυλάκης είναι πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Syracuse, ΗΠΑ. Συνεργάζεται με το Εθνικό Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ από το 1980 και σήμερα ηγείται του Τμήματος Ανθρώπινων Ρετροϊών. )

Συμπέρασμα

Οι οδηγίες που περιέχονται στην υπό εξέταση λίστα περιέχουν αρκετές σωστές αλλά και εσφαλμένες – ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα πρόληψης για τον νέο κορωνοϊό. Ο ισχυρισμός ότι η υπό εξέταση λίστα, που κυκλοφορεί στα μέσα ενημέρωσης, δημοσιεύτηκε από τη σελίδα του πανεπιστημίου Johns Hopkins είναι ψευδής.