Όχι, ΔΕΝ παίρνει 400 ευρώ επίδομα κάθε “λαθρομετανάστης”

Με αφορμή πρόσφατες δημοσιεύσεις στο Facebook, διαπιστώσαμε πως ιδιαίτερα διαδεδομένος στο ελληνικό διαδίκτυο είναι ο ισχυρισμός ότι ο κάθε αλλοδαπός που εισέρχεται στην Ελλάδα και ζητά να αναγνωριστεί ως δικαιούχος διεθνούς προστασίας (ως πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής διεθνούς προστασίας) λαμβάνει “επίδομα” ύψους 400 ευρώ (ή και 550 ευρώ). Όμως, δεν αληθεύουν τέτοια ποσά κατ’ άτομο, αντιστοιχούν υποπολλαπλάσια ποσά.

Τον εν προκειμένω ισχυρισμό, ανάμεσα σε άλλους, είδαμε στις εξής ενδεικτικές σελίδες, ανάλογα με το ύψος του μηνιαίου ποσού:

• 400 ευρώ: paron.gr, liberal.gr, greekzone.gr, pronews.gr, veteranos.gr, Η Ελλάδα ξυπνάει, Η Μακεδονία είναι Ελλάδα, I love minions, Έχε θάρρος
• 550 ευρώ: voicenews, pentapostagma.gr, elthraki.gr
• 1000 ευρώ: makeleio.gr, oxafies.com.

Οι αναφορές

Όσες από τις παραπάνω αναφορές περιείχαν ισχυρισμό για 400 ευρώ ανά άτομο, πιθανότατα βασίζονται – δε βρέθηκε καμία άλλη δήλωση από αρμόδιο πρόσωπο – σε δήλωση του πρώην Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Ι. Μουζάλα από το Δεκέμβριο του 2016 (συνέντευξη τύπου 26/12/2016). Και έωλα, καθώς ο τότε Υπουργός είχε προαναγγείλει τη θέσπιση, αντί συσσιτίου, μηνιαίου χρηματικού βοηθήματος, το οποίο να μην ξεπερνά τα 400 ευρώ ανά οικογένεια [ενν. αιτούντων άσυλο ή προσφύγων], όσο δηλαδή το ελάχιστο κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης. Ήδη από την περίοδο αυτή διαστρεβλώθηκαν τα στοιχεία αυτά (βλ. pronews.gr, amazonios.net).

Mια δήλωση στη Βουλή των Ελλήνων αποτέλεσε πηγή για τον ισχυρισμό ως προς το ύψος των 550 ευρώ/άτομο:

«Με βάση τα έγγραφα του ΟΗΕ, τα 550 ευρώ που δικαιούνται κάρτα, για να παίρνει χρήματα ο κάθε λαθρομετανάστης από το ΑΤΜ, ισχύουν μόνο για την Ελλάδα, που σημαίνει ότι από την Ελλάδα δεν πρόκειται να φύγει κανένας λαθρομετανάστης, διότι 550 ευρώ επί 4 άτομα που έχει ο καθένας στην οικογένεια του, δίδονται μόνο για τη χώρα μας.» (δήλωση Κυριάκου Βελόπουλου, προσερχόμενου στη Βουλή, 14/11/2019, βλ. εδώ)

«Τι λέει λοιπόν ο ΟΗΕ; Ότι ο Ιμπραήμ και ο Χασάν θα παίρνουν 550 ευρώ μόνο αν μένουν στην Ελλάδα» (δήλωση Κ. Βελόπουλου, ΜΖ’ Συνεδρίαση Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων, 14/11/2019, βλ. πρακτικά)

Οι δε παραπάνω αναφορές για μηνιαίο “επίδομα” 1000 ευρώ προέρχονταν από -σήμερα διεγραμμένη- δημοσίευση στο Facebook “πατριωτικής ομάδας” και δεν προσκομίζεται κάποιο επιπρόσθετο τεκμήριο.

Τι ισχύει;

Μια απλή αναζήτηση στοιχείων στο διαδίκτυο για κάποιας μορφής χρηματική βοήθεια που λαμβάνουν αλλοδαποί που εισέρχονται στη χώρα μας και ζητούν διεθνή προστασία, δείχνει ότι οι αναφερόμενοι αριθμοί για κάθε «λαθρομετανάστη» απέχουν από την πραγματικότητα.

Πιο συγκεκριμένα, χρηματικό ποσό που λαμβάνουν όλα αυτά τα πρόσωπα [δεν μνημονεύονται εδώ εξειδικευμένα ή πιολοτικά προγράμματα] είναι το χρηματικό βοήθημα στο πλαίσιο του προγράμματος ESTIA, που υλοποιεί η Ύπατη Αρμοστεία (Ύ.Α) του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), με τη συνδρομή διεθνών ΜΚΟ όπως οι International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC) και Catholic Relief Services (CRS) – που συγκροτούν, μεταξύ άλλων, την Greece Cash Alliance (GCA), με την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης [συγκεκριμένα: Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF-2019), Γενική Δ/νση Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας (ECHO-2017,2018)].

Παλαιότερα είχαμε ασχοληθεί με τον ψευδή ισχυρισμό ότι η σχετική χρηματοδότηση γίνεται από τον George Soros.

Στο πλαίσιο του οργανωμένου από την παραπάνω Ύ.Α. προγράμματος Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ένταξη και τη Στέγαση – ESTIA, μηνιαίο χρηματικό βοήθημα, και όχι “επίδομα”, λαμβάνουν από τον Απρίλιο του 2017 (σε αντιστοιχία με την παραπάνω μνημονευόμενη προαναγγελία) οι αιτούντες άσυλο (δηλαδή οι αιτούντες διεθνή προστασία ως πρόσφυγες ή αιτούντες επικουρική διεθνή προστασία, δείτε και σχετικό μας άρθρο για τους όρους αυτούς) και, μέχρι πρότινος (βλ. παρακάτω), οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες ή δικαιούχοι επικουρικής προστασίας στην Ελλάδα.

Για την περίοδο 01/01/2019 – 31/12/2019, για παράδειγμα, οι σχετικές λεπτομέρειες είχαν καθοριστεί δυνάμει της Υπουργικής Απόφασης υπ’ Αριθμ. Οικ. 6382/19, ΦΕΚ Β’ 853/12 Μαρτίου 2019. Κατά την συγγραφή του άρθρου ισχύει η Υπουργική Απόφαση υπ΄ Αριθμ. οικ. 16987/20 (ΦΕΚ Β΄ 2587/26 Ιουνίου 2020), σύμφωνα με την οποία δεν συμπεριλαμβάνονται στους δικαιούχους οι αναγνωρισμένοι ως πρόσφυγες ή δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, ενώ τα ποσά που θα χορηγούνται από 01 Σεπτεμβρίου 2020 διαφοροποιούνται ως προς τα επίπεδα κλιμάκωσης, ή θα είναι μειωμένα σε ορισμένες περιπτώσεις. Πρόκειται για την ενσωμάτωση του νέου σχετικού προγράμματος ESTIA II-CBI που υλοποιεί η Ύ.Α./Ο.Η.Ε. με έκτακτη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG HOME, AMIF/EMAS). [πηγή]

Ειδικότερα, ήδη από τη θέσπισή του, το βοήθημα χορηγείται μετρητοίς (από 1/12/2020 ανάληψη μετρητών στο 20%) διά προπληρωμένων καρτών σε μεμονωμένο ενήλικο ή στον επικεφαλής οικογένειας, υπολογιζόμενων όσων από τα μέλη αυτής βρίσκονται στην Ελλάδα.

Περαιτέρω διαφοροποίηση  υπάρχει αν στον τόπο διαμονής του ατόμου ή της οικογένειας του προφέρεται σίτιση (σε είδος) ή όχι, και, επιπλέον, κλιμακώνεται ανάλογα με τον αριθμό των προσώπων της οικογένειας. Οι παρακάτω πίνακες αφορούν την προϊσχύουσα κλιμάκωση [που τροποποιήθηκε πρόσφατα], και στο τέλος παρατίθεται η ρύθμιση με έναρξη ισχύος από τον Σεπτέμβριο 2020.

Όπως παρατηρούμε στους εύληπτους πίνακες παραπάνω (τα ποσά απαριθμούνται και στις παραπάνω μνημονευόμενες Υπουργ. Αποφάσεις), η χρηματική βοήθεια ξεκινά από τα 90 (πλέον 75) ή 150 ευρώ ανά ενήλικο πρόσφυγα ή αιτούντα άσυλο (χωρίς συνοδεία άλλων μελών της οικογένειάς του) και φτάνει στα 330 ή 550 ευρώ (όταν δεν παρέχεται σίτιση) ως ανώτατο όριο για οικογένεια επτά μελών και άνω (πλέον τα όρια θα είναι 245 ή 490 ευρώ για οικογένεια έξι μελών και άνω).

Δηλαδή, για να συνδέσουμε τα παραπάνω στοιχεία με τους ισχυρισμούς, τα 400 ευρώ εισπράττει έως σήμερα ο επικεφαλής οικογένειας με τέσσερα μέλη (π.χ. ζευγάρι με δύο ανήλικα τέκνα ή γονέας με τρία τέκνα), σε τόπο διαμονής χωρίς παροχή σίτισης, ενώ τα 550 ευρώ αποτελούν έως σήμερα ενιαίο πόσο που εισπράττεται από τον επικεφαλής επταμελούς οικογένειας (π.χ. γονείς με 5+ παιδιά ή γονέας με 6+ παιδιά), επίσης σε τόπο διαμονής άνευ σίτισης. Με τη νέα ρύθμιση, δεν υπάρχει άμεση συσχέτιση με ποσό 400 ή 550 ευρώ.

Αναγάγοντας τα ποσά αυτά κατ’ άτομο στις περιπτώσεις που “ταιριάζουν” οι αριθμοί των ισχυρισμών, σε τετραμελή οικογένεια η βοήθεια κατανέμεται για κάθε μέλος περίπου σε 60 (μετά σίτισης) έως 100 ευρώ (άνευ σίτισης), ενώ σε επταμελή οικογένεια ανά μέλος υπολογίζονται 47,13 (μετά σίτισης) έως 78,57 ευρώ (άνευ σίτισης). Τα ποσά αυτά, από Σεπτέμβριο, θα αντιστοιχούν, για τετραμελή οικογένεια από 52,5 (μετά) έως 105 ευρώ (άνευ), ενώ σε επταμελή από 35 έως 70 ευρώ, αντίστοιχα.

Σύμφωνα με στοιχεία του Μαΐου, από τον Απρίλιο του 2017 έως τον Απρίλιο του 2020, 178.854 άτομα που πληρούν τα κριτήρια υπολογίζεται πως έλαβαν οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα τουλάχιστον μία φορά. Περισσότερα στατιστικά στοιχεία εδώ.

Ακόμη, το χρηματικό βοήθημα που δίνεται στην Ελλάδα αποτελεί μέρος μόνον των προγραμμάτων που διοργανώνει ο ΟΗΕ για βοηθήματα σε μετρητά (cash – based interventions) σε περισσότερες από 100 χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων τον Λίβανο, την Ιορδανία, το Ιράκ, την Υεμένη, την Αίγυπτο και την Τουρκία, καθώς και ευρωπαϊκές χώρες (στοιχεία 2019).

Εν κατακλείδι, το ποσό που δύναται να λάβει ο αιτών άσυλο (ή και πρόσφυγας, έως πρόσφατα) στην Ελλάδα διά της χρηματικής βοήθειας της Ύ.Α. του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δεν αντιστοιχεί σε ποσά 400, 550 ή 1000 ευρώ κατ’ άτομο. Το ύψος της οικονομικής βοήθειας κυμαίνεται σε υποπολλαπλάσια ποσά, αναγόμενα κατ’ άτομο από 35 έως 75 ή 90 ευρώ – σε τόπους διαμονής όπου χορηγείται σίτιση, και από 52 έως 150 ευρώ – σε τόπους διαμονής όπου δεν παρέχεται σίτιση.