Παραπλανητική ανάρτηση για κατά 40% εμβολιασμένους νοσηλευόμενους στην Ελλάδα

Τον Οκτώβριο του 2021 κυκλοφόρησε ο ισχυρισμός ότι στην Ελλάδα το 40% των νοσηλευομένων με κορωνοϊό είναι εμβολιασμένοι, σύμφωνα με δημοσίευμα από 10-10-2021. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ακριβές.

Παραδείγματα: triklopodia.gr, bahalonews.gr

Αρχική πηγή του ισχυρισμού, που στη συνέχεια αναπαρήγαγαν ελληνικά ιστολόγια, ήταν αναρτήσεις του καρδιολόγου Κωνσταντίνου Αρβανίτη στο Facebook. Με αβάσιμους ισχυρισμούς του κ. Αρβανίτη σχετικά με τα εμβόλια για την COVID-19 έχουμε ασχοληθεί σε προηγούμενα άρθρα μας τα οποία μπορείτε να βρείτε εδώ.

Στην υπό εξέταση ανάρτηση διαβάζουμε τα εξής:

ΩΣΤΕ Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ;
ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΖΟΥΣΑ ΤΟ ΜΥΘΟ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΧΑΡΑ ΓΕΜΑΤΟΣ,
ΜΟΥ ΤΟΝ ΔΙΑΛΥΣΑΝΕ…

Από το 1% που έλεγε πριν λίγο καιρό ο πρωθυπουργός ή από το 5% που έλεγαν κάποιοι άλλοι, ξαφνικά οι εμβολιασμένοι που νοσηλεύονται έγιναν 40%;

Αντε παιδιά, κουράγιο!
Ωσπου να ομολογήσετε ότι τελικά και στην Ελλάδα η πλειοψηφία των νοσηλευόμενων είναι εμβολιασμένοι (όπως και στον υπόλοιπο κόσμο) είναι μόλις ένα τσιγάρο δρόμος…

Κουράγιο!
Μία απόφαση είναι και μετά θα νιώσετε ότι ξαλαφρώσατε, όπως ξαλαφρώνει καθένας που ομολογεί…
Τώρα, το τι δικαιολογίες θα ακούσουμε για αυτό, είναι καθαρά θέμα ταλέντου στον αυτοσχεδιασμό, του κάθε stand-up comedian

Για την υποστήριξη του εν λόγω ισχυρισμού, προβάλλεται στιγμιότυπο από σχετικό δημοσίευμα που αναφέρει τα εξής:

Αυξήθηκαν το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίδονται στη δημοσιότητα από τον ΟΚΥπΥ και το Υπουργείο Υγείας, οι νοσηλείες ασθενών με covid-19 που έχουν ιστορικό εμβολιασμού. Αν και η πλειοψηφία των σοβαρά νοσούντων που χρήζουν νοσηλείας παραμένουν πολίτες που επέλεξαν να μην εμβολιαστούν, η ψαλίδα έχει μειωθεί. Πλέον περίπου το 60% όσων νοσηλεύονται είναι ανεμβολίαστοι και περίπου το 40% έχουν ιστορικό εμβολιασμού.

Τι ισχύει

Θα πρέπει να σημειώσουμε εξαρχής ότι ο Κωνσταντίνος Αρβανίτης έχει διαστρεβλώσει ή παρουσιάσει επιλεκτικά, επιστημονικά δεδομένα από τις εκθέσεις των υγειονομικών αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου, μιας χώρας με εξαιρετικά υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, όπως έχουμε επισημάνει σε σειρά άρθρων μας. Η δήλωση ότι, σε απόλυτους αριθμούς, οι νοσηλείες ή οι θάνατοι εμβολιασμένων είναι περίπου ίδιοι ή λίγο περισσότεροι από αυτούς των ανεμβολίαστων, επομένως τα εμβόλια παρέχουν μηδαμινή προστασία, συνιστά πλήρη διαστρέβλωση των διαθέσιμων επιστημονικών δεδομένων. Αυτό το σημείο έχουμε εξετάσει σε αρκετά προηγούμενα άρθρα μας. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Στην υπό εξέταση περίπτωση, για τη θεμελίωση του ισχυρισμού ότι στην Ελλάδα το 40% των νοσηλευομένων είναι ανεμβολίαστοι, επικαλείται στιγμιότυπο που προέρχεται από δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας reporter.com.cy, με θέμα τις νοσηλείες COVID-19 στην Κύπρο. Το εν λόγω δημοσίευμα βασίζεται στο Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου με ημερομηνία 10 Οκτωβρίου 2021.

Παρ’ όλο που δεν είναι δόκιμες οι απευθείας συγκρίσεις χωρών, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στην Κύπρο, μέχρι τις 19 Οκτωβρίου 2021, είχε λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου για την COVID-19 πάνω από το 67% του πληθυσμού, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 63%. Σημαντικό είναι όμως να σημειωθεί ότι, στις ηλικίες άνω των 50 ετών, στην Κύπρο έχει εμβολιαστεί περίπου το 90%, ενώ στην Ελλάδα μόλις το 78%. Επίσης, η μέση εμβολιαστική κάλυψη στις ηλικίες άνω των 60 ετών, στην Κύπρο είναι περίπου 95%, ενώ στην Ελλάδα περίπου 79%. Η επισήμανση γίνεται διότι, αφενός, οι γηραιότερες ηλικιακές ομάδες έχουν αυξημένη πιθανότητα θανάτου και εμμέσως ανάγκη νοσηλείας, και, αφετέρου, διότι οι μικρές διαφορές στην εμβολιαστική κάλυψη είναι αναμενόμενο να δίνουν εκθετικά μεγαλύτερα ποσοστά στις νοσηλείες διότι η σχέση των μεγεθών είναι εκθετική:

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, την 10η Οκτωβρίου 2021 στην Κύπρο το 60% των νοσηλευομένων λόγω COVID-19 ήταν ανεμβολίαστοι, ενώ το 40% εμβολιασμένοι. Στις 10 Σεπτεμβρίου το ποσοστό των ανεμβολίαστων ήταν 81,2%, ενώ στις 10 Αυγούστου 87,55%.

Ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να τονίσουμε είναι πως, με τον τρόπο παρουσίασης των δεδομένων από τις κυπριακές αρχές, στους εμβολιασμένους συμπεριλαμβάνονται όλα τα άτομα που έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση, ακόμα και όσοι δεν έχουν διανύσει δύο εβδομάδες από τον εμβολιασμό τους, ώστε να ξεκινήσει να καταγράφεται προστασία.

Για να εκτιμηθεί, όμως, ορθά η προστασία του εμβολιασμού, η καθιερωμένη πρακτική είναι να λαμβάνονται υπόψη όσα άτομα έχουν λάβει δύο δόσεις εμβολίου, εφόσον έχουν περάσει μία ή δυο εβδομάδες από τον εμβολιασμό, όπως έχουμε επισημάνει και πρόσφατα. Ενδεικτικά, ο ΕΟΔΥ προβαίνει σε διαχωρισμό των πλήρως εμβολιασμένων από τους μερικώς, κατά την παρουσίαση στατιστικών δεδομένων νοσηλευομένων σε διασωλήνωση.

Όπως εξηγήσαμε σε προηγούμενο άρθρο μας, σε ανάλυση ισχυρισμών του ιδίου ιατρού, μία σημαντική παρανόηση είναι ότι η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης υποτίθεται ότι αυξάνει αναλογικά τη συχνότητα των περιστατικών COVID-19 στους εμβολιασμένους, ενώ στην πραγματικότητα η σχέση είναι εκθετική, και μεγαλώνει ταχύτερα όσο η κάλυψη πλησιάζει στο 100%. Αυτό συμβαίνει επειδή η αύξηση του ποσοστού των εμβολιασμένων, ταυτόχρονα μειώνει το ποσοστό των ανεμβολίαστων. Έτσι, η αύξηση της κάλυψης από 50% σε 51%, αυξάνει τη συχνότητα περιστατικών στους εμβολιασμένους κατά 4%, ωστόσο η αύξηση από 90% σε 91%, αυξάνει τη συχνότητα κατά 12,3%.

Η σχέση αυτή παρουσιάζεται παραστατικά στο παρακάτω γράφημα:

Επομένως, με βάση όσα αναφέραμε, η αύξηση 20-25% στις νοσηλείες εμβολιασμένων στη Κύπρο που παρατηρήθηκε στο δίμηνο μεταξύ 10 Αυγούστου και 10 Οκτωβρίου δεν ήταν απρόσμενη, αν λάβουμε υπόψη μας ότι, για παράδειγμα, η εμβολιαστική κάλυψη στα άτομα άνω των 40 ετών αυξήθηκε από το 86% στο 89% και στα άτομα άνω των 50 αυξήθηκε από το 89% στο 92%. Επίσης σε όλα αυτά τα στοιχεία πρέπει να συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων δεν φτάνει το 100% ούτε είναι ακριβώς η ίδια σε κάθε ηλικιακή ομάδα ή σταθερή όσο περνάει ο καιρός.

Στο επικοινωνιακό εγχείρημα του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου «Ας το συζητήσουμε είναι ΑΠΛΟ», στις 11 Οκτωβρίου αναρτήθηκε το εξής θέμα, με απάντηση εκ μέρους του Επίκουρου Καθηγητή (Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου) Δρ. Κωνσταντίνου Τσιούτη:

Ερ: «Καλη σας μέρα και ευχομαι να ειστε καλά. Παρατηρώ μερα με μέρα το ποσοστό των
εμβολιασμένων που χρειάζονται νοσηλεία και αυτό αυξάνεται όλο και περισσότερο. Σχεδόν οι
μισοί που βρίσκονται στα νοσοκομεία είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Πώς το εξηγείτε;»

Απ: «Γειά σας, ελπίζω να είστε κι εσείς καλά. Αυτό που λέτε ισχύει και – έως ένα βαθμό – είναι
αναμενόμενο. Όσο περισσότεροι είναι οι εμβολιασμένοι μέσα στον πληθυσμό, τόσο αυξάνεται
η πιθανότητα κάποιος θετικός, να είναι εμβολιασμένος. Παράλληλα, κάποια από τα
περιστατικά COVID19 ανάμεσα σε εμβολιασμένους, αναπόφευκτα θα κάνουν πιο σοβαρή νόσο
και θα χρειαστούν νοσοκομείο. Κάποιοι μάλιστα μπορεί και να χάσουν τη ζωή τους.
Τα εμβόλια δεν προσφέρουν «αποστειρωτική» ανοσία, δηλαδή δεν μπλοκάρουν εντελώς τη
μετάδοση, απλά μειώνουν την πιθανότητα να προσβληθεί ο εμβολιασμένος από τον ιό. Ακόμα
κι αν προσβληθεί, έχει πάλι κάποια πιθανότητα το ανοσοποιητικό του να μην ανταποκριθεί
γρήγορα ή επαρκώς, κι έτσι να κάνει σοβαρή νόσο.

Γι’ αυτό πχ. λέμε ότι τα εμβόλια παρέχουν 90% προστασία από τη σοβαρή νόσο, αλλά αυτή και
πάλι δεν είναι 100%. Από την άλλη, αφού συνεχίζει και μεταδίδεται ο ιός και κυκλοφορούμε
κανονικά και έχουμε στενές επαφές, αναπόφευκτα ανάμεσα σ’ αυτούς που θα εκτεθούν στον ιό
και θα κολλήσουν είναι εμβολιασμένοι.

Είναι γνωστό ότι όσο αυξάνεται το % της εμβολιαστικής κάλυψης θα αυξάνεται και το % των
εμβολιασμένων ανάμεσα στους νοσηλευόμενους, όμως αναμένεται ότι εφόσον η προστασία
από σοβαρή νόσο παραμένει, ο αριθμός των νοσηλευόμενων θα μειώνεται. Σκεφτείτε το
ακραίο σενάριο όπου 100% είμαστε εμβολιασμένοι. Αφού το εμβόλιο δεν εμποδίζει πλήρως τη
μετάδοση, 100% των κρουσμάτων και 100% των νοσηλευομένων, θα είναι εμβολιασμένοι.

Όμως, περιμένουμε ότι αν όλα αυτά που έχουμε δει στη βιβλιογραφία ισχύουν, ως απόλυτος
αριθμός οι νοσηλευόμενοι θα είναι πολύ λιγότεροι σε σχέση με το αν ήταν όλοι
ανεμβολίαστοι.»

Στην Ελλάδα, ο αριθμός των νοσηλευομένων σε απλές κλίνες COVID-19 δεν ανακοινώνεται σε κάποια συγκεντρωτική έκθεση του ΕΟΔΥ, αλλά γίνονται γνωστά τα στατιστικά στοιχεία για τους ασθενείς που πανελλαδικά νοσηλεύονται διασωληνωμένοι, δηλαδή περιπτώσεις βαριάς νόσου. Στην ημερήσια έκθεση της 10ης Οκτωβρίου του ΕΟΔΥ αναφερέρεται ότι το 86.79% των διασωληνωμένων είναι ανεμβολίαστοι ή μερικώς εμβολιασμένοι, και το 13.21% πλήρως εμβολιασμένοι.

Σε δεδομένα από ΥΠΕ για εκείνη την ημέρα ή σε κοντινό χρονικό σημείο, εντοπίζουμε τις παρακάτω αναλογίες:

• 3η ΥΠΕ: 84.5% ανεμβολίαστοι στις απλές κλίνες, 90.6% στις ΜΕΘ [πηγή]
• 4η ΥΠΕ: 75.3% ανεμβολίαστοι στις απλές κλίνες, 86.6% στις ΜΕΘ [πηγή]
• 6η ΥΠΕ: 81% ανεμβολίαστοι στις απλές κλίνες, 93% στις ΜΕΘ [πηγή]
• 7η ΥΠΕ: 48.8% ανεμβολίαστοι στις απλές κλίνες, 60% ανεμβολίαστοι στις ΜΕΘ [πηγή]

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε εκ νέου ότι η διάκριση στο επίπεδο των ΥΠΕ γίνεται σε ανεμβολίαστους και εμβολιασμένους ακόμα και με μια δόση, ενώ θα ήταν πιο ορθή η σύγκριση με πλήρως εμβολιασμένους για τους οποίους πέρασαν δυο εβδομάδες από τη 2η δόση.

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι οι νοσηλευόμενοι (είτε σε απλές κλίνες, είτε σε ΜΕΘ, είτε διασωληνωμένοι) ήταν κατά 40% εμβολιασμένοι στην Ελλάδα στις 10 Οκτωβρίου 2021.

Πρόσφατες σχετικές ανασκοπήσεις βιβλιογραφίας από θεσμούς όπως οι McMaster Health Forum, ECDC και CDC, έχουν οδηγήσει σε ομοφωνία της επιστημονικής κοινότητας ότι ο πλήρης εμβολιασμός κατά της COVID-19, γενικά παραμένει εξαιρετικά αποτελεσματικός έναντι της βαριάς νόσησης. Εξαίρεση μπορεί να αποτελούν οι πλέον ευπαθείς ηλικιωμένοι, για τους οποίους προβλέπεται η παροχή τρίτης δόσης σε ολοένα και περισσότερες χώρες, όπως εξηγήσαμε σε προηγούμενο άρθρο μας.

Συμπέρασμα

Οι υπό εξέταση αναρτήσεις και δημοσιεύματα, επικαλούνται στοιχεία από την Κύπρο, μια χώρα με υψηλότερη εμβολιαστική κάλυψη, για να ισχυριστούν ότι στην Ελλάδα το 40% των νοσηλευομένων με κορωνοϊό είναι εμβολιασμένοι.

Τα στοιχεία διαφόρων Υγειονομικών Περιφερειών ανά την Ελλάδα υποδεικνύουν ότι οι εμβολιασμένοι αποτελούν περίπου το 20% των νοσηλευομένων σε απλές κλίνες. Στις ΜΕΘ και σε διασωλήνωση οι πλήρως εμβολιασμένοι αποτελούν περίπου το 13% επί του συνόλου των ασθενών.

Τα εμβόλια παραμένουν εξαιρετικά αποτελεσματικά στην αποτροπή βαρείας νόσησης, και, καθότι δεν έχουν 100% αποτελεσματικότητα, η αύξηση του ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης είναι στατιστικά αναμενόμενο να αντιστοιχηθεί από εκθετικά μεγαλύτερη αύξηση στο ποσοστό των εμβολιασμένων σε νοσηλείες, ΜΕΘ και θανάτους.