Αυτά τα σήματα ΔΕΝ αφορούν γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα (GMO)

Από τον Απρίλιο του 2024, δημοσιεύματα σε ιστοτόπους και αναρτήσεις στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ξεκίνησαν να προβάλλουν τον ισχυρισμό πως η σήμανση των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων άλλαξε, προκειμένου να μπερδευτούν οι καταναλωτές. Όμως, όπως θα εξετάσουμε στο παρόν άρθρο, ο ισχυρισμός αυτός είναι ψευδής ενώ τα σήματα που επικαλούνται οι υπό εξέταση αναρτήσεις δεν σχετίζονται με την παρουσία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στις συσκευασίες τροφίμων.

Παράδειγμα δημοσίευσης: apagoreuetai-group.blogspot.com

Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:

Στα υπό εξέταση αναρτήσεις και δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Αλλαξαν το σημα στα γενετικα τροποποιημενα τρoφιμα…ΠΡΟΣΕΞΤΕ ! ! !

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΟΣ!!

ΕΠΕΙΔΗ ΤΟΥΣ ΠΗΡΑΜΕ ΧΑΜΠΑΡΙ ΜΕ ΤΟ ΒΑΤΡΑΧΟ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΤΟ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΣΤΟ UTZ CERTIFIED.

ΕΧΕΤΕ ΤΟ ΝΟΥ ΣΑΣ ΟΠΟΥ ΤΟ ΔΕΙΤΕ ΜΑΚΡΙΑ ΔΕΝ ΤΟ ΑΚΟΥΜΠΑΜΕ.

Τι ισχύει

Στις υπό εξέταση αναρτήσεις παρουσιάζονται τα κάτωθι σήματα με τον ισχυρισμό πως αυτά σηματοδοτούν γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα:

Ωστόσο, στην πραγματικότητα τα σήματα αυτά δεν αποτελούν παλιά ή νέα σήματα που αφορούν γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Πρόκειται για τα λογότυπα δύο διαφορετικών οργανισμών πιστοποίησης τροφίμων, της Rainforest Alliance (αριστερά) και της UTZ/Utz Kapeh (δεξιά) με κοινό σκοπό την προστασία της φύσης και την παροχή περιβαλλοντικής πιστοποίησης των τροφίμων για τη βιωσιμότητα της γεωργίας. Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτούς.

Το πρόγραμμα UTZ Certified και η συγχώνευσή του με το Rainforest Alliance

Ένα από τα λογότυπα που εμφανίζεται στα υπό εξέταση δημοσιεύματα, με τον ισχυρισμό πως αποτελεί το «νέο» σήμα γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, είναι αυτό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού πιστοποίησης τροφίμων UTZ, γνωστός ως και UTZ Certified. Ο οργανισμός ιδρύθηκε το 2002 στην Ολλανδία και στο παρελθόν πιστοποιούσε περισσότερα από 15.000 διαφορετικά προϊόντα σε 131 χώρες, αποτελώντας το μεγαλύτερο οργανισμό περιβαλλοντολογικής πιστοποίησης για προϊόντα καφέ και κακάο, ενώ προσέφερε επίσης συστήματα πιστοποίησης για τσάι και ξηρούς καρπούς.

O βασικός στόχος του UTZ Certified ήταν η βελτίωση της βιωσιμότητας της γεωργίας, σε συνδυασμό με την τήρηση γεωργικών πρακτικών με σεβασμό τόσο στους ανθρώπους αλλά και στο περιβάλλον.

Το 2018, όπως αναφέρει ανακοίνωση στη σελίδα του οργανισμού Rainforest Alliance, οι δύο οργανισμοί συγχωνεύτηκαν, οδηγώντας σε ένα νέο πρότυπο πιστοποίησης, το οποίο ξεκίνησε να εφαρμόζεται από το 2020 διατηρώντας το όνομα του Rainforest Alliance. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, νέες εταιρείες παραγωγής τροφίμων που ενδιαφέρονται για την πιστοποίηση τους θα λαμβάνουν πια πιστοποίηση από τον Rainforest Alliance, ενώ όσοι παραγωγοί στο παρελθόν λάμβαναν πιστοποίηση από τον UTZ θα μεταφερθούν σταδιακά στο πρόγραμμα του Rainforest Alliance.

Πριν την συγχώνευση των δύο οργανισμών, σύμφωνα με την ενότητα των συχνών ερωτήσεων στην πλατφόρμα zendesk την οποία χρησιμοποιούσε ο UTZ, σε ερώτηση σχετικά με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων συστατικών, ο οργανισμός απαντά πως πολλά από τα προϊόντα που προσέφερε δεν περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και πιστοποιούνται με διαφορετικό πρότυπο Μη-GMO:

Μετάφραση:

Περιέχει κάποιο από τα προϊόντα σας συστατικά GMO (γενετικά τροποποιημένα, GM, GE);

Καλή ερώτηση!
Προσφέρουμε πολλά προϊόντα που είναι πιστοποιημένα με το Πρότυπο Μη-GMO. Ψάξτε για την πεταλούδα στη συσκευασία. Επίσης, ανατρέξτε στο nongmoproject.org για περισσότερες πληροφορίες.

Το νέο πρότυπο του οργανισμού Rainforest Alliance, μετά τη συγχώνευση, δημοσιεύτηκε το 2020 και σε αυτό δεν γίνεται καμία αναφορά σε γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (GMO). Επιπροσθέτως, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ο οργανισμός απαγορεύει τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στους παραγωγούς που προσφέρει πιστοποίηση.

Το νέο πρότυπο του οργανισμού Rainforest Alliance μετά τη συγχώνευση του με τον UTΖ Certified

Οι στόχοι του οργανισμού Rainforest Alliance για τη βιώσιμη γεωργία

Το δεύτερο λογότυπο που παρουσιάζεται στις υπό εξέταση αναρτήσεις, με τον ισχυρισμό πως αποτελεί το «παλαιό» σήμα γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, είναι αυτό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού πιστοποίησης Rainforest Alliance. Ο οργανισμός ιδρύθηκε το 1986 από τον 24χρονο τότε Αμερικανό περιβαλλοντολογικό συγγραφέα, ομιλητή, και ακτιβιστή, Daniel Katz. O Kantz σήμερα παραμένει πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του οργανισμού ενώ στο παρελθόν εκτός από συνιδρυτής διετέλεσε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του.

Όπως εξετάσαμε και σε παλαιότερο άρθρο μας, το σήμα του μικρού πράσινου βάτραχου είναι σύμβολο περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας και μπορεί να βρεθεί σε αγροτικά και δασικά προϊόντα σε όλο τον κόσμο. Επιλέχθηκε ως σήμα κατατεθέν καθώς μικροί πράσινοι δενδρόβιοι βάτραχοι συναντώνται, συνήθως, στις νεοτροπικές χώρες όπου και οι ιδρυτές του οργανισμού ξεκίνησαν να εργάζονται για την προστασία των τροπικών δασών.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του οργανισμού:

Ο Rainforest Alliance είναι ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εργάζεται στη διασταύρωση των επιχειρήσεων, της γεωργίας και των δασών για να μετατρέψει την υπεύθυνη επιχειρηματική δραστηριότητα ως το νέο φυσιολογικό (σσ: κανόνα). Οικοδομούμε μια συμμαχία για να προστατεύσουμε τα δάση, να βελτιώσουμε τα μέσα διαβίωσης των αγροτών και των δασικών κοινοτήτων, να προωθήσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματά τους και να τους βοηθήσουμε να μετριάσουν και να προσαρμοστούν στην κλιματική κρίση.

Για την πιστοποίηση των τροφίμων από τον Rainforest Alliance απαιτείται η συμμόρφωση με ορισμένα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, τα οποία αναλύονται στην ιστοσελίδα του οργανισμού και πιστοποιούνται από ανεξάρτητους ελεγκτές:

Η σφραγίδα πιστοποίησης Rainforest Alliance προωθεί τη συλλογική δράση για τους ανθρώπους και τη φύση. Ενισχύει και ενισχύει τις ευεργετικές επιπτώσεις των υπεύθυνων επιλογών, από τα αγροκτήματα και τα δάση μέχρι το check out στο σούπερ μάρκετ. Η σφραγίδα σάς επιτρέπει να αναγνωρίζετε και να επιλέγετε προϊόντα που συμβάλλουν σε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους και τον πλανήτη.

[…]

Η σφραγίδα σημαίνει ότι το πιστοποιημένο συστατικό παρήχθη με μεθόδους που υποστηρίζουν τους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας: κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό. Ανεξάρτητοι ελεγκτές – κρίσιμοι για την ακεραιότητα οποιουδήποτε προγράμματος πιστοποίησης – αξιολογούν τους αγρότες σε σχέση με τις απαιτήσεις και στους τρεις τομείς πριν από τη χορήγηση ή την ανανέωση της πιστοποίησης.

Συνοπτικά, όπως εξηγεί η ιστοσελίδα, o Rainforest Alliance πιστοποιεί αγροτικά και δασικά προϊόντα βάσει συγκεκριμένων προτύπων, όπως την προστασία των δασών και των υδάτινων οδών, την προστασία των δικαιωμάτων των κατοίκων σε πλαίσια όπως αυτά της καταναγκαστικής ή παιδικής εργασίας, και τη βελτίωση της διαβίωσης αγροτικών πληθυσμών σε συνάρτηση με την υγεία των οικοσυστημάτων.

Σε αντίθεση με τους υπό εξέταση ισχυρισμούς, o Rainforest Alliance όχι μόνο δεν πιστοποιεί γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα στις πιστοποιημένες φάρμες του, αλλά τα απαγορεύει:

Επιτρέπονται οι GMO (Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί) σε φάρμες πιστοποιημένες από τη Rainforest Alliance;

Όχι. Το Πρότυπο μας για τη βιώσιμη γεωργία απαγορεύει τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών σε αγροκτήματα πιστοποιημένα από τη Rainforest Alliance.

Τον ισχυρισμό πως το σήμα πιστοποίησης της Forest Alliance υποδεικνύει γενετικά τροποποιημένες τροφές είχαμε καταρρίψει και σε παλαιότερο άρθρο μας.

Συμπέρασμα

Βάσει των ανωτέρω στοιχείων, ο ισχυρισμός πως τα σήματα που παρουσιάζονται στις υπό εξέταση αναρτήσεις αποτελούν αντίστοιχα την παλαιά και νέα σήμανση των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων είναι ψευδής. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τα σήματα πιστοποίησης των οργανισμών Rainforest Alliance και UTΖ Certified. Οι συγκεκριμένοι οργανισμοί αποσκοπούν στην πιστοποίηση τροφίμων που κρίνονται βιώσιμα για το περιβάλλον και τη γεωργία. Το 2018 οι δύο οργανισμοί συγχωνεύτηκαν, διατηρώντας το όνομα Rainforest Alliance. Αν και στο παρελθόν ο UTΖ Certified πιστοποιούσε ξεχωριστά τρόφιμα GMO και Μη-GMO, για τα οποία τηρούσε διαφορετικό πρότυπο πιστοποίησης όντας ξεχωριστός οργανισμός, επί του παρόντος ο Rainforest Alliance τονίζει πως δεν πιστοποιεί τρόφιμα που περιέχουν συστατικά από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.