Βίντεο που κοινοποιείται δεν απεικονίζει τις πρόσφατες διαδηλώσεις στην Τουρκία κατά της σύλληψης του Εκρέμ Ιμάμογλου

Μετά τις πρόσφατες διαδηλώσεις στην Τουρκία, κατά κύριο λόγο στην Κωνσταντινούπολη, εξαιτίας της σύλληψης του δημάρχου της, Εκρέμ Ιμάμογλου, για κατηγορίες περί διαφθοράς, ένα βίντεο – και στιγμιότυπα αυτού – διακινείται στα κοινωνικά δίκτυα με τον ισχυρισμό πως προέρχεται από τις διαδηλώσεις αυτές. Στην πραγματικότητα όμως, το συγκεκριμένο βίντεο απεικονίζει διαφορετική διαδήλωση, σε άλλη χώρα και υπό τελείως διαφορετικό πλαίσιο. 

Το βίντεο 

Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: militaire.gr

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: 

Πλαίσιο

Έντονες διαμαρτυρίες ξέσπασαν στην Τουρκία μετά τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, τα ξημερώματα της 19ης Μαρτίου 2025 από τις Αρχές, λίγες ημέρες πριν από την διαφαινόμενη επιλογή του από το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, CHP, στις εσωκομματικές εκλογές της 23ης Μαρτίου 2025, ως υποψήφιου για τις προεδρικές εκλογές της χώρας, που είναι προγραμματισμένες για το έτος 2028. Σημειωτέον, ο Ιμάμογλου που προέρχεται από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) (κεμαλιστές), θεωρείται ένας από τους ισχυρότερους πολιτικούς αντιπάλους του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (εδώ, εδώ κι εδώ). 

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, οι εισαγγελικές Αρχές τον κατηγορούν για διαφθορά και υποστήριξη τρομοκρατικής οργάνωσης, χαρακτηρίζοντάς τον «ύποπτο για ηγεσία εγκληματικής οργάνωσης». Εκτός από τον Ιμάμογλου συνελήφθησαν και άλλα 100 άτομα περίπου, μεταξύ των οποίων δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες και άλλοι πολιτικοί.

Οι χιλιάδες διαδηλωτές που ξεχύθηκαν στους δρόμους ζητούν την παραίτηση του Τούρκου προέδρου, ενώ το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδίκασε με ανακοίνωσή του τη σύλληψη του Ιμάμογλου, που έχει ήδη πυροδοτήσει έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις και ερωτήματα στον δημόσιο διάλογο σχετικά με την αμεροληψία της Δικαιοσύνης στη γείτονα χώρα.

Τι ισχύει 

Χρησιμοποιώντας καρέ του βίντεο και με τη μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, οδηγούμαστε σε βίντεο από τις 11 Σεπτεμβρίου 2024, δημοσιευμένο στο TikTok από έναν χρήστη με το όνομα @rey.marques, που δηλώνει φωτογράφος στο προφίλ του. Στη λεζάντα υπάρχουν τα hashtag #timor, #katolikroma, #katolikku keren, #tasizdilitimorlestern, #pausfransiskus, and #timorlester, που παραπέμπουν στη νήσο Τιμόρ και σε κάποια θρησκευτική, καθολική εκδήλωση που σχετίζεται με τον Πάπα Φραγκίσκο.

Το Τιμόρ είναι ένα νησί στο νότιο άκρο της Θαλάσσιας Νοτιοανατολικής Ασίας, βορείως της Αυστραλίας. Το νησί μοιράζεται μεταξύ του ανεξάρτητου κράτους του Ανατολικού Τιμόρ (Timor-Leste), στο ανατολικό τμήμα, και της Ινδονησίας, στην οποία ανήκει το δυτικό τμήμα. 

Παρακάτω, παραθέτουμε σύγκριση στιγμιοτύπων οθόνης από το διαμοιραζόμενο βίντεο του ισχυρισμού που κυκλοφόρησε το 2025 και από το αυθεντικό βίντεο της ανάρτησης στο TikTok τον Σεπτέμβριο του 2024. Από τη σύγκριση των ομοιοτήτων, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι πρόκειται για το ίδιο βίντεο.

Αυτά τα δεδομένα μας ωθούν στο να συμπεράνουμε ότι το βίντεο δεν δύναται να απεικονίζει πλάνα από τις πρόσφατες διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα στην Τουρκία στα μέσα Μαρτίου 2025.

Αντίστοιχα, βρίσκουμε βίντεο με τα ίδια πλάνα από τις 24 Σεπτεμβρίου 2024 στο YouTube, στο οποίο γίνεται λόγος για διαδήλωση χιλιάδων μουσουλμάνων στη Βομβάη της Ινδίας. Ωστόσο, ούτε αυτό ισχύει.

Στην πραγματικότητα, το βίντεο απεικονίζει θρησκευτική πορεία καθολικών χριστιανών στο Ανατολικό Τιμόρ, μετά από λειτουργία του Πάπα Φραγκίσκου, από τον Σεπτέμβριο του 2024. 

Προχωρώντας σε στοχευμένη αναζήτηση με λέξεις κλειδιά σχετικά με το Ανατολικό Τιμόρ και τον Πάπα Φραγκίσκο, χρησιμοποιώντας ως χρονική περίοδο τον Σεπτέμβριο του 2024, κατευθυνόμαστε σε σχετικά ενημερωτικά άρθρα από το BBC και το Associated Press και άλλα μεγάλα ειδησεογραφικά μέσα (εδώ). Τις ίδιες πληροφορίες διαβάζουμε και σε ενημερώσεις από την ιστοσελίδα του Βατικανού από εκείνη την περίοδο (εδώ κι εδώ). Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε σταματήσει στο Ανατολικό Τιμόρ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Ασία και τέλεσε τη λειτουργία σε ένα χωράφι στο Tasitolu , έξω από την πρωτεύουσα Ντίλι, μπροστά σε χιλιάδες πιστούς, οι οποίοι είχαν φτάσει ώρες νωρίτερα για να εξασφαλίσουν μια θέση (εδώ).

Σε αυτά γίνεται λόγος για μεγαλειώδη πορεία περίπου 600.000 χριστιανών, δηλαδή σχεδόν του μισού πληθυσμού του κράτους, σε μία εκ των μεγαλύτερων λειτουργιών που τέλεσε ποτέ ο Πάπας Φραγκίσκος. Σημειώνεται πως ο πληθυσμός στο Ανατολικό Τιμόρ είναι κατά κύριο λόγο ρωμαιοκαθολικός (εδώ κι εδώ). 

Στο παρελθόν, το βίντεο και καρέ αυτού χρησιμοποιήθηκαν παραπλανητικά και εκτός πλαισίου στο εξωτερικό. Όπως προαναφέραμε, το βίντεο κυκλοφόρησε διεθνώς (και) με τον ισχυρισμό ότι δείχνει μουσουλμάνους στη Βομβάη σε διαμαρτυρίες κατά ρητορικής μίσους και υποτιμητικών σχολίων προς το ισλάμ και τον προφήτη Μωάμεθ από τον ηγέτη του ινδικού κόμματος BJP, Nitesh Rane και τον θρησκευτικό ηγέτη της Hindutva, Ramgiri Maharaj (εδώ). Επίσης, το AFP έχει εντοπίσει και καταρρίψει ισχυρισμό που ανέφερε ότι στο βίντεο φαίνεται μία διαδήλωση στο Ισλαμαμπάντ του Πακιστάν, τον Δεκέμβριο του 2024 (εδώ). 

Η ιστοσελίδα ελέγχου γεγονότων, Alt News, προχώρησε σε σχετικό γεωεντοπισμό, επιβεβαιώνοντας πως η τοποθεσία που έλαβε χώρα η συγκεκριμένη διαδήλωση είναι κοντά στο Tasi-Tolu Rai-Kuak στο Ντίλι, την πρωτεύουσα του Ανατολικού Τιμόρ. Μέσω του Street View των χαρτών της Google, βλέπουμε το ίδιο γκράφιτι του Πάπα Φραγκίσκου σε τοίχο του συγκεκριμένου σημείου.

Από περαιτέρω περιήγηση στο σημείο μέσω του Google Maps, προκύπτουν κι άλλες ομοιότητες με το εξεταζόμενο βίντεο, που επιβεβαιώνουν πως η τοποθεσία λήψης του ήταν το Ανατολικό Τιμόρ.

Ακόμα ένα χαρακτηριστικό που εντοπίζουμε είναι οι σημαίες του Ανατολικού Τιμόρ που βρίσκονται στις κολόνες κατά μήκος του δρόμου.

Κλείνοντας, η παρουσίαση διαφορετικών, άσχετων και παλαιότερων βίντεο και φωτογραφιών ως προσφάτων, σε περιόδους μεγάλων διαδηλώσεων, είναι συχνό φαινόμενο παραπληροφόρησης, με τα παραδείγματα παλαιότερων καταρρίψεων να το καταδεικνύουν (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ). 

Συμπέρασμα 

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω δεδομένα, ο ισχυρισμός κρίνεται παραπλανητικός. Το βίντεο που διαμοιράζεται ουδεμία σχέση έχει με τις πρόσφατες διαδηλώσεις στην Τουρκία, που έλαβαν χώρα με αφορμή τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Στην πραγματικότητα, το οπτικοακουστικό υλικό προέρχεται από συγκέντρωση καθολικών χριστιανών για λειτουργία του Πάπα Φραγκίσκου τον Σεπτέμβριο του 2024 στο Ανατολικό Τιμόρ, που βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ασία.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1.https://www.tiktok.com/@rey.marques/video/7413207498691251463?_r=1&_t=ZS-8up7cAlMmDR
2.https://www.bbc.com/news/articles/c624p4y5e38o.amp
3.https://apnews.com/article/pope-asia-east-timor-john-paul-ii-8a12d6cfa771b2603d1044afd4ac68a8
4.https://www.google.com/maps/@-8.5544714,125.5161878,3a,75y,155.24h,88.51t/data=!3m8!1e1!3m6!1sAF1QipMXK0n8LTRRzFuJ9ctvkhieKBi2Lp_51kbQCwwU!2e10!3e12!6shttps:%2F%2Flh3.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipMXK0n8LTRRzFuJ9ctvkhieKBi2Lp_51kbQCwwU%3Dw900-h600-k-no-pi1.4863041254384513-ya301.89271155110487-ro0-fo100!7i5760!8i2880?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDMxNy4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D
5.https://www.altnews.in/fact-check-east-timor-video-is-viral-as-aimim-mumbai-chalo-rally/
6.https://factcheck.afp.com/doc.afp.com.36NZ2EW