Like farming με ψευδή ιστορία για το πώς «έσωσε ο Θεός τη μητέρα ενός κοριτσιού»

Στο Facebook έχει κυκλοφορήσει με χιλιάδες αλληλεπιδράσεις μια φωτογραφία από νοσοκομείο, που συνοδεύεται από μια θαυμαστή ιστορία κατά την οποία μια γυναίκα «επανέρχεται» στη ζωή, αν και οι γιατροί είπαν στην κόρη της ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Αποτελεί, ωστόσο, παράδειγμα κλικοθηρίας, η δε φωτογραφία δεν έχει καμία σχέση με τη διήγηση.

Παράδειγμα στο Facebook: Στιγμές ζωής (σελίδα)

Το κείμενο αφηγείται μια συναισθηματικά φορτισμένη ιστορία μιας γυναίκας, της οποίας η μητέρα νοσηλευόταν σε νοσοκομείο, κι ενώ ο γιατρός τής ζήτησε να την αποχαιρετήσει για τελευταία φορά, η μητέρα ξυπνά ως εκ θαύματος.

Η φωτογραφία

Η φωτογραφία κυκλοφορεί στο διαδίκτυο από 2013 και προέρχεται από την επαρχία Yunnan, στην Κίνα. Συγκεκριμένα, οι γονείς ενός 8χρονου κοριτσιού, ονόματι Hui Yongdan, συναίνεσαν στη δωρεά οργάνων της για μεταμοσχεύσεις, και του σώματός της προς ιατρικό πανεπιστήμιο για επιστημονική μελέτη . Επρόκειτο για παιδί με πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, και το οποίο βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση. [πηγή 1] [πηγή 2]

Η φωτογραφία δηλαδή αναφέρεται σε δωρεά οργάνων, και το απεικονιζόμενο πρόσωπο είναι ένα οκτάχρονο κορίτσι, του οποίου οι γονείς επέλεξαν να δωρηθούν ζωτικά όργανά της για μεταμοσχεύσεις. Δεν έχει καμία αντιστοιχία με τη διήγηση που το συνοδεύει, ενώ και το οδυρόμενο πρόσωπο στα συμφραζόμενα της φωτογραφίας είναι η μητέρα ενός κοριτσιού, κι όχι κάποια κόρη για τη μητέρα της.

Το κείμενο

Το κείμενο αποτελεί μια αφήγηση θαυμαστού γεγονότος (υπονοείται ότι η μητέρα έχει αποβιώσει – θα τη μετέφεραν στο «νεκροτομείο», αλλά μετά από πέντε λεπτά προσευχής της κόρης επανέρχεται στη ζωή), ωστόσο λείπουν επαληθεύσιμες και ακριβείς πληροφορίες για τον τόπο, χρόνο που έλαβε χώρα το περιστατικό και για τα πρόσωπα της ιστορίας. Φέρει δηλαδή όλα τα στοιχεία μιας αόριστης, ανέκδοτης ιστορίας που προκαλεί συναισθηματική φόρτιση.

Το κείμενο, μάλιστα, δεν είναι ελληνική επινόηση, αλλά πιστή αντιγραφή (και σε ορισμένα σημεία κακή μετάφραση) πανομοιότυπου κειμένου που κυκλοφορεί σε αντίστοιχες σελίδες στην ισπανική γλώσσα [παράδειγμα με πάνω από 25 χιλιάδες κοινοποιήσεις].

Σημαντικό είναι να σημειώσουμε ότι το ανωτέρω κείμενο, που απευθύνεται στο συναίσθημα του χρήστη, συνοδεύεται και από την εξής παρότρυνση, την οποία συναντούμε ανάλογα και στην ισπανική γλώσσα:

Αν είσαι ευγνώμων γράψε ′′ Σε ευχαριστώ Θεέ μου ′′
Και κοινοποιήστε το σε 5 διαφορετικές ομάδες του Facebook

Τέλος, μια τόσο εντυπωσιακή ιστορία, εάν ήταν πραγματική ή αφορούσε όντως κάποιου είδους «ανάσταση», θα κυκλοφορούσε ως είδηση διεθνώς, πλην όμως δεν απαντά ιστορία με αυτά τα στοιχεία σε ειδησεογραφικές ή άλλες σελίδες στο διεθνή τύπο, κι ούτε υπάρχουν διαθέσιμες στο κείμενο πληροφορίες για να είναι δυνατή η διεξοδική επαλήθευση και η διασταύρωσή της.

Τα παραπάνω στοιχεία (ανακυκλωμένη συναισθηματική εικόνα από το διαδίκτυο, άσχετη με το κείμενο που τη συνοδεύει, συγκινητική ανέκδοτη διήγηση που κυκλοφορεί ήδη στο διαδίκτυο, παράκληση κοινοποίησης ή αλληλεπίδρασης με τρόπο συναισθηματικού «εκβιασμού») αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα τακτικής προσέλκυσης χρηστών ή like farming ή «κλικοθηρία», που εν δυνάμει είναι απατηλή.