Ισχυρισμός:
Ο καθηγητής Byram Bridle αποκάλυψε νέες μελέτες, οι οποίες απέδειξαν πως τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού παράγουν επικίνδυνες συγκεντρώσεις της πρωτεΐνης ακίδας του κορωνοϊού στα ανθρώπινα όργανα, φαινόμενο που προκαλεί προβλήματα υγείας στους εμβολιασμένους.
Συμπέρασμα:
Καταρχάς, η πολύ περιορισμένη εξάπλωση νανοσωματιδίων στο σώμα έπειτα από εμβολιασμό με mRNA ήταν γνωστή στην επιστημονική κοινότητα εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Η ιαπωνική μελέτη βιοκατανομής που αναφέρει ο Dr. Bridle δεν κρατήθηκε ποτέ απόρρητη από τους θεσμούς υγείας, ενώ τα ίδια πειράματα είχαν δημοσιευτεί από το Δεκέμβρη του 2020 με την πρώτη έγκριση του εμβολίου των Pfizer/BioNTech στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα εν λόγω στοιχεία βιοκατανομής καταγράφουν ελάχιστη και ασφαλή εξάπλωση νανοσωματιδίων, τα οποία εξαλείφονται από τον οργανισμό μέσα σε λίγες μέρες, όπως έχει εξηγήσει και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Επιπλέον, τα εμβόλια mRNA παράγουν μια έκδοση της πρωτεΐνης του κορωνοϊού που δε μπορεί να προκαλέσει τη ζημιά που προκαλεί η κανονική ακίδα του ίδιου του κορωνοϊού. Ευρύτερα η ακίδα του εμβολίου δεν έχει ενοχοποιηθεί για την εξαιρετικά σπάνια παρενέργεια θρομβώσεων, η οποία έχει εντοπιστεί μόνο στα εμβόλια που χρησιμοποιούν αδενοϊούς και όχι mRNA. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Dr. Bridle παρουσιάζει πιθανή σύγκρουση συμφερόντων ως ερευνητής για την ανάπτυξη ανταγωνιστικού εμβολίου κατά του κορωνοϊού, ενώ έκανε αμφιλεγόμενες δηλώσεις για τα άλλα εμβόλια από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, και έχει υποστηρίξει σειρά ψευδοεπιστημονικών ισχυρισμών αναφορικά με την πανδημία.
Μεγάλη απήχηση γνώρισε ο ισχυρισμός ότι ο καθηγητής Byram Bridle αποκάλυψε νέες μελέτες, οι οποίες απέδειξαν πως τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού παράγουν επικίνδυνες συγκεντρώσεις της πρωτεΐνης ακίδας του κορωνοϊού στα ανθρώπινα όργανα, φαινόμενο που προκαλεί προβλήματα υγείας στους εμβολιασμένους. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για διαστρέβλωση των ορθών επιστημονικών δεδομένων.
Παραδείγματα: pronews.gr, makeleio.gr, capnews.me, difernews.gr
Σύμφωνα με άρθρο του Κλεάνθη Γρίβα στο zougla.gr:
Επιπλέον, σύμφωνα με σχετικό άρθρο στο EL.gr:
Τι ισχύει
Στις 28-5-2021, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Guelph, Byram Bridle, συμμετείχε σε ραδιοφωνική συνέντευξη του προγράμματος ON Point με την παρουσιάστρια Alex Pierson. Το ηχητικό της συνέντευξης με παράλληλη απομαγνητοφώνηση είναι διαθέσιμο εδώ.
Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Dr. Bridle ισχυρίστηκε ότι μετά από αίτημα μιας ομάδας ειδικών όπου συμμετείχε, η Ιαπωνική αρχή πιστοποίησης φαρμάκων (PMDA) έδωσε στη δημοσιότητα μια μελέτη βιοκατανομής του εμβολίου των Pfizer/BioNTech κατά του κορωνοϊού. Κατά τον Dr. Bridle, η μελέτη αυτή τεκμηρίωνε για πρώτη φορά ότι το επίμαχο εμβόλιο mRNA δεν λειτουργούσε μόνο τοπικά στο μυ του μπράτσου όπου γίνεται η ένεση, αλλά και σε άλλα όργανα, προκαλώντας επικίνδυνη συσσώρευση της πρωτεΐνης ακίδας του κορωνοϊού, η οποία ευθύνεται για σειρά προβλημάτων υγείας, μεταξύ άλλων και θρομβώσεων.
Οι εν λόγω ισχυρισμοί αναπαράχθηκαν από τις ιστοσελίδες Child Health Defense και Life Site News, οι οποίες παρουσιάζουν αντιεμβολιαστικό και ψευδοεπιστημονικό ιστορικό, και έπειτα μεταφράστηκαν στα ελληνικά και κυκλοφόρησαν σε ιστολόγια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι αναφερόμενοι ισχυρισμοί είναι πολύπλευρα προβληματικοί. Καταρχάς, η εν λόγω μελέτη βιοκατανομής δε δόθηκε στη δημοσιότητα λίγο πριν τη συνέντευξη αλλά τουλάχιστον 1.5 μήνα πριν. Η μηχανή αρχειοθέτησης Wayback Machine την αποθήκευσε από την ιστοσελίδα του PMDA για πρώτη φορά στις 3-4-2021. Μια αυτόματη μετάφρασή της μέσω Google Translate μπορούμε να δούμε εδώ.
Η μελέτη αυτή περιέγραφε αναλυτικά τα αποτελέσματα πειραμάτων σε αρουραίους, τα οποία είχαν σκοπό να εξακριβώσουν τα μέρη του οργανισμού και τις σχετικές ποσότητες όπου καταλήγουν τα λιπίδια που χρησιμοποιεί το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech. Τα λιπίδια αυτά χρησιμοποιούνται ώστε να περικλείσουν με ασφάλεια το mRNA του επίμαχου εμβολίου, μέχρι αυτό να εισέλθει στα ανθρώπινα κύτταρα, να εκφράσει την πρωτεΐνη ακίδα του κορωνοϊού, και έπειτα το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να ανταποκριθεί στην εν λόγω ακίδα, ώστε ο οργανισμός να αποκτήσει άμυνα απέναντι στον κορωνοϊό SARS-CoV-2.
Τα συμπεράσματα της εν λόγω μελέτης ποτέ δεν αποκρύφτηκαν από τον ιαπωνικό θεσμό υγείας. Tο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech εγκρίθηκε στην Ιαπωνία στις 14-2-2021, και σε αποθήκευση του λήμματος των σχετικών πληροφοριών του PMDA 2 εβδομάδες μετά, βρισκόταν διαθέσιμο το έγγραφο πιστοποίησης του εμβολίου από τον PMDA, που περιέγραφε αναλυτικά τα σχετικά δεδομένα. Μια αυτόματη μετάφραση του εν λόγω εγγράφου βλέπουμε εδώ, και από το τέλος της σελίδας 15 της μετάφρασης, διαβάζουμε ότι τα εν λόγω δεδομένα καταδεικνύουν τη χαμηλή τοξικότητα του εμβολίου και την ασφάλεια χορήγησής του.
Ο πρώτος θεσμός υγείας που είχε εγκρίνει το εν λόγω εμβόλιο ήταν ο MHRA του Ηνωμένου Βασιλείου, στις 2-12-2020. Στο αναλυτικό έγγραφο πιστοποίησης του MHRA, που δόθηκε στη δημοσιότητα 2 εβδομάδες μετά, περιγράφονταν αναλυτικά τα ίδια πειράματα, όπου σημειώνεται συμπερασματικά:
Το mRNA εμβόλιο κατά της COVID-19 με την ονομασία BNT162b2, ήταν καλά ανεκτό και παρήγαγε φλεγμονώδεις αλλαγές στα σημεία της ένεσης και στους λεμφαδένες αποστράγγισης, αυξημένη αιματοποίηση στο μυελό των οστών και στην σπλήνα, και κλινικές παθολογικές αλλαγές συμβατές με μια ανοσοαπόκριση ή φλεγμονή στο σημείο χορήγησης της ένεσης. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης είναι τυπικά και αναμενόμενα ως προς τη χορήγηση εμβολίων mRNA το οποίο ενθυλακώνεται σε λιπίδια LNP.
Ο MHRA ανέφερε τα εν λόγω δεδομένα ως αναμενόμενα, καθώς αντίθετα με τον ισχυρισμό του Dr. Bridle, η βιβλιογραφία έχει τεκμηριώσει εδώ και πάνω από μία δεκαετία και σε διαφορετικά είδη ζώων, ότι τα εν λόγω λιπίδια εμφανίζουν πολύ περιορισμένη κυκλοφορία στο σώμα μετά από ενδομυϊκό εμβολιασμό. Για παράδειγμα, το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε σε σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2010. Δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε καμιά αναφορά από εκπρόσωπο της Pfizer ότι αυτό το φαινόμενο «δεν θα έπρεπε να παρατηρείται» όπως αναφέρουν τα επίμαχα δημοσιεύματα.
Τα ίδια δεδομένα αναλύθηκαν και 1 εβδομάδα μετά από τη δημοσίευση της έκθεσης του MHRA στην αντίστοιχη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), όπου από τη σελίδα 43, διαβάζουμε ότι και πάλι αξιολογήθηκαν ως ασφαλή. Ο EMA είχε απαντήσει σε παρόμοιους ισχυρισμούς σε δύο επιστολές του. Στην πρώτη επιστολή από τις 23-3-2021 έγραφε μεταξύ άλλων:
Η πρόσληψη του mRNA από το εμβόλιο συμβαίνει κυρίως στους μακροφάγους και στα δενδριτικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στο σημείο της ένεσης, καθώς και στους αποστραγγιστικούς λεμφαδένες.
Επιπλέον, το mRNA ανιχνεύεται στο πλάσμα και σε άλλους ιστούς έως και για 9 ημέρες, φαινόμενο που έχει μελετηθεί για τα υπάρχοντα εμβόλια COVID-19 mRNA, χρησιμοποιώντας ζωικά μοντέλα που αφορούν πολύ υψηλότερες δόσεις του εμβολίου, σε σύγκριση με τις δόσεις που χρησιμοποιούνται στον άνθρωπο, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν πιθανά ζητήματα ασφάλειας. Διαπιστώθηκε ότι το mRNA του εμβολίου που ενθυλακώνεται μέσα σε νανοσωματίδια λιπιδίων, παραμένει κυρίως στο σημείο της ένεσης και μόνο μικρές ποσότητες μπορούν να φτάσουν σε άλλους ιστούς, όπως το συκώτι. […]
Οι προκλινικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με τα 3 εμβόλια κατά της COVID-19, δεν εντόπισαν κανένα υγειονομικό κίνδυνο αναφορικά με την κατανομή σε ιστούς, ως προς τα ζωικά μοντέλα και τις πειραματικές συνθήκες που ελέγχθηκαν.
Σε σχετικά πειράματα της Moderna σε ποντίκια, με εμβόλιο mRNA παρόμοιο με αυτό κατά του κορωνοϊού που παρασκευάζει η εταιρεία, μόλις το 2% του mRNA του εμβολίου εκφράστηκε σε τρίτους ιστούς μέσω αγγειακής μεταφοράς, και το υπόλοιπο 98% παρέμεινε πρωτίστως στο σημείο της ένεσης και δευτερευόντως στους λεμφαδένες.
Επίσης, ο καθηγητής νευρολογίας Abraham Alahmad έδειξε σε σχετική του ανάλυση, ότι η δόση εμβολίου που χρησιμοποιήθηκε στα ποντίκια της ιαπωνικής δημοσίευσης ήταν εξαιρετικά υψηλή: σε αναλογία θα αντιστοιχούσε περίπου σε 91 χιλιάδες ταυτόχρονες δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech σε έναν ενήλικα 70 κιλών, και για να καταγραφεί σχετική δραστηριότητα στο συκώτι θα χρειάζονταν περίπου 725 δόσεις. Ο καθηγητής εξήγησε επίσης πως η μελέτη τεκμηρίωνε ότι οι όποιες μικρές συγκεντρώσεις των επίμαχων λιπιδίων συσσωρεύονταν σε όργανα, έτειναν να μηδενίζονται έπειτα από λίγες μέρες.
Στην επίμαχη συνέντευξη του, ο Dr. Bridle ισχυρίστηκε επίσης ότι μία νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε το Μάιο του 2021, είχε εντοπίσει την πρωτεΐνη ακίδα του κορωνοϊού στο αίμα 11 εκ 13 εμβολιασθέντων, καταδεικνύοντας σχετικό κίνδυνο. Στην πραγματικότητα όμως, η εν λόγω μελέτη δεν κατέγραψε κανένα σχετικό ζήτημα ασφαλείας, όπως δήλωσε και ο εκπρόσωπος της εν λόγω ερευνητής ομάδας. Η πρωτεΐνη ακίδα του ιού εντοπίστηκε στο πλάσμα του αίματος σε μηδαμινές ποσότητες, επιπέδου ανίχνευσης τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου, ενώ ακόμη και αυτές οι ποσότητες εξαλείφθηκαν σύντομα μετά τον εμβολιασμό. Όπως είδαμε και παραπάνω, αντίστοιχα ευρήματα ήταν αναμενόμενα και ο ΕΜΑ τα είχε αξιολογήσει ως ασφαλή. Σχετικά προβλήματα τοξικότητας έχουν τεκμηριωθεί μόνο σε πειραματικές εργαστηριακές συνθήκες και σε δεκάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερες συγκεντρώσεις της εν λόγω πρωτεΐνης στο αίμα πειραματοζώων.
Ωστόσο δεν είναι μόνο οι αμελητέες συγκεντρώσεις της εν λόγω πρωτεΐνης σε διάφορους ιστούς που καθιστούν απίθανο το σχετικό κίνδυνο. Σε προηγούμενο άρθρο μας είχαμε εξηγήσει ότι τα εμβόλια mRNA δεν παράγουν την αρχική πρωτεΐνη του κορωνοϊού, αλλά μια έκδοσή της που δε μπορεί να συνδεθεί σε ανθρώπινα κύτταρα και να προκαλέσει σχετικά προβλήματα υγείας. Είχαμε εξηγήσει επίσης ότι η παρενέργεια των θρομβώσεων που αναφέρει και ο Dr. Bridle είναι εξαιρετικά σπάνια, και ενώ έχει εμφανιστεί στα δύο εμβόλια πλατφόρμας αδενοϊού δεν έχει εμφανιστεί σε εμβόλια πλατφόρμας mRNA. Συνολικά, η επιστημονική κοινότητα θεωρεί πιο πιθανή την αιτιώδη σύνδεση θρομβώσεων με την πλατφόρμα των αδενοϊών, παρά με την παραγωγή της πρωτεΐνης-ακίδας. Ακόμη και τα εμβόλια που εξαιρετικά σπάνια μπορούν να προκαλέσουν θρομβώσεις, εξακολουθούν να συστήνονται για τις ομάδες πληθυσμού που παρουσιάζουν υψηλότερο άμεσο κίνδυνο λόγω βαριάς νόσησης με COVID-19.
Ορισμένα από τα επίμαχα δημοσιεύματα ισχυρίστηκαν επίσης ότι «οι Γερμανοί απέφυγαν να απαντήσουν για τα στοιχεία που παρέθεσε ο Dr. Bridle». Στην πραγματικότητα, εκπρόσωπος του Γερμανικού Υπουργείου Υγείας δήλωσε ότι δεν γνώριζε την αναφερόμενη ιαπωνική έκθεση, αλλά το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech είχε εξεταστεί και εγκριθεί από τον ΕΜΑ, γεγονός που κάλυπτε τυχόν σχετικές ανησυχίες. Όπως είδαμε και παραπάνω, όντως ο ΕΜΑ έχει εξηγήσει γιατί τα αναφερόμενα ευρήματα δεν τεκμηριώνουν κανένα πρόβλημα ασφάλειας.
Οι δηλώσεις του Dr. Bridle παρουσιάστηκαν ως παραδοχή της επικινδυνότητας των εμβολίων του κορωνοϊού εκ μέρους της επιστημονικής κοινότητας, καθώς στις 21-5-2020 είχε ανακοινωθεί η διάθεση 230 χιλιάδων δολαρίων προς την ομάδα του Dr. Bridle με σκοπό την παρασκευή ενός εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Ωστόσο, σε σχετικό του άρθρο, ο καθηγητής χειρουργικής David Gorski επισήμανε ότι, αντιθέτως, η ανάπτυξη ανταγωνιστικού εμβολίου θα μπορούσε να υποδηλώνει σύγκρουση συμφερόντων και αναξιοπιστία, και ανέφερε παρόμοια παραδείγματα δυσφήμισης εγκεκριμένων εμβολίων από τους ερευνητές Geert Vanden Bossche και Andrew Wakefield, ενώ ανέπτυσσαν αντίστοιχα ανταγωνιστικά προϊόντα.
Στο αρχικό δελτίο τύπου έναρξης έρευνας εμβολίου από την ομάδα του Dr. Bridle, γινόταν λόγος για τη χρήση της πρωτεΐνης ακίδας του κορωνοϊού, αλλά τουλάχιστον 5 νέα εμβόλια που βρίσκονται σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους χρησιμοποιούν συμπληρωματικά ή αποκλειστικά και άλλες πρωτεΐνες, όπως το περίβλημα του γονιδιώματος του κορωνοϊού (νουκλεοκαψίδιο), επιδιώκοντας υψηλότερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με τα εγκεκριμένα εμβόλια που χρησιμοποιούν μόνο την ακίδα. Η μόνη ενημέρωση που εντοπίσαμε για την έρευνα του εμβολίου του Dr. Bridle, δημοσιεύτηκε στις 11-3-2021, και ανέφερε ότι οι ερευνητές ανέμεναν την υποβολή προς έγκριση του εμβολίου τους εντός του 2021. Επικοινωνήσαμε μέσω email με τον Dr. Bridle, ρωτώντας τον αν μετά τις παρατηρήσεις του, το εμβόλιο που ανέπτυσσε θα εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί την ακίδα του κορωνοϊού, ωστόσο ακόμη δεν έχουμε λάβει απάντηση.
Στις 28-5-2021 δημιουργήθηκε μια ιστοσελίδα ομώνυμη του Dr. Bridle στη διεύθυνση byrambridle.com, με τον ανώνυμο συντάκτη της να υπογράφει ως «προβληματισμένος επιστήμονας». Σκοπός της ιστοσελίδας είναι η αναλυτική καταγραφή και κατάρριψη της σχετικής παραπληροφόρησης που έχει διασπείρει ο Dr. Bridle. Η ιστοσελίδα παραθέτει επιστημονικές παραπομπές για τους προαναφερόμενους αλλά και άλλους ισχυρισμούς του Dr. Bridle, ένας εκ των οποίων είναι ότι ο εμβολιασμός των εγκύων είναι επικίνδυνος για τα έμβρυα. Στη πραγματικότητα ωστόσο, όλα τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν τη σχετική ασφάλεια του εμβολιασμού, και αντίθετα έχει τεκμηριωθεί η αυξημένη ευπάθεια των ανεμβολίαστων εγγύων και των μωρών τους απέναντι στην COVID-19.
Η ιστοσελίδα παραπέμπει επίσης σε μια λίστα με το ευρύτερο σχετικό ιστορικό των δημόσιων δηλώσεων του Dr. Bridle, ο οποίος φαίνεται ότι από το καλοκαίρι του 2020, αρχικά είχε αμφισβητήσει ότι θα μπορούσε να φτιαχτεί αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού μέσα σε μήνες. Ο ίδιος είχε επίσης εκφράσει επιφυλάξεις για το κατά πόσο τα εμβόλια που αναπτύσονταν θα ήταν αποτελεσματικά στους ηλικιωμένους, και μετά είχε αμφισβητήσει τα πρώτα δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας των εμβολίων που πλησίαζαν στην έγκριση. Μάλιστα, στις 24-2-2021 δήλωσε ότι θα προτιμούσε να αποκτήσει φυσική ανοσία ώστε να είναι προφυλαγμένος σε νέες μεταλλάξεις, παρά να εμβολιαστεί με ένα εκ των εγκεκριμένων εμβολίων, σκεπτικό που έρχεται σε αντίθεση με όλες τις συστάσεις των αρμόδιων θεσμών υγείας.
Στις 10-4-2021 ο Dr. Bridle είχε υποστηρίξει ως πραγματογνώμονας σε δίκη ενός ιδιοκτήτη εστιατορίου που αρνούνταν να τηρήσει τα μέτρα δημόσιας υγείας κατά την πανδημία. Σε αυτές του τις δηλώσεις, ο Dr. Bridle μεταξύ άλλων είχε ισχυριστεί ότι δεν υπήρχε επικίνδυνη πανδημική έξαρση, ότι τα τεστ PCR έδιναν συχνά ψευδή εντοπισμό του κορωνοϊού, ότι η ασυμπτωματική μετάδοση ήταν αμελητέα και ότι η χρήση μασκών ήταν αναποτελεσματική και επικίνδυνη, ισχυρισμούς που έχουμε εξετάσει και καταρρίψει σε προηγούμενα άρθρα μας.
Τέλος, όσον αφορά την εκπομπή On Point στην οποία έκανε τις αρχικές επίμαχες δηλώσεις ο Dr. Bridle, η ιστοσελίδα σημειώνει ότι η εκπομπή αποτελεί μέλος του Global News Radio, που με τη σειρά του παρουσιάζει εκτενές ιστορικό παραπληροφόρησης κατά την πανδημία.
Τους σχετικούς ισχυρισμούς του Dr. Bridle έχουν εξετάσει και οι ομάδες ελέγχου γεγονότων Politifact, LeadStories, HealthFeedback και Reuters, και τους έχουν χαρακτηρίσει ομόφωνα παραπληροφόρηση.
Συμπέρασμα
Οι επίμαχες δηλώσεις του Dr. Bridle συνιστούν παραπληροφόρηση. Καταρχάς, η πολύ περιορισμένη εξάπλωση νανοσωματιδίων στο σώμα έπειτα από εμβολιασμό με mRNA ήταν γνωστή στην επιστημονική κοινότητα εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Η ιαπωνική μελέτη βιοκατανομής που αναφέρει ο Dr. Bridle δεν κρατήθηκε ποτέ απόρρητη από τους αρμόδιους θεσμούς υγείας, ενώ τα ίδια πειράματα είχαν δημοσιευτεί από το Δεκέμβρη του 2020 με την πρώτη έγκριση του εμβολίου των Pfizer/BioNTech στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα εν λόγω στοιχεία βιοκατανομής καταγράφουν ελάχιστη και ασφαλή εξάπλωση νανοσωματιδίων, τα οποία εξαλείφονται από τον οργανισμό μέσα σε λίγες μέρες, όπως έχει εξηγήσει και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων.
Επιπλέον, τα εμβόλια mRNA παράγουν μια έκδοση της πρωτεΐνης του κορωνοϊού που δε μπορεί να προκαλέσει τη ζημιά που προκαλεί η κανονική ακίδα του ίδιου του κορωνοϊού. Ευρύτερα η ακίδα του εμβολίου δεν έχει ενοχοποιηθεί για την ιδιαίτερα σπάνια παρενέργεια θρομβώσεων, η οποία έχει εντοπιστεί μόνο στα εμβόλια που χρησιμοποιούν πλατφόρμα αδενοϊού και όχι mRNA. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Dr. Bridle παρουσιάζει πιθανή σύγκρουση συμφερόντων ως ερευνητής για την ανάπτυξη ανταγωνιστικού εμβολίου κατά του κορωνοϊού, ενώ έκανε αμφιλεγόμενες δηλώσεις για τα άλλα εμβόλια από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, και έχει υποστηρίξει σειρά ψευδοεπιστημονικών ισχυρισμών αναφορικά με την πανδημία.