Περίπτωση like farming με φωτογραφία ηλικιωμένου ασθενή

Μεγάλη διάδοση έχει γνωρίσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανάρτηση με την φωτογραφία μιας νοσοκόμας με έναν άρρωστο ηλικιωμένο άνδρα στο κρεβάτι κάποιου νοσοκομείου, αναφέροντας ότι ένα περιστέρι τον επισκέπτεται επί τρεις ημέρες. Η εν λόγω ανάρτηση ωστόσο συνιστά περίπτωση παραπληροφόρησης και πρακτικής like-farming.

Παραδείγματα: (Σελίδες στο Facebook) “Φίλοι Της Τέχνης Και Της Φιλοσοφίας“, “Προχωράμε“, “ Eyes of the Beholder“, “διαφορετικό“

Η συγκεκριμένη φωτογραφία, εκτός του ότι δεν δίνει περαιτέρω στοιχεία της φωτογράφου, του ηλικιωμένου άνδρα, ή του νοσοκομείου, δεν είναι πρόσφατη. Κυκλοφορεί σε ιστολόγια και λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης εντός και εκτός Ελλάδας εδώ και αρκετά χρόνια.

Τι ισχύει

Την υπό εξέταση εικόνα συνοδεύει το παρακάτω κείμενο:

(Η φωτογραφία είναι προτού την πανδημία) Η νοσοκόμα που τράβηξε αυτή τη φωτογραφία είπε το εξής: Αυτός ο ηλικιωμένος εισήχθη στο νοσοκομείο πριν από 3 ημέρες και κατά τη διάρκεια αυτών των 3 ημερών κανένα μέλος της οικογένειας δεν ήρθε να τον επισκεφθεί. Eνα περιστέρι όμως ήρθε πριν από 2 μέρες και έμεινε στο κρεβάτι του για πολλές ώρες… Αργότερα έγινε γνωστό ότι ο γέρος τάιζε πάντα το περιστέρι όταν καθόταν στο παγκάκι του πάρκου κοντά στο νοσοκομείο.. Τα ζώα έχουν περισσότερη ανθρωπιά, από τον ίδιο τον άνθρωπο.

Στη πραγματικότητα η εν λόγω φωτογραφία δεν λήφθηκε από νοσηλεύτρια, αλλά από τον φωτογράφο Ιωάννη Πρωτονοτάριο, ο οποίος την τράβηξε το 2013 και τη δημοσίευσε στον ιστότοπο φωτογραφιών flickr.com στις 19 Οκτωβρίου 2013. Ο ίδιος ο φωτογράφος στα σχόλια της ανάρτησης αναφέρει ότι είναι αφιερωμένη στην μνήμη του πατέρα του:

Αρχικό κείμενο: In loving memory of my father who used to occupy the bed next to this one until just 5 days ago.

Μετάφραση: Στη μνήμη του πατέρα μου ο οποίος βρίσκονταν στο κρεβάτι δίπλα από αυτό (σ.σ. της φωτογραφίας) μέχρι και πριν από 5 ημέρες.

Ο κ. Πρωτονάριος τον Σεπτέμβριο του 2020 ανέφερε στον ινδικό ιστότοπο The Quint  ότι ο πατέρας του ήταν ασθενής στην καρδιολογική κλινική του Νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός στην Αθήνα. Επιβεβαίωσε ότι ο άνδρας στη φωτογραφία ήταν ένας ασθενής με τον οποίο ο πατέρας του βρισκόταν στο ίδιο δωμάτιο του νοσοκομείου. 

Καθώς καθόμουν δίπλα στο κρεβάτι του πατέρα μου, παρατήρησα αυτό το πουλί που καθότανε πάνω σ αυτόν τον άνθρωπο την ώρα που κοιμόταν. Κάθισε εκεί για αρκετή ώρα, έτσι έβγαλα τη φωτογραφία.

Όταν ο πατέρας του μεταφέρθηκε στη μονάδα εντατικής θεραπείας δεν ξαναείδε τον άνδρα της φωτογραφίας.

Επίσης, τον Ιανουάριο του 2021, σε επικοινωνία του, μέσω email, με τον ιστότοπο επαλήθευσης ειδήσεων Lead Stories, ανέφερε ότι μια νοσοκόμα πιθανότατα δεν θα επέτρεπε σε ένα περιστέρι να καθίσει για ώρες με έναν ασθενή, καθώς θα μπορούσε να κουβαλάει διάφορες ασθένειες:

Εντάξει, σοβαρά τώρα, μιλάμε για ένα μεγάλο νοσοκομείο, και το καρδιολογικό τμήμα του. Ακόμα και σε μια χαλαρή χώρα όπως η Ελλάδα, δεν υπάρχει περίπτωση το ιατρικό προσωπικό να επιτρέψει σ΄ ένα πουλί να βρίσκεται κοντά σε ασθενείς. Τα πουλιά της πόλης και ειδικά τα περιστέρια μεταφέρουν τόσες πολλές ασθένειες. Αν κάνετε google στις λέξεις “περιστέρι” και “νοσοκομείο” θα βρείτε πολλές περιπτώσεις ασθενών που μολύνθηκαν και πέθαναν από περιστέρια σε νοσοκομεία. Δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα μια νοσοκόμα να άφηνε ένα περιστέρι να έρχεται καθημερινά και να κάθεται με τις ώρες με έναν ασθενή κι επιπλέον να τραβήξει φωτογραφία το γεγονός και να το καυχιέται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όχι μόνο θα είχε απολυθεί από το νοσοκομείο, αλλά θα είχε χάσει τουλάχιστον την επαγγελματική της άδεια. Λοιπόν, ήταν θέμα συγκυρίας. Ήταν απλά μια «τυχερή» στιγμή και ήμουν ένας ανεύθυνος επισκέπτης που, αντί να κυνηγήσει το περιστέρι, έβγαλε μια φωτογραφία. Καμία νοσοκόμα δεν μπήκε στο δωμάτιο αλλιώς θα το έδιωχνε (κι εμένα μάλλον θα μου φώναζαν).

Συμπέρασμα

Με βάση τα ανωτέρω ο ισχυρισμός ότι η υπό εξέταση φωτογραφία λήφθηκε από νοσοκόμα και δείχνει έναν ηλικιωμένο ασθενή τον οποίο επισκεπτόταν καθημερινά ένα περιστέρι αποτελεί διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Η φωτογραφία λήφθηκε από τον φωτογράφο Ιωάννη Πρωτονοτάριο, ο πατέρας του οποίου βρίσκονταν στο διπλανό κρεβάτι από αυτό που φαίνεται στην εν λόγω φωτογραφία. Ο κ. Πρωτονοτάριος δεν είδε τον κύριο της φωτογραφίας μετά από εκείνη τη λήψη επομένως ο ισχυρισμός ότι το περιστέρι επισκεπτόταν τον ασθενή καθημερινά αποτελεί ανυπόστατη εικασία.