Παραπλανητικές αναφορές για πρόκληση φόβου στα ανθρώπινα όργανα

Περισσότερες από 220 χιλιάδες κοινοποιήσεις διεθνώς απέκτησε ανάρτηση στο Facebook, η οποία ισχυρίζεται ότι παραθέτει καθημερινές συμπεριφορές που τρομάζουν 11 όργανα του ανθρώπινου σώματος. Ωστόσο, οι επίμαχες αναφορές είναι από επιστημονικά προβληματικές, έως ψευδείς.

Εκτός των άμεσων κοινοποιήσεων, η ανάρτηση αναπαρήχθηκε αυτούσια και σε δεκάδες ακόμη σελίδες στο Facebook:

Σύμφωνα με την επίμαχη ανάρτηση:

Το πεπτικο και τα ματια σας.

1) Το στομάχι φοβάται όταν δεν τρως πρωινό.
(2) Τα νεφρά φοβούνται όταν δεν πίνεις 10 ποτήρια νερό σε 24 ώρες.
(3) Η χοληδόχος κύστη φοβάται όταν δεν κοιμάσαι μέχρι τις 11μμ και δεν ξυπνάς την ανατολή του ήλιου.
(4) Το λεπτό έντερο φοβάται όταν τρώτε κρύα, ληγμένα τρόφιμα.
(5) Το παχύ έντερο τρομάζει όταν τρως περισσότερο τηγανητό και πικάντικο φαγητό.
(6) Οι πνεύμονες φοβούνται όταν εισπνέεις καπνό, βρωμιά και περιβάλλον μολυσμένο από τσιγάρα και εξατμισεις.
(7) Το συκώτι φοβάται όταν τρώτε βαρύ τηγανητό, πρόχειρο και γρήγορο φαγητό.
Η καρδιά φοβάται όταν τρως το γεύμα σου με περισσότερο αλάτι και Ζαχαρη.
(9) Το πάγκρεας φοβάται όταν τρώτε περισσότερη ζάχαρη λόγω γεύσης.
(10) Τα μάτια τρομάζουν όταν δουλεύεις σε φως οθόνης κινητού και υπολογιστή στο σκοτάδι.
και
(11) Ο εγκέφαλος φοβάται όταν αρχίζεις να έχεις αρνητικές σκέψεις.
Φροντίστε τα διαφορετικά μέρη του σώματός σας να μην τα τρομάζετε.
Όλα αυτά τα όργανα δεν είναι διαθέσιμα στην αγορά.
Τα διαθέσιμα είναι πανάκριβα και μάλλον δεν χωράνε στο σώμα.
Οπότε κρατήστε τα όργανά σας υγιή.

Τι ισχύει

Εισαγωγή

Το επίμαχο δημοσίευμα δεν παραθέτει καμιά πηγή για τους ισχυρισμούς του. Ο συντάκτης του ονομάζεται Κωνσταντίνος Μπλιόνης και στην εισαγωγή του προφίλ του, δηλώνει «πρακτικός της αγιουρβέδα και της φυσικοπαθητικής».

Καταρχάς, είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι ο κ. Μπλιόνης, παρουσιάζει μακρύ ιστορικό ψευδοεπιστημονικών αναρτήσεων, όπου για παράδειγμα, τίθεται κατά του εμβολιασμού της COVID-19 [πηγή 1][πηγή 2], χαρακτηρίζει το ανθρώπινο DNA «θεϊκό» [πηγή 3][πηγή 4][πηγή 5][πηγή 6], και ισχυρίζεται ότι οι «υψηλές πνευματικές δονήσεις» απενεργοποιούν τις ιογενείς λοιμώξεις [πηγή 7][πηγή 8].

Όσον αφορά τις πρακτικές αγιουρβέδα και φυσικοπαθητική, αυτές αναπτύχθηκαν πριν τη σύγχρονη βιολογία και ιατρική, και συχνά αντιφάσκουν με θεμελιώδεις αρχές των εν λόγω επιστημών. Όπως εξηγεί αρμόδιος θεσμός υγείας των ΗΠΑ, ενώ υπάρχουν μόνο σποραδικά και χαμηλής αξιοπιστίας δεδομένα για την συνδρομή της αγιουβέρδα στην αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων, έχει αντιθέτως τεκμηριωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις, τα αγιουβερδικά σκευάσματα φέρουν μόλυβδο, υδράργυρο ή αρσενικό σε τοξικές συγκεντρώσεις, και έτσι, μπορούν να οδηγήσουν σε σειρά σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός 14χρονου κοριτσιού στην Ινδία που, λόγω χρόνιας χρήσης μη εγκεκριμένου αγιουρβεδικού σκευάσματος, κόντεψε να χάσει τη ζωή του από δηλητηρίαση αλκοόλ και αρσενικού, και πιθανότατα θα αντιμετωπίζει σχετικές επιπτώσεις εφ’ όρου ζωής, όπως περιέγραψε πρόσφατα ο ηπατολόγος Cyriac Abby Philips που την διέγνωσε, ο οποίος έχει ασχοληθεί εκτενώς με τις επιπτώσεις των εν λόγω σκευασμάτων.

Έτσι, από το 2011, η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να ελέγχει συστηματικά την ποιότητα και ασφάλεια αντίστοιχων φυτικών σκευασμάτων. Ωστόσο, επικίνδυνα αγιουβερδικά σκευάσματα που δεν έχουν λάβει έγκριση, εξακολουθούν να πωλούνται διεθνώς, και ενδεικτικά, οι αρμόδιες αρχές του Καναδά έχουν εκδώσει αρκετές σχετικές προειδοποιητικές ανακοινώσεις τα τελευταία χρόνια.

Φοβισμένα όργανα;

Η επίμαχη ανάρτηση χρησιμοποιεί τον όρο «φόβο» για να περιγράψει την επίπτωση διαφόρων συμπεριφορών στα ανθρώπινα όργανα, αλλά στην πραγματικότητα, η χρήση του όρου σε αυτό το πλαίσιο είναι επιστημονικά αδόκιμη. Ο όρος «φόβος» συνδέεται με μια ποικιλία συμπεριφορών σε διαφορετικά είδη ζώων, αλλά σε κάθε περίπτωση αφορά τη συνολική νευροβιολογική και συμπεριφορική αντίδραση του εκάστοτε οργανισμού απέναντι σε ορισμένα ερεθίσματα, και όχι μεμονωμένες αντιδράσεις οργάνων. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Ο πιο περιφερειακά σχετικός όρος με την έννοια της «πρόκλησης φόβου» σε όργανα, αφορά την υποβολή τους σε βιολογικό στρες. Ο όρος «στρες» είναι διεπιστημονικός και δεν διαθέτει ακόμη έναν ενιαίο ορισμό, αλλά η πιο συνηθισμένη περιγραφή του στο πλαίσιο της βιολογίας, αφορά την προσαρμοσμένη αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε διάφορους εξωτερικούς παράγοντες (στρεσογόνα), ώστε ο οργανισμός να μπορεί να διατηρεί την εύρυθμη λειτουργία του.

Σε κάθε περίπτωση, το βιολογικό στρες δεν αντιστοιχεί στην έννοια του φόβου όπως αυτός χρησιμοποιείται στην καθημερινότητα σε συμπεριφορικό επίπεδο, ούτε συνεπάγεται άμεσα κάποια βλάβη στην υγεία, όπως υποδεικνύει η επίμαχη ανάρτηση. Για παράδειγμα, η παραμονή ενός ανθρώπου σε περιβάλλον θερμοκρασίας 20°C, εκλαμβάνεται ως βιολογικό στρες από το σώμα του, που ενεργοποιεί κατάλληλους μηχανισμούς, ώστε να διατηρεί την θερμοκρασία του κοντά στους συνηθισμένους 37°C, χωρίς φυσικά να παρατηρείται κανένας σχετικός κίνδυνος.

Ανάλυση

Παρακάτω θα εξετάσουμε με τη σειρά τις 11 αναφορές πρόκλησης φόβου της ανάρτησης, σύμφωνα με τα πιο επικαιροποιημένα επιστημονικά δεδομένα. Θα εστιάσουμε στο κατά πόσο οι εν λόγω συμπεριφορές μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, σύμφωνα με την πλαισίωση της ανάρτησης για ανάγκη αντικατάστασης οργάνων. Επίσης, καθώς ο κάθε παράγοντας προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, δρώντας συστημικά, θα λάβουμε υπόψη τη συνολική υγεία.

1) Το στομάχι φοβάται όταν δεν τρως πρωινό.

Η παραδοσιακή σπουδαιότητα του πρωϊνού συνοψίζεται στο γνωστό ρητό: «να τρως πρωϊνό σαν βασιλιάς, μεσημεριανό σαν πρίγκιπας και βραδινό σαν άπορος». Πρώιμες μελέτες παρακολούθησης σε πληθυσμούς που συνήθιζαν να καταναλώνουν ή όχι πρωϊνό, φάνηκε να επαληθεύουν την σπουδαιότητά του, καθώς όσοι δεν το συνήθιζαν, έτειναν να εμφανίζουν συχνότερα σοβαρά προβλήματα υγείας. [πηγή]

Ωστόσο, στην επιστημονική κοινότητα είναι γνωστό πως οι κοινές μελέτες παρακολούθησης μπορούν να οδηγήσουν σε παραπλανητικούς συσχετισμούς, καθώς υπάρχει σειρά τρίτων παραγόντων που δεν μπορούν να λάβουν υπόψη ικανοποιητικά. Στην προκειμένη περίπτωση, έχουν παρατηρηθεί σημαντικές διαφορές στο υπόβαθρο και τρόπο ζωής μεταξύ των πληθυσμών που καταναλώνουν ή όχι πρωινό.

Ο πιο επιστημονικά αξιόπιστος τρόπος απόδοσης σχέσης αιτιότητας μεταξύ συνηθειών και υγείας, αφορά τις τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές μελέτες (RCT). Παρότι οι μέχρι στιγμής διαθέσιμες σχετικές μελέτες παρουσιάζουν επίσης κάποιους περιορισμούς, συναινούν στο ότι δεν καταγράφουν επίπτωση της αποφυγής πρωινού σε διάφορους καρδιομεταβολικούς δείκτες, παρά μόνο μια πιθανή μικρή αύξηση στην χοληστερίνη, που όμως αντισταθμίζεται από μια αντίστοιχη μείωση στο βάρος.

Ευρύτερα, οι πιο πρόσφατες μελέτες RCT έχουν δείξει ότι το παραδοσιακό ρητό των τριών ημερησίων γευμάτων, δεν είναι απαραίτητα το ιδανικό για όλους. Η διαλειμματική νηστεία, κατά την οποία το άτομο γευματίζει μόνο συγκεκριμένες ώρες ή μέρες, έχει γενικά οδηγήσει σε βελτίωση των καρδιομεταβολικών δεικτών, του οξειδωτικού στρες και του βάρους, τουλάχιστον σε βάθος παρακολούθησης λίγων μηνών. Ενώ κάποιοι ειδικοί έχουν προτείνει ότι ο περιορισμός των γευμάτων στο πρώτο μισό της ημέρας θα μπορούσε να έχει τα πιο θετικά αποτελέσματα, στο πλαίσιο συγχρονισμού με το βιολογικό ρολόι (κιρκάδιο ρυθμό), άλλοι ειδικοί σημειώνουν ότι το πιο ουσιαστικό αποτέλεσμα μπορεί να έχει η διαφορετική φύση των γευμάτων που τείνουν να καταναλώνονται σε διαφορετικές ώρες, αντί οι ώρες καθαυτές.

(2) Τα νεφρά φοβούνται όταν δεν πίνεις 10 ποτήρια νερό σε 24 ώρες.

Οι συμβουλές περί πόσης ενός συγκεκριμένου αριθμού ποτηριών νερού τη μέρα, από 6 μέχρι 10, είναι ευρέως διαδεδομένες, και ενώ δεν είναι αβάσιμες, συνδέονται με μερικούς μύθους.

Η αντίστοιχη ορθή σύσταση από θεσμούς υγείας και ειδικούς, αφορά την κατανάλωση 2 με 3 λίτρων υγρών τη μέρα, με τη διευκρίνιση όμως ότι πρόκειται για ενδεικτικό μέτρο και όχι για κανόνα, καθώς η ακριβής ποσότητα διαφοροποιείται σημαντικά ανάλογα με παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, η σωματική διάπλαση, η άσκηση και ο καιρός. Σημαντικό κριτήριο ως προς την πόση υγρού νερού, είναι η ευρύτερη διατροφή του ατόμου, καθώς μεγάλο μέρος των υγρών συνήθως καταναλώνεται και μέσω τροφίμων όπως φρούτα, ή ροφημάτων όπως ο καφές. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Από άποψη υγείας, η σημαντικότερη συνδρομή της πόσης νερού αφορά την αποτροπή αφυδάτωσης, η οποία μπορεί να εκτιμηθεί ακριβέστερα από το χρώμα των ούρων, με τις πιο σκούρες αποχρώσεις να υποδεικνύουν ανεπαρκή κατανάλωση υγρών. Δεν έχει προς το παρόν αποσαφηνιστεί το αν η αυξημένη κατανάλωση υγρών, μπορεί να έχει και ευρύτερα οφέλη για το ευρύ κοινό.

Σε επίπεδο παρακολούθησης πληθυσμών, η αυξημένη κατανάλωση νερού έχει συσχετιστεί με ελαφρώς μικρότερο ρίσκο καρδιαγγειακού θανάτου, αλλά όχι θανάτου απ’ όλες τις αιτίες. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως πάντως, η τεκμηρίωση σχέσης αιτιότητας σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι δύσκολη.

Άλλα προκαταρκτικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η αυξημένη ούρηση που προκαλείται από ανάλογη κατανάλωση νερού, θα μπορούσε να έχει ευνοϊκά αποτελέσματα για τον μεταβολισμό και τα νεφρά. Ωστόσο, τα σχετικά δεδομένα από μελέτες πραγματικού κόσμου είναι συχνά ελλιπή ή αντιφατικά, και συνολικά, όφελος από αυξημένη κατανάλωση νερού, έχει προς το παρόν τεκμηριωθεί μόνο για τα άτομα με υπάρχον ιστορικό πέτρας στα νεφρά και λοιμώξεων στο ουροποιητικό σύστημα. [πηγή]

(3) Η χοληδόχος κύστη φοβάται όταν δεν κοιμάσαι μέχρι τις 11μμ και δεν ξυπνάς την ανατολή του ήλιου.

Ο επίμαχος ισχυρισμός αναφέρεται στην αντιστοίχιση του βιολογικού ρολογιού (κιρκάδιου ρυθμού) και των ωρών ύπνου. Ο εν λόγω ρυθμός είναι περιοδικός ανά 24 ώρες, και ένας από τους βασικούς παράγοντες που ορίζουν την έναρξη και τη λήξη του, είναι το φως στο οποίο εκτίθεται το εκάστοτε άτομο. Έτσι, αν κάποιο άτομο συνηθίζει να ξυπνάει με την ανατολή του ήλιου, ο ρυθμός του συγχρονίζεται ανάλογα. Ωστόσο, με διαφορετικά ωράρια ύπνου, έκθεσης στο φως, διατροφής και άσκησης, ο ρυθμός μπορεί να συγχρονιστεί με άλλα διαστήματα της μέρας.

Ο κιρκάδιος ρυθμός συνδέεται με σειρά θεμελιωδών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού, και συνεπώς, με την συνολική υγεία του. Έτσι, ένας ευρύς όγκος επιστημονικών δεδομένων, υποστηρίζει ότι οι συχνές αλλαγές στον ρυθμό αυτό, καθώς και η απόκλιση μεταξύ του τρόπου ζωής και ενός εδραιωμένου ρυθμού, οδηγούν σε αυξημένο ρίσκο διαφόρων προβλημάτων υγείας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα ποικίλα ωράρια εργασιακής βάρδιας, καθώς και το φαινόμενο του κοινωνικού jetlag, όπου το άτομο μπορεί να είναι συνηθισμένο σε πρωινό εργασιακό ωράριο, αλλά τα σαββατοκύριακα να αλλάζει απότομα το πρόγραμμά του.

Παράλληλα, πιο προκαταρκτικά δεδομένα υποστηρίζουν την ευρύτερη σύνδεση των καθυστερημένων ωραρίων ύπνου με προβλήματα υγείας. Ωστόσο, όπως και προηγουμένως, η εδραίωση αιτιότητας είναι δύσκολη, καθώς έχουν καταγραφεί σημαντικές διαφορές στην διατροφή και τον ευρύτερο τρόπο ζωής μεταξύ ατόμων με διαφορετικά ωράρια ύπνου, και οι διαθέσιμες μελέτες γενικά είναι χαμηλής ποιότητας.

Καθοριστικός σχετικός παράγοντας είναι και η διάρκεια ύπνου, καθώς ορισμένα άτομα με πιο καθυστερημένα ωράρια ύπνου, μπορεί να αντιμετωπίζουν σχετικά προβλήματα λόγω των προσωπικών εκπαιδευτικών ή εργασιακών τους υποχρεώσεων, αντί των ωραρίων καθαυτών. Χαρακτηριστικά, οι πρώτες μελέτες που έχουν εξετάσει την αναπλήρωση χαμένου ύπνου τα σαββατοκύριακα, έχουν εντοπίσει συσχετισμό με βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας, υπερνικώντας την αρνητική επίδραση της μεταβλητότητας που προαναφέραμε.

Συνολικά, αντίθετα με την επίμαχη αναφορά, δεν έχουν ακόμη τεκμηριωθεί συγκεκριμένα τυχόν ιδανικά ωράρια ύπνου, και τον βασικό αρνητικό ρόλο σε σχετικά προβλήματα, φαίνεται να παρουσιάζει το ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου, η περιορισμένη διάρκειά του, και σε ευρύτερο επίπεδο, ο πιο ανθυγιεινός τρόπος ζωής που μπορεί να ακολουθούν μερικά άτομα με καθυστερημένα ωράρια ύπνου.

(4) Το λεπτό έντερο φοβάται όταν τρώτε κρύα, ληγμένα τρόφιμα.
(5) Το παχύ έντερο τρομάζει όταν τρως περισσότερο τηγανητό και πικάντικο φαγητό.
(7) Το συκώτι φοβάται όταν τρώτε βαρύ τηγανητό, πρόχειρο και γρήγορο φαγητό.
(8) Η καρδιά φοβάται όταν τρως το γεύμα σου με περισσότερο αλάτι και Ζαχαρη.
(9) Το πάγκρεας φοβάται όταν τρώτε περισσότερη ζάχαρη λόγω γεύσης.

Ένας εκτενής όγκος επιστημονικών δεδομένων, έχει όντως τεκμηριώσει ότι η αυξημένη κατανάλωση πρόχειρων ή τηγανητών φαγητών, καθώς και αλατιού ή ζάχαρης, συνδέεται και με αυξημένο ρίσκο εμφάνισης προβλημάτων υγείας.

Ωστόσο, η αρνητική αναφορά σε ληγμένα τρόφιμα μπορεί να είναι παραπλανητική, καθώς χρησιμοποιούνται δύο σχετικές ημερομηνίες κατανάλωσης, με τις ονομασίες «χρήση έως» και «καλύτερα πριν». Η πρώτη κατηγορία αφορά την ασφάλεια του εκάστοτε τροφίμου, ενώ η δεύτερη την ποιότητα, με βασικό κριτήριο την γεύση και την υφή του. Έτσι, η κατανάλωση ενός τροφίμου που πρόσφατα έχει περάσει την ημερομηνία «καλύτερα πριν», δεν παρουσιάζει θρεπτικά ή υγειονομικά προβλήματα. Τα τελευταία χρόνια, οι θεσμοί διατροφής ενημερώνουν ενεργά το κοινό γι’ αυτήν την διαφοροποίηση, σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της ανούσιας σπατάλης τροφίμων. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Όσον αφορά την κατανάλωση πικάντικων μπαχαρικών, υπάρχει η πιθανότητα πρόκλησης συμπτωμάτων διάρροιας, στην περίπτωση που το άτομο δεν είναι συνηθισμένο στην ποσότητα που χρησιμοποιείται, ή παρουσιάζει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Αλλά γενικά, τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα από μελέτες σε εργαστήρια, ζώα και ανθρώπους, έχουν συνδέσει τα μπαχαρικά με θετικές, και όχι αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της γαστρεντερολογικής.

(6) Οι πνεύμονες φοβούνται όταν εισπνέεις καπνό, βρωμιά και περιβάλλον μολυσμένο από τσιγάρα και εξατμισεις.

Όντως, τα χρόνια αναπνευστικά προβλήματα συνιστούν κάποιους από τους βασικότερους παράγοντες νοσηρότητας και θνησιμότητας διεθνώς, με κεντρικούς παράγοντες ρίσκου το κάπνισμα και την μόλυνση του αέρα. [πηγή]

(10) Τα μάτια τρομάζουν όταν δουλεύεις σε φως οθόνης κινητού και υπολογιστή στο σκοτάδι.

Ενώ η πολύωρη εργασία σε χαμηλό φωτισμό μπορεί να προκαλέσει ένα αίσθημα οπτικής κόπωσης, πρόκειται για προσωρινό φαινόμενο που δεν έχει συνδεθεί με χρόνια προβλήματα υγείας. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Όσον αφορά ειδικά τη μυωπία, που συνιστά ένα από τα πιο συνηθισμένα οπτικά προβλήματα διεθνώς, έχει διαπιστωθεί ότι παρουσιάζει μια πολυσύνθετη σχέση με την έκθεση στο φως, και έχει προταθεί ότι η συχνότερη έκθεση σε φωτισμό εξωτερικών χώρων θα μπορούσε να βοηθήσει μερικώς στην πρόληψή της. Ωστόσο, αυτό δεν θα πει ότι η έκθεση σε χαμηλό φωτισμό έχει απλά αρνητικό ρόλο, καθώς προκαταρκτικά στοιχεία έχουν σημειώσει και πιθανό βοηθητικό ρόλο του ασθενούς φωτισμού κατά της μυωπίας. Συνολικά όμως, υπάρχουν ακόμα σημαντικά κενά στην κατανόηση των εν λόγω μηχανισμών.

Ορισμένες μελέτες επίσης υποστηρίζουν την ύπαρξη συσχετισμού μεταξύ εμφάνισης μυωπίας και διαρκούς εργασίας σε κοντινές αποστάσεις, ασχέτως επιπέδου φωτισμού, πρακτικές που συμπεριλαμβάνουν το διάβασμα και την χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. Ωστόσο, η βιβλιογραφία παρουσιάζει αντιφατικά ευρήματα επί του συγκεκριμένου φαινομένου και έχει καταγράψει ποικίλους περιορισμούς στις σχετικές μελέτες, συνεπώς, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει ακόμη σε ομοφωνία αναφορικά με την ύπαρξή του. Είναι πάντως σίγουρο, ότι το ρίσκο εμφάνισης μυωπίας καθορίζεται από διάφορες γενετικές και περιβαλλοντικές επιρροές. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Η μόνη αρνητική επίπτωση της χρήσης οθόνης που έχει τεκμηριωθεί με σαφήνεια, αφορά τις αμέσως προηγούμενες ώρες πριν τον ύπνο. Όπως προαναφέραμε, ο κιρκάδιος ρυθμός συντονίζεται με το φως του ήλιου, και πιο συγκεκριμένα, με το μπλε φως που αυτός εκπέμπει. Μπλε φως όμως εκπέμπουν και οι οθόνες των ψηφιακών συσκευών, και έτσι, η διαρκής έκθεση σε αυτές πριν τον ύπνο, έχει συνδεθεί με απορρύθμιση του βιολογικού ρολογιού, χαμηλότερη ποιότητα ύπνου, και αύξηση ρίσκου για διάφορα προβλήματα υγείας. Χρειάζεται πάντως να σημειωθεί ότι αντίστοιχο φως δεν εκπέμπουν μόνο οι οθόνες, αλλά και συνηθισμένες λάμπες φθορίου ή LED. Επίσης, υπάρχουν απλοί τρόποι αντιμετώπισης, όπως το χαμήλωμα της έντασης του φωτός και η ενεργοποίηση νυχτερινών φίλτρων φωτός. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4][πηγή 5]

(11) Ο εγκέφαλος φοβάται όταν αρχίζεις να έχεις αρνητικές σκέψεις.

Σε ψυχολογικό επίπεδο, ορισμένα είδη στρες και φοβιών μπορούν να ενεργοποιηθούν από αρνητικές σκέψεις, και ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης, συνιστά η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT), που εστιάζει στην κατάλληλη διαχείριση των σχετικών σκέψεων. Χρειάζεται όμως να σημειωθεί ότι η καταστολή αρνητικών σκέψεων αποτελεί μόνο μία από τις πολλές τακτικές αντιμετώπισης, και ενδεικτικά, θετικά αποτελέσματα έχουν αποδώσει και τεχνικές αποδοχής των εν λόγω σκέψεων και αισθημάτων.

Ενώ έχει διαπιστωθεί σύνδεση μεταξύ συσσώρευσης αρνητικών εμπειριών, παθολογικού στρες, βιοϊατρικών δεικτών, και διαφόρων προβλημάτων υγείας, πρόκειται για πολυεπίπεδες και αμφίδρομες σχέσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι αρνητικές σκέψεις μπορεί να συνιστούν περισσότερο σύμπτωμα παρά αιτία των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το κάθε άτομο, και έτσι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δίνει μεγάλη βαρύτητα στην βελτίωση του κοινωνικο-οικονομικού υποβάθρου πίσω από την ψυχική υγεία.

Παράλληλα, έχουν εντοπιστεί βιολογικοί μηχανισμοί μέσα από τους οποίους το ίδιο το στρες μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι από μόνο του συνιστά σημαντικό παράγοντα ρίσκου σε όλα τα σοβαρά προβλήματα υγείας. Σε προηγούμενο άρθρο μας, εξετάσαμε τα επιστημονικά δεδομένα σύνδεσης της ψυχικής υγείας με την εμφάνιση καρκίνου, και, ενώ η αιτιώδης σύνδεση μεταξύ των δύο παραγόντων είναι αβέβαιη, έχει αντιθέτως επιβεβαιωθεί ότι η πρόληψη ως προς τους καθιερωμένους παράγοντες ρίσκου, όπως το κάπνισμα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, μέχρι και στο μισό.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός ότι συγκεκριμένες συμπεριφορές τρομάζουν 11 όργανα του ανθρώπινου σώματος, είναι προβληματικός, καθώς πρώτα απ’ όλα, η χρήση του όρου σε αυτό το πλαίσιο, είναι επιστημονικά αδόκιμη. Ενώ κάποιες από τις συμπεριφορές που υποδεικνύει ο ισχυρισμός έχουν συνδεθεί με διάφορα προβλήματα υγείας, σε άλλες περιπτώσεις τα δεδομένα δεν τεκμηριώνουν σαφή σύνδεση με αρνητικά αποτελέσματα. Οι περισσότερες αναφορές της ανάρτησης είναι παραπλανητικά διατυπωμένες και ανακριβείς.