Όχι, ο Μαρκ Τουέιν ΔΕΝ είπε τη φράση “υπήρξα ήδη νεκρός για δισεκατομμύρια χρόνια πριν γεννηθώ και δεν είχα υποστεί την παραμικρή ενόχληση”

Ο Αμερικανός συγγραφέας Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς, γνωστός κυρίως με το ψευδώνυμο Μαρκ Τουέιν, εκτός των άλλων διεκδικεί και το βραβείο του πιο παραποιημένου συγγραφέα παγκοσμίως. Πολλές από τις φράσεις που το έχουν αποδοθεί δε τις έχει πει ποτέ. Ωστόσο η εξεταζόμενη φράση δεν είναι σίγουρο αν ανήκει ή όχι στον ίδιο.

Παραδείγματα: averoph, dailyarticle

Τι ισχύει

Το υπό εξέταση απόφθεγμα αναφέρει κι ο διάσημος βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς στο βιβλίο του “Περί Θεού αυταπάτη” (σελ. 389 Εκδόσεις Κάτοπτρο 2007), χωρίς όμως να δίνει κάποια πηγή του.

Ο Μαρκ Τουέιν έζησε μεταξύ 1835-1910. Στην εποχή του η ηλικία της γης ή του σύμπαντος υπολογίζονταν το πολύ σε μερικά εκατομμύρια χρόνια κι όχι δισεκατομμύρια όπως γνωρίζουμε σήμερα (κι αναφέρει το δημοσίευμα).

Η συγκεκριμένη φράση δεν υπάρχει αυτούσια σε κανένα από τα βιβλία του ή κάποιο άλλο γνωστό κείμενο.

Επειδή, όπως προαναφέραμε, είναι ίσως ο πιο παραποιημένος Αμερικανός συγγραφέας και το έργο του είναι πραγματικά τεράστιο, καταβάλλονται συστηματικές προσπάθειες ώστε να καταγραφεί μόνο ότι επιβεβαιωμένα έχει πει ή γράψει.

Στη βάση δεδομένων που έχει δημιουργηθεί γι΄αυτό το σκοπό, δεν κατέστη δυνατόν να εντοπίσουμε αυτούσια την φράση.

Βρήκαμε όμως κάποιες “κοντινές” – προς την παραπάνω- καταγεγραμμένες φράσεις που θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι πρόκειται για παράφρασή τους και είναι οι παρακάτω:

Annihilation has no terrors for me, because I have already tried it before I was born—a hundred million years—and I have suffered more in an hour, in this life, than I remember to have suffered in the whole hundred million years put together. There was a peace, a serenity, an absence of all sense of responsibility, an absence of worry, an absence of care, grief, perplexity; and the presence of a deep content and unbroken satisfaction in that hundred million years of holiday which I look back upon with a tender longing and with a grateful desire to resume, when the opportunity comes.

Σελ. 69 of Vol. II of The Complete and Authoritative Edition, 2013, University of California Press.

Μετάφραση: Δεν φοβάμαι την ανυπαρξία, γιατί ήδη την έχω δοκιμάσει πριν να γεννηθώ – εκατό εκατομμύρια χρόνια – και έχω υποφέρει περισσότερο σε αυτή τη ζωή μέσα σε μια ώρα, από ό,τι θυμάμαι να είχα υποφέρει σε όλα αυτά τα εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

Είναι δηλαδή από την αυτοβιογραφία του, την οποία σύμφωνα με την εφημερίδα “The independent” o συγγραφέας έχει καταγράψει με ακρίβεια.

Η παραπάνω φράση είναι η πιο κοντινή νοηματικά με την εξεταζόμενη.

Επίσης υπάρχει κι αυτή:

While you are asleep you are dead; and whether you stay dead an hour or a billion years the time to you is the same.

– Mark Twain’s Notebook, 1896

Μετάφραση: Καθώς κοιμάσαι είσαι νεκρός, και καθώς είσαι νεκρός είτε για μια ώρα είτε για ένα δισεκατομμύριο χρόνια ο χρόνος για σένα είναι ο ίδιος.

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, αν κι ο αφορισμός αυτός δεν υπάρχει αυτούσιος στα γραπτά του Μαρκ Τουέιν, έχει εκφράσει κάποιους άλλους παρεμφερείς που βρίσκονται αρκετά κοντά νοηματικά.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί, σε σχέση με τα παραπάνω αποσπάσματα και τις φράσεις του Τουέιν, το παρόμοιο «επιχείρημα της συμμετρίας» που διατύπωσε ο μεγάλος αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Επίκουρος για να απελευθερώσει τους ανθρώπους από τον φόβο του θανάτου.