Όχι, η φωτογραφία ΔΕΝ δείχνει ανταποκριτή του BBC να παριστάνει ότι διεξάγει επικίνδυνο ρεπορτάζ

Κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2022 μία εικόνα που φέρεται να αποκαλύπτει πως ο Jeremy Bowen, δημοσιογράφος του BBC, προσποιήθηκε ότι διεξάγει τάχα επικίνδυνο ρεπορτάζ. Ο ισχυρισμός, ωστόσο, δεν είναι αληθής.

Παραδείγματα δημοσιεύσεων στο Facebook (στιγμιότυπα οθόνης από 06/10/2022):

Τι ισχύει

Όπως έχουν επισημάνει σε ανάλυσή τους διάφοροι ανά τον κόσμο οργανισμοί διασταύρωσης ειδήσεων (π.χ. των Associated Press, AFP, Open.Online) η φωτογραφία έχει ληφθεί στις 5 Μαρτίου 2022 κατά τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου στην Ουκρανία (ξεκίνησε στα τέλη Φεβρουαρίου 2022 με εισβολή της Ρωσίας) στο βομβαρδιζόμενο τότε από τους Ρώσους Ιρπίν, πόλη στα προάστια του Κιέβου.

Η φωτογραφία μπορεί να συσχετιστεί εύκολα με τη διάσημη φωτογραφία των εκατοντάδων αμάχων πολιτών που περιμένουν να περάσουν τον ποταμό Ιρπίν κάτω από μία κατεστραμμένη γέφυρα (φωτ. Emilio Morenatti, AP). Η τοποθεσία λήψης της εξεταζόμενης φωτογραφίας είναι περίπου εδώ.

Σε ρεπορτάζ του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) και των New York Times είχε επισημανθεί ότι εκείνη την ημέρα η κατεστραμμένη γέφυρα αποτέλεσε μία δίοδο διαφυγής αμάχων, που κατευθύνονταν πεζή από το Ιρπίν προς το Κίεβο. Επίσης, διάφορες φωτογραφίες αμάχων που διέβησαν εκείνη τη γέφυρα στις 5 Μαρτίου, κουβαλώντας βαλίτσες, τσάντες ή σακούλες (όπως η γυναίκα στο βάθος της εξεταζόμενης φωτογραφίας), ελήφθησαν από το Associated Press.

Η επίμαχη φωτογραφία εντοπίζεται σε δημοσίευμα των Times την Κυριακή 20 Μαρτίου 2022. Σε αυτό το άρθρο, ο ανταποκριτής του BBC, Jeremy Bowen, που απεικονίζεται στην επίμαχη φωτογραφία ξαπλωμένος στο χώμα, ανέφερε ότι βρισκόταν σε θέση κάλυψης λόγω βομβαρδισμών από την Ρωσική πλευρά.

Ο ισχυρισμός του για βομβαρδισμούς στην περιοχή μπορεί να διασταυρωθεί και με βάση ρεπορτάζ άλλων ειδησεογραφικών πρακτορείων, όπως το προαναφερθέν ρεπορτάζ των New York Times, που κατέγραψαν έκρηξη που έπληξε αμάχους μόλις μερικές δεκάδες μέτρα μακριά από τη γέφυρα (και κοντά στο σημείο λήψης της επίμαχης φωτογραφίας).

Ακολουθούν σκληρές εικόνες:

Τις εν λόγω επανειλημμένες βομβιστικές επιθέσεις που στέρησαν τη ζωή σε αμάχους που εγκατέλειπαν το Ιρπίν είχε αναδείξει τότε και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σε ανακοινωθέν του στις 8 Μαρτίου 2022, όπου μεταφέρεται ο επίσημος απολογισμός των ουκρανικών αρχών: 8 άμαχοι νεκροί.

Οπωσδήποτε, το γεγονός ότι ο Jeremy Bowen βρισκόταν σε περιοχή που πράγματι πληττόταν εκείνη την ώρα από βομβαρδισμούς, και άρα δεν προσποιούνταν κάποιον φανταστικό κίνδυνο, καταδεικνύεται και από το ίδιο του το ρεπορτάζ κατά την ώρα λήψης της επίμαχης φωτογραφίας. Όπως βλέπετε παρακάτω (μετά το 1:56 του βίντεο), ακούγονται εκρήξεις, και η τάχα αμέριμνη γυναίκα στο βάθος, αυθόρμητα σταματά για να προφυλαχθεί, πριν σηκωθεί για να συνεχίσει.

Ο ίδιος ο Bowen έχει δηλώσει στο Twitter ότι είναι ψευδής ισχυρισμός πως προσποιείται ότι διατρέχει κίνδυνο. Δήλωση διάψευσης του ισχυρισμού παραχώρησε και στην ομάδα διασταύρωσης ειδήσεων του AFP στις 6 Οκτωβρίου 2022, μέσω email. Αναλυτικότερα, εξήγησε στο AFP τα εξής:

«Έχω καλύψει περισσότερους από 20 πολέμους από το 1989 και έχω βρεθεί πολλές φορές κάτω από πυρά οβίδων. Θα έλεγα ότι η περιοχή της γέφυρας βρισκόταν υπό σφοδρό βομβαρδισμό. Όπως είπα στο άρθρο [των Times], δεν ήταν βέβαιο ότι στόχευαν αμάχους (αν και αυτό ήταν το αποτέλεσμα), καθώς ενεργές ουκρανικές θέσεις πυροβολικού βρίσκονταν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά, στο δάσος. (…)

Η σκηνή στη γέφυρα αναφέρθηκε ευρέως, πιθανότατα από κάθε δημοσιογράφο στο Κίεβο, αν και δεν κατέβηκαν όλοι (οι κάτοικοι) στη γέφυρα. Η αλήθεια είναι ότι βρισκόμουν στην πλαγιά προς τη γέφυρα, η οποία εκείνη τη στιγμή βρισκόταν πιθανότατα σε απόσταση περίπου 50 ή 100 μέτρων. Οι άνθρωποι που περνούσαν από εκεί κινούνταν αργά, κουρασμένοι και τραυματισμένοι.

Φτάσαμε στη γέφυρα κατά τη διάρκεια μιας σύντομης ανάπαυλας μεταξύ βομβαρδισμών. Ενώ ήμασταν εκεί, οι βομβαρδισμοί άρχισαν ξανά και εντάθηκαν.»

Συμπέρασμα

Δεν αληθεύει ότι μια φωτογραφία με ξαπλωμένο πρηνηδόν δημοσιογράφο του BBC αποκαλύπτει ότι παριστάνει ψεύτικο κίνδυνο.

Πρόκειται για στιγμιότυπο από ρεπορτάζ που ελήφθη στο Ιρπίν της Ουκρανίας τις πρώτες ημέρες του πολέμου, στις 5 Μαρτίου 2022, όταν διεξαγόταν πράγματι ισχυρός βομβαρδισμός στην περιοχή. Η γυναίκα δεν προκύπτει ότι πήγαινε για ψώνια, αλλά ανήκε στο πλήθος αμάχων που εγκατέλειπε την πόλη.