Όχι, δεν καταδικάστηκαν σε θανατική ποινή 15,000 διαδηλωτές στο Ιράν

Πρόσφατα κυκλοφόρησε σε πληθώρα μέσων ενημέρωσης και ιστολογίων ο ισχυρισμός ότι 15,000 διαδηλωτές στο Ιράν καταδικάστηκαν σε θάνατο ή απειλούνται με θανατική ποινή. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής.

Παραδείγματα: dikaiologitika.gr, paratiritis-news.gr, teokanistras.gr

Στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Περίπου 15.000 άνθρωποι στο Ιράν απειλούνται με θανατική ποινή: Κατηγορούνται πως «διεξάγουν πόλεμο κατά του Θεού»

Aποτροπιασμό και ανησυχία προκαλούν οι πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από το Ιράν, όπου συνεχίζονται με αμείωτη ένταση τόσο οι διαδηλώσεις όσο και η αιματηρή καταστολή τους.

Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της ακτιβιστικής οργάνωσης Hrana, έχουν συλληφθεί 15.820 άνθρωποι, ενώ έχουν δολοφονηθεί 343 – μεταξύ των οποίων 40 παιδιά.

Αίσθηση, ωστόσο, προκαλεί η πρωτοβουλία 227 μελών του ιρανικού κοινοβουλίου στις 6 Νοεμβρίου – σε κατάφωρη παραβίαση της διάκρισης των εξουσιών – να καλέσουν τη δικαιοσύνη να δράσει αποφασιστικά κατά όσων συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων – απαγγέλλοντάς τους κατηγορίες που επισύρουν τη θανατική ποινή, όπως πιστοποιούν και εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ.

Οκτώ άτομα κατηγορήθηκαν στις 29 Οκτωβρίου από το Δικαστήριο της Ισλαμικής Επανάστασης, στην επαρχία της Τεχεράνης, για εγκλήματα που επισύρουν τη θανατική ποινή, δηλαδή για «διεξαγωγή πολέμου κατά του Θεού» ή moharebeh και «διαφθορά επί της γης».

Δύο ημέρες αργότερα, ο εισαγγελέας της Τεχεράνης ανακοίνωσε ότι είχαν εκδοθεί περίπου 1.000 κατηγορητήρια σε σχέση με τις πρόσφατες «ταραχές» μόνο στην επαρχία της Τεχεράνης, ενώ οι δημόσιες δίκες θα πραγματοποιηθούν «τις επόμενες ημέρες”, δήλωσε ο εισαγγελέας.

Με τη συνεχή καταστολή των διαδηλώσεων, πολλές ακόμη κατηγορίες που επισύρουν τη θανατική ποινή και θανατικές καταδίκες μπορεί να εκδοθούν σύντομα και φοβόμαστε ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια, που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων, και ιδιαίτερα οι γυναίκες υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες έχουν συλληφθεί και φυλακιστεί επειδή απαίτησαν τον τερματισμό των συστημικών νόμων, πολιτικών και πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις, μπορεί να στοχοποιηθούν ιδιαίτερα, ανέφεραν οι εμπειρογνώμονες.

Καλούμε τις ιρανικές αρχές να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή ως εργαλείο για την καταστολή των διαδηλώσεων και επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας να απελευθερώσουν αμέσως όλους τους διαδηλωτές που έχουν στερηθεί αυθαίρετα την ελευθερία τους για τον μοναδικό λόγο ότι άσκησαν τα νόμιμα δικαιώματά τους στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του ειρηνικού συνέρχεσθαι και για τις ενέργειές τους για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών με ειρηνικά μέσα.

Τι ισχύει

Η αρχική πηγή του ισχυρισμού εντοπίζεται σε άρθρο του Newsweek που δημοσιεύθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2022 με τίτλο “Οι Ιρανοί διαδηλωτές αρνούνται να σταματήσουν ενώ 15,000 εξ αυτών απειλούνται με θανατική ποινή”. Την είδηση αναπαρήγαγαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σημαίνοντα πολιτικά πρόσωπα με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον πρωθυπουργό του Καναδά, Justin Trudeau, ο οποίος πλέον έχει διαγράψει την ανάρτηση. Εκπρόσωπος από το γραφείο του κ. Τριντό δήλωσε στο BBC ότι η ανάρτηση διαγράφηκε, καθώς το ρεπορτάζ στο οποίο βασίστηκε ήταν ελλιπές και παρείχε πληροφορίες εκτός πλαισίου.

Το αρχικό άρθρο του Newsweek έχει διορθωθεί και παρουσιάζει τις σωστές πληροφορίες. Συγκεκριμένα, ότι πρόκειται για σύμπτυξη τριών διαφορετικών ειδήσεων, διαστρεβλώνοντας πλήρως την εικόνα για τον αριθμό των διαδηλωτών που καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Αναλυτικά, η μία είδηση αφορούσε την καταδίκη ενός διαδηλωτή σε θάνατο από ιρανικό δικαστήριο, καθώς κατηγορήθηκε ότι έβαλε φωτιά σε κυβερνητικό κτήριο. Η δεύτερη βασίζεται σε μία αναφορά των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με την οποία περισσότεροι από 14,000 διαδηλωτές συνελήφθησαν και εκατοντάδες σκοτώθηκαν στο Ιράν τις τελευταίες 6 εβδομάδες, από όταν κι άρχισαν οι διαδηλώσεις. Η τρίτη είδηση, σχετίζονταν με τις πιέσεις που ασκούν κάποια από τα μέλη της Βουλής του Ιραν στις δικαστικές αρχές της χώρας για να λάβουν πιο δραστικά μέτρα ενάντια στους διαδηλωτές.

Ειδικοί των Ηνωμένων Έθνων αναφέρουν ότι 8 άτομα είχαν καταδικαστεί σε θάνατο μέχρι και τις 29 Οκτωβρίου 2022 στην περιοχή της Τεχεράνης. Σύμφωνα με το Iran Human Rights, μία ΜΚΟ με έδρα τη Νορβηγία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο αριθμός των καταδικασθέντων ανέρχεται στους 20. Ο ίδιος οργανισμός υπολογίζει ότι από το 2010 πραγματοποιήθηκαν στο Ιραν 6,880 εκτελέσεις.

Το θέμα κάλυψαν με σχετικές καταρρίψεις οργανισμοί ελέγχου γεγονότων όπως το Politifact και το Snopes.

Συμπέρασμα

Με βάση όλα τα ανωτέρω ο ισχυρισμός ότι 15,000 διαδηλωτές στο Ιράν καταδικάστηκαν σε θάνατο ή απειλούνται με θανατική ποινή είναι ψευδής. Πρόκειται για συνένωση τριών διαφορετικών ειδήσεων σε μια, η οποία γνώρισε μεγάλη διάδοση καθώς αναπαράχθηκε από γνωστούς πολιτικούς.