ΔΕΝ τεκμηριώνεται ότι ο ρωσικός πύραυλος Kinzhal έπληξε μυστικό κέντρο διοίκησης του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία

Μεγάλη διάδοση γνώρισε άρθρο της ιστοσελίδας PRONEWS, το οποίο ισχυρίζεται πως ρωσικό υπερ-υπερηχητικό βλήμα Kinzhal έπληξε υπόγειο κέντρο διοίκησης του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, σε βάθος 130 μέτρων, το οποίο φιλοξενούσε προσωπικό 300 ατόμων, σκοτώνοντας 40 άτομα. Ανάμεσα στα θύματα ήταν Αμερικανοί, Βρετανοί και Πολωνοί αξιωματικοί, μέλη εταιρειών. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ευσταθεί.

Παραδείγματα διαδόσεων σε ιστοσελίδες: peripolemou.gr, indobserver.gr, daily.cy, flogasport.gr, defencenet.gr, brunobertez.com

Τι ισχύει

Στο άρθρο του PRONEWS, με ημερομηνία δημοσίευσης τη 12η Μαρτίου 2023, διαβάζουμε τους παρακάτω ισχυρισμούς:

Ρωσικός υπερ-υπερηχητικός πύραυλος Kinzhal με ταχύτητας πλήγματος επί του στόχου της τάξης των 12 Mach (δώδεκα φορές η ταχύτητα του ήχου) πέτυχε να πλήξει το κοινό κέντρο διοίκησης, ελέγχου και επικοινωνιών Ουκρανών και ΝΑΤΟ που είχε εγκατασταθεί σε βάθος 130 μέτρων!

Στο υπόγειο στρατηγείο (που είχε κτιστεί σε βάθος 400 ποδών μέσα στo έδαφος) υπηρετούσε αριθμός αξιωματούχων του ΝΑΤΟ και φέρεται να φιλοξενούσε άνω των 300 ατόμων.

Οι Ρώσοι μιλάνε για ανάσυρση 40 νεκρών από τα συντρίμμια του υπόγειου στρατηγείου, μέχρι στιγμής, αλλά οι περισσότεροι δεν θα ανασυρθούν ποτέ καθώς θάφτηκαν από τα συντρίμμια.

Είναι άγνωστο πόσοι Δυτικοί και πόσοι Ουκρανοί σκοτώθηκαν στην επίθεση, αλλά είναι η πρώτη φορά που οι Δυτικοί μετρούν τόσο πολλούς νεκρούς και μάλιστα αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.

Οι παραπάνω ισχυρισμοί διαδόθηκαν αυτούσιοι στο Twitter και χρησιμοποιήθηκαν από διάφορες ιστοσελίδες και blogs φιλικά προσκείμενα προς τη Ρωσία, λαμβάνοντας δεκάδες χιλιάδες προβολές. Το δημοσίευμα επικαλείται και η ρωσική εφημερίδα Pravda στην αγγλική της έκδοση. Ιστοσελίδες ελέγχου γεγονότων, όπως το Παρατηρητήριο Παραπληροφόρησης του Newsweek, το Open Fact-cheking και το Snopes απέδειξαν πως τόσο οι αναρτήσεις, όσο και οι υποτιθέμενες πηγές που χρησιμοποιήθηκαν από ορισμένους χρήστες στερούνται τεκμηρίωσης.

Παραδείγματα αναρτήσεων με μεγάλη προβολή:

Το δημοσίευμα του PRONEWS φαίνεται να συνδέεται με ένα δημοσίευμα της ιστοσελίδας The Intel Drop, λίγες ημέρες νωρίτερα στις 9 Μαρτίου 2023, το οποίο διέδωσε τον ακόλουθο ισχυρισμό:

Ρωσικοί υπερηχητικοί πύραυλοι εξαφάνισαν τη μυστική διοίκηση ΗΠΑ/ΝΑΤΟ στο Κίεβο, δεκάδες κορυφαίοι αξιωματικοί των ΗΠΑ εξαερώθηκαν.

Ελέγξαμε την αξιοπιστία του δημοσιεύματος του The Intel Drop, μιας σελίδας που παραπληροφορεί συστηματικά για ποικίλα θέματα. Η επαναλαμβανόμενη χρήση γενικών όρων, όπως “φήμες που κυκλοφορούν”, “πηγές που γνωρίζουν το πολιτικό παρασκήνιο” και “γνώστες του θέματος”, χωρίς τη συνοδεία παραπομπής, στερεί τη δυνατότητα επαλήθευσης των ισχυρισμών. Επιπλέον, η χρήση υποτιμητικού λόγου με αναφορές στην Ουκρανία ως “η χούντα του Κιέβου” ή “Bandershtat” (ενν. Banderstadt, η πόλη του Bandera) είναι ενδεικτικές της απουσίας αντικειμενικής παράθεσης των γεγονότων.

Ερευνήσαμε, ακόμη, το μοναδικό όνομα που αναφέρεται ως πηγή στο άρθρο. Πρόκειται για έναν χρήστη του Telegram με όνομα Резидент (αγγλ. Resident, ελλ. Κάτοικος). Στις πληροφορίες που μεταδίδει ο συγκεκριμένος λογαριασμός σχετικά με τους βομβαρδισμούς της 9ης Μαρτίου πουθενά δεν γίνεται λόγος για απώλεια Αμερικανών στρατιωτών και “μυστικού κέντρου διοίκησης”. Ανατρέξαμε, επιπλέον, στο ουκρανικό δίκτυο Ukr.net, για το οποίο γίνεται λόγος στο άρθρο, και εντοπίσαμε πάνω από 100 δημοσιεύσεις άρθρων του ουκρανικού Τύπου για τα γεγονότα της 9ης Μαρτίου. Εξετάσαμε τις δημοσιεύσεις και δεν εντοπίσαμε πουθενά αναφορά στον βομβαρδισμό κάποιου κέντρου διοίκησης ή στον θάνατο Αμερικανών αξιωματικών. Με επιπρόσθετη έρευνα σε ορισμένους χρήστες του Telegram, που έκαναν αναφορά στα συγκεκριμένα γεγονότα, δεν εντοπίστηκε αναφορά σε κάποιο χτύπημα σε “κέντρο διοίκησης του ΝΑΤΟ”, παρά μόνο σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, στα συστήματα αεράμυνας, στα καταφύγια και σε κατοικίες.

Οι παραπάνω ισχυρισμοί συνδέονται πράγματι με τα γεγονότα της 9ης Μαρτίου 2023, ημέρα κατά την οποία η Ουκρανία επλήγη από ένα μπαράζ βομβιστικών επιθέσεων.

Οι πληροφορίες αυτές δεν αποκλίνουν από τις επίσημες ανακοινώσεις των αρχών. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας, στις 9 Μαρτίου, οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις εξαπέλυσαν μαζικά αντίποινα, πλήττοντας στόχους σε όλη την Ουκρανία με ένα σύνθετο μπαράζ όπλων, συμπεριλαμβανομένων των νεότερων υπερηχητικών πυραύλων “Kinzhal”, σε απάντηση για τις “τρομοκρατικές επιθέσεις” στην περιοχή Μπριάνσκ. Aνακοινώσεις έκαναν από την πρώτη στιγμή ο Βιτάλι Κλίτσκο, Δήμαρχος του Κιέβου, ο Serhiy Popko, αρχηγός της Στρατιωτικής Διοίκησης της Πόλης του Κιέβου (KMDA) και ο Valerii Zaluzhnyi, Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας.

Το The Intel Drop την ίδια ημέρα δημοσίευσε ένα ακόμη άρθρο, που φέρει την υπογραφή ενός Κοζάκου συνταγματάρχη ονόματι Yuri Kominyenko. Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τη 1η Μαρτίου στην αυστραλιανή ιστοσελίδα Cairns News, η οποία αυτοσυστήνεται ως “αντι-συστημική” και διαδίδει πλήθος ψευδών ειδήσεων. Το συγκεκριμένο άρθρο ισχυρίζεται τα ακόλουθα:

ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ένα Kinzhal των Ρωσικών Δυνάμεων έπληξε ένα καταφύγιο βάθους 80 μέτρων. Η Ρωσική Ομοσπονδία πιστεύει ότι αυτό το καταφύγιο κοντά στο Lvov [Lviv] ήταν ένα στρατηγικό σημείο διοίκησης του ΝΑΤΟ που χρησιμοποιούνταν για τον έλεγχο των αντιαεροπορικών συστημάτων. Είναι ακόμη νωρίς, αλλά η RF υποθέτει ότι στο καταφύγιο υπήρχαν έως και 300 άτομα προσωπικό, 40 εκ των οποίων ήταν υψηλόβαθμοι ξένοι ειδικοί, συνεπώς μπορούμε να περιμένουμε 40 σακούλες με πτώματα που θα κατευθυνθούν προς τα δυτικά σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Για τον συγκεκριμένο υποτιθέμενο συγγραφέα δεν εντοπίσαμε κανένα απολύτως στοιχείο πέρα από τις αναδημοσιεύσεις του συγκεκριμένου άρθρου από πολλούς χρήστες στο Twitter. Οδηγούμαστε, έτσι, στο συμπέρασμα πως πρόκειται ενδεχομένως για κατασκευασμένο πρόσωπο.

Το άρθρο αυτό δεν έχει καμία σχέση με τα γεγονότα της 9ης Μαρτίου. Οι συγκεκριμένοι πύραυλοι Kh-47M2 Kinzhal από την έναρξη της εισβολής έχουν εκτοξευτεί άλλες δύο φορές: στις 19 Μαρτίου 2022 και στις 26 Ιανουαρίου 2023.

Κατά συνέπεια, προκύπτει από τα παραπάνω πως ο ισχυρισμός ότι “η Ρωσία έπληξε κρυφό καταφύγιο του ΝΑΤΟ, με θύματα Αμερικανούς” είναι εντελώς κατασκευασμένος και παρουσιάζεται παραπλανητικά ως σχετικός με τα γεγονότα της 9ης Μαρτίου, όταν αναδημοσιεύθηκε αυτούσιο το συγκεκριμένο άρθρο από το The Intel Drop, οδηγώντας σε μια εκτεταμένης απήχησης διάδοση των ψευδών ισχυρισμών.

Επιπρόσθετα στοιχεία που συνηγορούν προς το παραπάνω συμπέρασμα είναι η υπερβολή που συνοδεύει τα τεχνικά χαρακτηριστικά των πυραύλων Kh-47M2 Kinzhal. Τι ισχυρίζονται τα περισσότερα άρθρα:

1. Ο πύραυλος Kinzhal είναι υπερ-υπερηχητικός

2. Η ταχύτητά του φτάνει τα 10 ή και 12 Mach

3. Χτυπάει σε βάθος 80 μέτρων ή και 130 μέτρων

Tο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) αναφέρει σχετικά με την ταχύτητα των βαλλιστικών πυραύλων Kh-47M2 Kinzhal:

Μετά την εκτόξευση, το Kinzhal επιταχύνει στα Mach 4 (4.900 χλμ/ώρα) και μπορεί να φτάσει σε ταχύτητες έως Mach 10 (12.350 χλμ/ώρα). […] O χαρακτηρισμός του Kinzhal από τη Ρωσία ως “υπερηχητικού” πυραύλου είναι κάπως παραπλανητικός, καθώς σχεδόν όλοι οι βαλλιστικοί πύραυλοι φθάνουν σε υπερηχητικές ταχύτητες (δηλαδή πάνω από 5 Mach) σε κάποιο σημείο κατά τη διάρκεια της πτήσης τους.

Από τα παραπάνω φαίνεται πως τα χαρακτηριστικά που αποδίδονται στον συγκεκριμένο πύραυλο, ο οποίος μέχρι αυτή την ώρα δεν μπορεί να αναχαιτιστεί από τα διαθέσιμα αντι-αεροπορικά συστήματα της Δύσης, διακατέχονται από δόσεις υπερβολής και ενθουσιασμού για το συγκεκριμένο όπλο.

Επιπλέον, η σελίδα PRONEWS πλαισιώνει την παρουσίαση των ισχυρισμών με την παράθεση βίντεο για τα γεγονότα της 9ης Μαρτίου, αλλά και μέσα από δηλώσεις Ουκρανών, όπως του Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων που παραθέσαμε παραπάνω. Καμία από τις αναφορές αυτές δεν επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς της σελίδας.

Η αξιοπιστία των ισχυρισμών της βάλλονται ακόμη περισσότερο από την παράθεση ενός βίντεο με ημερομηνία δημοσίευσης 19 Μαρτίου 2022. Το βίντεο αυτό δείχνει την πτήση του μαχητικού και τη ρίψη του πυραύλου σε μια εγκατάσταση. Πρόκειται για την πρώτη επίθεση της Ρωσίας με τον συγκεκριμένο πύραυλο, ο οποίος έπληξε μια αποθήκη πυρομαχικών στην περιοχή Deliatyn της Ουκρανίας, και ουδεμία σχέση έχει με τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται η σελίδα.

Σύμφωνα με την ημερήσια έκθεση (9 Μαρτίου) του Ινστιτούτου Μελέτης για τον Πόλεμο, τα πλήγματα των βαλλιστικών πυραύλων Kiznhal παραμένουν ανεπιβεβαίωτα. Συμπεραίνουμε πως αυτή είναι η κύρια αιτία της διάδοσης τέτοιων παραπλανητικών ισχυρισμών. Εξαιτίας της συγκεχυμένης κατάστασης μετά το μπαράζ των βομβιστικών επιθέσεων και της αδυναμίας να επιβεβαιωθούν τα ακριβή σημεία στα οποία έπεσαν οι πύραυλοι Kiznhal, τόσο από τη ρωσική όσο και από την ουκρανική πλευρά ευνοείται η προπαγάνδα, έτσι όπως εξελίχθηκε από ένα διεθνές δίκτυο αναξιόπιστων ιστότοπων.

Συμπέρασμα

Οι ισχυρισμοί της σελίδας PRONEWS πως ρωσικό υπερ-υπερηχητικό βλήμα Kinzhal έπληξε υπόγειο κέντρο διοίκησης του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, σε βάθος 130 μέτρων, το οποίο φιλοξενούσε προσωπικό 300 ατόμων, σκοτώνοντας τουλάχιστον 40 άτομα, είναι ψευδείς και παραπλανητικοί. Οι ισχυρισμοί για την υποτιθέμενη αυτή επίθεση δημοσιεύτηκαν την 1η Μαρτίου σε άρθρο ενός αυστραλιανού μέσου, γνωστό για τη συνωμοσιολογία του, από τον ανύπαρκτο συγγραφέα του άρθρου Κοζάκο Συνταγματάρχη Yuri Κominyenko και ταυτίστηκαν από τη σελίδα PRONEWS στο άρθρο της στις 12 Μαρτίου με το μπαράζ βομβιστικών επιθέσεων της 9ης Μαρτίου. Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι το άρθρο αποτελεί προϊόν προπαγάνδας, καθώς βασίζεται σε κατασκευασμένους ισχυρισμούς, οι οποίοι στερούνται τεκμηρίωσης και χρονολογικής συνάφειας και δεν επιβεβαιώνονται από τις αρχές.