Ο ΟΗΕ ΔΕΝ ζήτησε την αποποινικοποίηση της παιδεραστίας

Στις 18 Απριλίου 2023 δημοσιεύθηκε από τη Διεθνή Επιτροπή Νομικών μια έκθεση που περιλαμβάνει ένα σύνολο νομικών αρχών που αποσκοπούν στη «καθοδήγηση της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο ποινικό δίκαιο». Λίγες ημέρες αργότερα, συναντούμε σε ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον ισχυρισμό ότι ο ΟΗΕ με έκθεσή του ζητά την αποποινικοποίηση κάθε σεξουαλικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένης και της παιδεραστίας. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα σε ιστοσελίδες: greeknewsondemand, choratouaxoritou.gr, attikanea.info, okoytsompolis.gr, ethnegersis.blogspot.com, anazitiseis.gr, perivleptosfl.blogspot.com, molwnlave.net, agiosbasiliospatras.wordpress.com, ellas21.com, agiosioannistheologoskavalas.blogspot.com

Παραδείγματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Η Διεθνής Επιτροπή Νομικών (ICJ) είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αποτελείται από 60 μόνιμα μέλη, συμπεριλαμβανομένων δικηγόρων, ανώτερων δικαστών και ακαδημαϊκών που εργάζονται για την ανάπτυξη εθνικών και διεθνών προτύπων ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω της νομοθεσίας. Στις 18 Απριλίου, η παραπάνω Επιτροπή εξέδωσε μια έκθεση με τίτλο “The 8 March Principles for a Human Rights-Based Approach to Criminal Law Proscribing Conduct Associated with Sex, Reproduction, Drug Use, HIV, Homelessness and Poverty”. Οι “Αρχές της 8ης Μαρτίου”, όπως ονομάζεται εν συντομία η έκθεση, καθορίζουν μια προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα των νόμων που ποινικοποιούν τη σεξουαλική συμπεριφορά, τη χρήση ναρκωτικών, τον HIV, τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, την έλλειψη στέγης και τη φτώχεια.

Ο λόγος που συντάχθηκε αυτή η έκθεση είναι, κατά τον Ian Seiderman του ICJ, η παγκοσμίως αυξανόμενη τάση προς την υπερποινικοποίηση. Ενώ λοιπόν το ποινικό δίκαιο, ένα από τα πιο σκληρά εργαλεία του κράτους για την άσκηση ελέγχου επί των ατόμων, θα πρέπει να αποτελεί μέτρο έσχατης ανάγκης, μέσω της υπερποινικοποίησης, οι νόμοι όχι μόνο παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τις ίδιες τις θεμελιώδεις αρχές του ποινικού δικαίου.

Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:

ΤΟ ΜΟΝΟ ΤΟΥΣ ΜΕΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΩΜΑΛΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ…
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΗΕ ΖΗΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΘΕ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ.
ΤΑ ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΤΗΣ ΕΞΑΛΕΙΨΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΙΑΣ, ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΗΛΙΚΙΑΣ, ΔΙΝΕΙ «ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ» ΣΤΟ ΣΕΞ ΜΕ ΕΝΑΝ ΕΝΗΛΙΚΑ.
Ο ΟΗΕ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΟΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟΥΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ LGBTQ ΑΤΟΜΩΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΟΠΟΤΕ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΟΠΟΙΟΝ ΘΕΛΟΥΝ.

Το σημείο που αποτέλεσε την αφορμή για διάδοση ψευδών ειδήσεων βρίσκεται στο τέλος της σελίδας 22 και στην αρχή της σελίδας 23 του εγγράφου. Εκεί αναφέρεται ότι: 

Μετάφραση: Όσον αφορά την επιβολή του ποινικού δικαίου, κάθε προβλεπόμενη ελάχιστη ηλικία συναίνεσης σε σεξουαλική πράξη πρέπει να εφαρμόζεται κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις. Η επιβολή του νόμου δεν μπορεί να συνδέεται με το φύλο των συμμετεχόντων ή την ηλικία συναίνεσης στο γάμο. Επιπλέον, η σεξουαλική συμπεριφορά στην οποία εμπλέκονται άτομα κάτω από το κατώτατο όριο ηλικίας συναίνεσης στο σεξ μπορεί να είναι συναινετική στην πραγματικότητα, αν όχι βάσει νόμου. 
Στο πλαίσιο αυτό, η επιβολή του ποινικού δικαίου θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα δικαιώματα και την ικανότητα των ατόμων κάτω των 18 ετών να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τη συναινετική σεξουαλική συμπεριφορά και το δικαίωμά τους να ακουστούν σε θέματα που τα αφορούν. Σύμφωνα με τις εξελισσόμενες ικανότητές τους και την προοδευτική αυτονομία τους, τα άτομα κάτω των 18 ετών θα πρέπει να συμμετέχουν στις αποφάσεις που τα αφορούν, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ηλικία, την ωριμότητα και τα συμφέροντά τους, και με ιδιαίτερη προσοχή στις εγγυήσεις μη διάκρισης.

Στις 20 Απριλίου 2023, η Διεθνής Επιτροπή Νομικών, βλέποντας το κύμα παραπληροφόρησης που προκλήθηκε από το παρερμηνευμένο περιεχόμενο της έκθεσής της, τόνισε με ανακοίνωση πως δεν αποσκοπεί στην αποποινικοποίηση της παιδεραστίας, αλλά στην παροχή ενός λειτουργικού νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ποινικοποίησης ορισμένων συμπεριφορών όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι Αρχές της 8ης Μαρτίου δε ζητούν την αποποινικοποίηση του σεξ με παιδιά, ούτε την κατάργηση της ελάχιστης ηλικίας συναίνεσης για το σεξ που προβλέπεται από το εσωτερικό της χώρας. Πράγματι, η Διεθνής Επιτροπή Νομικών τονίζει ότι τα κράτη έχουν σαφή υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου να προστατεύουν τα παιδιά από κάθε μορφή κακοποίησης, όπως η σεξουαλική κακοποίηση, μεταξύ άλλων, μέσω της ποινικοποίησης της εν λόγω συμπεριφοράς.
Οι Αρχές της 8ης Μαρτίου αποσκοπούν στο να προσφέρουν ένα σαφές, προσιτό και λειτουργικό νομικό πλαίσιο και πρακτική νομική καθοδήγηση σε βουλευτές, δικαστές, εισαγγελείς και συνηγόρους για την αντιμετώπιση των επιβλαβών επιπτώσεων της ποινικοποίησης ορισμένων συμπεριφορών στην υγεία, την ισότητα και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα. Βασίζονται στις γενικές αρχές του ποινικού δικαίου και στο διεθνές δίκαιο και τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Σε ό,τι αφορά το κομμάτι που αναφέρει ότι “η επιβολή του νόμου δεν μπορεί να συνδέεται με το φύλο των συμμετεχόντων ή την ηλικία συναίνεσης στο γάμο”, η καθηγήτρια νομικής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Erin E. Murphy, μιλώντας στο Associated Press, υποστηρίζει πως το έγγραφο δε «κρίνει την ακριβή ηλικία συναίνεσης που πρέπει να ορίσει μια νομοθεσία» αλλά θέτοντας ένα κατώτατο ηλικιακό όριο συναίνεσης, δεν επιτρέπεται στους ανθρώπους να το αποφεύγουν μέσω του γάμου. Ειδικά, όπως λέει, αν λάβουμε υπόψη πως σε ορισμένες πολιτείες της Αμερικής δεν υπάρχει ελάχιστο όριο ηλικίας για γάμο, κάτι που μπορεί να χρησιμεύσει ως νομικό κενό στη νομοθεσία περί ηλικίας συναίνεσης.

Όπως είδαμε προηγουμένως, στην έκθεση αναφέρεται ότι “η σεξουαλική συμπεριφορά στην οποία εμπλέκονται άτομα κάτω από το κατώτατο όριο ηλικίας συναίνεσης στο σεξ μπορεί να είναι συναινετική στην πραγματικότητα, αν όχι βάσει νόμου. Στο πλαίσιο αυτό, η επιβολή του ποινικού δικαίου θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα δικαιώματα και την ικανότητα των ατόμων κάτω των 18 ετών να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τη συναινετική σεξουαλική συμπεριφορά και το δικαίωμά τους να ακουστούν σε θέματα που τα αφορούν”.

Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια καθηγήτρια, αυτό δεν υποδηλώνει ότι τα παιδιά μπορούν να συναινέσουν στο σεξ με μεγαλύτερους ενήλικες, αλλά αναφέρεται σε καταστάσεις όπου οι νόμοι «καθορίζουν ένα ελάχιστο όριο ηλικίας συναίνεσης που δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα την πραγματική πρακτική της σεξουαλικής οικειότητας μεταξύ των νέων».

Εάν η ηλικία συναίνεσης σε μια νομοθεσία έχει οριστεί στα 18, ας πούμε, ή στα 17, αλλά σε αυτή τη δικαιοδοσία, ξέρετε, δεν είναι ασυνήθιστο για τελειόφοιτους γυμνασίου να έχουν σεξουαλικά στενές σχέσεις με μαθητές λυκείου, τότε μπορεί να συναντήσουμε πραγματικές ευκαιρίες για μεροληψία επιβολής ή μετατροπής των συναινετικών σεξουαλικών σχέσεων σε πράξεις παρανομίας.

Παρόμοια ήταν και η απάντηση του καθηγητή νομικής στο πανεπιστήμιο του Chicago-Kent, Alexander A. Boni-Saenz. Συγκεκριμένα είπε:

Το έγγραφο δεν υποστηρίζει την αποποινικοποίηση του σεξ μεταξύ ενηλίκων και παιδιών. Αυτό που κάνει είναι να προτείνει ότι ο νόμος δεν πρέπει να επιβάλλεται με τρόπο που να εισάγει διακρίσεις, για παράδειγμα, ορίζοντας διαφορετική ηλικία συναίνεσης με βάση το φύλο των συμμετεχόντων στη σεξουαλική δραστηριότητα ή την οικογενειακή κατάσταση των εμπλεκομένων.

Τέλος, η υπεύθυνη επικοινωνίας της Γενικής Γραμματείας του ΟΗΕ, Stéphane Dujarric χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς ως κακόβουλα εσφαλμένη μεταφορά της πρόσφατης έκθεσης σχετικά με την ηλικία της νόμιμης συναίνεσης.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι αναληθής. Η έκθεση δεν κάνει κανέναν λόγο για αποποινικοποίηση της παιδεραστίας, αλλά αντιθέτως, προτείνει ένα νομικό πλαίσιο που κλείνει «παραθυράκια» στη σεξουαλική κακομεταχείριση παιδιών, όπως για παράδειγμα αυτά που δημιουργούνται σε κάποιες περιοχές οι οποίες επιτρέπουν το γάμο ανηλίκων και ενηλίκων.