Παραπληροφόρηση: βίντεο ΔΕΝ απεικονίζει έκρηξη ανεμογεννητριών από υπερφόρτωση ρεύματος

Από τα μέσα Ιουλίου 2023 διαδίδεται μεταξύ χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο που έχει συγκεντρώσει εκατοντάδες κοινοποιήσεις και υποτίθεται ότι απεικονίζει ανεμογεννήτριες στην Ιαπωνία να αναφλέγονται μετά από υπερφόρτωση ρεύματος. Ερευνώντας το οπτικοακουστικό υλικό, διαπιστώνουμε ότι η θεματική πλαισίωση είναι παραπλανητική και ο ισχυρισμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Το βίντεο που διαμοιράζεται:

Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:

Πυρκαγιά: Οι ανεμογεννήτριες στην Ιαπωνία γίνονται παγίδες θανάτου μετά από υπερφόρτωση ρεύματος σήμερα

Απομονώνοντας αποσπάσματα του βίντεο και χρησιμοποιώντας την μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, εντοπίζουμε το υπό εξέταση οπτικοακουστικό υλικό σε δημοσιεύματα από τις 14 Ιουλίου 2023 (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ). Όπως προκύπτει από τα άρθρα, δεν ήταν οι ανεμογεννήτριες που εξερράγησαν, αφού η έκρηξη που απεικονίζεται δεν οφείλεται σε υπερφόρτωση ρεύματος, όπως υποστηρίζουν οι ισχυρισμοί. Στην πραγματικότητα, η έκρηξη προκλήθηκε μετά από αποτυχημένη δοκιμή κινητήρα στο δεύτερο στάδιο του ιαπωνικού πυραύλου τύπου “Epsilon S”, που θεωρείται το πιο σύγχρονο μοντέλο της γενιάς πυραύλων “Epsilon” (εδώ, εδώ). Η δοκιμή έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA), και συγκεκριμένα στο κέντρο δοκιμών στην περιοχή Noshiro στη νοτιοδυτική Ιαπωνία. Σύμφωνα με το στέλεχος του Υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας, Naoya Takegami και τον ιαπωνικό ειδησεογραφικό οργανισμό Kyodo, τα αίτια ακόμα ερευνώνται, ενώ δεν καταγράφηκαν τραυματίες, μόνο υλικές ζημιές.

Το γεγονός κάλυψε και το Skynews της Αυστραλίας:

Αξίζει να σημειώσουμε ότι βρήκαμε εκτενέστερη εκδοχή του αναπαραγόμενου βίντεο. Εκεί, φαίνεται πιο καθαρά ότι η έκρηξη προέρχεται από το κτήριο που είναι πίσω από τις ανεμογεννήτριες, όπου πραγματοποιούσαν τις δοκιμές και όχι από τις ανεμογεννήτριες καθαυτές.

Πηγή

Παρόμοιο βίντεο μπορείτε να δείτε και εδώ.

Πύραυλος τύπου “Epsilon”:

Ως πύραυλος πολλαπλών σταδίων ορίζεται το όχημα εκτόξευσης που χρησιμοποιεί δύο ή περισσότερα στάδια πυραύλων, καθένα από τα οποία περιέχει τους δικούς του κινητήρες και το δικό του προωθητικό υλικό. Τα στάδια αυτά τοποθετούνται το ένα πάνω στο άλλο ή προσαρτημένα το ένα δίπλα στο άλλο. Οι πύραυλοι πολλών σταδίων είναι αρκετά συνηθισμένοι, ενώ κατά το παρελθόν έχουν εκτοξευθεί με επιτυχία πύραυλοι έως και πέντε σταδίων. Το πρώτο στάδιο, που καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο μέρος του πυραύλου, βρίσκεται στο κάτω μέρος, ενώ τα υπόλοιπα, συνήθως μικρότερα σε μέγεθος, βρίσκονται από πάνω του. Στην τυπική περίπτωση, οι κινητήρες του πρώτου σταδίου και οι ενισχυτικοί κινητήρες πυροδοτούνται για να προωθήσουν ολόκληρο τον πύραυλο προς τα πάνω. 

Όταν τα καύσιμα εξαντληθούν, το πρώτο στάδιο αποσπάται, συνήθως με τη χρήση ενός μικρού εκρηκτικού μηχανισμού. Απομένει ένας μικρότερος πύραυλος και τότε πυροδοτείται ο κινητήρας του δεύτερου σταδίου, ώστε το όχημα να συνεχίσει να κινείται. Η διαδικασία αυτή, γνωστή και ως σταδιοποίηση, επαναλαμβάνεται μέχρι να επιτευχθεί η επιθυμητή τελική ταχύτητα. Σύμφωνα με τη NASA, το μεγαλύτερο βάρος του πυραύλου καταλαμβάνουν οι προωθητικές ουσίες. Καθώς αυτές καίγονται κατά τη διάρκεια της ανόδου, η δεξαμενή που αποθήκευε τα καύσιμα αποτελεί περιττό βάρος και πρέπει να απορριφθεί. Προκειμένου να ελαφρύνουν το βάρος του οχήματος για την επίτευξη τροχιακής ταχύτητας, οι περισσότεροι εκτοξευτές απορρίπτουν ένα μέρος του οχήματος σε μια διαδικασία που ονομάζεται σταδιοποίηση. Υπάρχουν δύο τύποι σταδιοποίησης, όπως φαίνεται παρακάτω.

Η σειριακή σταδιοποίηση:

Και η παράλληλη σταδιοποίηση:

Ο πρώτος πύραυλος της σειράς “Epsilon” εκτοξεύθηκε το 2013, ενώ ακολούθησαν άλλες πέντε επιτυχημένες εκτοξεύσεις από την Ιαπωνία. Στις 12 Οκτωβρίου 2022, η JAXA αναγκάστηκε να διατάξει την αυτοκαταστροφή ενός πυραύλου Epsilon-6, εφτά λεπτά μετά την εκτόξευσή του, όταν παρατηρήθηκε ότι ο πύραυλος απέκλινε από τον στόχο του και δε θα μπορούσε να εισέλθει στην τροχιά της Γης όπως είχε προγραμματιστεί. Οι αποτυχίες συνεχίστηκαν. Στις 7 Μαρτίου 2023, ακόμη μία αποστολή τερματίστηκε πρόωρα. Επρόκειτο για έναν πύραυλο τύπου “H3”, ο οποίος εμφάνισε δυσλειτουργία κατά την ανάφλεξη του κινητήρα δευτέρου σταδίου. Έτσι, 14 λεπτά μετά την εκτόξευσή του, η οποία είχε αρχικά προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, αλλά ακυρώθηκε λόγω αφλογιστίας των ενισχυτικών κινητήρων, οι αρμόδιοι έστειλαν εντολή αυτοκαταστροφής. Τελευταία αποτυχία αποτέλεσε η αποστολή προσσελήνωσης του διαστημικού σκάφους Hakuto-R (εδώ, εδώ), της ιδιωτικής ιαπωνικής εταιρείας ispace. Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2022 και μετά από ταξίδι πέντε μηνών, στις 25 Απριλίου 2023, το 90 εκατομμυρίων δολαρίων σκάφος έφτασε πάνω από τον κρατήρα του Άτλα στη σελήνη. Λίγα λεπτά πριν την προσεδάφιση, χάθηκε η επικοινωνία με το Hakuto-R. Μια δυσλειτουργία του λογισμικού του αισθητήρα προκάλεσε ασυμφωνία μεταξύ του πραγματικού και του αναμενόμενου υψομέτρου. Έτσι, με την εξάντληση των αποθεμάτων καυσίμου, το σκάφος έκανε ελεύθερη πτώση και συνετρίβη στη σεληνιακή επιφάνεια από υψόμετρο πέντε χιλιομέτρων.

Συμπέρασμα

Όπως προκύπτει από τα δεδομένα, ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Το βίντεο παρουσιάζεται εκτός θεματικού περιεχομένου, αφού δεν απεικονίζει ανεμογεννήτριες να αναφλέγονται μετά από υπερφόρτωση ρεύματος, αλλά αποτυχημένη δοκιμή κινητήρα ιαπωνικού πυραύλου τύπου “Epsilon S”. Σε εκτενέστερη εκδοχή του βίντεο φαίνεται ξεκάθαρα ότι η έκρηξη δεν προέρχεται από τις ανεμογεννήτριες, αλλά από τις εγκαταστάσεις τις Ιαπωνικής Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA), που βρίσκονται ακριβώς από πίσω.