Προσοχή: διαδικτυακή απάτη χρησιμοποιεί το όνομα του Σάκη Τανιμανίδη

Από τις αρχές Απριλίου 2024, αναρτήσεις και διαφημίσεις στο Facebook χρησιμοποιούν το όνομα του παρουσιαστή και επιχειρηματία Σάκη Τανιμανίδη ώστε να προωθήσουν απάτη για δήθεν πλατφόρμα επενδύσεων, η οποία υπόσχεται εύκολα και γρήγορα χρήματα. Οι εν λόγω αναρτήσεις μάλιστα παρουσιάζουν παραποιημένη φωτογραφία που δείχνει τον παρουσιαστή και επιχειρηματία με χειροπέδες, με τον ισχυρισμό πως, μετά την «αποκάλυψη» του, η Τράπεζα της Ελλάδας κατέθεσε μήνυση εναντίον του.

Οι αναρτήσεις και χορηγούμενες διαφημίσεις που παρουσιάζονται στους χρήστες έχουν αυτή τη μορφή:

Οι υπό εξέταση αναρτήσεις προέχονται από σελίδα του Facebook με όνομα “KYBOE !”. Επισκεπτόμενοι την σελίδα αυτή, και εξετάζοντας το πεδίο «Διαφάνεια σελίδας», βλέπουμε πως δημιουργήθηκε το 2011 και πως αυτήν την περίοδο διαχειριστές της είναι επτά άτομα, τρεις χρήστες από το Βιετνάμ, καθώς και χρήστες από το Μπαγκλαντές, την Καμπότζη, το Πακιστάν και την Ουκρανία. Αν και στο Facebook κάθε χρήστης μπορεί να ρυθμίσει τη χώρα του από το προφίλ του, είναι προφανές πως η σελίδα αυτή δεν αποτελεί ελληνικό Μέσο. Επιπροσθέτως, στην κατηγορία διαφημίσεων βλέπουμε πως η σελίδα, κατά τη συγγραφή του παρόντος άρθρου, προβάλλει διαφημίσεις:

Μεταβαίνοντας στη βιβλιοθήκη διαφημίσεων της σελίδας, ανακαλύπτουμε πως από τις αρχές Απριλίου του 2024 η σελίδα έχει προβάλλει περίπου 200 διαφημίσεις στο Facebook, στο Facebook Messenger, στο Audience Network και στο Instagram, οι περισσότερες με το ίδιο περιεχόμενο. Πολλές από τις διαφημίσεις αυτές είναι ακόμα ενεργές.

Στις πρώτες διαφημίσεις μάλιστα, στις αρχές Απριλίου 2024, οι αναρτήσεις χρησιμοποιούσαν το όνομα και τη φωτογραφία του Κωνσταντίνου Βασάλου:

Δεδομένου πως η συγκεκριμένη σελίδα στο Facebook παρέχει συνδέσμους προς πραγματικό κατάστημα ρολογιών και κοσμημάτων στην Ολλανδία, και λαμβάνοντας υπόψιν το έτος δημιουργίας της (2011) και το γεγονός πως οι διαφημίσεις ξεκίνησαν να προβάλλονται τον Απρίλιο του 2024 ενώ η τελευταία ανάρτηση της σελίδας έγινε στα τέλη Μαρτίου, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως πρόκειται για αρπαγή της διαχείρισης πραγματικής σελίδας από επιτήδειους με στόχο την προβολή παραπλανητικών διαφημίσεων για διάδοση απάτης.

Σε κάθε περίπτωση είναι εξαιρετικά σημαντικό οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων να γνωρίζουν πως δεν αποκλείεται μια πιθανή απάτη να προέρχεται από κατά τα άλλα φαινομενικά αξιόπιστη σελίδα στο Facebook, η οποία όμως έχει πέσει θύμα αρπαγής/παραβίασης της διαχείρισής της.

Το περιεχόμενο της ψεύτικης ιστοσελίδας και τα στοιχεία που αποκαλύπτουν την απάτη

Ενώ σε κάποιες αναρτήσεις η ιστοσελίδα που εμφανίζεται στην ανάρτηση είναι η perunewsnew.com, κάτι που αμέσως δείχνει στον αναγνώστη πως πρόκειται για απάτη, σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζεται διαφορετικός σύνδεσμος (στο παρακάτω παράδειγμα το GREEKNEWS24.GR):

Εάν ο αναγνώστης πατήσει στον σύνδεσμο που συνοδεύει την ανάρτηση ή τη διαφήμιση, οδηγείται σε ιστοσελίδα στη διεύθυνση perunewsnew.com η οποία χρησιμοποιεί το λογότυπο του Πρώτου Θέματος και αναπαράγει τον πρωτότυπο σχεδιασμό της ιστοσελίδας του, ώστε το υποψήφιο θύμα να θεωρήσει πως πρόκειται για πραγματική δημοσίευση συνέντευξης από το Πρώτο Θέμα. Ωστόσο, εξετάζοντας τη γραμμή διεύθυνσης της ιστοσελίδας, στο άνω μέρος της οθόνης, είναι προφανές πως πρόκειται για ψεύτικη ιστοσελίδα η οποία δεν σχετίζεται με το Πρώτο Θέμα:

Η υπό εξέταση ψεύτικη ιστοσελίδα παρουσιάζει μια κατασκευασμένη συνέντευξη του Σάκη Τανιμανίδη που επικεντρώνεται σε μια υποτιθέμενη πλατφόρμα συναλλαγών, με την ονομασία Immediate Chenix 9.0, προτρέποντας τους αναγνώστες της να «επενδύσουν» χρηματικά ποσά με την υπόσχεση πως θα πολλαπλασιάσουν την επένδυσή τους μέσα σε λίγα λεπτά. Μάλιστα η ιστοσελίδα υποστηρίζει πως, μετά την υποτιθέμενη αποκάλυψη του Σάκη Τανιμανίδη για τη μέθοδο αυτή, ξέσπασε σκάνδαλο και η Τράπεζα της Ελλάδος κατέθεσε μήνυση εναντίον του. Τίποτα από αυτά βέβαια δεν ισχύει στην πραγματικότητα.

Στο κείμενο αναφέρεται πως, προκειμένου οι χρήστες της πλατφόρμας να αρχίζουν να κερδίζουν χρήματα, θα πρέπει αρχικά να καταθέσουν ένα χρηματικό ποσό ως «ελάχιστη κατάθεση». Αυτός είναι και ο σκοπός της απάτης καθώς τα χρήματα αυτά καταλήγουν στην τσέπη των επιτήδειων, χωρίς τα θύματα να έχουν κάποιο οικονομικό κέρδος. Το κείμενο εντέχνως αναφέρει πως κάποιες από τις πρώτες συναλλαγές δεν απέφεραν κέρδος, σε μια απόπειρα να καθησυχάσει όσους πέσουν θύματα της απάτης και να παρατείνει τον χρόνο της αντίδρασης τους σε αυτή:

Τα στοιχεία που αποκαλύπτουν την απάτη

Αναζητώντας πληροφορίες σχετικά με την καταχώρηση της ψεύτικης ιστοσελίδας μέσω της υπηρεσίας whois του ιστότοπου domaintools.com, βλέπουμε πως αυτή καταχωρήθηκε από την εταιρεία καταχώρισης NiceNic που εδρεύει στο Hong Kong στα τέλη Ιανουαρίου του 2024:

Εκτός από το όνομα της ιστοσελίδας, ο τίτλος της δεν συμβαδίζει με την υποτιθέμενη συνέντευξη καθώς γράφει «Φονικό τροχαίο στη Λ. Μαραθώνος: Διαλύθηκε το τζιπ του Πολεμικού Ναυτικού, χαροπαλεύει ο ναύτης»:

Αυτό δείχνει πως το άρθρο που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία της ψεύτικης ιστοσελίδας είναι παλαιότερο άρθρο του Πρώτου Θέματος με τον ίδιο τίτλο, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 19 Ιουλίου 2023.

Προκειμένου οι αναγνώστες να πιστέψουν στην απάτη, η σελίδα παραθέτει υποτιθέμενη απόδειξη κατάθεσης από την τράπεζα ABN AMRO, η οποία όμως εδρεύει στο Άμστερνταμ:

Τα στοιχεία που αναγράφονται στην υποτιθέμενη απόδειξη κατάθεσης είναι ελλιπή ή ψεύτικα. Σε αυτή αναγράφεται μια τυχαία διεύθυνση στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς ονοματεπώνυμο, με Ιρλανδικό ΙΒΑΝ (ΙΕ). Επιπροσθέτως, ο τηλεφωνικός αριθμός που εμφανίζεται (+308977080721) δεν ακολουθεί την τυπική μορφή τηλεφωνικών αριθμών στην χώρα μας.

Εάν ο αναγνώστης πατήσει το σύνδεσμο της «επίσημης ιστοσελίδας» του Immediate Chenix 9.0, που παρατίθεται στο τέλος της ψεύτικης συνέντευξης, οδηγείται σε νέα ιστοσελίδα η οποία επίσης βρίσκεται εντός του ιστότοπου perunewsnew.com. Εκεί καλείται να δώσει τα προσωπικά του στοιχεία ώστε να κάνει εγγραφή στην υποτιθέμενη πλατφόρμα. Η σελίδα της πλατφόρμας χρησιμοποιεί επίσης τα ονόματα του εφοπλιστή Γεώργιου Προκοπίου και του δημοσιογράφου Νίκου Αλιάγα σε υποτιθέμενες δηλώσεις τους. Σε αυτές γίνεται αναφορά «στην Ισπανία» ενώ ο Νίκος Αλιάγας περιγράφεται ως «παρουσιάστρια»:

Ταυτόχρονα, τα σχόλια των χρηστών στην ιστοσελίδα της πλατφόρμας έχουν όλα ισπανικό όνομα με ελληνικούς χαρακτήρες:

Επιστρέφοντας στην ιστοσελίδα με την ψεύτικη συνέντευξη, στο τέλος παρουσιάζει σχόλια υποτιθέμενων χρηστών της πλατφόρμας, με μόνιμη την ένδειξη «κάποιος γράφει ένα σχόλιο» στο κάτω μέρος:

Τα εν λόγω σχόλια όμως είναι πλαστά, χρησιμοποιούν ψεύτικες φωτογραφίες, δεν υπάρχουν ενεργοί σύνδεσμοι σε αυτά, ενώ όλα είναι θετικά, προσπαθώντας να πείσουν τους ανύποπτους αναγνώστες να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα:

Τέλος, όλοι οι σύνδεσμοι της ψεύτικης σελίδας, πέραν αυτών που οδηγούν στην απατηλή πλατφόρμα, δεν λειτουργούν, όπως θα συνέβαινε σε ένα άρθρο έγκυρης ειδησεογραφικής ή μη ιστοσελίδας.

Αναγνώριση περιπτώσεων διαδικτυακής απάτης

Στα Ellinika Hoaxes έχουμε ασχοληθεί πολλές φορές στο παρελθόν με παρόμοιες διαδικτυακές απάτες, πολλές από τις οποίες οικειοποιούνται στοιχεία πραγματικών προσώπων αλλά και γνωστών εταιρειών, χωρίς την άδειά τους, με στόχο να παραπλανήσουν τους καταναλωτές. Αρκετές από αυτές τις απάτες μάλιστα αφορούν σκευάσματα που υπόσχονται ίαση ή αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων και ασθενειών. [παράδειγμα 1][παράδειγμα 2][παράδειγμα 3][παράδειγμα 4][παράδειγμα 5]

Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, αναρτήσεις και ιστοσελίδες που αποτελούν διαδικτυακές απάτες έχουν συνήθως τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Η διεύθυνση (url) της σελίδας είναι άσχετη, ή προσπαθεί να αντιγράψει κάποια άλλη σελίδα.
• Συνήθως το κείμενο προέρχεται από αυτόματη μετάφραση.
• Τα ονόματα που υπάρχουν είναι φανταστικά και οι φωτογραφίες κλεμμένες, ή τα χρησιμοποιούν χωρίς την άδειά τους.
• Βασίζονται σε κάποια ψευδή συνέντευξη ή κάποια επιστημονική έρευνα χωρίς όμως να την παρουσιάζουν.
• Τα σχόλια είναι πλαστά και οι φωτογραφίες σε αυτά είναι κλεμμένες.
• Αυτές οι σελίδες δεν έχουν κανένα άλλο άρθρο και όλοι οι σύνδεσμοι ανακατευθύνουν στη σελίδα της παραγγελίας.
• Η προσφορά του προϊόντος λήγει πάντα την ημέρα που διαβάζετε το άρθρο, ή απομένουν ελάχιστα τεμάχια.
• Δεν υπάρχουν τηλέφωνα και διεύθυνση της εταιρίας.
• Υπόσχονται επιστροφή χρημάτων αν δεν μείνετε ικανοποιημένοι, αλλά αν διαβάσετε τους όρους θα καταλάβετε πως είναι διατυπωμένοι με τρόπο που δεν δίνει δυνατότητα επιστροφής των χρημάτων.

Επιπροσθέτως, η πλατφόρμα πλατφόρμα Scamwatch, που λειτουργεί από την Αυστραλιανή Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτών, έχει ανεβάσει εδώ μερικές χρήσιμες συμβουλές σχετικά με τις απάτες διαδικτυακών αγορών:

1. Δεν είναι ασφαλές. Κατά τις ηλεκτρονικές αγορές, αναζητάτε πάντα το https (όχι http) και το εικονίδιο του λουκέτου στη γραμμή διευθύνσεων για να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει μια ασφαλής σύνδεση μεταξύ εσάς και του ιστότοπου. Μην βασίζεστε μόνο σε αυτό, καθώς ορισμένοι ιστότοποι απάτης χρησιμοποιούν και το https.
2. Υπάρχει η αίσθηση του επείγοντος. Οι απατεώνες προσπαθούν να δημιουργήσουν μια αίσθηση επείγοντος για να σας ενθαρρύνουν να κάνετε κάτι γρήγορα. Μην βιάζεστε — αφιερώστε χρόνο για να κάνετε την έρευνά σας και σκεφτείτε εάν ένας ιστότοπος είναι πραγματικός.
3. Η συμφωνία είναι πολύ καλή για να είναι αληθινή. Η τιμή μπορεί να είναι δελεαστική, αλλά να θυμάστε ότι οι απάτες συχνά παρουσιάζουν προσφορές που είναι πραγματικά πολύ καλές για να είναι αληθινές.
4. Χρησιμοποιεί έναν μη ασφαλή τρόπο πληρωμής. Σκεφτείτε πώς σας ζητούν να πληρώσετε. Οι απατεώνες σας ζητούν συχνά να πληρώσετε με μη ασφαλείς μεθόδους πληρωμής, όπως τραπεζικές ή διεθνείς μεταφορές χρημάτων, εντολές χρημάτων, prepaid δωροκάρτες και κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin. Αυτές οι μέθοδοι είναι δύσκολο να εντοπιστούν και είναι σπάνιο να ανακτηθούν χρήματα που στάλθηκαν με αυτόν τον τρόπο. Να αναζητάτε πάντα ασφαλείς επιλογές πληρωμής, όπως PayPal ή πιστωτική κάρτα.

Συμπληρωματικά με αυτές τις συμβουλές, για το συγκεκριμένο μοτίβο απάτης οι χρήστες μπορούν ακόμη να προσέξουν στοιχεία όπως:

1. Ποια σελίδα στο Facebook αναρτά την προσφορά. Ελέγξτε την αυθεντικότητα της σελίδας που προωθεί την προσφορά. Απάτες χρησιμοποιούν ονομασίες και λογότυπα εταιρειών για να πείσουν χρήστες που δεν θα ελέγξουν, πως είναι οι πραγματικές. Τέτοιες σελίδες παρουσιάζουν μικροδιαφορές στην ονομασία τους από την αυθεντική (πχ Skroutz.gr), ή προσθέτουν μια παραπάνω λέξη (πχ Skroutz.GR Online, ή αντ’ αυτού χρησιμοποιούν κάποια γενική, μη αναγνωρίσιμη ονομασία για κατάστημα (πχ Good store). Πολλές φορές στις αναρτήσεις υπάρχουν λάθη γραμματικής ή/και συντακτικού, πιθανόν από κακή μετάφραση από άλλη γλώσσα. Σχεδόν πάντα θα μετράνε μόνο λίγες μέρες λειτουργίας και, φυσικά, δεν θα έχουν τους ίδιους αριθμούς ακολούθων με την αυθεντική σελίδα.
2. Τι σχόλια έχουν οι δημοσιεύσεις. Η συγκεκριμένη απάτη τείνει να μαζεύει συγκεκριμένη κατηγορία σχολίων, πολύ συχνά και με τα ίδια ακριβώς κείμενα. Αν κάτω από τη δημοσίευση υπάρχουν σχόλια που προσπαθούν να πείσουν τους αναγνώστες για την γνησιότητα της προσφοράς μαζί με φωτογραφίες των δήθεν ανταμοιβών, τότε πιθανότατα κάτι πάει στραβά. Συνήθως μάλιστα τέτοια σχόλια ανεβαίνουν με μόνο λίγα λεπτά μεταξύ τους.
3. Έλεγχος της ιστοσελίδας χειροκίνητα. Αν μια προσφορά είναι αληθινή, εκτός από το Facebook θα εμφανιστεί και στην ιστοσελίδα της επιχείρησης. Μην πατήσετε σε εν δυνάμει επικίνδυνους συνδέσμους, ιδιαίτερα αν δεν έχετε κάποιο αντιικό πρόγραμμα στον υπολογιστή σας. Αντ’ αυτού, αναζητήστε μόνοι σας την σελίδα της εκάστοτε επιχείρησης και δείτε άμα προωθεί κάποια τέτοια προσφορά.
4. Χρήση αντιικού προγράμματος. Κάποιες από τις σελίδες που θα σας ανακατευθύνει η απάτη ενδέχεται να περιέχουν κακόβουλο λογισμικό (malware) που μπορεί να βλάψει τον υπολογιστή σας. Χρήση ενός αντιικού προγράμματος μπορεί να αναγνωρίσει επικίνδυνες διευθύνσεις και να σας προειδοποιήσει πριν τις επισκεφτείτε.

Συμπέρασμα

Οι υπό εξέταση αναρτήσεις και διαφημίσεις αποτελούν προϊόντα απάτης, με σκοπό την προώθηση διαδικτυακής πλατφόρμας που υπόσχεται εύκολα χρήματα. Η σελίδα του Facebook που προβάλλει τη διαφήμιση φαίνεται να έχει πέσει θύμα αρπαγής της διαχείρισής της από επιτήδειους, ενώ η ιστοσελίδα στην οποία παραπέμπει, παρουσιάζει ψεύτικη συνέντευξη σχετικά με την εν λόγω πλατφόρμα. Σε αυτήν χρησιμοποιείται η μορφή της ιστοσελίδας και το λογότυπο του Πρώτου Θέματος καθώς και το όνομα του Σάκη Τανιμανίδη, χωρίς την άδεια τους, ώστε να πείσει ανυποψίαστους χρήστες να εγγραφούν, με άμεσο ρίσκο για όσους τυχόν επιλέξουν να πιστέψουν την απάτη και να στείλουν οπουδήποτε προσωπικά τους στοιχεία ή χρήματα.