Deepfake βίντεο με ανύπαρκτες δηλώσεις εκπροσώπου του State Department για το Μπέλγκοροντ

Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα βίντεο με τον ισχυρισμό πως ο εκπρόσωπος του ΥΠ.ΕΞ. των ΗΠΑ, Μάθιου Μίλερ, ανέφερε ότι η ρωσική πόλη Μπέλγκοροντ δεν έχει αμάχους, θέλοντας δήθεν να δικαιολογήσει την επίθεση της Ουκρανίας στο Μπέλγκοροντ τον Μάιο του 2024, που άφησε πίσω νεκρούς και τραυματίες (εδώ, εδώ  κι εδώ). Το βίντεο κοινοποιήθηκε και από την πρεσβεία της Ρωσίας στη Νότιο Αφρική αλλά έπειτα η ανάρτηση κατέβηκε.

Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: pronews.gr

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Το βίντεο

Τι ισχύει

Το κατασκευασμένο βίντεο διάρκειας 50 δευτερολέπτων, το οποίο προέρχεται από πραγματικό υλικό, δείχνει τον εκπρόσωπο του State Department, Μάθιου Μίλερ, να φαίνεται να υπονοεί ότι η ρωσική πόλη Μπέλγκοροντ, η οποία βρίσκεται σε απόσταση μόλις 40 χιλιομέτρων βόρεια των συνόρων της Ουκρανίας με τη Ρωσία, ήταν νόμιμος στρατιωτικός στόχος χωρίς αμάχους, δικαιολογώντας ουσιαστικά την ουκρανική επίθεση που έλαβε χώρα εκεί τον Μάιο του 2024. 

Στο εξεταζόμενο βίντεο, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών φαίνεται να έχει την παρακάτω στιχομυθία με ρεπόρτερ:

ΡΕΠΟΡΤΕΡ: «Έχετε ήδη διατυπώσει τη θέση των ΗΠΑ σε αυτό το θέμα αλλά δεν έχετε αναφερθεί στο τι σκέφτεστε για τις άλλες χώρες, ήδη 10 από αυτές, που επιτρέπουν στα όπλα τους να πλήξουν στόχους βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος. Θα έχουν τη δυνατότητα να πλήξουν στρατιωτικούς στόχους;».

ΜΙΛΕΡ: «Όλοι είμαστε μάρτυρες της κατάστασης που εκτυλίσσεται. Πρέπει να τραβήξουμε μια σαφή γραμμή μεταξύ του τι είναι πολιτικό αντικείμενο και τι όχι. Γνωρίζουμε ότι στο Μπέλγκοροντ, μια ρωσική πόλη που απέχει περίπου 45 μίλια από το ουκρανικό Χάρκοβο, ουσιαστικά δεν έχει απομείνει κανένας άμαχος. Είναι πρακτικά γεμάτη από στρατιωτικούς στόχους σε αυτό το σημείο. Και βλέπουμε το ίδιο πράγμα να αρχίζει στις περιοχές γύρω από εκεί. Η Ρωσία πρέπει να λάβει το μήνυμα ότι αυτό είναι απαράδεκτο. Έτσι, θα υποστηρίξουμε τους συμμάχους μας σε ό,τι αποφασίσουν να κάνουν και ίσως βοηθήσουμε κάποιους από τους ανθρώπους που αμφιταλαντεύονται σχετικά με αυτό να κάνουν τη σωστή επιλογή».

Ένα στοιχείο που μας κινεί την περιέργεια είναι πως ο κ. Μίλερ φαίνεται στην αρχή του βίντεο να φοράει κοστούμι με άσπρο σακάκι και μπλε γραβάτα. Αφότου το πλάνο γυρίζει προς τον ρεπόρτερ και επιστρέφει πίσω από το χρονικό σημείο 0:18 και έπειτα, τον βλέπουμε με διαφορετικό ένδυμα, μπλε πουκάμισο και μπορντό γραβάτα. 

Έπειτα από αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με αποκομμένα καρέ του βίντεο, βρίσκουμε πως το πρώτο κομμάτι του βίντεο προέρχεται από την ενημέρωση του Τύπου από το αμερικανικό ΥΠ.ΕΞ. στις 9 Μαΐου 2024.

Βλέποντας το βίντεο και πηγαίνοντας στο χρονικό σημείο 30:20, παρατηρούμε πως πρόκειται για τον ίδιο ακριβώς ρεπόρτερ, με τα ίδια ρούχα, που θέτει την ερώτηση στον εκπρόσωπο του State Department, ο οποίος επίσης φοράει τα ίδια ρούχα με αυτά που έχει στην αρχή του εξεταζόμενου βίντεο.

Η πραγματική στιχομυθία έτσι όπως την ακούμε από το αυθεντικό βίντεο και παίρνοντας τα λόγια από τα πρακτικά που βρίσκουμε ανεβασμένα στην επίσημη ιστοσελίδα του State Department αναφέρει τα εξής:

ΡΕΠΟΡΤΕΡ: «Ήθελα απλώς να διευκρινίσω κάτι που είπατε στην αρχή. Νομίζω ότι σας άκουσα να λέτε ότι υπάρχουν ορισμένοι τύποι στρατιωτικών συστημάτων που δεν θα διαθέσουμε στο Ισραήλ για χρήση σε μια εκστρατεία στη Ράφα. Η δήλωση του Προέδρου αποκλείει την παράδοση αυτών των αποστολών όπλων ή ανάλογων στο Ισραήλ για χρήση σε άλλες περιοχές κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού πλαισίου;».

ΜΙΛΕΡ: «Δεν πρόκειται να προχωρήσω πέρα από αυτά που είπε ο πρόεδρος χθες το βράδυ σε αυτό το σημείο. Ξεκαθαρίσαμε ποια είναι η πολιτική μας, θα συνεργαστούμε με την κυβέρνηση του Ισραήλ σχετικά με αυτό το ζήτημα και άλλα. Αλλά όπως είπα στην αρχή, ενώ είμαστε αντίθετοι, ας μιλήσουμε γενικά για αυτό, ενώ είμαστε αντίθετοι σε μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση στη Ράφα, εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι σε άλλες απειλές – αυτό δεν έχει αλλάξει, αυτό δεν θα αλλάξει. Η δέσμευση του Προέδρου για την ασφάλεια του Ισραήλ είναι ακλόνητη. Και θα έπρεπε να το είχα πει αυτό νωρίτερα. Γι’ αυτό θα το πω τώρα. Στην πραγματικότητα πιστεύουμε πραγματικά ότι μια εκστρατεία της Ράφα, εκτός από όλη τη ζημιά που θα προκαλούσε στον παλαιστινιακό λαό, εξασθενεί την ασφάλεια του Ισραήλ, δεν το κάνει ισχυρότερο. Αυτός είναι ένας από τους άλλους λόγους που ήμασταν αντίθετοι στην εκστρατεία».

ΡΕΠΟΡΤΕΡ: «Οπότε, και είναι απλώς ένα πρακτικό ζήτημα, εκτιμάτε ότι το Ισραήλ χρειάζεται τα όπλα σε αυτά τα φορτία για να προχωρήσει με το στρατόπεδο».

ΜΙΛΕΡ: «Απλά δεν πρόκειται να μπω σε λεπτομέρειες για το πώς θα διεξάγουν μια επιχείρηση».

ΡΕΠΟΡΤΕΡ: «Εντάξει, λοιπόν, τότε παραδέχομαι το σημείο σας ότι δεν ανησυχούν σε αυτές τις διαπραγματεύσεις για τις απώλειες αμάχων, έχετε πει πριν ότι μόλις τώρα αποφύγατε ότι υπάρχει η Χαμάς, υπάρχουν στρατιωτικοί στόχοι στη Ράφα. Μήπως η Χαμάς σε αυτές τις διαπραγματεύσεις αισθάνεται κίνητρο να απελευθερώσει ομήρους προκειμένου να διατηρήσει αυτή τη στρατιωτική υποδομή;».

ΜΙΛΕΡ: «Νομίζουμε ότι το μόνο πράγμα που ενδιαφέρει την ηγεσία της Χαμάς είναι να προστατεύσει τον εαυτό της. Είμαι κάπως περιορισμένος στο τι μπορώ να πω εδώ. Αλλά τελικά, όταν εξετάζετε τα πράγματα που βρίσκονται στο τραπέζι σε μια συμφωνία ομηρίας, στο σημείο μιας συμφωνίας ομηρίας, τα πράγματα που η Χαμάς κερδίζει από αυτήν είναι πράγματα που θα ωφελήσουν τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας…».

Από την αυθεντική συνομιλία του ρεπόρτερ με τον εκπρόσωπο του Υπουργείου, διαπιστώνεται πως δεν γίνεται καμία αναφορά στη Ρωσία και την Ουκρανία. Το θέμα συζήτησης είναι άσχετο και αφορά τη σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς και την πρόσφατη επίθεση των ισραηλινών δυνάμεων στη Ράφα. Ως εκ τούτου, δεν υπήρξε καμία αναφορά στην πόλη Μπέλγκοροντ. Αναζητώντας στα πρακτικά δεν αναφέρεται σε κανένα σημείο αυτή η λέξη.

Επιπροσθέτως, σε αναζήτηση με λέξεις – κλειδιά και με τις υποτιθέμενες δηλώσεις του Μίλερ που ακούγονται στο παραποιημένο βίντεο, δεν υπάρχει σχετικό αποτέλεσμα και καμία σχετική είδηση από ειδησεογραφικά Μέσα. 

Κατάρριψη του ισχυρισμού βρίσκουμε και σε άρθρο των New York Times, στο οποίο παρατίθεται δήλωση του Μάθιου Μίλερ που εξηγεί:

«Το Κρεμλίνο έχει καταστήσει τη διάδοση της παραπληροφόρησης βασική στρατηγική για την παραπλάνηση των ανθρώπων τόσο στο εσωτερικό της Ρωσίας όσο και εκτός των συνόρων της. Είναι δύσκολο να σκεφτείς ένα πιο πειστικό σημάδι ότι οι αποφάσεις σου δεν αποδίδουν από το να πρέπει να καταφύγεις σε ξεκάθαρες παραποιήσεις για να τις υπερασπιστείς τον ίδιο σου τον λαό, για να μην αναφέρουμε τον υπόλοιπο κόσμο».

Σε κατάρριψη του ίδιου ισχυρισμού από το Lead Stories, διαβάζουμε πως, σε απάντησή του, το State Department χαρακτήρισε το βίντεο ως deepfake και επεσήμανε πως οι εξεταζόμενες δηλώσεις δεν έγιναν από εκπρόσωπο του Υπουργείου, καθώς δεν αντιπροσωπεύουν την πολιτική των ΗΠΑ. 

Το γεγονός πως πρόκειται για deepfake βίντεο παραδέχθηκε και ο επικεφαλής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ρωσίας, Valery Fadeyev, όπως μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. 

«Το βίντεο με τις δηλώσεις του επίσημου εκπροσώπου του State Department, Μάθιου Μίλερ, σχετικά με την απουσία αμάχων στο Μπέλγκοροντ, την οποία σχολίασα, αποδείχθηκε ψεύτικη».

Επιχειρήσαμε να επικοινωνήσουμε με το ΥΠ.ΕΞ. των ΗΠΑ και θα ενημερώσουμε το άρθρο σε περίπτωση λήψης απάντησης. 

Τέλος, παραδείγματα με ψευδείς ισχυρισμούς που διακινήθηκαν μαζί με deepfake βίντεο μπορείτε να δείτε εδώ, εδώ κι εδώ. 

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής και βασίζεται σε βίντεο που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης. Οι δηλώσεις που αναφέρονται ουδέποτε έγιναν από τον εκπρόσωπο του αμερικανικού ΥΠ.ΕΞ., Μάθιου Μίλερ και από οποιονδήποτε άλλον εκπρόσωπο, όπως επιβεβαίωσε ο ίδιος, το State Department, αλλά και αξιωματούχος της Ρωσίας σε κρατικό ειδησεογραφικό Μέσο.