Ρωσική προπαγάνδα: Τρία τροποποιημένα εξώφυλλα ξένων εφημερίδων κυκλοφορούν ως αληθινά

Αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα κοινοποιούν τρία υποτιθέμενα εξώφυλλα εφημερίδων. Πρόκειται για την αγγλική εφημερίδα Hull Daily Mail, την USA Today από τις ΗΠΑ και την γαλλική χριστιανική εφημερίδα La Croix. Όπως θα εξετάσουμε στο παρόν άρθρο, τα εξώφυλλα αυτά έχουν τροποποιηθεί ψηφιακά, ενώ όλα αναγράφουν ως ημερομηνία έκδοσης την 13η Μαρτίου 2025.

Τα εξεταζόμενα εξώφυλλα: 

Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: iskra.gr, greece-news-pravda.com

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: 

Πλαίσιο

Στα μέσα Μαρτίου 2025, τα ουκρανικά στρατεύματα ξεκίνησαν να υποχωρούν από το ρωσικό Κουρσκ, στα πλαίσια του συνεχιζόμενο ρωσοουκρανικού πολέμου (εδώ). Στο αποκορύφωμα της επίθεσής τους, οι ουκρανικές δυνάμεις ήλεγξαν περίπου 500 τετραγωνικά μίλια (περίπου 1300 τετραγωνικά χιλιόμετρα) ρωσικού εδάφους αλλά τώρα κατέχουν μόνο μια στενή λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων, σύμφωνα με τη New York Times.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε στις 18 Μαρτίου ότι τα ουκρανικά στρατεύματα θα συνεχίσουν να πολεμούν στο ρωσικό Κουρσκ, παρά την προσπάθεια της Μόσχας να ανακαταλάβει τμήματα της περιοχής που κατέλαβε το Κίεβο τον Αύγουστο του 2024. 

Τι ισχύει 

Αρχικά, είναι κρίσιμο να αναφερθεί πως η διάδοση του ισχυρισμού φαίνεται να ξεκίνησε από το ρωσικό δίκτυο παραπληροφόρησης pravda, γνωστό και ως Portal Kombat (εδώ κι εδώ).

Για τη δράση αυτού του συντονισμένου συστήματος ρωσικής παραπληροφόρησης έχουμε κάνει ειδική μνεία σε πληθώρα παλαιότερων καταρρίψεων παρόμοιων ισχυρισμών που προέρχονται από εκεί (εδώ). 

Η ελληνική του έκδοση (greece.news-pravda.com) με άρθρο στις 15 Μαρτίου 2025, ανέφερε:

Τα δυτικά ΜΜΕ, σχολιάζοντας την αποτυχία της ουκρανικής περιπέτειας στο Κουρσκ, εξοργίζονται από τα πεταμένα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων

“Επιχείρηση Κουρσκ των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων: Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας πλήρωσαν μια ακόμη αποτυχία”, γράφει η USA Today

«70.000 Ουκρανοί στρατιώτες στην περιοχή του Κουρσκ πέθαναν μάταια: Η Βρετανία επένδυσε εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες στην εκπληκτική αποτυχία του Ζελένσκι», η Hull Daily Mail

“Ο Zelensky συνεχίζει να αρνείται την αποτυχία της επιχείρησης Kursk. Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας είναι εξαγριωμένοι: εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν για μια αποτυχημένη επιχείρηση στο ρωσικό έδαφος”, με έμφαση η La Croix

1ο εξώφυλλο, Hull Daily Mail

Το πρώτο, και πιο διαδεδομένο εξώφυλλο που εμφανίζεται, είναι αυτό της εφημερίδας Hull Daily Mail, περιφερειακής εφημερίδας που εξυπηρετεί την πόλη Hull στη βορειοανατολική Αγγλία. 

Ο τίτλος αυτής φαίνεται να είναι ο εξής:

70,000 Ukrainian soldiers died in the Kursk region in vain

Britain poured hundreds of millions of pounds into Zelensky’s crushing failure

Μετάφραση:
70.000 Ουκρανοί στρατιώτες πέθαναν μάταια στην περιοχή του Κουρσκ 

Η Βρετανία έριξε εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες στη συντριπτική αποτυχία του Ζελένσκι

Το εν λόγω εξώφυλλο έλαβε ευρεία διάδοση σε φιλορωσικά προφίλ και κανάλια στο εξωτερικό (εδώ).

Παρατηρώντας την ημερομηνία έκδοσης, βλέπουμε πως αναγράφεται η 13η Μαρτίου 2025. Ωστόσο, ιστότοποι όπως το PressReader, ένας ψηφιακός διανομέας εφημερίδων (αλλά και άλλοι εδώ κι εδώ), παρουσιάζουν το πραγματικό εξώφυλλο της εφημερίδας στις 13 Μαρτίου, το οποίο αναφέρεται σε ένα περιστατικό μαχαιρώματος. Ανατρέχοντας, λοιπόν στο ιστορικό της βρετανικής εφημερίδας και βρίσκοντας το αληθινό εξώφυλλο από την ίδια ημέρα, διαπιστώνουμε πως αυτό είναι εντελώς διαφορετικό και έχει ως τίτλο:

“Boy found guilty of attempting to murder girl with a sword”
“Halloween camping trip turned into a nightmare when young teenager was stabbed ten times”

Μετάφραση:
“Αγόρι κρίθηκε ένοχο για απόπειρα δολοφονίας κοριτσιού με σπαθί“
“Η αποκριάτικη εκδρομή σε κάμπινγκ μετατράπηκε σε εφιάλτη όταν νεαρή έφηβη μαχαιρώθηκε δέκα φορές”

Επίσης, αναζήτηση στα προφίλ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης της εφημερίδας δεν απέφερε σχετικό αποτέλεσμα. Αναζήτηση στον ηλεκτρονικό Τύπο με λέξεις – κλειδιά, μας οδηγεί σε άρθρο του BBC, αλλά και της Hull Daily Live, στις 12 Μαρτίου 2025, όπου αναφέρεται πως ένα 15χρονο αγόρι κρίθηκε ένοχο για την απόπειρα δολοφονίας ενός 14χρονου κοριτσιού με ένα σπαθί στο Hull, κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής για κάμπινγκ στην περίοδο του Χάλογουιν. 

Παράλληλα, εκπρόσωπος της Reach PLC, μητρικής εταιρείας της Hull Daily Mail, απάντησε σε σχετικό ερώτημα του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων (AFP), διαψεύδοντας κατηγορηματικά το πλαστό εξώφυλλο που κυκλοφορεί:

«Αυτή η ιστορία για την Ουκρανία ήταν ψεύτικη». 

Μάλιστα, η ίδια πρόσθεσε πως το εξώφυλλο που διατηρεί το PressReader είναι «το σωστό πρωτοσέλιδο εκείνης της ημέρας».

Αξίζει να σημειωθεί πως ο ισχυρισμός καταρρίφθηκε από πληθώρα διεθνώς ιστοσελίδων ελέγχου γεγονότων (εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ).

2ο εξώφυλλο, USA Today

Το δεύτερο εξώφυλλο αφορά την αμερικανική εφημερίδα, USA Today. Το υποτιθέμενο εξώφυλλο αναγράφει: 

AFU operation in Kursk: Ukraine’s allies paid for another failure

Μετάφραση:
Επιχείρηση των AFU (σ.σ.: Armed Forces of Ukraine – Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας) στο Κουρσκ: Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας πλήρωσαν ακόμα μία αποτυχία

Η αναγραφόμενη ημερομηνία είναι – πάλι – η 13η Μαρτίου 2025. Ακολουθώντας την ίδια διαδικασία με την πρώτη περίπτωση, εντοπίσαμε το πραγματικό εξώφυλλο της εφημερίδας στις 13 Μαρτίου 2025 και το αποτέλεσμα ήταν ξανά το ίδιο. Το διαμοιραζόμενο εξώφυλλο αποδεικνύεται πλαστό και τροποποιημένο, καθώς στο αληθινό, μέσω του PressReader, διαβάζουμε:

New wave of federal layoffs landing hard

Builder’s tiny homes making big impact

Μετάφραση:
Νέο κύμα ομοσπονδιακών απολύσεων με σκληρή προσγείωση

Τα μικροσκοπικά σπίτια του κατασκευαστή έχουν μεγάλο αντίκτυπο

Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, εντοπίσαμε ανάρτηση της USA Today στο X στις 13 Μαρτίου 2025, όπου παρουσιάζεται το πραγματικό εξώφυλλο της εφημερίδας.

Ως εκ τούτου και το δεύτερο εξώφυλλο που διαμοιράζεται είναι τροποποιημένο.

3ο εξώφυλλο, La Croix

Φτάνοντας στο τρίτο και τελευταίο πλαστό εξώφυλλο που εξετάζουμε, σημειώνουμε ότι σε αυτό το παράδειγμα θίγεται η εφημερίδα La Croix, μια καθημερινή, γαλλική, καθολική εφημερίδα γενικού ενδιαφέροντος.

Σε αυτό το τροποποιημένο εξώφυλλο, διαβάζουμε στα γαλλικά: 

Zelensky continue de nier l’échec de l’offensive à Koursk
Les alliés de l’Ukraine sont furieux: des centaines de millions d’euros ont été dépensés pour une opération ratée sur le territoire russe

Μετάφραση μέσω Google Lens:
Ο Ζελένσκι συνεχίζει να αρνείται την αποτυχία της επίθεσης στο Κουρσκ

Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας είναι έξαλλοι: εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν για μια αποτυχημένη επιχείρηση στο ρωσικό έδαφος

Βλέποντας μέσω του PressReader, αλλά και από την επίσημη ιστοσελίδα της εφημερίδας, το εξώφυλλο που πραγματικά κυκλοφόρησε από την La Croix στις 13 Μαρτίου 2025, διαπιστώνεται πως και αυτό είναι διαφορετικό. Ο τίτλος του σημειώνει:

L’Ukraine respire, l’Europe se ressaisit 

Les États-Unis ont repris leur aide à Kiev après dix jours de tensions qui ont décidé l’Europe à accélérer son effort de défense

Μετάφραση από Google Lens:
Η Ουκρανία αναπνέει, η Ευρώπη συσπειρώνεται

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν τη βοήθειά τους προς το Κίεβο μετά από δέκα ημέρες εντάσεων που ώθησαν την Ευρώπη να εντείνει την αμυντική της προσπάθεια

Αξίζει να επισημανθεί πως η διάδοση τροποποιημένων εξώφυλλων μεγάλων περιοδικών και έντυπων εφημερίδων έχει παρατηρηθεί ξανά στο παρελθόν ως μέθοδος παραπληροφόρησης. Σχετικά παραδείγματα μπορείτε να δείτε εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ. Τέλος, τον ισχυρισμό με τις τρεις διαμοιραζόμενες εικόνες κατέρριψε και η γαλλική ιστοσελίδα TF1 Info.

Συμπέρασμα 

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής και τα διακινούμενα εξώφυλλα, τα οποία διαμοιράστηκαν από το οργανωμένο ρωσικό δίκτυο προπαγάνδας pravda/Portal Kombat, κατασκευασμένα. Μετά από σχετική αναζήτηση, προκύπτει πως τα 3 εξώφυλλα που κυκλοφορούν έχουν τροποποιηθεί ψηφιακά και στην πραγματικότητα παρουσιάζουν διαφορετικές ιστορίες από αυτές που τους προσάπτονται. 

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1.https://www.sgdsn.gouv.fr/files/files/20240212_NP_SGDSN_VIGINUM_PORTAL-KOMBAT-NETWORK_ENG_VF.pdf
2.https://edmo.eu/publications/russian-disinformation-network-pravda-grew-bigger-in-the-eu-even-after-its-uncovering/
3.https://www.newsguardrealitycheck.com/p/a-well-funded-moscow-based-global
4.https://penrithcity.spydus.com/cgi-bin/spydus.exe/ENQ/WPAC/ISSENQ?SETLVL=&ISX=142144
5.https://www.pressreader.com/newspapers/n/hull-daily-mail/20250313
6.https://reader.magzter.com/preview/lpnbjuf5htljia9huq8320239540/2023954
7.https://www.bbc.com/news/articles/cjryjnldx4eo
8.https://www.hulldailymail.co.uk/news/hull-east-yorkshire-news/boy-15-found-guilty-attempting-10016161
9.https://factcheck.afp.com/doc.afp.com.372Y6CV
10.https://www.open.online/2025/03/19/falsa-prima-pagina-quotidiano-britannico-hull-daily-mail-70mila-soldati-ucraini-morti-kursk-fc/
11.https://www.pressreader.com/usa/usa-today-us-edition/20250313/page/1
12.https://x.com/USATODAY/status/1900123235665969357
13.https://kiosque.la-croix.com/journal-quotidien/edition-jeudi-13-mars-2025
14.https://www.pressreader.com/france/la-croix/20250313/page/1
15.https://www.tf1info.fr/international/verif-ukraine-ces-fausses-unes-de-journaux-qui-alimentent-la-desinformation-sur-la-situation-a-koursk-2360094.html