Ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με ελλιπή πρόσληψη οξυγόνου λόγω χρήσης μάσκας

Σε βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζεται ο ισχυρισμός ότι χρησιμοποιώντας ειδικό εξοπλισμό μπορούμε να διαπιστώσουμε πως ο χρήστης μάσκας προσώπου προσλαμβάνει σημαντικά λιγότερο οξυγόνο με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία του. Τα εν λόγω τεστ δεν έχουν καμία εγκυρότητα ενώ οι ισχυρισμοί που γίνονται βάση αυτών των τεστ είναι ψευδείς.

Παραδείγματα: georgiavayena.blogspot.com, kyklwpas.blogspot.com

Το βίντεο που αναπαράγουν τα υπό εξέταση δημοσιεύματα σε σελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το παρακάτω (εδώ θα το βρείτε αρχειοθετημένο)

Τι ισχύει

Το “τεστ” όπως το βλέπουμε στο βίντεο αποτελείται από τοποθέτηση ανιχνευτή αερίων στο χώρο μεταξύ του στόματος και της μάσκας και μέτρηση του ποσοστού οξυγόνου. Επομένως, εφόσον το μηχάνημα δείχνει επίπεδα κάτω από τα ασφαλή ο παρουσιαστής καταλήγει στο συμπέρασμα πως η μάσκα περιορίζει το διαθέσιμο οξυγόνο για τον χρήστη με αποτέλεσμα να προκαλείται πρόβλημα στο αναπνευστικό σύστημα από την πολύωρη χρήση.

Ωστόσο υπάρχουν πολλά προβλήματα με το τρόπο που διενεργείται αυτό το “τεστ” όπως και με τα εξαγόμενα συμπεράσματα. Αρχικά πρέπει να αναφέρουμε ότι η ατμοσφαιρική σύσταση του πλανήτη μας είναι κατά 21% περίπου οξυγόνο, επομένως μεγάλοι επιστημονικοί φορείς όπως ο Οργανισμός Εργασιακής Ασφάλειας και Υγείας (OSHA) χαρακτηρίζει ως “περιβάλλον φτωχό σε οξυγόνο” κάθε περιβάλλον με συγκέντρωση οξυγόνου κάτω από 19.5%. [πηγή 1][πηγή 2]

Το βασικό πρόβλημα με το τρόπο διενέργειας του “τεστ” που βλέπουμε στο υπό εξέταση βίντεο είναι πως ο αισθητήρας καταγράφει το ποσοστό οξυγόνου από την εκπνοή του χρήστη της μάσκας η οποία το οποίο είναι περίπου 16%, ενώ καταγράφει και άλλα αέρια όπως διοξείδιο του άνθρακα και άζωτο. Επομένως η μέτρηση γίνεται στα αέρια της εκπνοής του συμμετέχοντα τα περιεχόμενα της οποίας καταλαμβάνουν το χώρο ανάμεσα στο στόμα και τη μάσκα, κατ’ ουσίαν εκτοπίζοντας προσωρινά το οξυγόνο που βρίσκεται κανονικά σε εκείνο το χώρο από το περιβάλλον. Επομένως αν χρησιμοποιηθεί με το λανθασμένο τρόπο που φαίνεται στο βίντεο, αυτός ο ανιχνευτής θα πιάσει ποσοστό οξυγόνου κοντά στο 16% δίνοντας ένδειξη χαμηλής συγκέντρωσης.

Ωστόσο η ίδια η μάσκα έχει αρκετά μεγάλους πόρους ώστε να επιτρέπει τη διέλευση του οξυγόνου κατά την εισπνοή του χρήστη επομένως η σύσταση αερίων του χώρου μεταξύ μάσκας και στόματος αλλάζει κατευθείαν και ο χρήστης μπορεί να αναπνεύσει κανονικά χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα. [πηγή]

Ο λόγος που ο αισθητήρας δε πιάνει μεγαλύτερες συγκεντρώσεις είναι επειδή δε μπορεί να ανταποκριθεί με τόσο μεγάλη ταχύτητα στις γρήγορες αλλαγές στη σύσταση του αέρα. Επειδή το όργανο μπορεί να παίρνει μετρήσεις ανά 5-10 δευτερόλεπτα ενώ ο ρυθμός αναπνοής είναι πιο γρήγορος βλέπουμε μια μέση ένδειξη η οποία μπορεί να πλησιάζει το 17-18%.

Για να εξακριβώσουμε αν μια πρακτική όπως η χρήση ενός συγκεκριμένου τύπου μάσκας προκαλεί μείωση του οξυγόνου που προσλαμβάνουμε πρέπει να μετρήσουμε τα επίπεδα κορεσμού οξυγόνου ή αλλιώς το κλάσμα αιμοσφαιρίνης κορεσμένης σε οξυγόνο προς τη συνολική αιμοσφαιρίνη στο αίμα. Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται πολύ συγκεκριμένη ισορροπία σε αυτή τη παράμετρο, συγκεκριμένα το ποσοστό κορεσμού πρέπει να είναι μεταξύ 95%-100% και μια διατάραξη της όπως η εικαζόμενη συνεχής μείωση του οξυγόνου που προσλαμβάνουμε μέσω χρήσης μάσκας θα εμφανίζονταν σε μέτρηση του κορεσμού οξυγόνου. Για να απαντήσουν λοιπόν στις εικασίες περί μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο αίμα, πολλοί γιατροί φωτογραφήθηκαν να κάνουν τεστ για μέτρηση του κορεσμού οξυγόνου τους μετά από πολύωρη χρήση μάσκας. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ποσοστά 98%-100%. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Καμία έγκριτη μελέτη ή ορθή μέτρηση μέχρι στιγμής δεν έχει αποδείξει πως η χρήση χειρουργικής μάσκας ή μάσκας προσώπου προκαλεί υποξία.

Συμπέρασμα

Κατά συνέπεια οι ενδείξεις του οργάνου δεν αντικατοπτρίζουν το ποσοστό οξυγόνου που λαμβάνει ο χρήστης αλλά το ποσοστό οξυγόνου που εκπνέει. Επιπρόσθετα τα τεστ αυτά προφανώς δε γίνονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον με πολλά δείγματα και ανάλυση των αποτελεσμάτων. Επομένως τα συμπεράσματα που βλέπουμε να κυκλοφορούν στα υπό εξέταση άρθρα και δημοσιεύσεις τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τεστ που αποδεικνύουν ότι η χρήση μάσκας μειώνει το ποσοστό εξυγόνου που λαμβάνουμε οδηγώντας σε προβλήματα υγείας είναι πλήρως αβάσιμα.