Ποιοι είμαστε
Αρχική Παραπληροφόρηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την επικινδυνότητα χρήσης μάσκας σε διαδικτυακή εκπομπήΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Παραπληροφόρηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την επικινδυνότητα χρήσης μάσκας σε διαδικτυακή εκπομπή

31 Οκτ
2020

@

Ευαίσθητο περιεχόμενο

Αυτή η εικόνα περιέχει ευαίσθητο περιεχόμενο το οποίο μπορεί για κάποιους χρήστες μπορεί να είναι προσβλητικό ή ενοχλητικό
Το συγκεκριμένο άρθρο δημοσιεύτηκε πριν 5 έτη.

Ισχυρισμός:

Οι μάσκες αποτελούν αναποτελεσματικό μέτρο προστασίας από τη νόσο Covid-19.

Συμπέρασμα:

Οι συστάσεις των επίσημων φορέων υγείας συνηγορούν υπέρ της χρήσης της μάσκας ως αποδοτικού επικουρικού μέτρου προστασίας κατά την περίοδο της πανδημίας. Οι ισχυρισμοί που ακούστηκαν καθ' όλη τη διάρκεια του βίντεο είναι αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας και διαστρέβλωσης τόσο των δεδομένων των επικαλούμενων μελετών αλλά και των λοιπών πηγών ενημέρωσης πάνω σε θέματα νομοθεσίας και δημόσιας υγείας.

Σε βίντεο που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο μέσα από το κανάλι του ΕΟΕ (Ερευνητικός Οργανισμός Ελλήνων), με τίτλο “ΜΑΣΚΕΣ ΟΣΑ ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ”, εντοπίζουμε, μεταξύ άλλων, σειρά προβληματικών ισχυρισμών και συμπερασμάτων κατά της ασφαλούς χρήσης προστατευτικής μάσκας.

Σύμφωνα με τους παρουσιαστές της εκπομπής, οι υπό εξέταση ισχυρισμοί προέκυψαν από πληθώρα επίσημων μελετών οι οποίες παραθέτουν στοιχεία εναντίον της αποτελεσματικότητας της προστατευτικής μάσκας κατά την περίοδο της τρέχουσας πανδημίας.

Ωστόσο, κατόπιν εξέτασης της κάθε επικαλούμενης μελέτης, τα στοιχεία που παρατέθηκαν κρίνονται ανεπαρκή για να στηρίξουν τη θέση περί αναποτελεσματικότητας της μάσκας ως μέσο προστασίας απέναντι στη μετάδοση της νόσου Covid-19.

Παραθέτουμε το υπό εξέταση βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=bvBbYR6NiA0

Για την καλύτερη ανασκόπηση της κάθε μελέτης που έχει χρησιμοποιηθεί από τους παρουσιαστές του υπό εξέταση βίντεο, θα εξετάσουμε τα αντίστοιχα σημεία της εκπομπής ξεχωριστά.

[2:10]
Ιωάννης Παπαζήσης: Εν αρχή πρέπει να πούμε ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δεν είναι ενθαρρυντικός Μαρία μου και κυρίες και κύριοι για τις χώρες που εκδίδουν συστάσεις για τη χρήση μάσκας στους υγιείς ανθρώπους. Η τοποθέτηση του μάλιστα είναι η εξής:

“Η ευρεία χρήση μάσκας από υγιείς ανθρώπους δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά στοιχεία και συνεπάγεται – προσέξτε – αβεβαιότητες και κρίσιμους κινδύνους. Η χρήση μάσκας από άλλα υλικά, όπως βαμβάκι και ύφασμα γνωστές ως μη ιατρικές μάσκες, δεν έχουν αξιολογηθεί ορθά ακόμη. Δεν υπάρχουν επί του παρόντος αποδεικτικά στοιχεία για την υποβολή σύστασης υπέρ ή κατά της χρήσης τους σε αυτή την οδηγία – από τον ΠΟΥ που είπαμε. Ο Παγκόσμιος – λοιπόν – Οργανισμός Υγείας, συνεργάζεται με πολλούς στην έρευνα και την ανάπτυξη για να κατανοήσουν καλύτερα – όπως λένε οι ίδιοι – την αποτελεσματικότητα, και την αποδοτικότητα των μη ιατρικών μασκών. Ο ΠΟΥ – να τον λέμε καλύτερα έτσι για συντομία – θα ενημερώσει με οδηγίες του όταν έχει νέα αποδεικτικά και θα τα διαθέσει.”

Αρχικά, να σημειώσουμε πως η επικαλούμενη ανακοίνωση του ΠΟΥ που έγινε στις 3 Μαΐου του 2009, αφορούσε την εποχική γρίπη.

Παρ’ όλα αυτά, στην εν λόγω ανακοίνωση δεν γίνεται αναφορά για επικινδυνότητα της χρήσης προστατευτικής μάσκας ούτε υπάρχει ξεκάθαρη σύσταση εναντίον της χρήσης είτε της απλής χειρουργικής μάσκας είτε της υφασμάτινης από υγιείς ανθρώπους.

Το μόνο σημείο αναφοράς για τυχόν αναποτελεσματικότητα της μάσκας, αφορά περιπτώσεις μη ορθής χρήσης αυτής και μη συνδυασμού της με επιπλέον προσωπικά μέτρα προστασίας όπως είναι η διατήρηση ασφαλούς απόστασης και η τακτική πλύση των χεριών. Ως μη ορθή χρήση μάσκας νοείται για παράδειγμα η επαναχρησιμοποίηση μασκών μιας χρήσης, η λανθασμένη τοποθέτηση τους στο πρόσωπο, το άγγιγμα με βρώμικα χέρια και ούτω καθεξής. [πηγή]

Μετάφραση: Εάν κάποιος φοράει μάσκα, η ορθή χρήση και απόρριψη της είναι ουσιώδης για την εξασφάλιση της πιθανής αποτελεσματικότητας και της αποφυγής οποιασδήποτε αύξησης του κινδύνου μετάδοσης η οποία σχετίζεται με τη μη ορθή χρήση μάσκας. Η παρακάτω πληροφορίες για την σωστή χρήση μασκών πηγάζει από πρακτικές σε υγειονομικούς χώρους:

– τοποθετήστε τη μάσκα προσεκτικά για να καλυφθεί το στόμα και η μύτη και δέστε με ασφάλεια για να περιοριστεί η ύπαρξη κενών μεταξύ του προσώπου και της μάσκας
– ενώ τη χρησιμοποιείτε, αποφύγετε να ακουμπάτε τη μάσκα
*όποτε ακουμπάτε μια χρησιμοποιημένη μάσκα, για παράδειγμα όταν την αφαιρείτε ή όταν την πλένετε, καθαρίστε τα χέρια σας πλένοντας τα με σαπούνι και νερό η χρησιμοποιείστε κάποιο αλκοολούχο αντισηπτικό
– αντικαταστήστε τη μάσκα με μια καθαρή, στεγνή μάσκα με το που γίνει νωπή
– μη χρησιμοποιείτε ξανά μάσκες μιας χρήσης
*απορρίψτε μετά από κάθε χρήση τους και πετάξτε αμέσως μετά την αφαίρεση τους μάσκες μιας χρήσης.

Τέλος, ο ισχυρισμός πως “η χρήση μάσκας από άλλα υλικά, όπως βαμβάκι και ύφασμα γνωστές ως μη ιατρικές μάσκες, δεν έχουν αξιολογηθεί ορθά ακόμη” δεν ευσταθεί. Τον Ιούλιο του 2020 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Mayo Clinic Proceedings μια μετα-ανάλυση επιστημονικών μελετών η οποία εξέτασε το ζήτημα αποτελεσματικότητας των υφασμάτινων μασκών στον περιορισμό μετάδοσης του SARS-CoV-2 μέσω σταγονιδίων βήχα ή/και φτερνίσματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι υφασμάτινες μάσκες που χρησιμοποιούνται από το γενικό πληθυσμό εμφάνισαν αποτελεσματικότητα φιλτραρίσματος σταγονιδίων 80-85%.[πηγή]

[6:00]
Ιωάννης Παπαζήσης: Λοιπόν, το 2010, η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι μάσκες δεν έχουν σχεδιαστεί ή πιστοποιηθεί για την προστασία του χρήστη από αναπνευστικές λοιμώξεις. Ορισμένες μελέτες μάλιστα έχουν δείξει την αναποτελεσματικότητα των χειρουργικών μασκών για την πρόληψη της λοίμωξης από τη γρίπη στο σπίτι.

Σε αυτό το σημείο, το επικαλούμενο δημοσίευμα, το οποίο εμφανίζεται και στο βίντεο με τίτλο “The surgical mask is a bad fit for risk reduction”, δεν αποτελεί μελέτη, αλλά άρθρο που δημοσιεύθηκε στο καναδικό περιοδικό Canadian Medical Association Journal (CMAJ) τον Μάιο του 2016.[πηγή]

Ο παραπάνω ισχυρισμός σχετικά με την αναφορά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ για τη χρήση μάσκας προέκυψε από ένα βιβλίο που εξέδωσε ο εν λόγω φορέας το 2010 με τίτλο “Preventing Transmission of Pandemic Influenza and Other Viral Respiratory Diseases: Personal Protective Equipment for Healthcare Personnel: Update 2010” και το οποίο χρησιμοποιείται ως πηγή στο προαναφερθέν άρθρο.

Στο βιβλίο, μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά στη χρήση μασκών στα πλαίσια μιας γενικότερης ανασκόπησης των προσωπικών μέτρων προστασίας του εργαζόμενου προσωπικού σε μονάδες υγειονομικής περίθαλψης. Συνεπώς, ο συσχετισμός με τη χρήση μασκών ως μέτρο προστασίας από τον ευρύ πληθυσμό είναι αυθαίρετος. [πηγή]

Όσον αφορά την “αναποτελεσματικότητα των χειρουργικών μασκών για την πρόληψη της λοίμωξης από τη γρίπη στο σπίτι” δεν δίνεται κάποιο παράδειγμα μελέτης προς υποστήριξη του ισχυρισμού.

[6:50]
Μαρία Κυπραίου: Να ξεκινήσουμε λοιπόν με την Καναδική Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας, η οποία δεν συνιστά τη χρήση μάσκας για υγιείς ανθρώπους, κατά τη διάρκεια πανδημιών, αναγνωρίζοντας ότι η μάσκα δεν έχει δείξει αποτελεσματικότητα σε αυτές τις καταστάσεις.

Ο εν λόγω ισχυρισμός είναι αναληθής, καθώς σε ανακοινώσεις της Καναδικής Κυβέρνησης και της Καναδικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας δεν αναφέρεται κάτι αντίστοιχο. Αντιθέτως μάλιστα οι δημοσιευμένες συστάσεις τίθενται υπέρ της ορθής χρήσης μάσκας κυρίως όταν δεν είναι εφικτό να διατηρηθούν αποστάσεις ασφαλείας. [πηγή1][πηγή2]

[7:20]
Ιωάννης Παπαζήσης: Σε μια μελέτη, λοιπόν, ιατρικού προσωπικού του Τόκιο – πάμε στην άλλη πλευρά του πλανήτη – η οποία διήρκεσε 2,5 μήνες, η ιατρική μάσκα ήταν αναποτελεσματική στην πρόληψη του κρυολογήματος.

Σε αυτό το σημείο η αναφερόμενη μελέτη με τίτλο “Use of surgical face masks to reduce the incidence of the common cold among health care workers in Japan: A randomized controlled trial” ξεκίνησε το 2008 και δημοσιεύθηκε το Φεβρουάριο του 2009 στο περιοδικό American Journal of Infection Control. Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της εν λόγω μελέτης, ο αριθμός των συμμετεχόντων στην δοκιμή για την αποτελεσματικότητα της μάσκας ήταν εξαιρετικά μικρός για να αποδώσει επαρκή δεδομένα και σαφή συμπεράσματα. Επομένως, ο απόλυτος ισχυρισμός πως η ιατρική μάσκα κρίθηκε αναποτελεσματική στην πρόληψη κατά του κρυολογήματος δεν ευσταθεί. [πηγή]

Μετάφραση: Η χρήση μάσκας σε εργαζόμενους υγειονομικής φροντίδας δεν έχει αποδειχθεί ότι παρέχει οφέλη σχετικά με τα συμπτώματα κρυολογήματος ή σχετικά με την μετάδοση του κρυολογήματος. Χρειάζεται να γίνει μεγαλύτερη μελέτη για να οριστικοποιηθεί με σαφήνεια πως η μη χρήση μάσκας δεν αποδίδει κατώτερα αποτελέσματα.

Μετάφραση: Ο χαμηλός αριθμός των συμμετεχόντων στη μελέτη περιορίζει την ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

[7:35]
Μαρία Κυπραίου: Σε μια Γαλλική επίσης μελέτη έλεγξαν εάν η μάσκα επηρεάζει την μόλυνση των μελών της οικογένειας, εάν φοριέται συνεχώς από ένα άτομο με γρίπη. Η μάσκα λοιπόν, δεν επηρέασε των αριθμό των ασθενών μελών της οικογένειας.

Ο εν λόγω ισχυρισμός δεν έχει στέρεη βάση σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ίδιας της μελέτης. Η αναφερόμενη μελέτη δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2010 στο διαδικτυακό περιοδικό Plos One με τίτλο “Surgical Mask to Prevent Influenza Transmission in Households: A Cluster Randomized Trial”. Ωστόσο, οι δοκιμές διακόπηκαν πρόωρα οπότε δεν προέκυψαν σαφή δεδομένα και αποτελέσματα για να στηρίξουν την υπόθεση εάν η χρήση μάσκας ήταν τελικώς αποτελεσματική ή όχι στα πλαίσια πρόληψης της μετάδοσης της εποχικής γρίπης στο οικογενειακό περιβάλλον.[πηγή]

Μετάφραση: Συμπερασματικά, παρότι τα αποτελέσματα μας δεν έδειξαν ότι η μάσκα προσώπου μπορεί να αποτρέψει τη μετάδοση της γρίπης στο οικιακό περιβάλλον, η έλλιπής στατιστική ακρίβεια αυτών των αποτελεσμάτων δεν μας επιτρέπει να βγάλουμε ένα επίσημο συμπέρασμα ώστε να αποκλίσουμε ότι η χρήση μάσκας μπορεί να έχει όντως σημαντική συμβολή στην πρόληψη μετάδοσης της γρίπης. Κατά συνέπεια τα αποτελέσματα της μελέτης μας πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή και συγκεκριμένα ως επιπλέον δεδομένα για την ενίσχυση μελλονικών κλινικών δοκιμών σχετικά με τις εποχιακές πανδημίες.

[8:00]
Ιωάννης Παπαζήσης: Η μεγαλύτερη μελέτη για μάσκες, με τη συμμετοχή παρακαλώ περισσότερων από 7.000 ατόμων – προσέξτε – πραγματοποιήθηκε μεταξύ προσκυνητών στη Μέκκα. Η χρήση μάσκας, όχι μόνο δεν μείωσε τη συχνότητα εμφάνισης αναπνευστικών λοιμώξεων αλλά και τις αύξησε, στις γυναίκες ιδίως. Οι συγγραφείς και ερευνητές, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μάσκες είναι αναποτελεσματικές – θα το τονίζω λέγοντας το κάθε φορά – στη πρόσληψη αναπνευστικών ασθενειών σε μεγάλα πλήθη.

Ο εν λόγω ισχυρισμός δεν συνάδει με τα πραγματικά αποτελέσματα της αναφερόμενης μελέτης. Αρχικά, η μελέτη στους προσκυνητές της Μέκκας διεξήχθη σε τρεις περιόδους μεταξύ του 2013, του 2014 και του 2015. Τον Οκτώβριο του 2014 δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Epidemiology and Global Health ένα αναλυτικό προσχέδιο της επικείμενης μελέτης (A cluster-randomised controlled trial to test the efficacy of facemasks in preventing respiratory viral infection among Hajj pilgrims) περιγράφοντας τη μεθοδολογία που επρόκειτο να ακολουθηθεί στον επόμενο κύκλο δοκιμών κατά το 2014 και 2015 στους προσκυνητές, προκειμένου να καθοριστεί η αποτελεσματικότητα της χρήσης μάσκας στα πλαίσια πρόληψης της μετάδοσης αναπνευστικών ασθενειών. [πηγή]

Ωστόσο, τα οριστικά αποτελέσματα της μελέτης κυκλοφόρησαν το Μάρτιο του 2020, και δημοσιεύθηκαν, επίσημα, πρόσφατα στις 13 Οκτωβρίου του 2020 στο διαδικτυακό περιοδικό Plos One (Facemask against viral respiratory infections among Hajj pilgrims: A challenging cluster-randomized trial). Κατόπιν εξέτασης, ούτε στο προσχέδιο αλλά ούτε και στην τελική δημοσίευση της μελέτης εντοπίζουμε τον ισχυρισμό πως η χρήση μάσκας κρίθηκε ως αναποτελεσματικό μέσο πρόληψης μεταξύ των προσκυνητών καθώς δεν ακολουθήθηκε ορθά το πρωτόκολλο που είχε υποδειχθεί από τους ερευνητές οδηγώντας σε ελλιπή αποτελέσματα. [πηγή]

Μετάφραση: Αυτή η κλινική δοκιμή απέτυχε στο να παρέχει καθοριστικές αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα της μάσκας κατά τη διάρκεια του Χατζ (=προσκύνημα στη Μέκκα). Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην μικρή προσαρμοστικότητα με τη χρήση της μάσκας. Αναφέρουμε δυσκολίες στην εφαρμογή μιας ομαδικής τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης κλινικής δοκιμής, στα πλαίσια αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της μάσκας απέναντι σε ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της μικρής συμμόρφωσης των συμμετεχόντων με το πρωτόκολλο, παρά την ενεργή επεξήγηση και στήριξη από τους ερευνητές.

[8:50]
Μαρία Κυπραίου: Μια Κορεάτικη μελέτη, που έγινε φέτος το 2020, εξέτασε εάν οι μάσκες κορωνοϊού φιλτράραν τον κορωνοϊό σε ασθενείς με Covid-19. Αποτέλεσμα; Ούτε οι χειρουργικές αλλά ούτε οι βαμβακερές μάσκες φιλτράρισαν τον κορωνοϊό κατά τον βήχα μολυσμένων ασθενών. Οι συγγραφείς γράφουν ότι προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι σωματίδια μεγέθους 0,04 έως 0,2 microns μπορούν να δυεισδήσουν σε χειρουργικές μάσκες. Απλό. Τα σωματίδια του κορωνοϊού έχουν αυτό το μέγεθος, από το οποίο προκύπτει επίσης ότι οι μάσκες δεν μπορούν λοιπόν να το φιλτράρουν αποτελεσματικά. Οι συγγραφείς επίσης σημειώνουν ότι βρήκαν περισσότερο ιό – αυτό είναι πολύ σημαντικό, να το προσέξετε – περισσότερο ιό στην εξωτερική επιφάνεια της μάσκας απ’ ότι στην εσωτερική επιφάνεια της. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Η μελέτη για την οποία γίνεται λόγος σε αυτό το σημείο δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2020 στο περιοδικό Annals of Internal Medicine με τον τίτλο “Effectiveness of Surgical and Cotton Masks in Blocking SARS–CoV-2: A Controlled Comparison in 4 Patients”. Πέρα από το γεγονός πως το δείγμα 4 ασθενών είναι εξαιρετικά μικρό για να εξαχθούν καθοριστικά συμπεράσματα πάνω στο θέμα, τον Ιούνιο του 2020 έγινε ανάκληση της μελέτης καθώς εντοπίστηκε στατιστικό λάθος στις μετρήσεις που έγιναν και συνεπώς τα αποτελέσματα της κρίθηκαν αναξιόπιστα, πράγμα το οποίο καθιστά τον παραπάνω ισχυρισμό αβάσιμο.[πηγή1][πηγή2]

[11:00]
Ιωάννης Παπαζήσης: Σε μια μελέτη στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες που φορούσαν νιχάμπ, αυτό που λέμε τη μπούρκα, για συνέχισε Μαρία μου.

Μαρία Κυπραίου: Ήταν γνωστή η μπούρκα και είναι γνωστή Γιάννη μου, είχανε χαμηλότερα ποσά σπιρομέτρησης, δηλαδή, τι είναι η σπιρομέτρηση, ζωτική ικανότητα των πνευμόνων, χαμηλότερο μέγιστο αερισμό των πνευμόνων και χαμηλότερη εκπνευστική ροή. Δηλαδή όσο περισσότερες ώρες φορούσαν νιχάμπ τόσο χαμηλότερες ήταν αυτές οι τιμές. Πρέπει να επισημάνουμε εδώ, σε αυτό το σημείο ότι η καλοκαιρινή αναπνευστική δυσφορία είναι ένα συνηθισμένο παράπονο από τις γυναίκες που φορούν νιχάμπ. Βασιζόμενοι επίσης στα αποτελέσματα άλλων μελετών, οι συγγραφείς πιστεύουν ότι οι μειωμένοι σπιρομετρικοί δείκτες προκαλούνται όχι μόνο από το φράγμα αέρα που δημιουργείται από το νιχάμπ, αλλά και από την αύξηση θερμοκρασίας του δέρματος, εξαιτίας της θερμοκρασίας που αναπτύσσεται μέσα στο νιχάμπ, αλλά και της υγρασίας λόγω του ιδρώτα. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα ένα μέρος του εκπνεόμενου CO2 να παραμείνει στο νιχάμπ. Γεγονός που οδηγεί σε μία ανεπάρκεια οξυγόνου και αύξηση του καρδιακού ρυθμού. Αυτό νομίζω το έχουμε νιώσει όλοι μας. Οι συγγραφείς λοιπόν προτείνουν ότι η χρήση του νιχάμπ μπορεί να είναι ένας από τους λόγους για τον υψηλότερο επιπολασμό της ινομυαλγίας και του τραχήλου της μήτρας καθώς και του συνδρόμου του τραχήλου της μήτρας μεταξύ των Σαουδαραβων γυναικών.

Αρχικά, αναφορικά με τα διάφορα γυναικεία ενδύματα επικάλυψης προσώπου και σώματος ισλαμικών παραδόσεων, ο σωστός όρος είναι νικάμπ και δεν είναι ίδιο με τη μπούρκα. Το νικάμπ είναι το μαντήλι που καλύπτει σχεδόν όλο το πρόσωπο αλλά φαίνονται τα μάτια και το μάκρος του φτάνει μέχρι το ύψος του στήθους, ενώ η μπούρκα χρησιμοποιείται για πλήρη κάλυψη όλου του σώματος και του προσώπου καθώς ορατότητα υπάρχει μόνο από ένα πλέγμα στο σημείο των ματιών.

Η εν λόγω μελέτη, δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2012 στο περιοδικό Pakistan Journal of Medical Sciences με τίτλο “Effect of face veil on ventilatory function among Saudi adult females”. Αν και τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν όντως πιθανές επιρροές στην αναπνευστική λειτουργία λόγω της μακροχρόνιας χρήσης του νικάμπ, οι σπιρομετρικές μετρήσεις έγιναν σε 38 υγιείς γυναίκες συνολικά (19 εξ αυτών φορούσαν πολύ συχνά νικάμπ και οι άλλες 19 είτε δεν το φορούσαν καθόλου είτε για λιγότερο από μια ώρα την ημέρα), το οποίο αποτελεί εξαιρετικά μικρό δείγμα για καθοριστική εξαγωγή στέρεων συμπερασμάτων πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.[πηγή]

Επίσης, να σημειώσουμε πως δεν γίνεται κάποια αναφορά στο σύνδρομο του τραχήλου της μήτρας, οπότε υποθέτουμε πως στο συγκεκριμένο σημείο προέκυψε λάθος στην μετάφραση του όρου cervicobrachialgia (=τραχηβιοβραχιαλγία), ο οποίος αναφέρεται στη μελέτη, και χρησιμοποιείται για αυχενικούς πόνους και άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνδέονται με αυτό.[πηγή]

Σε κάθε περίπτωση, η προαναφερθείσα μελέτη δεν σχετίζεται με τη χρήση μάσκας γενικότερα, και σε συνθήκες πανδημίας ειδικότερα, συνεπώς δεν αποτελεί τεκμήριο για την ενίσχυση της θέσης κατά της ασφαλούς χρήσης της μάσκας στο πλαίσιο μετάδοσης της Covid-19.

[13:30]
Ιωάννης Παπαζήσης: Η μακροχρόνια χρήση μασκών από ιατρικό προσωπικό σχετίστηκε με σοβαρό στρες. Μια συστηματική ανασκόπηση του 2010 και μελέτη μαζί, το απέδειξε αυτό και δεν βρήκε μελέτες που θα έδειχναν τα οφέλη μιας μάσκας κατά της λοίμωξης από την γρίπη, όχι του Covid, τη γρίπη, που είναι παρόμοιες. Ιαπωνική ανάλυση του 2014 κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι η μάσκα είναι αναποτελεσματική κατά της γρίπης.

Κατόπιν έρευνας, δεν βρέθηκε κάποια επίσημη μελέτη που να συσχετίζει τη μακροχρόνια χρήση μάσκας από ιατρικό προσωπικό με συμπτώματα στρες. Επιπλέον, μελέτες και συστηματικές αναλύσεις πάνω στο θέμα του 2010 και 2011, δεν αναιρούν τα οφέλη της ορθής χρήσης μάσκας ως μέτρο περιορισμού της μετάδοσης ιογενών λοιμώξεων, όπως η γρίπη, σε συνδυασμό πάντα με πρόσθετα προσωπικά μέτρα όπως σωστή υγιεινή των χεριών και περαιτέρω εξοπλισμού του ιατρικού προσωπικού όπως γάντια, ιατρικές ρόμπες κ.α.[πηγή1][πηγή2][πηγή3]

Όσον αφορά την Ιαπωνική ανάλυση, στην ίδια τη δημοσίευση αναφέρεται πως υπήρχαν αρκετοί περιορισμοί για την εξαγωγή ξεκάθαρων συμπερασμάτων πάνω στο υπό εξέταση θέμα. Ωστόσο, και εδώ αναφέρεται πως η χρήση της μάσκας είναι αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με επιπλέον μέτρα προσωπικής υγιεινής. Συνεπώς τα δεδομένα που προκύπτουν από την εν λόγω ανάλυση δεν επαρκούν για να στηρίξουν την απόλυτη δήλωση πως η μάσκα κρίνεται αναποτελεσματική. [πηγή]

[14:10]
Μαρία Κυπραίου: Θα συνεχίσω με μία συστηματική ανασκόπηση το 2020, η οποία κατέληξε στα ίδια συμπεράσματα. Οι συγγραφείς λοιπόν κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για την ευρεία χρήση μάσκας ως προστατευτικό μέτρο έναντι του Covid-19.

Στο σημείο αυτό, τα στοιχεία που παρατίθενται από την παρουσιάστρια δεν ήταν επαρκή προκειμένου να εντοπίσουμε συγκεκριμένα σε ποια συστηματική ανασκόπηση γίνεται η αναφορά. Ωστόσο, έπειτα από έρευνα, βρήκαμε 3 πιθανές δημοσιεύσεις αναλύσεων (μέχρι και πριν την ημερομηνία προβολής της εκπομπής) που αφορούν το θέμα της μάσκας ως μέτρο προσωπικής προστασίας και περιορισμού της μετάδοσης της νόσου Covid-19.

  1. “A rapid systematic review of the efficacy of face masks and respirators against coronaviruses and other respiratory transmissible viruses for the community, healthcare workers and sick patients” δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2020 στο περιοδικό International Journal of Nursing Studies. [πηγή]
  2. “Efficacy of face mask in preventing respiratory virus transmission: A systematic review and meta-analysis” δημοσιεύθηκε το Μάιο του 2020 στο περιοδικό Travel Medicine and Infectious Disease.[πηγή]
  3. “Face mask use among individuals who are not medically diagnosed with COVID-19: A lack of evidence for and against and implications around early public health recommendations” δημοσιεύθηκε το Σεπτέμβριο του 2020 στο περιοδικό International Journal of One Health.[πηγή]

Στις δυο πρώτες αναλύσεις τα αποτελέσματα συνηγορούν υπέρ της χρήσης μάσκας ως επαρκές μέτρο προσωπικής προστασίας από τη νόσο Covid-19, σε συνδυασμό πάντα με την τήρηση αποστάσεων ασφαλείας, το τακτικό πλύσιμο των χεριών και ούτω καθεξής.

Η τρίτη μελέτη αποτελεί ανασκόπηση δημοσιευμένων επιστημονικών ερευνών πάνω στο ζήτημα της χρήσης μάσκας. Οι μελέτες που εξέτασαν κάλυπταν τη περίοδο μεταξύ Δεκεμβρίου του 2019 και Απριλίου του 2020, δηλαδή πριν κυκλοφορήσουν μελέτες σχετικά με το θέμα. Αυτό αναφέρει και η εν λόγω ανάλυση:

Μετάφραση: Δεν βρέθηκε καμία peer-reviewed επιστημονική μελέτη η οποία να εξέτασε την αποτελεσματικότητα ή αναποτελεσματικότητα της χρήσης μάσκας προσώπου σε άτομα τα οποία δεν είχαν διαγνωστεί με COVID-19 γεγονός που οδηγεί σε μια κενή ανάλυση.

Εν ολίγοις, δεδομένου του ότι οι ερευνητές εξέτασαν την ύπαρξη δημοσιευμένων μελετών για τη χρήση μάσκας στα αρχικά στάδια της πανδημίας δεν κατάφεραν να βρουν επαρκή δεδομένα. Συνεπώς αυτή η ανάλυση δεν κατέληξε σε συμπέρασμα υπέρ ή κατά της χρήσης μάσκας λόγω ελλιπών δεδομένων.

Συνολικά λοιπόν ο ισχυρισμός ότι “δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για την ευρεία χρήση μάσκας ως προστατευτικό μέτρο έναντι της Covid-19” δεν φαίνεται να ισχύει καθώς τα διαθέσιμα δεδομένα συνηγορούν υπέρ αυτού του μέτρου προστασίας.

[14:38]
Ιωάννης Παπαζήσης: Μια άλλη πάλι μελέτη του “Universal Masking in Hospitals in the Covid-19 Era” λέει η μεγαλύτερη συνεισφορά των διευρυμένων πρωτοκόλλων κάλυψης, συμβάλει στην μετάδοση του άγχους πέρα από οποιοδήποτε ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν, παρακαλώ, οι μάσκες στην μείωση της μετάδοσης του Covid-19. Τα λέμε όπως ακριβώς τα λένε και αυτοί. Δεν προσθέτουμε τίποτα εμείς, έτσι. Για να ξέρουμε τι λέμε, και βλέπετε στα Αγγλικά βέβαια, οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να τα μεταφράσει.

Το δημοσίευμα με τίτλο “Universal Masking in Hospitals in the Covid-19 Era” δεν παραπέμπει σε επιστημονική μελέτη, αλλά σε άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2020 στο περιοδικό The New England Journal of Medicine.[πηγή]

Και σε αυτό το σημείο να τονίσουμε πως οι συγγραφείς του άρθρου τάσσονται υπέρ της χρήσης μάσκας όταν αυτή συνδυάζεται, όπως έχουμε ήδη επαναλάβει πολλάκις, με επιμελή υγιεινή των χεριών, διατήρηση των απαραίτητων αποστάσεων, και τη χρήση ιατρικής ρόμπας και γαντιών κ.α. από το ιατρικό προσωπικό. Αναφορικά με τη μετάδοση του άγχους, η μετάφραση του αντίστοιχου σημείου στο άρθρο, δείχνει το αντίθετο από τον ισχυρισμό του παρουσιαστή.

Μετάφραση: Ίσως η μεγαλύτερη συνεισφορά των διευρυμένων πρωτοκόλλων που αφορούν τις μάσκες θα είναι η μείωση της μετάδοσης του άγχους, πέρα από οποιοδήποτε ρόλο μπορεί να διαδραματίσουν στη μείωση της μετάδοσης της νόσου Covid-19.

[15:16]
Μαρία Κυπραίου: Πρέπει να πούμε επίσης ότι δεν εντοπίστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στη επίπτωση της λοίμωξης από τη γρίπη με τη χρήση μάσκας προσώπου. Ένα γεγονός, θεωρώ πως υποδηλώνει ότι η κατανομή των μασκών προσώπου στις ρυθμίσεις πρωτοβάθμιας φροντίδας μπορεί να μην είναι αρκετή για την πρόληψη ασθενειών που μοιάζουν με γρίπη. Μεταξύ της οικογένειας και των μελών της οικογένειας. Αν κάνουμε μία συστηματική ανασκόπηση και αναφερθούμε μάλλον σε αυτή που έγινε το 2020, θα μπορούμε να πούμε ότι συνέκρινε την αναποτελεσματικότητα μιας χειρουργικής μάσκας με μία μάσκα αναπνευστήρα Ν95. Η χρήση Ν95 λοιπόν μείωσε τον κίνδυνο βακτηριδιακού αποικισμού αλλά δεν είχε καμία επίδραση στην εμφάνιση γρίπης, κρυολογήματος και άλλων ιογενών λοιμώξεων. Άλλες συστηματικές ανασκοπήσεις και αναλύσεις δεν αποκάλυψαν επίσης τα οφέλη μιας αναπνευστικής Ν95 συσκευής σε σύγκριση με μία μάσκα.

Στην επικαλούμενη ανάλυση που δημοσιεύθηκε το Μάρτιο του 2020 στο περιοδικό Journal of Evidence-Based Medicine με τίτλο “Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks against influenza: A systematic review and meta‐analysis” αναφέρεται πως υπήρχαν αρκετοί περιορισμοί στη μελέτη, κάποιοι εκ των οποίων ήταν ο ανεπαρκής αριθμός τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών και ο μικρός αριθμός μελετών που επικεντρώνονταν στο κοινωνικό σύνολο, καθιστώντας τα αποτελέσματα της πιθανώς αναξιόπιστα. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την ανάλυση η χρήση αναπνευστήρα Ν95 όντως δεν συνίσταται προς χρήση από το γενικό πληθυσμό.[πηγή]

Σύμφωνα και με επίσημους φορείς υγείας όπως το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC), η χρήση αναπνευστήρων Ν95 δεν προτείνεται για χρήση από το ευρύ κοινό, ενώ συστήνεται ανεπιφύλακτα η χρήση υφασμάτινης μάσκας.[πηγή1][πηγή2]

[16:40]
Ιωάννης Παπαζήσης: Καμία σχέση το ένα με το άλλο βέβαια όμως ε, αλλά κανένας δεν μπορεί να κυκλοφορεί στο δρόμο με μια αναπνευστική συσκευή Ν95. Μπείτε στο διαδίκτυο και δείτε πως είναι για να μου πείτε.

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής σε αυτό το σημείο, και σύμφωνα με την παραπάνω δήλωση, υποθέτουμε πως η παρακάτω εικόνα προβάλλεται στο βίντεο ως παράδειγμα αναπνευστήρα Ν95:

Συνεπώς είναι σκόπιμο να διευκρινίσουμε πως η εικονιζόμενη μάσκα δεν είναι τύπου Ν95, αλλά αντιασφυξιογόνα. Μια Ν95 είναι κάπως έτσι:

[18:10] 
Μαρία Κυπραίου: Ο ΠΟΥ λοιπόν αναφέρει ότι η ακατάλληλη χρήση της μάσκας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης, αντί να τον μειώσει. Το ίδιο είπε και ο Στρατηγός χειρουργός των ΗΠΑ.

Η εν λόγω δήλωση της παρουσιάστριας αληθεύει, καθώς όπως προείπαμε και σε αρκετά σημεία πιο πάνω, η αποτελεσματικότητα της μάσκας ως μέσο προφύλαξης από ιογενείς λοιμώξεις εξαρτάται από την ορθή χρήση της σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα προσωπικά μέτρα προστασίας. Για παράδειγμα εάν κάποιος δεν απολυμαίνει σωστά τα χέρια του και ακουμπάει συχνά τη μάσκα αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης. Το ίδιο ενδέχεται να συμβεί εάν οι μάσκες μια χρήσης δεν ανανεώνονται συχνά ή οι μάσκες πολλαπλής χρήσης δεν πλένονται τακτικά, και ούτω καθεξής.

Όσον αφορά τη δήλωση του “Στρατηγού χειρούργου” των ΗΠΑ, η παρουσιάστρια αναφέρεται τον κ. Jerome Adams ο οποίος αυτή τη στιγμή κατέχει τη θέση του Surgeon General of the United States, το οποίο αποτελεί πολιτικό αξίωμα ενώ ο ίδιος δεν είναι χειρούργος ούτε στρατηγός, αλλά αναισθησιολόγος στην ειδικότητα και αντιναύαρχος στην υπηρεσία U.S. Public Health Service Commissioned Corps.[πηγή1][πηγή2]

Τέλος, σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου που δημοσιεύθηκαν τον Ιούλιο του 2020, ο κ. Jerome Adams έκανε έκκληση στον αμερικανικό λαό να καλύπτει το πρόσωπό του κατά τις δημόσιες μετακινήσεις, καθώς παρατηρήθηκε αυξημένη διάδοση της νόσου κατά την ασυμπτωματική περίοδο.[πηγή]

Μετάφραση: Νωρίτερα μέσα στο έτος ο Άνταμς προειδοποιούσε συχνά πως η πρακτική (χρήση της μάσκας) οδηγούσε σε αυξημένη συχνότητα αγγίγματος του προσώπου και συνέβαλε σε λανθασμένο αίσθημα ασφάλειας. Η συγκεκριμένη συμβουλή ανακλήθηκε από τα επίσημα διοικητικά πρόσωπα, τα οποία πλέον παροτρύνουν τους Αμερικανούς να καλύπτουν τα πρόσωπα τους σε δημόσιους χώρους.

[20:10]
Ιωάννης Παπαζήσης: Λοιπόν σύμφωνα με μελέτη ερευνητικού κέντρου της Σιγκαπούρης οι μάσκες αναπνευστήρες αυτές που είπαμε πριν οι Ν95 προκάλεσαν πονοκεφάλους στο 37% του ιατρικού προσωπικού, ακόμα και αυτές, οι αναπνευστήρες δηλαδή που λέμε.

Η αναφερόμενη μελέτη δημοσιεύθηκε το 2006 στο περιοδικό Acta Neurologica Scandinavica με τίτλο “Headaches and the N95 face‐mask amongst healthcare providers”. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που εξήχθησαν από το ερωτηματολόγιο που δόθηκε σε 212 μέλη ιατρικού προσωπικού, όντως το 37,3% (79 συμμετέχοντες) ανέφερε πονοκεφάλους μετά την πολύωρη χρήση μάσκας τύπου Ν95. Ωστόσο, παρατηρήθηκε πως οι 25 εξ αυτών είχαν ήδη ιστορικό με χρόνιους πονοκεφάλους.

Επίσης, όπως δηλώνουν και οι συγγραφείς της έρευνας, υπήρξαν κάποιοι περιορισμοί κατά τη διεξαγωγή της, όπως για παράδειγμα το γεγονός πως δεν συνυπολογίστηκαν άλλες παράμετροι όπως ψυχολογικό στρες και διαταραχές ύπνου, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ύπαρξη πονοκεφάλων. Επιπλέον, οι συγγραφείς επισημαίνουν πως θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες πάνω στο θέμα προκειμένου να επιβεβαιωθούν οι παρατηρήσεις τους.[πηγή]

[20:35]
Μαρία Κυπραίου: Σε μία μελέτη του 2020 πονοκέφαλοι εμφανίστηκαν στο 81% των γιατρών εξαιτίας της παρατεταμένης χρήσης μασκών. Το 2007 επίσης σε μία μελέτη οι χειρουργοί σε μάσκα έδειξαν αυξημένο καρδιακό ρυθμό και μειωμένα επίπεδα κορεσμού οξυγόνου στο αίμα.

Η πρώτη μελέτη στην οποία γίνεται αναφορά από την παρουσιάστρια, δημοσιεύθηκε το Μάρτιο του 2020 στο περιοδικό The Journal of Head and Face Pain με τίτλο “Headaches Associated With Personal Protective Equipment – A Cross‐Sectional Study Among Frontline Healthcare Workers During COVID‐19”. Όντως το 81,3% των συμμετεχόντων δήλωσε συμπτώματα πονοκεφάλου μετά την πολύωρη χρήση μάσκας τύπου Ν95 (όχι χειρουργικής ή υφασμάτινης).

Ωστόσο, ο συνολικός αριθμός των συμμετεχόντων ήταν 158, γεγονός το οποίο, όπως τονίζουν και οι ίδιοι οι συγγραφείς, καθιστά το δείγμα μικρό για την καθοριστική εξαγωγή συμπερασμάτων πάνω στο θέμα.

Μετάφραση: Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν περιορισμοί στη μελέτη μας. Αρχικά, το δείγμα που χρησιμοποιήσαμε μπορεί να θεωρηθεί μικρό. Ωστόσο, πο περιορισμοί που τέθηκαν λόγω των πρωτοκόλων ελέγχου λοίμωξης για την COVID-19 καθώς και η δυσκολία προσέγγισης υγειονομικού προσωπικού σε περιοχές υψηλού κινδύνου κατέστησε δύσκολη την επιστράτευση μεγαλύτερου αριθμού συμμετεχόντων.

Επίσης, και σε αυτή τη μελέτη δεν συνυπολογίστηκαν παράγοντες όπως ψυχολογικό στρες ή διαταραχές ύπνου οι οποίοι ενδεχομένως να συμβάλουν στην εμφάνιση πονοκεφάλων.[πηγή]

Σε κάθε περίπτωση, οι αναπνευστήρες Ν95 όπως προαναφέραμε, δεν προτείνονται για χρήση από τον γενικό πληθυσμό, συνεπώς οι δύο παραπάνω ισχυρισμοί δεν σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα της χρήσης ιατρικής ή υφασμάτινης μάσκας.

Η επόμενη μελέτη την οποία επικαλείται η παρουσιάστρια, φέρει τον τίτλο “Preliminary report on surgical mask induced deoxygenation during major surgery” και δημοσιεύθηκε το 2008 στο Ισπανικό περιοδικό Neurocirugía. Και σε αυτή την περίπτωση το εξεταζόμενο δείγμα ήταν πολύ μικρό (53 χειρούργοι) και οι παρατηρήσεις δεν υπέδειξαν ξεκάθαρο συσχετισμό μεταξύ της χρήσης μάσκας και του αυξημένου καρδιακού ρυθμού ή του μειωμένου κορεσμού οξυγόνου στο αίμα.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς παρόμοιες παρατηρήσεις προέκυψαν και από την ομάδα των χειρούργων που δεν φόραγαν μάσκα κατά η διάρκεια του χειρουργείου. Τέλος, οι ερευνητές επισημαίνουν πως οι παρατηρήσεις τους δεν πρέπει να γενικευθούν, καθώς θα πρέπει να διεξαχθούν επιπλέον μελέτες και μετρήσεις προκειμένου να διασαφηνιστεί το συγκεκριμένο θέμα.[πηγή]

Συνεπώς, ο εν λόγω απόλυτος ισχυρισμός από την παρουσιάστρια στερείται στέρεων επιστημονικών δεδομένων.

[21:08]
Ιωάννης Παπαζήσης: Σε μια Γαλλική μελέτη του 2018 λοιπόν, το περπάτημα με μάσκα για 6 λεπτά οδήγησε σε αυξημένη αναπνοή σε υγιείς ανθρώπους, και είναι λογικό, λογικότατο θα έλεγα γιατί ο οργανισμός αναγκάζεται να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια αφού δεν γίνεται σωστά η εισπνοή.

Πράγματι, στην εν λόγω μελέτη, παρατηρήθηκε συσχετισμός μεταξύ της χρήσης μάσκας και της δύσπνοιας κατά το περπάτημα 6 λεπτών παρότι, και σε αυτή την περίπτωση, το δείγμα ήταν αρκετά μικρό (44 υγιείς άνθρωποι).[πηγή]

Σε κάθε περίπτωση ούτε επίσημοι φορείς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν προτείνουν τη χρήση μασκών κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης ενώ τονίζουν την απαραίτητη διατήρηση απόστασης ασφαλείας σε αυτές τις περιπτώσεις.

[21:28]
Μαρία Κυπραίου: Σε μία μελέτη του CDC, το περπάτημα με μάσκα, λοιπόν, για 1 ώρα οδήγησε σε αυξημένο καρδιακό ρυθμό, ταχύτερη αναπνοή και αυξημένα επίπεδα CO2 στο αίμα. Η χρήση της αναπνευστικής συσκευής Ν95, όπως αναφέραμε παραπάνω, οδήγησε επίσης σε αύξηση της πίεσης. Όσοι φορούσαν τη μάσκα παραπονέθηκαν για ερεθισμό του δέρματος, μυρμηγκίασμα στο δέρμα, αίσθηση θερμότητας στο πρόσωπο, συσσώρευση υγρασίας και ότι η μάσκα κολλούσε στο πρόσωπο τους.

Κατόπιν ανασκόπησης στις δημοσιεύσεις του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC), συμπεραίνουμε πως ο συγκεκριμένος ισχυρισμός εμπεριέχει αρκετές ανακρίβειες.

Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται, έχουν αντληθεί από ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε από το CDC στην ιστοσελίδα του τον Ιούνιο του 2020 με τίτλο “Considerations for Covering N95s to Extend Use”, στο οποίο αναφέρονται παρατηρήσεις από μελέτες που διεξήγαγε το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασιακής Ασφάλειας και Υγείας (NIOSH) και όχι το ίδιο το CDC.[πηγή]

Η αναφορά για την 1 ώρα περπάτημα καθώς και τη χρήση μάσκας τύπου Ν95, πηγάζουν από την μελέτη “Surgical mask placement over N95 filtering facepiece respirators: Physiological effects on healthcare workers” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Respirology το 2010, και αποτελεί πηγή στο άρθρο του CDC.[πηγή]

Θα πρέπει να διευκρινίσουμε όμως πως η μελέτη διεξήχθη με το εξαιρετικά μικρό δείγμα των 10 μελών ιατρικού προσωπικού και ο σκοπός ήταν να εξεταστούν πιθανές φυσιολογικές επιπτώσεις της χρήσης μάσκας τύπου Ν95 σε συνδυασμό με τη χρήση χειρουργικής μάσκας πάνω από την Ν95. Υπό αυτές τις συνθήκες λοιπόν, οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, προσομοιώνοντας έντονες ή μη εργασιακές συνθήκες μέσω 1 ώρας περπατήματος πάνω σε διάδρομο.

Σύμφωνα και με τους ίδιους τους ερευνητές, το δείγμα ήταν εξαιρετικά μικρό γεγονός το οποίο αποτέλεσε σημαντικό περιορισμό για την διεξαγωγή απόλυτων συμπερασμάτων. Ωστόσο οι παρατηρήσεις συνέκλιναν στο ότι δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές φυσιολογικές επιπτώσεις με την ταυτόχρονη χρήσης μάσκας Ν95 και χειρουργικής μάσκας, αν και δεν συνίσταται.

Συμπερασματικά, η γενίκευση της παρουσιάστριας πάνω στις διάφορες επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει η χρήση μάσκας, είτε της απλής είναι της Ν95, κατά το περπάτημα, είναι εσφαλμένη. Όπως προείπαμε εξάλλου, η χρήση μάσκας κατά την έντονη φυσική άσκηση, δεν προτείνεται από τους επίσημους φορείς υγείας.

[27:48]
Ιωάννης Παπαζήσης: Δεν γνωρίζουν ότι όταν φοράμε μάσκα, έτσι, ότι εκπνέουμε ό, τι είναι βλαβερό για τον οργανισμό μας; Το εκπνέουμε. Και αυτό παγιδεύεται πάνω στη μάσκα; Και όταν επαναναπνέουμε, από την επόμενη κιόλας εισπνοή προκαλούν βλάβη στον οργανισμό γιατί παίρνουμε και κάποιο από αυτά που έχουμε αποβάλει. Δεν τα γνωρίζουν; Δεν έχουν κάνει εργαστηριακή ανάλυση μιας φορεμένης μάσκας, επί μισάωρο μόνο, όχι παραπάνω, για να δουν τι έχει συσσωρευτεί πάνω σε αυτήν; Κανείς σας ρε παιδιά δεν το έχει κάνει ποτέ; Πώς λοιπόν έτσι αβασάνιστα υποχρεώνουν υγιείς ανθρώπους να φορούν μάσκα και ιδίως τα παιδιά; Ειδικά το να υποχρεώσεις τα παιδιά είναι εγκληματική πράξη για μένα, γιατί χρειάζονται όλο το οξυγόνο που μπορούν να εισπνεύσουν για να αναπτυχθούν σωστά, και αυτό το γνωρίζει ακόμα και ο πρωτοετής φοιτητής της Βιολογίας, δε χρειάζεται να είσαι μεγάλος επιστήμονας για να το ξέρεις αυτό.

[28:52]
Μαρία Κυπραίου: Δεν ξέρω αν γνωρίζουν ότι τα ανοίγματα των ινών, των ινών που έχει μια μάσκα, είναι τεράστια σε σχέση με τον κάθε ιό, και ο κάθε ιός μπορεί να εισέλθει ανετότατα εντός μας όταν φοράμε μάσκα. Μπορείτε κύριοι του επιστημονικού χώρου να μου βρείτε μία μάσκα που στη συσκευασία να αναγράφει ρητώς ότι προστατεύει από τον Covid-19;

Ο ισχυρισμός πως εισπνέουμε εκ νέου δυνητικά βλαβερές για τον οργανισμό μας χημικές ενώσεις επειδή αυτές κολλάνε στη μάσκα, τις οποίες αποβάλει ο οργανισμός μας κατά την εκπνοή, δεν έχει καμία επιστημονική βάση.

Το εύρος της διαμέτρου των πόρων μιας μάσκας κυμαίνεται στα 80-500 μικρόμετρα (μm). Η κινητική διάμετρος των μορίων του εκπνεόμενου οξυγόνου είναι 346 πικόμετρα (pm), γεγονός που το καθιστά χιλιάδες φορές μικρότερο από τους πόρους μιας μάσκας. Επομένως, κατά την εισπνοή και εκπνοή τα μόρια του οξυγόνου έχουν τη δυνατότητα να διαπερνούν αβίαστα τους πόρους μιας μάσκας πράγμα το οποίο κατά συνέπεια σημαίνει πως εάν υπήρχαν “βλαβερές ουσίες” στον οργανισμό μας δε θα κολλούσαν στη μάσκα, αλλά θα διέφευγαν με την εκπνοή.[πηγή1][πηγή2]

Σε κάθε περίπτωση, οτιδήποτε μπορεί να είναι βλαβερό για τον οργανισμό μας, και ενδεχομένως αποβάλλεται με την εκπνοή, βρισκόταν ήδη στον οργανισμό μας, συνεπώς εάν επρόκειτο να νοσήσουμε από κάποια βλαβερή χημική ένωση, αυτό θα είχε ήδη συμβεί.

Τέλος, ο ισχυρισμός της παρουσιάστριας πως ο ιός είναι μικρότερος σε μέγεθος από τους πόρους μιας μάσκας, είναι εν μέρη ορθός, ωστόσο ο βασικός μηχανισμός μετάδοσης του είναι μέσω των σταγονιδίων του βήχα ή του φτερνίσματος. Αυτά τα σταγονίδια είναι αρκετά μεγάλα σε μέγεθος επομένως παγιδεύονται στους πόρους της μάσκας, εμποδίζοντας την ευρεία εξάπλωση του ιού.[πηγή]

Ανακεφαλαιώνοντας, για το θέμα της χρήσης μάσκας ως αποδοτικού μέτρου προστασίας απέναντι στην μετάδοση της νόσου Covid-19, καθώς και για την σωρεία παραπληροφόρησης που έχει προκύψει, η ομάδα των Ellinika Hoaxes έχει προβεί σε πληθώρα αναλύσεων τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε ακολουθώντας τους παρακάτω συνδέσμους:

Μέχρι στιγμής, η πιο ενδελεχής μετα-ανάλυση πάνω στο θέμα των μέτρων προστασίας από τη νόσο Covid-19 αποτελεί αυτή που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο στο επιστημονικό περιοδικό Lancet με τίτλο “Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis”, στην οποία εξετάστηκαν 172 επιστημονικές μελέτες. Οι ερευνητές κατέληξαν στο ότι τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης τη χρήσης μάσκας σε συνδυασμό με την κοινωνική αποστασιοποίηση και την υγιεινή των χεριών αποτελούν αποτελεσματικά εργαλεία περιορισμού της εξάπλωσης της Covid-19.[πηγή]

[29:22]
Μαρία Κυπραίου: Μπορείτε να πείτε εσείς, τα ΜΜΕ, γιατί δεν μιλάτε για την κίνηση των 640 γιατρών από όλο τον κόσμο εναντίον όσων λέγονται από εσάς για τον Covid-19; Αλλά και γιατί αποσιωπείτε και παρερμηνεύετε τις αντιδράσεις των λαών για τα ανελεύθερα μέτρα που παίρνουν οι κυβερνήσεις;

Σε αυτό το σημείο η παρουσιάστρια αναφέρεται σε δυο διαφορετικές ομάδες, την “Médicos por la verdad (Γιατροί για την αλήθεια)” η οποία αριθμούσε 140 μέλη και την “Ärzte für Aufklärung (Γιατροί για τον διαφωτισμό)” η οποία διατείνεται πως διαθέτει 500 μέλη. Και οι δυο αυτές ομάδες αποτελούνται από αρνητές της τωρινής πανδημίας και έχουν μεταφέρει μέχρι στιγμής πληθώρα ψευδοεπιστημονικών παραποιήσεων σχετικά με την COVID-19 και την προέλευση του ιού SARS-CoV-2.

Με το εν λόγω θέμα έχουμε ασχοληθεί σε ξεχωριστό μας άρθρο το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

[30:22] 
Ιωάννης Παπαζήσης: Είδες την Κ. Κεραμέως και τους άλλους δύο υπουργούς, όταν τους βάλανε μάσκα, έστω για 5 λεπτά, η Κ. Κεραμέως την πήγε 10 φορές βόλτα, ο άλλος την έβγαλε, ο άλλος έτσι, ο άλλος αλλιώς. Ρε σεις, εσείς που είστε μεγάλοι, που είστε υπουργοί, που έπρεπε οπωσδήποτε να κάθεστε καλά λίγο σε 5 λεπτά ρε στο φακό ήταν, δεν ήταν παραπάνω, 5 λεπτά δεν είχατε υπομονή να φορέσετε τη μάσκα, έτσι; Και ζητάτε από ένα παιδί νηπιαγωγείου να μπορεί να τη φοράει 5 ώρες; Έχετε έστω και ίχνος λογικής στο κεφάλι σας; Και αφού κατάλαβαν το λάθος τους, βγαίνει και λέει τώρα ο Κ. Σύψας, α λέει πρέπει να γίνει για εκπαιδευτικούς λόγους.

Αναφορικά με την δήλωση του κ. Σύψα, πρόκειται για διαστρέβλωση των λεγόμενων του από συνέντευξη του στην πρωινή εκπομπή Open Beyond, όπου ανέφερε ότι η χρήση της μάσκας κρίνεται απαραίτητη βάσει των επιδημιολογικών δεδομένων και καθώς οι εκπαιδευτικοί θα βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν πως να τη χρησιμοποιούν σωστά, η σωστή χρήση της εντάσσεται στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Όσον αφορά τη χρήση μάσκας από παιδιά, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), η Αμερικανική Εταιρία Παιδιατρικής καθώς και η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία έχουν υποστηρίξει σε επίσημες ανακοινώσεις τους πως η χρήση μάσκας από παιδιά 2 ετών και άνω είναι πλήρως ασφαλής. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

[33:37]
Ιωάννης Παπαζήσης: Υπάρχει και το άλλο πρόβλημα τώρα εδώ. Λεν ότι, υπάρχει ένας καθηγητής σε κάθε σχολείο ο οποίος θα διαπιστώνει εάν κάποιο παιδί δεν είναι καλά. Με το που θα διαπιστώσει κάτι τέτοιο, θα παρει σε γιατρό τηλ. του ΕΟΔΥ, δε θα κάνει τίποτα άλλο. Είναι υποχρεωμένος βάσει νόμου να πάρει τηλ. σε γιατρό. Τώρα το αν μετά θα φερθεί έξυπνα να πάρει και το γονέα τηλ. έχει καλώς. Ο νόμος δεν τον υποχρεώνει να πάρει τηλ. το γονέα, πρόσεξε. Τι γίνεται μετά; Θα ‘ρθει ο γιατρός να δει το παιδί, να κάνει ένα τεστ άμεσο, από αυτά που έχουνε, και εάν δει ότι το παιδί έχει πρόβλημα, το παίρνει βάσει νόμου απ’ το σχολείο και το περιορίζει σε δημόσια ή ιδιωτική εγκατάσταση, παρακαλώ, ειδική για το θέμα αυτό. Και τι γίνεται μετά; Ψάξε να βρεις τι γίνεται. Εγώ λέω ότι εάν τολμήσει έστω και ένας καθηγητής ή γιατρός να κάνει κάτι τέτοιο σε ένα παιδί σίγουρα θα φάει και ξύλο και θα πάει και φυλακή. Δεν υπάρχει περίπτωση, αλλά γιατί κάναν αυτό το νόμο, γιατί τον ψήφισαν απ΄τη στιγμή που δεν είχαν σκοπό να τον εφαρμόσουν; Άρα για να τον ψηφίσουν πάει να πει ότι έχουν κακό σκοπό και ότι έρχονται πολύ άσχημα δεδομένα μπροστά μας έχουμε.

Ο ισχυρισμός πως εάν υπάρξει υποψία για κρούσμα της νόσου Covid-19 σε μονάδα εκπαίδευσης, η ενημέρωση του γονέα επαφίεται στην κρίση του εκπαιδευτικού και πως το παιδί απομακρύνεται από το σχολείο και απομονώνεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, μακριά από το σπίτι του, είναι ψευδής.[πηγή1][[πηγή2][πηγή3]

Στις επίσημες ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ η διαδικασία που υποδεικνύεται είναι η εξής:

Μπορείτε να διαβάσετε την εκτενή ανάλυση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που κυρώθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020 για τα κατεπείγοντα μέτρα αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης κορωνοϊού στο σχετικό μας άρθρο: Δεν έχει ψηφιστεί και ισχύει νόμος για αρπαγή παιδιών από τα σχολεία.

[35:00]
Ιωάννης Παπαζήσης: Ας το δούμε λοιπόν τώρα το θέμα τον εμβολίων για τον Covid-19. Το οποίο πιστέψτε με θα μας απασχολήσει σύντομα με τον πλέον δραματικό τρόπο. Πριν λίγες μέρες κυρίες και κύριοι, ο πρωθυπουργός προέβη σε κάποιες δηλώσεις όσον αφορά το θέμα αυτό των εμβολίων για τον Covid-19. Είπε λοιπόν, επί λέξη θα τα πω να ξέρετε, δε θα πω άλλα πράγματα, αυτά που είπε ακριβώς: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εξουσιοδοτηθεί από τα κράτη μέλη να συνάπτει για λογαριασμό των κρατών μελών συμφωνίες προαγοράς με παρασκευαστές εμβολίων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λοιπόν, ήρθε σε συμφωνία με την εταιρεία AstraZeneca η οποία δουλεύει με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και έχει αναπτύξει αυτή τη στιγμή ένα από τα πιο πολλά υποσχόμενα εμβόλια για την προαγορά 300.000.000 δόσεων, παρακαλώ, εμβολίων με την δυνατότητα αγοράς άλλων 100.000.000 δόσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα δεδομένα, μας είπε ο κ. Πρωθυπουργός αυτή τη στιγμή είναι ότι υπάρχει ένα συμβόλαιο προαγοράς για ένα εμβόλιο το οποίο, προσέξτε κυρίες και κύριοι τώρα τι είπε, δεν ξέρουμε ακόμα αν θα δουλέψει, αλλά είμαστε αρκετά αισιόδοξοι ότι θα δουλέψει.

Αναφορικά με την εν λόγω δήλωση, θα θέλαμε να επισημάνουμε, πως το γεγονός της ύπαρξης συμβολαίου προαγοράς δεν σημαίνει πως κάποια χώρα, ή η Ελλάδα εν προκειμένω, θα λάβει εμβόλιο αμφιλεγόμενης αποτελεσματικότητας. Το συμβόλαιο πραγματοποιήθηκε προληπτικά, προς μελλοντική εξασφάλιση λειτουργικού εμβολίου, όταν τα στάδια κλινικών δοκιμών ολοκληρωθούν, τα αποτελέσματα είναι θετικά και πλέον κάποιο εμβόλιο είναι ασφαλές προς χορήγηση στον ευρύ πληθυσμό.

[37:33]
Ιωάννης Παπαζήσης: Και κυρίες και κύριοι έχουν σκοπό από ότι φαίνεται να μας εμβολιάζουν συχνά. Και μην ξεχνάτε ότι έχουν ψηφίσει ποινή φυλάκισης 2 χρόνων για όποιον αρνηθεί να εμβολιαστεί, παρακαλώ. Ήδη για να τρομοκρατήσουν όσους πιο πολλούς μπορούν, αυξάνουν τα κρούσματα με ασυμπτωματικούς παρακαλώ. Ασυμπτωματικός ασθενής, σα να λέμε πλούσιος άφραγκος, με τεστ PCR βγάζουν κάθε γρίπη Covid-19, ακόμη και αν έχεις φάει ξύλο απ’ τη γυναίκα σου Covid-19 λένε. Αλλά και όλοι οι συνάνθρωποι μας, μήνες πριν είχαν ένα κρύωμα, το βαφτίσαν Covid-19.

[38:15]
Ιωάννης Παπαζήσης: Επίσης ας μη ξεχνάμε ότι στις 3 Απριλίου του 2020 ψήφισαν για όποιον νοσήσει, που τι λέγαμε, τον προσωρινό του περιορισμό σε κατάλληλες δημόσιες ή ιδιωτικές εγκαταστάσεις. Και υπό συνθήκες, παρακαλώ λέει, που αποτρέπουν την επαφή με τρίτα πρόσωπα, ακόμα και την οικογένεια του νοσούντος, από την οποία θα μπορούσε να προκληθεί η μετάδοση της νόσου. Και πρέπει να πούμε ότι αυτή την ημερομηνία κυρώθηκε στη Βουλή πράξη νομοθετικού περιεχομένου που ήταν τις 25/02/2020 που έλεγε ακριβώς τα ίδια, όμως η δήθεν πανδημία κηρύχθηκε στις 11 Μαρτίου, αρκετές μέρες μετά. Μη ξεχνάμε ότι από πέρσι ψήφισαν τέτοια πράγματα απ’ το ’19, τον Ιούνιο. Πώς συνέβη κάτι τέτοιο; Να ψηφιστεί τέτοιος νόμος, πριν καν κηρυχθεί επίσημα η πανδημία;

Όπως αναφέρει η επίσημη σελίδα του ΕΟΔΥ, επιβεβαιωμένο κρούσμα της νόσου COVID-19 είναι ένα άτομο που πληροί τα κλινικά κριτήρια και συγκεκριμένα άτομο στο οποίο έχουμε ανίχνευση νουκλεϊκού οξέος SARS-CoV-2 σε κλινικό δείγμα. [πηγή]

Κατά συνέπεια ένας ασυμπτωματικός φορέας της νόσου στον οποίο εντοπίζεται το γενετικό υλικό του ιού, βάσει ορισμού, αποτελεί κρούσμα.

Τις εκτενείς αναλύσεις σχετικά με το τι ακριβώς προβλέπεται από το νόμο για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό σε περιόδους πανδημίας αλλά και για τον συνωμοσιολογικό υπαινιγμό όταν η επερχόμενη πανδημία ήταν γνωστή πριν τον νέο Ποινικό Κώδικα μπορείτε να τις διαβάσετε στα παρακάτω άρθρα μας:

Ωστόσο, θα θέλαμε να διευκρινίσουμε συνοπτικά το σημείο αναφορικά με την ποινή φυλάκισης 2 ετών σε όποιον αρνηθεί τον εμβολιασμό. Αρχικά, η πρόβλεψη για ποινικές κυρώσεις για όσους παραβιάζουν τα μέτρα πρόληψης μεταδοτικών ασθενειών (με κλιμάκωση των ποινών για όσες συμπεριφορές έχουν ως αποτέλεσμα τη μετάδοση της νόσου) δεν αποτελεί νέα προσθήκη στον Ποινικό Κώδικα και δεν είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά και μεμονωμένα τα μέτρα εμβολιασμού. Τέτοιους είδους ποινικές κυρώσεις υπάρχουν από την πρώτη σύσταση του Ποινικού Κώδικα και βρίσκονται σε ισχύ από 1/1/1951.[πηγή]

[47:05]
Ιωάννης Παπαζήσης: Ναυάγησαν όλα εντάξει δεν υπάρχει θέμα, τελείωσε εδώ η ιστορία αλλά σκεφτόμαστε τώρα κανείς απ’ τα ΜΜΕ δεν τα είπε αυτά και ότι οι δύο Οργανισμοί Υγείας υποστηρίζονται από τον συνιδρυτή της Microsoft Bill Gates και τη σύζυγο του. Ο μόνος που είχε πει για αυτόν εδώ ήτανε ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος που είπε “Έλα ρε να πάρουμε το εμβόλιο του Bill Gates με το τσιπάκι να τελειώνουμε” λέει.

Με την εν λόγω υποτιθέμενη δήλωση του κ. Βενιζέλου καθώς και με τον συνωμοσιολογικό ισχυρισμό πως ο Bill Gates σχεδιάζει εμφυτεύσιμο τσιπάκι για τον νέο κορωνοϊό έχουμε προβεί σε αναλύσεις σε ξεχωριστά άρθρα μας τα οποία μπορείτε να διαβάσετε ακολουθώντας τους παρακάτω συνδέσμους:

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, το υπό εξέταση βίντεο εμπεριείχε σωρεία διαστρεβλώσεων πραγματικών επιστημονικών δεδομένων προς υποστήριξη της θέσης πως η μάσκα δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέτρο εναντίον της μετάδοσης της νόσου Covid-19. Οι ισχυρισμοί που ακούστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του βίντεο είναι αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας και παραποίησης τόσο των δεδομένων των επικαλούμενων μελετών αλλά και των λοιπών πηγών ενημέρωσης πάνω σε θέματα νομοθεσίας και δημόσιας υγείας.