Η «νοσηλεύτρια» και η «ιερή δήλωση του άρθρου 120»

Κυκλοφορεί στο Facebook στις αρχές Ιανουαρίου 2021 ένα βίντεο με εκατοντάδες χιλιάδες προβολές και χιλιάδες κοινοποιήσεις κατά τα οποίο ομιλεί μια γυναίκα, που αναφέρεται από σελίδες ως νοσηλεύτρια σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, καλεί τους συμπατριώτες της να υποβάλλουν μια «ιερή δήλωση» του άρθρου 120 του Συντάγματος, με την οποία θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα και να μη δεσμεύονται από τη νομοθεσία.

Παράδειγμα: Η Ελλάδα ξυπνάει (σελίδα στο Facebook)

Το υπό εξέταση βίντεο είναι το εξής:

Η ιδιότητα της ομιλήτριας

Παρ’ όλο που η ίδια δεν αναφέρει σε κανένα σημείο του βίντεο ότι είναι νοσηλεύτρια, αλλά απλώς εργαζομένη σε νοσοκομείο, παρουσιάζεται από την παραπάνω σελίδα του Facebook ως νοσηλεύτρια του Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Γ. Παπανικολάου», πιθανόν για να αποκτήσει επιπρόσθετη αξιοπιστία το μήνυμά της.

Κατόπιν έρευνας, εντοπίσαμε ότι η γυναίκα που απεικονίζεται στο βίντεο ονομάζεται Ελευθερία Μπριλάκη, και έχει αναρτήσει και κατά το παρελθόν δημόσια βίντεο με ανάλογα θέματα. Το όνομά της αποκαλύπτει η ίδια σε χρονικά προγενέστερο βίντεο:

Με τα στοιχεία αυτά εντοπίζονται πράγματι στη «Διαύγεια» στοιχεία υπαλλήλου του εν λόγω νοσοκομείου, πλην όμως η ιδιότητα με την οποία απασχολείται δεν παραπέμπει σε νοσηλεύτρια. Συγκεκριμένα, σε έγγραφα των τελευταίων ετών, έως και πρόσφατα, αναφέρεται ως μόνιμη υπάλληλος κατηγορίας Υ.Ε. [σ.σ. υποχρεωτικής εκπαίδευσης], κλάδου Βοηθητικού Προσωπικού ειδικότητας Κλητήρων (και κατά το παρελθόν Βοηθών Θαλάμου). [πηγή 1] [πηγή 2] [πηγή 3] [πηγή 4]

Σε κάθε περίπτωση, δεν επιβεβαιώνεται ότι η εν λόγω γυναίκα είναι νοσηλεύτρια, αλλά βοηθητικό προσωπικό του νοσοκομείου.

Η ίδια υπήρξε το 2019 υποψήφια βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης με την «Ελληνική Λύση» του Κυριάκου Βελόπουλου. [πηγή 1][πηγή 2]

Κατά καιρούς έχει εμφανιστεί να αναφέρεται στον κορωνοϊό SARS-CoV-2 ως «ψευτοϊό», να αμφισβητεί τους θανάτους ως λόγω COVID-19 και να διατείνεται ότι η χρήση μάσκας θέτει σε κίνδυνο τη ζωή της. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Οι ισχυρισμοί

Το βασικό ζήτημα είναι η αποκαλούμενη «ιερή δήλωση» του άρθρου 120 του Συντάγματος, «θεματοφύλακας» του οποίου αυτοαποκαλείται η γυναίκα που ομιλεί.

[Δύο αντίγραφα της Ιερής Δήλωσης]. Το ένα το κρατάει η αστυνομία και του βάζει σφραγίδα εγχείρισης – έτσι λέγεται. Αυτό καταλήγει στον εισαγγελέα, ο οποίος δ έ χ ε τ α ι ό,τι είδους μήνυση-αναφορά-παραγγελία-καταγγελία κάνουμε με αυτό το έγγραφο. Το δέχεται, διότι έχει καταλυθεί το Σύνταγμα από τις 24/11/2011. Το ξέρουνε αυτό μες στη Βουλή. Μας το έχουνε πει. Το έχει πει ο κύριος Παυλόπουλος, ο «κύριος» Τσίπρας (…)

Η «ιερή δήλωση» κυκλοφορεί τουλάχιστον από το 2012. Παλαιότερες εκδόσεις της μπορείτε να διαβάσετε εδώ κι εδώ, και μια ανανεωμένη εκδοχή της εδώ. Συνοπτικά, η αναφορά-καταγγελία, που απευθύνεται συνήθως προς πολιτειακές, δικαστικές, διοικητικές,αστυνομικές κ.ά. αρχές, καταγγέλλει κατάλυση του Συντάγματος και διάφορα άλλα εγκλήματα, επικαλείται το άρθρο 120 (ακροτελεύτια διάταξη) του Συντάγματος, και μνημονεύει μία μηνυτήρια αναφορά ενός γιατρού για «εσχάτη προδοσία» που φέρεται να διαβιβάστηκε στη Βουλή των Ελλήνων την 24/11/2011, ημερομηνία από την οποία «τελούνται» τα καταγγελλόμενα εγκλήματα.

Θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής.

Το άρθρο 120 του ισχύοντος Συντάγματος της Ελλάδος αναφέρει στην παρ. 4 ότι:

«H τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία.»

Όπως έχει επισημάνει στο παρελθόν η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής ΑΠΘ Ευγενία Πρεβεδούρου:

«Η υποχρέωση αντίστασης αφορά τη βίαιη κατάλυση του Συντάγματος, δηλαδή την εκμηδένιση της ισχύος του με χρήση είτε φυσικής βίας (π.χ. με όπλα σε περίπτωση πραξικοπήματος) είτε θεσμικής βίας (π.χ. καταστρατήγηση συνταγματικών διατάξεων, που καταλήγει στην αδυναμία άσκησης των δικαιωμάτων των πολιτών ή την παρακώλυση των λειτουργιών του πολιτεύματος που απορρέουν από την άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας). Αντίθετα, δεν υφίσταται δικαίωμα αντίστασης στην περίπτωση συναινετικής κατάλυσης του Συντάγματος (π.χ. κατάργηση της βασιλείας μετά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος), ούτε όταν παρατηρούνται μεμονωμένα φαινόμενα βίας για την καταστολή παράνομων κινητοποιήσεων ή όταν αναστέλλεται η ισχύς διατάξεων του Συντάγματος κατ’ εφαρμογή του άρθρου 48 αυτού.

Κατά τον Α. Μανιτάκη, το δικαίωμα αντίστασης του άρθρου 120 §4 βρίσκεται μεταξύ ηθικο-πολιτικού δικαιώματος, πραγματικού γεγονότος και εκδήλωσης συνταγματικού πατριωτισμού (ομότιτλο άρθρο, ΝοΒ 2004, σ. 905). Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να καθοριστούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις σύννομης άσκησης του δικαιώματος αντίστασης, το οποίο εμφανίζεται αναγκαίο και φυσιολογικό σε συνθήκες ξένης κατοχής ή δικτατορίας που έχει επιβληθεί με τη βία για την αποκατάσταση της νόμιμης εξουσίας, ενώ μοιάζει αχρείαστο σε συνθήκες ομαλής λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος. Σε κάθε περίπτωση, οι πρακτικές αντίστασης αποτελούν το έσχατο μέσο για την τήρηση της συνταγματικής τάξης, ενώ η συστηματική προσφυγή σε αυτές συνιστά κατάχρηση του σχετικού δικαιώματος.»

Επίσης, όπως έχει επισημάνει και η Δρ. Συνταγματικού Δικαίου Αλκμήνη Φωτιάδου:

«Δεν αποτελεί κατάλυση η παραβίαση συνταγματικών άρθρων για την οποία υπάρχει άλλωστε και η ασφαλιστική δικλείδα του ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων, ούτε η υποχώρηση κάποιων δικαιωμάτων, ούτε η εκχώρηση κυριαρχίας μέσω διεθνών συνθηκών, ούτε η αναστολή διατάξεων λόγω κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Η βίαιη κατάλυση που δικαιολογεί αντίσταση με κάθε μέσο αναφέρεται σε περιπτώσεις όπου τα θεσμικά αντίβαρα δεν μπορούν να λειτουργήσουν».

Με λίγα λόγια, το άρθρο 120 ανάγει πράγματι σε ύστατο εγγυητή της συνταγματικής νομιμότητας τους πολίτες, πλην όμως δεν προκύπτει ότι μια έγγραφη δήλωση «ενεργοποιεί» το άρθρο 120 ούτε αυτοτελώς η υποβολή μήνυσης για τέλεση αδικημάτων όπως εσχάτη προδοσία συνεπάγεται ότι πράγματι έχουν τελεστεί τα αδικήματα. Επιπροσθέτως, δεν παρατηρούνται κατά τα έτη που κυκλοφορεί η «ιερή δήλωση» απόπειρες για βίαιη κατάλυση του Συντάγματος, με την έννοια που αναφέρεται παραπάνω.

Ειδικότερα, η ημερομηνία 24 Νοεμβρίου 2011, την οποία αναφέρει και η ομιλήτρια στο βίντεο, αναφέρεται σε συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής που έλαβε χώρα εκείνη την ημέρα, και όπου αναφέρθηκε το εξής:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιµή να ανακοινώσω στο Σώµα ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαβίβασε στη Βουλή σύμφωνα µε το άρθρο 86 του Συντάγµατος και του ν.3126/2003 ποινική ευθύνη των Υπουργών, όπως ισχύει, δικογραφία κατά µελών της Κυβέρνησης. [πρακτικά ΛΕ’ συνεδρίασης Γ’ συνόδου της ΙΓ’ περιόδου]

Οι υπογράφοντες την «ιερή δήλωση» ισχυρίζονται ότι διαβιβάστηκε κατά τα ανωτέρω μήνυση για εσχάτη προδοσία λόγω κατάλυσης της εθνικής κυριαρχίας με την ψήφιση του «Μνημονίου 1» και, αφότου διαβιβάστηκε στη Βουλή τέτοια δικογραφία, η Ελλάδα βρίσκεται «σε κατοχή», οι βουλευτές, δικαστές, υπουργοί, αξιωματικοί κλπ έχουν καταπατήσει τον όρκο τους, επί της ουσίας δηλαδή συμβαίνει «κατάργηση» του Συντάγματος. Σημειωτέον πως ο συντάξας τη μήνυση βάσει της οποίας σχηματίστηκε η προαναφερθείσα δικογραφία, είναι ο ιατρός Δημήτρης Αντωνίου, παραπληροφόρηση από τον οποίο επισημάναμε πρόσφατα στο άρθρο μας:

Ψευδοεπιστημονική παραπληροφόρηση σχετικά με τo εμβόλιo mRNA για τον νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2 από Έλληνα γιατρό.

Είναι γνωστό πως η υποβολή μήνυσης ή αναφοράς προς διερεύνηση ποινικών ή άλλων αδικημάτων, από μόνη της δεν συνεπάγεται ότι πράγματι έχουν αυτά τελεστεί, ούτε παράγει αυτομάτως έννομα αποτελέσματα τα οποία να επικαλούνται π.χ. τρίτα πρόσωπα. Μάλιστα, για την εν λόγω υπόθεση, πέραν μίας αναφερόμενης διαβίβασης της μήνυσης για χειρισμό από τα τακτικά δικαστήρια, δεν υπάρχει καμία πληροφορία ότι συνεχίστηκε ή ολοκληρώθηκε σε στάδιο προκαταρκτικό κάποια εισαγγελική έρευνα (προδικασία), ούτε βέβαια ότι οδηγήθηκε η υπόθεση σε δικαστήριο. Μάλιστα, για το πρώτο «Μνημόνιο» (του οποίου η ψήφιση αναφέρεται ως πράξη εσχάτης προδοσίας στη μήνυση), το Συμβούλιο της Επικρατείας στη νομολογία του δεν το έκρινε αντισυνταγματικό, ούτε σε σημαντική απόφασή του. (Ολομ. ΣτΕ 668/2012)

Εν ολίγοις, δεν προκύπτουν αξιόπιστες ενδείξεις ότι το Σύνταγμα έχει καταλυθεί ή έχει γίνει απόπειρα βίαιης κατάλυσής του, ούτε έχει προκύψει τελεσφόρηση της αναφερόμενης μήνυσης από το 2011, ενώ και το Μνημόνιο 1 δεν έχει αξιολογηθεί ως αντισυνταγματικό από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο.

Τέλος, δεν προκύπτει κάποια δημόσια δήλωση του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, ούτε του τέως Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, που να προσδίδει βασιμότητα σε όσα ισχυρίζονται οι «θεματοφύλακες του Συντάγματος».

Με αυτό, που είναι ένα άλλο έγγραφο, κινούμαστε παντού. [δείχνει:] Υπογραφή, γνήσιο υπογραφής εδώ, και κινούμαστε παντού, γηγενείς Έλληνες ελεύθεροι.

Πέραν των ανωτέρω ζητημάτων, ιδιαίτερα προβληματικό είναι το σημείο εκείνο των ισχυρισμών των αυτοαποκαλούμενων ως «θεματοφυλάκων του Συντάγματος» όπου αναφέρουν ότι ένα ακριβές αντίγραφο της κατατεθείσας αναφοράς ή παρόμοιο αποδεικτικό υποβολής της δήλωσης μπορεί να αποτελεί αποδεικτικό για να μην τους δεσμεύει η εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Όμως, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο στο ελληνικό νομικό σύστημα που να υποστηρίζει αυτόν τον ισχυρισμό, καθότι μάλιστα όλοι οι Έλληνες «είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» (άρθρο 4 του Συντάγματος, παρ. 1). Σημειώνεται ότι η λήψη και πρωτοκόλληση από τις αρμόδιες υπηρεσίες ενός εγγράφου όπως η «ιερή δήλωση» δεν προδικάζει επί της ουσίας αποδοχή ή υιοθέτηση των καταγγελλομένων, δεν αποδεικνύει ούτε προσδίδει βασιμότητα στις, αβάσιμες, κατά τα παραπάνω, καταγγελίες, ούτε παράγει κάποιο δικαίωμα συλλήβδην εξαίρεσης από τους νόμους, ούτε και δεσμεύει τις αρχές να από το να μην εφαρμόζουν τη νομοθεσία για τους «θεματοφύλακες».

Για παράδειγμα, στο βίντεο αναφέρεται ότι με το έγγραφο μπορεί κανείς να κινείται ελεύθερα, χωρίς κανέναν περιορισμό – αν και ισχύουν περιοριστικά της ελευθερίας μετακίνησης μέτρα για την αποφυγή εξάπλωσης του πανδημικού κορωνοϊού SARS-CoV-2 [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]. Η υποβολή τέτοιας δήλωσης δεν συμπεριλαμβάνεται στους λόγους μετακίνησης και δεν αποτελεί αυτή καθαυτή λόγο εξαίρεσης από τα περιοριστικά μέτρα.

Σύσταση (ΦΕΚ) της Βουλής σε σώμα δεν έχει γίνει. Είναι όλοι τους παράνομοι και το ξέρουνε.

Στο βίντεο αναφέρεται επίσης μια ανυπόστατη θεωρία που κυκλοφορεί τα τελευταία χρόνια, ότι η Βουλή των Ελλήνων «δεν έχει συσταθεί σε σώμα» και «δεν υπάρχει ΦΕΚ σύστασης της Βουλής» – λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιχειρηματολογία αφορά την έναρξη λειτουργίας μιας «νέας βουλής» που προκύπτει κατόπιν διάλυσης της προηγούμενης βουλής ή λήξης της βουλευτικής περιόδου, κυρίως δηλαδή κατόπιν εκλογών (π.χ. διανύουμε, κατά τη συγγραφή του άρθρου την ΙΗ΄ Περίοδο Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας). Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποια τέτοια συνταγματική ή νομοθετική απαίτηση επακριβώς, ούτε έχει παραβιαστεί κάποιος σχετικός κανόνας.

Ο Κανονισμός της Βουλής [διαβάστε σε μορφή e-book] αναφέρει:

«Εναρκτήρια συνεδρίαση – προσωρινό προεδρείο
Άρθρο 1

1. Η ημερομηνία σύγκλησης της Βουλής σε πρώτη συνεδρίαση (εναρκτήρια συνεδρίαση) της βουλευτικής περιόδου καθορίζεται από το προεδρικό διάταγμα διάλυσης της βουλής ή λήξης της βουλευτικής περιόδου σύμφωνα με το Σύνταγμα. (…)

Κήρυξη της έναρξης των εργασιών της βουλευτικής περιόδου
Άρθρο 2

Η κήρυξη της έναρξης των εργασιών της βουλευτικής περιόδου γίνεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αυτοπροσώπως ή διά του Πρωθυπουργού, μετά την εκλογή του Προεδρείου της Βουλής (…)

Ανακοίνωση των ονομάτων και ορκωμοσία των βουλευτών
Άρθρο 3

1. Ο προσωρινός Πρόεδρος, αμέσως μόλις κηρυχθεί η έναρξη των εργασιών της πρώτης συνεδρίασης της βουλευτικής περιόδου, ανακοινώνει στη Βουλή τον κατάλογο των Βουλευτών που ανακηρύχθηκαν σύμφωνα με το νόμο. Ο κατάλογος αυτός καταχωρίζεται στα Πρακτικά και ενημερώνεται (…)
2. Στη συνέχεια, ο προσωρινός Πρόεδρος της Βουλής καλεί τους Βουλευτές που έχουν ανακηρυχθεί και παρευρίσκονται στη συνεδρίαση να δώσουν τον οριζόμενο όρκο. (…)
4. Από την ορκωμοσία τους οι Βουλευτές αναλαμβάνουν την άσκηση των καθηκόντων τους».

Τα παραπάνω βήματα αποτελούν τη θεσπισθείσα διαδικασία σύγκλησης της Βουλής σε πρώτη συνεδρίαση της βουλευτικής περιόδου, κατά την οποία λαμβάνει χώρα επίσημη κήρυξη έναρξης των εργασιών της, η ανακοίνωση του καταλόγου των ανακηρυχθέντων βουλευτών και η ορκωμοσία τους, τυπική διαδικασία κατόπιν της οποίας αναλαμβάνουν οι βουλευτές την άσκηση των καθηκόντων τους. Δεν απαιτείται κάποια κυριολεκτική «σύσταση της βουλής σε σώμα», αλλά η σύγκληση της εναρκτήριας συνεδρίασης και η ορκωμοσία των βουλευτών που έχουν ανακηρυχθεί, όπως περιγράφεται στα βασικά της σημεία παραπάνω και εξειδικεύεται από τον Κανονισμό της Βουλής (ΚτΒ).

Παράδειγμα τήρησης της ανωτέρω περιγραφόμενης διαδικασίας αποτελεί και η πιο πρόσφατη (κατά τη συγγραφή του άρθρου) σύγκληση εναρκτήριας συνεδρίασης, αυτής με την οποία ξεκίνησε η ΙΗ΄ βουλευτική περίοδος, μετά τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, και η οποία έλαβε χώρα στις 17 Ιουλίου 2019. [πηγή]

Σημειώνεται μάλιστα ότι καταρχήν δεν συμπεριλαμβάνονται στη δημοσιευτέα σε ΦΕΚ ύλη (δηλαδή στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, που εκδίδεται σε φύλλα) τα Πρακτικά της Βουλής – προβλέπονται ξεχωριστοί τόμοι/τεύχη («Πρακτικά Βουλής», βλ. άρθρο 61 του ΚτΒ). Επιπλέον, τα πρακτικά των συνεδριάσεων, που συμπεριλαμβάνουν και τα παραπάνω ουσιώδη για τη σύγκληση της εναρκτήριας συνεδρίασης της «νέας» βουλής και την ανάληψη των καθηκόντων από τους βουλευτές στοιχεία, είναι δημόσια διαθέσιμα και ελεύθερα προσβάσιμα στο διαδίκτυο. [πηγή 1] [πηγή 2]

Συμπέρασμα

Με λίγα λόγια, δεν υποστηρίζεται από τα διαθέσιμα δεδομένα ούτε από την ισχύουσα έννομη τάξη στην Ελλάδα ότι έχει καταλυθεί βιαίως το Σύνταγμα, όλοι οι βουλευτές είναι παράνομοι ή ότι η Βουλή δεν έχει συσταθεί σε σώμα με ΦΕΚ. Ούτε η αναφορά-καταγγελία ή μήνυση για την τέλεση αδικημάτων αποτελεί λόγο αυτόματης και συλλήβδην εξαίρεσης από τους ισχύοντες νόμους όσων υποβάλλουν «ιερή δήλωση» ενεργοποίησης του άρθρου 120 ή γίνονται «θεματοφύλακες» του Συντάγματος. Επιπλέον, η γυναίκα που προβαίνει σε υποστήριξη των ανωτέρω σε βίντεό της δεν είναι νοσηλεύτρια, όπως ισχυρίζεται.