Όχι, ο Τζορτζ Όργουελ δεν είπε ότι “για να ελέγξεις ένα λαό πρέπει να γνωρίζεις τους φόβους του”

Το ρητό “για να ελέγξεις ένα λαό πρέπει να γνωρίζεις τους φόβους του” αποδίδεται ψευδώς στον Τζόρτζ Όργουελ μέσα από αναρτήσεις σε ιστολόγια και λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Παραδείγματα: Φυσάει αδιαφορία, κοινωνικοπολιτικά θέματα , Aρσενaλι

Παράδειγμα σχετική ανάρτησης στο Facebook:

Τι ισχύει

O Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ (Eric Arthur Blair, 25 Ιουνίου 1903 – 21 Ιανουαρίου 1950), γνωστός περισσότερο με το ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ ήταν Βρετανός συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ανάμεσα στα δημοφιλέστερα έργα του ανήκουν Η Φάρμα των Ζώων και το 1984. Γεννήθηκε στο Μοντιχάρι της Ινδίας το 1903 και ήταν γιος κατώτερου διοικητικού υπαλλήλου. Η οικογένειά του επέστρεψε στην Αγγλία το 1911.

Μεταξύ των ετών 1917-1921 σπούδασε υπότροφος στο Ήτον, όπου πρωτοδημοσίευσε κείμενά του σε περιοδικά. Το 1922 διορίστηκε αξιωματούχος στην αστυνομία της Βιρμανίας, απ’ όπου παραιτήθηκε έξι χρόνια μετά. Έκτοτε έζησε για καιρό φτωχική ζωή στο Παρίσι και το Λονδίνο, αλλάζοντας περιστασιακά επαγγέλματα. Τα βιβλία του Οι αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου (1933), Μέρες της Μπούρμα (1934), Η κόρη του παπά (1935) και Ο δρόμος προς την αποβάθρα του Γουίγκαν (1937), δίνουν το χρονικό της περιόδου αυτής και καταγράφουν την εξέλιξη των ιδεών του. Από τις κορυφαίες στιγμές της ζωής του ήταν η συμμετοχή του στον ισπανικό Εμφύλιο. Στο βιβλίο του Πεθαίνοντας στην Καταλωνία (1938) αποτύπωσε μοναδικά τις εμπειρίες και τη δράση του. Με την έκρηξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου τοποθετήθηκε διευθυντής της Ινδικής Υπηρεσίας του BBC, απ’ όπου αποχώρησε το 1943. 

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε τα δύο βιβλία που του χάρισαν τη μεγάλη του φήμη. Το 1944 ολοκλήρωσε τη Φάρμα των Ζώων, μια πολιτική αλληγορία που τον έκανε διάσημο ενώ το 1949 κυκλοφόρησε το τελευταίο του έργο, το περίφημο 1984, κορυφαία ίσως στιγμή του συγγραφέα και πολιτικού στοχαστή. Πέθανε τον Ιανουάριο του 1950 σε νοσοκομείο του Λονδίνου, σε ηλικία των 47 ετών.

Το εξεταζόμενο απόσπασμα

Το επίμαχο απόσπασμα εντοπίζεται ως εξής στις παρακάτω γλώσσες:

Αγγλικά: To control the people you must know their fear, and it is clear that the first fear of any individual is to be in mortal danger. Once man becomes a slave to his fear, it is easy to make him believe that the “state” will be ready to help save him.

~ George Orwell.”1984″ ~

Ισπανικά: Para controlar un pueblo hay que conocer su miedo, y es evidente que el primer miedo de cada individuo es estar en peligro mortal. Una vez que el ser humano se hace esclavo de su miedo es fácil hacerle creer que el “Estado” estará listo para ayudar a salvarlo.

Πορτογαλλικά: Para controlar um povo é preciso conhecer seu medo e é evidente que o primeiro medo de cada indivíduo é estar em perigo mortal. Uma vez que o ser humano se torna escravo do seu medo é fácil de fazê-lo acreditar que o pai Estado estará pronto para ajudar a salvá-lo. George Orwell.

Ιταλικά: Per controllare un popolo c’è bisogno di conoscere la sua paura ed è palese che la prima paura di ogni individuo è quella di essere in pericolo mortale, una volta che l’essere umano è reso schiavo della sua paura è facile fargli credere che papà Stato sarà lì pronto ad aiutarlo anzi a salvarlo. La tortura posta in essere nella stanza 101 rientra nell’ultima fase (“Accettazione”) del sistema di lavaggio del cervello perpetrato dal Ministero dell’Amore.

Ωστόσο, το εν λόγω απόσπασμα δεν εντοπίστηκε σε κανένα σημείο του βιβλίου “1984“, όπως ισχυρίζονται τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα.

Επίσης κατόπιν αναζήτησης με λέξεις κλειδιά (όπως θάνατος, σκλάβος, άνθρωπος, κράτος, εξουσία) στα βιβλία του, στα δοκίμια και τις επιστολές του, δεν βρέθηκε κανένα αποτέλεσμα, καμία πρόταση που να προσομοιάζει στην εξεταζόμενη φράση.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στις παραπάνω γλώσσες, δεν υπάρχουν αποτελέσματα στις αναζητήσεις της Google πριν τον Μάρτιο του 2020. Συγκεκριμένα στα ελληνικά κοινωνικά δίκτυα το βρίσκουμε για πρώτη φορά στις 23 Μαρτίου 2020 και στα ιταλικά στις 13 Μαρτίου 2020.

Το παλαιότερο χρονολογικά αποτέλεσμα που εντοπίσαμε, βρίσκεται σε ένα άρθρο της ιταλικής αναρχικής εβδομαδιαίας εφημερίδας Umanità Nova, με ημερομηνία 10 Μαρτίου 2020, χωρίς όμως να υποδεικνύει σελίδα ή κεφάλαιο του βιβλίου. Το άρθρο συνδέει την υποτιθέμενη φράση από το 1984, με τον φόβο που προκαλεί ο νέος κορονοϊός SARS-CoV-2 και την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων στην Ιταλία. Εκείνη την εποχή, συγκεκριμένα στις 11 Μαρτίου 2020, η COVID-19 χαρακτηρίστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως πανδημία.

Το εξεταζόμενο ρητό είναι πιθανότατα είναι ένα συνονθύλευμα αποσπασμάτων από άλλους συγγραφείς. Για παράδειγμα μια από τις προτάσεις του μοιάζει αρκετά με ένα απόσπασμα του Πάουλο Κοέλο.

Επίσης το ρητό ταιριάζει και με παράφραση ενός άλλου αποσπάσματος που αποδόθηκε, επίσης λανθασμένα, στον ναζιστή εγκληματία πολέμου Herman  Goering:

Tο μόνο πράγμα που χρειάζεται μια κυβέρνηση για να υποδουλώσει τους ανθρώπους είναι να τους τρομάξει.

Συμπέρασμα

Με βάση όλα τα ανωτέρω, ο υπό εξέταση αφορισμός λανθασμένα αποδίδεται στον Όργουελ, καθώς δεν προκύπτει από καμία πηγή ότι διατυπώθηκε από αυτόν, ενώ εμφανίστηκε στο διαδίκτυο πολύ πρόσφατα.