Fact Check: Η γαμήλια φωτογραφία με το ναζιστικό χαιρετισμό και την ουκρανική σημαία

Σύμφωνα με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φωτογραφία που κυκλοφορεί από διάφορούς λογαριασμούς απεικονίζει έναν «παραδοσιακό γάμο στην Ουκρανία». Στη φωτογραφία φαίνεται το ζευγάρι μαζί με φίλους και συγγενείς να κάνουν ναζιστικό χαιρετισμό, ενώ κρατούν την ουκρανική σημαία. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός είναι παραπλανητικός καθώς η φωτογραφία έχει υποστεί ψηφιακή επεξεργασία. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων:

Τι ισχύει

Αρχικά, αξίζει να σημειωθεί πως τόσο η εξεταζόμενη λήψη όσο και ο ισχυρισμός που τη συνοδεύει γνώρισαν παγκόσμια διάδοση, με αναπαραγωγές από αγγλόφωνους, ρωσόφωνους, ιταλόφωνους και γαλλόφωνους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Βέβαια, σύμφωνα με τις έρευνες οργανισμών ελέγχου γεγονότων open.online και newsweek, η επίμαχη φωτογραφία δεν είναι αυθεντική ούτε και πρόσφατη, μιας και εντοπίζεται δημοσιευμένη στο διαδίκτυο «ήδη από το 2016».

Πού τραβήχτηκε η φωτογραφία

Παρότι, σύμφωνα με τις εξεταζόμενες αναρτήσεις, η φωτογραφία φαίνεται να απεικονίζει «παραδοσιακό γάμο στην Ουκρανία», στην πραγματικότητα έχει ληφθεί στα βάθη της Ρωσικής Ομοσπονδίας και πιο συγκεκριμένα, σε πλατεία της ρωσικής πόλης Novokuznetsk, της περιφέρειας του Κέμεροβο.

Χαρακτηριστικά, οι εικονιζόμενοι φωτογραφίζονται κάτω από μνημείο του Βλαντίμιρ Λένιν, το οποίο βρίσκεται στην πλατεία από τις 22 Απριλίου του 1960.

Η παλαιότερη αναπαραγωγή

Η παλαιότερη αναπαραγωγή της φωτογραφίας που εντοπίσαμε, βρίσκεται σε σχόλιο ανάρτησης στην ρωσική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης του VK, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 9 Νοεμβρίου του 2015.

Βέβαια, υπάρχει μια βασική διαφορά ανάμεσα στη φωτογραφία του σχολίου και την επίμαχη λήψη, η οποία φαίνεται να κυκλοφορεί στο διαδίκτυο από τις 21 Οκτωβρίου του 2018 και εξής. Στη θέση της ουκρανικής σημαίας, την οποία κρατούν οι άνδρες που χαιρετούν ναζιστικά, εντοπίζεται μια σημαία με μια μαύρη και κίτρινη οριζόντια λωρίδα.

Τα δύο χρώματα παραπέμπουν στη σημαία της μοναρχίας των Αψβούργων (1526 – 1804), ωστόσο κρίνουμε σκόπιμο να αναφέρουμε πως και η Ρωσική Αυτοκρατορία από το 1858 έως 1883 υιοθέτησε τη μαύρη και τη χρυσοκίτρινη οριζόντια λωρίδα στην επίσημη σημαία της, η οποία διαφοροποιείται από εκείνη του Οίκου των Αψβούργων χάρη σε μια τρίτη, οριζόντια λωρίδα λευκού χρώματος.

Η τρίχρωμη σημαία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας αντικαταστάθηκε επίσημα από τη σημαία της Ρωσικής Ομοσπονδίας ήδη από το 1896, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το σχέδιο εγκαταλήφθηκε συλλήβδην. Για παράδειγμα, η σημαία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κυματίζει συμβολικά στην ετήσια πατριωτική “Ρωσική Πορεία“ που ξεκίνησε το 2005 και λαμβάνει χώρα στις 4 Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια των εορτασμών της εθνικής εορτής της Ημέρας Ενότητας. Σε αυτές τις διαμαρτυρίες, συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, υπερεθνικιστικές, ακροδεξιές και νεο-ναζιστικές οργανώσεις. (βλ. Славянский союз, ДПНИ και Русский общенациональный союз)

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος κρατά την σημαία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας υποστηρίζει την εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία. Ωστόσο, όπως σημειώνει και ο Denis Zuev, ο οποίος μελέτησε το φαινόμενο σε πολιτικό και επικοινωνιακό επίπεδο, η εν λόγω πορεία προσελκύει υποστηρικτές της ακροδεξιάς ενώ αντίγραφα της σημαίας πωλούνταν σε περίπτερα στους χώρους διεξαγωγής της ετήσιας συγκέντρωσης. (Denis Zuev, 2013)

Συμπέρασμα

Με βάση τα παραπάνω, καθίσταται σαφές ότι η υπό εξέταση γαμήλια φωτογραφία κυκλοφορεί στο διαδίκτυο από τον Οκτώβριο του 2018. Μια διαφορετική εκδοχή της, όμως, εντοπίζεται δημοσιευμένη σε ρωσικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης ήδη από το Νοέμβριο του 2015. Η φωτογραφία δεν λήφθηκε στην Ουκρανία, αλλά σε πλατεία της ρωσικής πόλης Novokuznetsk. Επίσης η λήψη έχει υποστεί ψηφιακή επεξεργασία ώστε να φαίνεται η Ουκρανική σημαία, ενώ στην παλαιότερη αναπαραγωγή της φαίνεται σημαία με μαύρη και κίτρινη λωρίδα, παραπέμποντας στη σημαία της μοναρχίας των Αψβούργων ή στην σημαία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.