Παραπλανητικές αναφορές για την απαγόρευση του κρέατος στο Εδιμβούργο για περιβαλλοντικούς λόγους

Από τις 19 Ιανουαρίου 2023, κυκλοφορεί ευρέως σε μέσα ενημέρωσης και λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης ο ισχυρισμός ότι το Εδιμβούργο απαγορεύει ή σχεδιάζει να απαγορεύσει τα προϊόντα κρέατος από σχολεία, νοσοκομεία και οίκους ευγηρίας. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει.

Παραδείγματα: pronews.gr, protothema.gr, katohika.gr, ellas21.com, bankingnews.gr, ksipnistere.com, primenews.press, dekeleianews.gr, oparlapipas.gr, zarpanews.gr

Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στο Facebook:

Τι ισχύει

Πρόκειται για είδηση που κυκλοφόρησε αρχικά από την Daily Mail, με τίτλο: «Το Εδιμβούργο γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που δεσμεύεται να αφαιρέσει το κρέας από το μενού στα σχολεία σε μια προσπάθεια να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα της πόλης».

Αφορμή για το θέμα υπήρξε η πρόσφατη έγκριση της συνθήκης “Plant-based Treaty” από το Συμβούλιο του Δήμου του Εδιμβούργου, μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην αντιμετώπιση των εκπομπών ρύπων που σχετίζονται με τα τρόφιμα. Το Εδιμβούργο έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που υπέγραψε τη Συνθήκη.

Ο Σύμβουλος του κόμματος των Πρασίνων, Steve Burgess, εισήγαγε για πρώτη φορά τη Συνθήκη σε Συνεδρίαση της ολομέλειας του Συμβουλίου, το Μάρτιο του 2022, όπου οι δημοτικοί σύμβουλοι ψήφισαν ομόφωνα για την εκτίμηση των επιπτώσεων για την έγκριση της Συνθήκης. Περιγράφει τη στροφή προς τα φυτικά τρόφιμα ως «win-win-win για την κοινωνία». Όπως σημείωσε ο Burgess, «έχουν χαμηλότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, σημαντικά οφέλη για την υγεία και μειώνουν τις επιπτώσεις στην καλή διαβίωση των ζώων».

Η Έκθεση δημοσιεύτηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023 και παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Πολιτικής και Αειφορίας στις 17 Ιανουαρίου. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε αντίθεση με τη Συμφωνία του Παρισιού, η Συνθήκη δεν έχει νομικές δεσμεύσεις. Όπως τονίζει ο επικεφαλής του Συμβουλίου του Εδιμβούργου, Cammy Day, στο προσάρτημα της Έκθεσης Εκτίμησης Επιπτώσεων (σελ. 5): «υπάρχουν δράσεις στο πλαίσιο της συνθήκης που δεν μπορούν να εφαρμοστούν καθώς είναι εκτός του ελέγχου του Συμβουλίου και η έγκριση της συνθήκης δεν είναι νομικά δεσμευτική», ενώ προσθέτει ότι:

Να σημειωθεί ότι παρόλο που θα προωθηθούν στα σχολεία φυτικές επιλογές, οι νέοι θα εξακολουθούν να έχουν επιλογές στα γεύματά τους.

Η ίδια η έκθεση παραθέτει τη συνθήκη, η οποία δεν αναφέρει σε κανένα σημείο ότι θα αντικατασταθούν τα ζωικά προϊόντα με vegan σε σχολεία, νοσοκομεία ή οίκους ευγηρίας.

Αντίθετα, οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν την ευαισθητοποίηση των νέων για τα φυτικά τρόφιμα μέσα από δράσεις στα σχολεία και μια «σαφέστερη οδό για την πλήρη μετάβαση σε γεύματα με βάση τα φυτά, για παράδειγμα ξεκινώντας με ημέρες χωρίς κρέας σε άλλα κτίρια του Συμβουλίου, όπως γραφεία» (παραπάνω στιγμιότυπο).

Τα Ellinika Hoaxes ήρθαν σε επαφή με την υπεύθυνη επικοινωνίας του Συμβουλίου του Εδιμβούργου, Karen Lloyd, η οποία διέψευσε κατηγορηματικά τους υποτιθέμενους ισχυρισμούς, ενώ πρόσθεσε ότι το Συμβούλιο του Εδιμβούργου δεν είναι υπεύθυνο για τον ανεφοδιασμό των νοσοκομείων με τρόφιμα, αλλά αυτή είναι η αρμοδιότητα του NHS Lothian (η δεύτερη μεγαλύτερη Yγειονομική Aρχή του Ηνωμένου Βασιλείου).

Η έκθεση δείχνει ότι τα τρόφιμα και η διατροφή αντιπροσωπεύουν το 23% του αποτυπώματος του Εδιμβούργου που βασίζεται στην κατανάλωση, με το 12% αυτών των εκπομπών να προέρχονται από την κατανάλωση κρέατος. Η έκθεση αναφέρει ότι «μια στροφή σε φυτικές δίαιτες θα μείωνε σημαντικά τις εκπομπές ρύπων της πόλης που βασίζονται στην κατανάλωση».

Επιπλέον, η Συνθήκη δε στρέφεται σε καμία περίπτωση κατά της κτηνοτροφίας. Συγκεκριμένα, αναφέρονται χαρακτηστικά οι εξής δηλώσεις:

1. Αναγνώριση και υποστήριξη του καθοριστικού ρόλου των μικροπαραγωγών στη διατροφή του πλανήτη- υποστήριξή τους για τη διατήρηση (ή την αποκατάσταση) της αυτονομίας τους επί της γης, του νερού, των σπόρων και άλλων πόρων τους
   
2. Διαθέσιμες επιδοτήσεις για κτηνοτρόφους και ιδιοκτήτες γης που ασκούν ορθή διαχείριση της γης και αποκαθιστούν ενεργά τη γη και τις σχετικές οικοσυστημικές υπηρεσίες (όπως η δέσμευση άνθρακα, η βιοποικιλότητα, η αντιπλημμυρική προστασία, η γενική ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή)
   
3. Παροχή κινήτρων για επιδοτήσεις/επιχορηγήσεις σε κτηνοτρόφους για τη μετάβαση από τη ζωική γεωργία στη διαφοροποιημένη φυτική παραγωγή

Πόσο κακό είναι το κρέας και τα γαλακτοκομικά για τον πλανήτη;

Το Εδιμβούργο, όπου ζουν περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι, γίνεται τώρα η 20η πόλη που επικυρώνει τη Συνθήκη που βασίζεται στα φυτά. Το Λος Άντζελες (η μεγαλύτερη πόλη στην Καλιφόρνια), η παραλία Boynton στη Φλόριντα, το Haywards Heath στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Didim στην Τουρκία και μια σειρά από πόλεις της Ινδίας έχουν επίσης εγκρίνει τη Συνθήκη.

Οι πόλεις δεσμεύονται να αποφύγουν τις νέες φάρμες ζώων και τα σφαγεία και να προωθήσουν τρόφιμα φυτικής προέλευσης σε δημόσιες εκστρατείες. Άλλες δεσμεύσεις περιλαμβάνουν την αναδάσωση, φόρους κρέατος και την απαίτηση επισήμανσης άνθρακα στα τρόφιμα.

Η τελευταία έκθεση της IPCC (Κλιματική Αλλαγή 2022, Μετριασμός της Κλιματικής Αλλαγής), που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2022, αναφέρει ότι τα συστήματα τροφίμων ευθύνονται για το 42% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως. Η έκθεση αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές πρωτεΐνες και χαμηλή σε κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, οδηγεί σε χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ότι, κατά συνέπεια, η μετατόπιση προς φυτικές δίαιτες έχει σημαντικές δυνατότητες μετριασμού των επιπτώσεων.

Το παραπάνω γράφημα που προέρχεται από την έκθεση της IPCC, κατατάσσει την ένταση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα διαφόρων προϊόντων τροφίμων, δείχνοντας ξεκάθαρα ότι τα προϊόντα κρέατος έχουν μακράν τη μεγαλύτερη επίπτωση, με το βοδινό κρέας, το αρνί και τα οστρακοειδή να αποτελούν τα προϊόντα με την υψηλότερη ένταση. Συγκριτικά, ο μέσος αντίκτυπος του άνθρακα από 100 γραμμάρια πρωτεΐνης tofu είναι περίπου 20 φορές χαμηλότερος από 100 γραμμάρια πρωτεΐνης από τα βοοειδή.

Επομένως, η βιομηχανία κρέατος έχει μεγάλη ευθύνη παγκοσμίως στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Συμβάλλει όχι μόνο στην υπερθέρμανση του πλανήτη αλλά προκαλεί και άμεση περιβαλλοντική ρύπανση.

Προκειμένου να καταπολεμηθούν αυτά τα ζητήματα, η Συνθήκη με βάση τα Φυτά επικεντρώνεται σε τρεις βασικές αρχές:

1. παραίτηση (καμία περαιτέρω αποψίλωση των δασών για σκοπούς εκτροφής ζώων)
   
2. ανακατεύθυνση (σαφής μετάβαση από την παραγωγή τροφίμων με βάση τα ζώα σε συστήματα με βάση τα φυτά) και
   
3. αποκατάσταση (ενεργή αποκατάσταση των οικοσυστημάτων με τη φύτευση δέντρων και την αναδημιουργία των εδαφών).

Συμπέρασμα

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό πως ο εξεταζόμενος ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Το Συμβούλιο του Εδιμβούργου ουδέποτε δήλωσε ότι καταργεί το κρέας από τα σχολεία, τα νοσοκομεία ή τους οίκους ευγηρίας για περιβαλλοντικούς λόγους. Στο έγγραφο της συνθήκης “Plant-based Treaty”, δε γίνεται λόγος για κατάργηση του κρέατος, αλλά για προώθηση των φυτικών έναντι των ζωικών προϊόντων και ευαισθητοποίηση των παιδιών στα σχολεία για τη φυτική διατροφή.

Επιπλέον, το Συμβούλιο του Εδιμβούργου διαψεύδει τους παραπάνω αναληθείς ισχυρισμούς σε δήλωσή του. Τέλος, σε αντίθεση με τη Συμφωνία του Παρισιού, η Συνθήκη δεν είναι νομικά δεσμευτική, που σημαίνει ότι ορισμένες από τις δράσεις της Συνθήκης, δε θα εφαρμοστούν.