Από το ΑΠΕ και όχι από την ΕΛ.ΑΣ προέρχεται ο εσφαλμένος έμφυλος προσδιορισμός της δολοφονημένης Άννας

Στον απόηχο του εγκλήματος στον Άγιο Παντελεήμονα, όπου η Άννα, μια τρανς γυναίκα από την Κούβα βρέθηκε νεκρή, φέροντας τραύματα στο κεφάλι και στον λαιμό από αιχμηρό αντικείμενο, μεγάλη διάδοση στον ηλεκτρονικό Τύπο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γνωρίζει ο ισχυρισμός ότι η Ελληνική Αστυνομία αναφέρθηκε στο θύμα ως “άνδρα”. Εξετάζοντας τα στοιχεία, διαπιστώνουμε ότι πράγματι υπήρξε λανθασμένη αναφορά στην ταυτότητα φύλου του θύματος, αλλά όχι από την πλευρά της αστυνομίας. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε ιστοσελίδες και ιστολόγια: lifo.gr, jenny.gr, moneyreview.gr, news247, marieclaire.gr, rpn.gr, alterthess.gr, ladylike.gr, rosa.gr, mikropragmata.lifo.gr, neolaia.gr, in.gr, topontiki.gr

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Σύμφωνα με πληροφορίες, τη Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023 βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμά της η 45χρονη Κουβανή πρόσφυγας. Πρώτη εντόπισε τη σορό η σπιτονοικοκυρά της, η οποία και ενημέρωσε τις Αρχές. Η ιατροδικαστική έρευνα επισημαίνει πως ο θάνατος προκλήθηκε από αιμορραγικό σοκ λόγω των πολλαπλών τραυμάτων που προκλήθηκαν από αιχμηρό αντικείμενο, πιθανώς μαχαίρι. Πριν από τέσσερα περίπου χρόνια, η Άννα αποφάσισε να φύγει από την Κούβα όπου αποτελούσε στόχο διακρίσεων και βίας εξαιτίας της ταυτότητας φύλου που είχε επιλέξει. Προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής, μετανάστευσε στην Ελλάδα όπου εργαζόταν ως χορεύτρια σε παραστάσεις drag σε νυχτερινό κατάστημα. 

Ήδη από τις 10 Ιουλίου 2023, την ημέρα δηλαδή που δολοφονήθηκε η Άννα, συναντούμε δημοσιεύματα (εδώ, εδώ) στα οποία το θύμα αναφέρεται ως “άνδρας”, αγνοώντας την ορολογία για τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Ακολούθησε σύγχυση σχετικά με το αν ο εσφαλμένος προσδιορισμός φύλου προέρχεται από ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, ή αν η είδηση αναμεταδόθηκε διαστρεβλωμένη από τα Μέσα ενημέρωσης.

Το SMS που απέστειλε η ΕΛ.ΑΣ το βράδυ της Δευτέρας 10 Ιουλίου 2023, στους αστυνομικούς συντάκτες, ένας εκ των οποίων εργάζεται και για τα Ellinika Hoaxes, έκανε λόγο για “άτομο που εντοπίστηκε θανάσιμα τραυματισμένο” και όχι για “άνδρα”, όπως αναφέρουν οι ισχυρισμοί.

Το εν λόγω SMS:

Επιπλέον, μετά τη δημοσιότητα που γνώρισε το θέμα του λανθασμένου έμφυλου προσδιορισμού, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έσπευσε να τοποθετηθεί μέσω ανακοίνωσης σχετικά με τα δημοσιεύματα που κατηγορούν την ΕΛ.ΑΣ για misgendering και αγνόηση της σχετικής νομοθεσίας και έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις ορθές ορολογίες που αφορούν στις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες.  Στην ανακοίνωση τονίζεται πως η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής ουδέποτε αναφέρθηκε σε “άνδρα”, όπως εσφαλμένα περιγράφεται στα δημοσιεύματα, αλλά σε “άτομο”. Επιπρόσθετα επισημαίνεται ότι η ΕΛ.ΑΣ. έχει επενδύσει στην εκπαίδευση του προσωπικού της σε ό,τι αφορά ζητήματα σεξουαλικής ταυτότητας και έκφρασης φύλου, δίνοντας τη δέουσα προσοχή στον σεβασμό του αυτοπροσδιορισμού και των προσωπικών αισθημάτων των ατόμων.

Αναλυτικά η ανακοίνωση:

Αναφορικά με δημοσιεύματα που αναπαράγονται στο διαδίκτυο με αφορμή υπόθεση ανθρωποκτονίας στον Άγιο Παντελεήμονα και κάνουν λόγο για misgendering της ΕΛ.ΑΣ., αγνόηση της σχετικής νομοθεσίας και έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις ορθές ορολογίες που αφορούν στις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες, από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας ανακοινώνονται τα ακόλουθα:
Η Ελληνική Αστυνομία, σεβόμενη την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα όλων των ατόμων, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, έχει αναλάβει δράσεις και προγράμματα για την εκπαίδευση του προσωπικού της, με στόχο να ενισχυθεί η ευαισθητοποίησή τους σε θέματα σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα και την έκφραση του φύλου.
Στο πλαίσιο αυτό δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα το αστυνομικό προσωπικό να σέβεται τον αυτοπροσδιορισμό και τα προσωπικά αισθήματα των ατόμων καθώς και να χρησιμοποιεί ορθή γλώσσα αποφεύγοντας την κατάχρηση των φύλων ή την αναφορά σε άτομα με λανθασμένο τρόπο.
Στην προκειμένη περίπτωση η πρώτη ενημέρωση για το περιστατικό από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής ουδέποτε αναφέρθηκε σε «άνδρα» όπως εσφαλμένα περιγράφεται στα δημοσιεύματα αλλά σε «άτομο». Ειδικότερα η ενημέρωση που εκδόθηκε την 21:52 ώρα της Δευτέρας, 10 Ιουλίου 2023, ήταν η ακόλουθη:
«ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΕΣ ΩΡΕΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΕ ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΑΤΟΜΟ ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ. ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΣΗ Δ.Α.Α.»
Αυτονόητο είναι ότι ατομικές περιπτώσεις παραβίασης της ορθής γλώσσας ή της αναγνώρισης της ταυτότητας ατόμων από την Ελληνική Αστυνομία αντιμετωπίζονται με την απαιτούμενη σοβαρότητα.
Σε κάθε περίπτωση η Ελληνική Αστυνομία συνεχίζει να εργάζεται με σκοπό τη βελτίωση και αναβάθμιση των διαδικασιών της, ώστε να διασφαλίζεται πέρα από κάθε αμφιβολία ότι όλοι οι πολίτες αντιμετωπίζονται με σεβασμό, δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια.

Όπως τονίζουν δημοσιεύματα από την Αυγή και το News247, το κύμα παραπληροφόρησης ξεκίνησε από το Αθηναϊκό Πρακτορείο ειδήσεων, το οποίο προσδιόρισε το θύμα ως άνδρα, καθώς το τηλεγράφημα που απέστειλε στα μέσα ενημέρωσης έγραφε: 

Εντοπίστηκε νεκρός ένας άνδρας στον Άγιο Παντελεήμονα

Μάλιστα η Αυγή παρέθεσε στο άρθρο της και μια φωτογραφία του εν λόγω τηλεγραφήματος, όπως φαίνεται παρακάτω.

Σημείωση σε άρθρο του News247:

Μέσω Δελτίου Τύπου, το θέμα καταδίκασε και το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, η μη κυβερνητική οργάνωση για την προαγωγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρανς, φυλοδιαφορετικών και γενικότερα των ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων, μέλος του οποίου ήταν και η Άννα από τον Σεπτέμβριο του 2017.

Συγκεκριμένα κατήγγειλε ότι η δολοφονία της Άννας “βγήκε στο φως της δημοσιότητας μέσω του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, με εντελώς ψευδή στοιχεία (misgendering) για το θύμα, αποκρύπτοντας με αυτό τον τρόπο ότι πρόκειται για δολοφονία τρανς γυναίκας προσφύγισσας”. Μάλιστα, όπως αναφέρει, παρά το γεγονός ότι το θύμα αναγνωρίστηκε πως είναι τρανς γυναίκα, πολλές διαδικτυακές εφημερίδες και μέσα αρνούνται να διορθώσουν τη λανθασμένη πληροφορία και να αποκαταστήσουν την αλήθεια. 

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η έννοια της ταυτότητας φίλου είναι νομικά κατοχυρωμένη στην Ελλάδα από τον νόμο υπ’ αριθμόν 4491 του 2017, όπως φαίνεται και από το ΦΕΚ που δημοσιεύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2017. Όπως ορίζει το άρθρο 1, υποπαράγραφος ένα και δύο:

1. Το πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του ως στοιχείου της προσωπικότητάς του. 
2. Το πρόσωπο έχει δικαίωμα στον σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά φύλου του.

Στη συνέχεια του ΦΕΚ, το άρθρο 2, υποπαράγραφοι ένα και δύο, παραθέτουν ορισμούς για το τί νοείται ως ταυτότητα φύλου και χαρακτηριστικά φύλου. Αναλυτικά:

1. Ως ταυτότητα φύλου νοείται ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίο το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή του με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά. Η ταυτότητα φύλου περιλαμβάνει την προσωπική αίσθηση του σώματος, καθώς και την κοινωνική και εξωτερική έκφραση του φύλου, τα οποία αντιστοιχούν στη βούληση του προσώπου. Η προσωπική αίσθηση του σώματος μπορεί να συνδέεται και με αλλαγές που οφείλονται σε ιατρική αγωγή ή άλλες ιατρικές επεμβάσεις που επιλέχθηκαν ελεύθερα.
2. Ως χαρακτηριστικά φύλου νοούνται τα χρωμοσωμικά, γονιδιακά και ανατομικά χαρακτηριστικά του προσώπου, τα οποία συμπεριλαμβάνουν πρωτογενή χαρακτηριστικά, όπως τα αναπαραγωγικά όργανα, και δευτερογενή χαρακτηριστικά, όπως η μυϊκή μάζα, η ανάπτυξη μαστών ή τριχοφυΐας.

Συμπέρασμα

Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Δεν ευθύνεται η Ελληνική Αστυνομία για τον εσφαλμένο έμφυλο προσδιορισμό του θύματος καθώς εξ αρχής αναφέρθηκε στο θύμα ως “άτομο” και όχι ως “άνδρα”. Όπως προκύπτει από τα δημοσιεύματα, το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ήταν αυτό που προσδιόρισε το θύμα ως “άνδρα”, όπως φαίνεται και από τηλεγράφημα της είδησης που απέστειλε στα συνδρομητικά Μέσα ενημέρωσης.