Όχι, ο Άγγελος Συρίγος ΔΕΝ ομολόγησε ότι η Ελλάδα αποστρατιωτικοποιεί τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου

Μερικές ημέρες μετά από μια τηλεοπτική συνέντευξη του Άγγελου Συρίγου, νυν βουλευτή Α΄ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας, αναπαράχθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ισχυρισμός ότι ομολόγησε πως έχει συντελεστεί ή συμφωνηθεί αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Πρόκειται, ωστόσο, για εσφαλμένη παρουσίαση της δήλωσής του.

Συγκεκριμένα, κυκλοφόρησε ένα απόσπασμα βίντεο από συνέντευξη του κ. Συρίγου, το οποίο πλαισιώθηκε ως εξής από τον Panagiotis G. Pavlos (χρήστη του Twitter με το όνομα PGPavlos), στις 4 Οκτωβρίου 2023:

Για να τελειώνουμε· Συρίγος:
1 Ομολογεί αποστρατικοποίηση (!)
2 Ας θυσιάσουμε ΧΥ χάριν επαναστρατικοποίησης (!!)
3 Η διεθνής ναυσιπλοΐα διέρχεται τον Βόσπορο χωρίς πρόβλημα που περνά από [Τουρκικά] ΧΥ, αλλά αφού οι [Τούρκοι] ενοχλούνται μ’εμάς ας τους δώσουμε [Ελληνικά] ΧΥ (!!!)

Την ίδια ημέρα, στις 4 Οκτωβρίου 2023, ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, δήλωσε, από το βήμα της Βουλής τα εξής:

«Δεν είναι έτσι τα πράγματα για έναν και μόνον λόγο: Βγήκε ο κ. Συρίγος – δεν το βλέπω στην Αίθουσα, θα ήθελα να το δω εδώ- ο οποίος επιβεβαίωσε ό,τι λέμε εμείς. Ακούστε τι είπε εχθές σε τηλεοπτική συνέντευξη ένας από τους ανθρώπους που συμπαθώ, εκτιμώ για τη γνώση του περισσότερο και για την αντίληψή του για τα γεωστρατηγικά: Ομολόγησε την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών μετά από απαίτηση του Ερντογάν. Άφησε να εννοηθεί ότι πρέπει να θυσιάσουμε χωρικά ύδατα χάριν επαναστρατικοποίησης, δηλαδή να θυσιάσω τα χωρικά μου ύδατα, να κάνω έκπτωση με την Τουρκία για να μπορώ να επαναστρατικοποιήσω κάποια σημεία. Μάλιστα έδωσε και το ατυχές παράδειγμα της διεθνούς ναυσιπλοΐας στον Βόσπορο, ξεχνώντας ότι υπάρχει η Σύμβαση του Μοντρέ. Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Κι όμως, αφού το κάνατε και αυτό και πήρατε από εκεί τα ρωσικά οπλικά συστήματα, τα δώσατε τζάμπα στους Ουκρανούς, είπε ψέματα ο Πρωθυπουργός στη Βουλή ότι θα πάρουμε τα
Marder τα οποία δεν τα πήραμε ποτέ και όσα πήραμε -πέντε, έξι- τα πήγαμε στον Έβρο, έχετε δημιουργήσει, έχετε φτιάξει, έχετε υλοποιήσει ανήκεστο βλάβη στα ανατολικά νησιά του Αιγαίου, η οποία δεν θεραπεύεται καθόλου εύκολα.

Μπορείτε να δείτε το σχετικό απόσπασμα στο παρακάτω βίντεο από την ομιλία του Βελόπουλου (δείτε εδώ τα πρακτικά της σχετικής συνεδρίασης της Ολομέλειας της Βουλής), αμέσως παρακάτω, μετά το 20ό λεπτό:

Στις 5 Οκτωβρίου 2023 στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter), από τον λογαριασμό στο όνομα του Κυριάκου Βελόπουλου, αναπαράχθηκε το ίδιο βίντεο δύο φορές, με τη συνοδεία των εξής κειμένων:

«Ελπίζουμε οι Τούρκοι να δεχτούν επαναστρατικοποίηση των νησιών; ΌΛΑ ΤΑ ΚΑΝΆΛΙΑ ΈΘΑΨΑΝ ΤΟ ΒΊΝΤΕΟ ΑΥΤΌ!Σας τα έλεγε ο #Βελόπουλος αλλά εσείς πετάξατε την ψήφο σας στα…σκουπίδια !»

«Πριν τις εκλογές ο #Βελοπουλος σας τα έλεγε αλλά εσείς επιλέξατε τα πετάξετε την ψήφο στα …πολιτικά σκουπίδια ! ΕΡΧΕΤΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΊΑΣ!θα δώσουμε στους Τούρκους ελληνικό έδαφος!»

Μάλιστα, και βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, η Μαρία Αθανασίου, στις 5 Οκτωβρίου, κοινοποίησε στο Facebook ανάρτηση ενός χρήστη με το όνομα «Υπάρχει Λύση», ο οποίος αντέγραψε το κείμενο και το βίντεο του @PGPavlos από το Twitter.

Ένας άλλος λογαριασμός του Twitter, το «Καθίκι», παρουσίασε το ίδιο τμήμα της συνέντευξης, συνοδεία του εξής κειμένου, στις 5 Οκτωβρίου:

Συρίγος: “Θα περίμενα αντιστοίχως ότι κ οι Τούρκοι θα αποδεχτούν ορισμένα άλλα πράγματα ρητώς όπως την επαναστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγάιου!”
Τα έχετε αποστρατικοποιήσει ήδη τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δηλαδή και συζητάμε αν θα τα εξοπλίσουμε ξανα;
ΤΙ ΚΑΝΑΤΕ;

Το βίντεο που διαμοιράζεται είναι το εξής:

Παράλληλα, τον ισχυρισμό πως ο Άγγελος Συρίγος «παραδέχτηκε» ότι τα ελληνικά νησιά είναι πλέον αποστρατιωτικοποιημένα διέδωσε και ο δημοσιογράφος Θάνος Κόκκαλης, με βίντεό του στο YouTube (δείτε παρακάτω μετά το 3:50) και με άλλες αναρτήσεις.

Τον ισχυρισμό παρουσίασε και το Alert TV στην εκπομπή του «Alert στο Κοινοβούλιο» στις 7 Οκτωβρίου 2023 με τον Βαγγέλη Φανίδη, πρόσφατα υποψήφιο Βουλευτή με την Ελληνική Λύση (2023):

Κυκλοφόρησαν και άρθρα από ιστοσελίδες όπως newsbreak.gr («ομολογεί ευθέως αποστρατιωτικοποίηση»), olympia.gr («ομολογεί αποστρατιωτικοποίηση»), με ορισμένα από αυτά (π.χ. rua.gr, pronews.gr, press-gr.com) να αναφέρονται σε «επιβεβαίωση» δημοσιεύματος (03/10/2023) της τουρκικής εφημερίδας Γενί Σαφάκ (yenisafak.com).

Τι ισχύει

Ο Ευάγγελος (Άγγελος) Συρίγος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, είναι εν ενεργεία βουλευτής με τη ΝΔ και έχει διατελέσει Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων. Στις 28 Σεπτεμβρίου 2023, στην εκπομπή Focus με τον Δημήτρη Τάκη στον τηλεοπτικό σταθμό FORMediaTV, ανέφερε τα εξής:

ΆΓΓ. ΣΥΡΙΓΟΣ : Ας ξεκινήσουμε με το τι περιμένουμε το επόμενο χρονικό διάστημα. Έχουμε συζητήσεις σε 3 επίπεδα. Μέτρα οικοδομήσεως εμπιστοσύνης σε στρατιωτικό επίπεδο, όπου θα συμμετέχει και ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών. Θέματα κοινού ενδιαφέροντος – είναι η λεγόμενη θετική ατζέντα, όπως αποκαλείται, δηλαδή για το περιβάλλον για τον τουρισμό. Για την μετανάστευση, που μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, και έχουμε πρόβλημα τον τελευταίο καιρό, ο κύριος Καιρίδης ως Υπουργός έκανε κάποιες σχετικές δηλώσεις για αυτό το θέμα. Και έχουμε και το θέμα των θεμάτων υψηλής πολιτικής, των θεμάτων εκείνων τα οποία αποτελούν το αγκάθι Ελλάδος-Τουρκίας. Επ’ αυτού θα ξεκινήσουμε κάποιες συζητήσεις, όπως είπε και ο πρωθυπουργός απέχουμε πάρα πολύ από τη σκέψη της Χάγης – να δούμε πως θα προχωρήσουμε. Ας κρατάμε πολύ μικρό καλάθι όμως.

Δ. ΤΑΚΗΣ : Στην προεκλογική μάχη στο ΣΥΡΙΖΑ είδα να κατηγορούν κάποιοι την κυρία Αχτσιόγλου, διότι απέφυγε να μιλήσει για το θέμα των 12 μιλίων, δηλαδή αν συμφωνεί να υπάρχει ενδεχομένως μια μείωση σε μια ενδεχόμενη συμφωνία, και τον κύριο Κασσελάκη να έρχεται σε αντιπαράθεση μαζί της, να λέει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθούμε τίποτα λιγότερο από τα 12 μίλια και μάλιστα να το λέει 3 φορές. Θεωρείτε ότι η υποχώρηση που θα μπορούσε να κάνει η ελληνική κυβέρνηση, ο συμβιβασμός να το πω με διαφορετική ορολογία, θα ήταν στο θέμα των μιλίων; Δηλαδή μια -πώς να το πω- μια ισορροπία μεταξύ αέρος και θαλάσσης με την ίδια κοινή απόσταση;

ΆΓΓ. ΣΥΡΙΓΟΣ : Θεωρώ δεδομένο ότι στο τέλος αυτής της διαδικασίας ο ελληνικός εναέριος χώρος θα ταυτίζεται με τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Αυτό δεν σημαίνει μείωση όμως του ελληνικού εναέριου χώρου. Υπάρχουν περιοχές στις οποίες οι Τούρκοι ενδιαφέρονται για τα θέματα ναυσιπλοΐας Προσωπικώς το θεωρώ κάτι εύλογο αυτό. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να υπάρξουν διευκολύνσεις για να μπορούν να πηγαίνουν στα λιμάνια τους χωρίς να περνάνε από ελληνικά χωρικά ύδατα. Αυτό είναι κάτι εύλογο, και αυτό είναι κάτι που μπορούμε να συζητήσουμε. Ταυτοχρόνως όμως επειδή αποτελεί και μια παραχώρηση από πλευράς μας, αν οδηγηθούμε σε μια τέτοια κατάσταση, θα περίμενα αντιστοίχως ότι και οι Τούρκοι θα αποδεχθούν ορισμένα άλλα πράγματα, ρητώς, όπως την επαναστρατιωτικοποίηση των ανατολικών νησιών του Αιγαίου.

Δ. ΤΑΚΗΣ : Άρα θεωρείτε ότι αν τελικώς πάμε στη Χάγη, το θέμα επέκτασης στα 12 ναυτικά μίλια θα έχει τελειώσει ως μια δική μας «απειλή» να το πω έτσι προς την άλλη πλευρά, και αντιστοίχως θα έχει τελειώσει και το casus belli των Τούρκων;

ΆΓΓ. ΣΥΡΙΓΟΣ : Προσωπικώς δεν πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να πάμε στη Χάγη (….) Εάν [θεωρητικά] πάμε στη Χάγη καλό είναι να έχουμε τελειώσει με το θέματα των χωρικών υδάτων. Αλλά, απέχουν τόσο τρομακτικά οι θέσεις των δύο πλευρών, που προσωπικώς δεν βρίσκω πιθανότητα να μπορέσουμε να πάμε στη Χάγη.

Το πλήρες βίντεο της συνέντευξης μπορείτε να το βρείτε παρακάτω [μετά το 3ο λεπτό το επίμαχο σημείο]:

Λαμβάνοντας υπόψη το βίντεο κυκλοφορεί, καθώς και ολόκληρο το πλαίσιο της συζήτησης πριν και μετά το «επίμαχο» σημείο, ο κ. Συρίγος σε κανένα σημείο δεν αναφέρθηκε σε αποστρατικοποίηση ελληνικών νησιών, ούτε ως συντελούμενη στο παρόν διαδικασία, ούτε ως συμφωνημένη για το μέλλον ή αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

Αναφέρθηκε σε ένα καθαρά υποθετικό σενάριο όπου η Ελλάδα, ασκώντας το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων [που κωδικοποιείται στο άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982], κατά τρόπο τέτοιο που σε ορισμένα σημεία του Αιγαίου παρασχεθούν διευκολύνσεις για τη διεθνή ναυσιπλοΐα (ο κ. Συρίγος δεν αναφέρθηκε πιο συγκεκριμένα), λάβει ως «αντάλλαγμα» από την Τουρκία την αναγνώριση της επαναστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στο ανατολικό Αιγαίο.

Πρόκειται για ένα ευρέως γνωστό ζήτημα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, αυτονόητο για έναν μέσο γνώστη της Ελληνικής ιστορίας και του διεθνούς δικαίου, πόσω μάλλον για έναν καθηγητή πανεπιστημίου στον τομέα του Διεθνούς Δικαίου, που ανατρέχει σε διεθνείς συνθήκες του 20ού αιώνα.

Η Τουρκία εξακολουθεί να επικαλείται και να απαιτεί την αποστρατικοποίηση των «νήσων του Ανατολικού Αιγαίου». Τα θέματα διέπονται από διάφορες διεθνείς συνθήκες, και υπάρχει επιμέρους κατηγοριοποίηση: Σαμοθράκη – Λήμνος, Λέσβος – Χίος – Σάμος, Δωδεκάνησα.

• Το καθεστώς των νήσων Λήμνου και Σαμοθράκης διέπεται από τη Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε με τη Σύμβαση του Montreux (Μοντρέ) του 1936,
• Το καθεστώς των νήσων Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης του 1923 και
• το καθεστώς των Δωδεκανήσων διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.

Παρατίθεται το εξής αναλυτικό κείμενο, που εντοπίζεται στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, το οποίο αφορά το καθεστώς στρατιωτικοποίησης των νήσων στο Αιγαίο :

Λήμνος και Σαμοθράκη

Η αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών Λήμνου και Σαμοθράκης- η οποία μαζί με την αποστρατικοποίηση των Δαρδανελλίων, της Θάλασσας του Μαρμαρά και του Βοσπόρου, καθώς επίσης και των τουρκικών νησιών Ίμβρου (Gokceada), Τενέδου (Bozcaada) και Λαγουσών (Tavcan), αρχικώς προεβλέπετο από τη Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά του 1923, ωστόσο καταργήθηκε από τη Σύμβαση του Montreux του 1936- η οποία, όπως ρητώς μνημονεύεται στο προοίμιό της, αντικατέστησε στο σύνολό της την προαναφερόμενη Σύμβαση της Λωζάννης.

Το δικαίωμα της Ελλάδας να εξοπλίσει τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη αναγνωρίσθηκε από την Τουρκία, σύμφωνα και με την επιστολή που απηύθυνε στον έλληνα Πρωθυπουργό στις 6 Μαΐου 1936 ο τότε Τούρκος Πρέσβης στην Αθήνα Roussen Esref, κατόπιν οδηγιών της Κυβέρνησής του. Η Τουρκική Κυβέρνηση επανέλαβε αυτή τη θέση, όταν ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Rustu Aras, απευθυνόμενος προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση με την ευκαιρία της κύρωσης της Συμβάσεως του Montreux, αναγνώρισε ανεπιφύλακτα το νόμιμο δικαίωμα της Ελλάδας να εγκαταστήσει στρατεύματα στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, με τις εξής δηλώσεις του:

«Οι διατάξεις που αφορούν τις νήσους Λήμνο και Σαμοθράκη, οι οποίες ανήκουν στη γειτονική μας και φιλική χώρα Ελλάδα και είχαν αποστρατικοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της Σύμβασης της Λωζάννης του 1923, επίσης καταργήθηκαν με τη νέα Σύμβαση του Montreux και αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα» (Εφημερίδα των πρακτικών της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, τεύχος 12, Ιούλιος 31/1936, σελ. 309).

Παρόμοιες διαβεβαιώσεις εδόθησαν σχετικώς, κατά την ίδια περίοδο, εκ μέρους της Τουρκίας προς τις Κυβερνήσεις τρίτων ενδιαφερομένων χωρών.

Το καθεστώς των νησιών Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας

Όσον αφορά στα προαναφερόμενα νησιά, πουθενά στη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης δεν προβλέπεται ότι αυτά θα τελούν υπό καθεστώς αποστρατικοποιήσεως.

Η Ελληνική Κυβέρνηση ανέλαβε μόνον την υποχρέωση, σύμφωνα με το Aρθρο 13 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης, να μην εγκαταστήσει εκεί ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα. Ειδικότερα, το ανωτέρω άρθρο προβλέπει τα εξής:
“Προς εξασφάλισιν της ειρήνης, η Ελληνική Κυβέρνησις υποχρεούται να τηρή εν ταις νήσοις Μυτιλήνη, Χίω, Σάμω και Ικαρία τα ακόλουθα μέτρα:
– Αι ειρημέναι νήσοι δεν θα χρησιμοποιηθώσιν εις εγκατάστασιν ναυτικής βάσεως ή εις ανέργερσιν οχυρωματικού τινος έργου.
– Θα απαγορευθεί εις την Ελληνικήν στρατιωτικήν αεροπλοίαν να υπερίπταται του εδάφους της ακτής της Ανατολίας. Αντιστοίχως, η Οθωμανική Κυβέρνησις, θα απαγορεύση εις την στρατιωτικήν αεροπλοϊαν αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων.
-Αι ελληνικαί στρατιωτικαί δυνάμεις εν ταις ειρημέναις νήσοις θα περιορισθώσι εις τον συνήθη αριθμόν των δια την στρατιωτικήν υπηρεσίαν καλουμένων, οίτινες δύνανται να εκγυμνάζωνται επί τόπου, ως και εις δύναμιν χωροφυλακής και αστυνομίας ανάλογον προς την εφ΄ ολοκλήρου του ελληνικού εδάφους υπάρχουσαν τοιαύτην».

Ενώ η Ελλάδα έχει μέχρι σήμερα εφαρμόσει με συνέπεια τις παραπάνω διατάξεις, η Τουρκία, παρά το γεγονός ότι υποχρεούται σύμφωνα με το ίδιο άρθρο να μην επιτρέπει στα στρατιωτικά της α/φη να υπερίπτανται του εναερίου χώρου των εν λόγω ελληνικών νησιών, έχει επανειλημμένως παραβιάσει και συνεχίζει να παραβιάζει τις σχετικές νομικές της υποχρεώσεις.

Από την άλλη πλευρά, το ίδιο άρθρο επιτρέπει στην Ελλάδα να διατηρεί συνήθη αριθμό καλουμένων για τη στρατιωτική θητεία στρατιωτών, οι οποίοι δύνανται να εκπαιδεύονται επί τόπου, καθώς επίσης και δυνάμεων Χωροφυλακής και Αστυνομίας.

Το καθεστώς των Νήσων του Ν.Α. Αιγαίου (Δωδεκάνησα)

Τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα “κατά πλήρη κυριαρχία” από τη Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων, μεταξύ Ιταλίας και Συμμάχων, τον Απρίλιο του 1947. Περαιτέρω, οι διατάξεις της εν λόγω Συνθήκης προβλέπουν την αποστρατικοποίηση των νήσων αυτών: “Αι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθώσι και θα παραμείνωσιν αποστρατιωτικοποιημέναι”. Στα Δωδεκάνησα υφίστανται ορισμένες δυνάμεις εθνοφυλακής, οι οποίες έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις της συμφωνίας CFE.

Όσον αφορά τους τουρκικούς ισχυρισμούς για αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων, σημειώνεται ότι:
– Η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη Συνθήκη του 1947, η οποία, επομένως, αποτελεί “res inter alios acta” γι’ αυτήν, δηλαδή ζήτημα που αφορά άλλα κράτη. Σύμφωνα δε με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, “μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες” εκτός των συμβαλλομένων.

– Η πρόβλεψη περί αποστρατικοποίησης των Δωδεκανήσων έγινε μετά από αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης και απηχεί τις πολιτικές σκοπιμότητες της Μόσχας εκείνη τη χρονική περίοδο. Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι τα καθεστώτα αποστρατικοποίησης έχασαν το λόγο ύπαρξής τους με τη δημιουργία των συνασπισμών του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ως ασύμβατα με τη συμμετοχή χωρών σε στρατιωτικούς συνασπισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, το καθεστώς της αποστρατικοποίησης έπαψε να εφαρμόζεται για τα ιταλικά νησιά Panteleria, Lampedusa, Lampione και Linosa, καθώς και για τη Δ. Γερμανία από τη μια πλευρά, και τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Αν. Γερμανία, Ουγγαρία και Φιλανδία από την άλλη πλευρά.

Πέραν των ανωτέρω, η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλο κυρίαρχο κράτος στον κόσμο, δεν μπορεί να παραιτηθεί από το φυσικό και νόμιμο δικαίωμά της για άμυνα σε περίπτωση απειλής στρεφομένης κατά των νησιών της ή οποιουδήποτε άλλου μέρους της επικράτειάς της. Πόσο μάλλον, τη στιγμή που η Τουρκία, παραβιάζοντας κατάφωρα τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την απειλεί με πόλεμο σε περίπτωση που ασκήσει ένα νόμιμο και κυριαρχικό δικαίωμα που της παρέχει το διεθνές δίκαιο.

Πέραν δε της απειλής πολέμου, η Τουρκία:

Εισέβαλε στην Κύπρο το 1974, κατά παράβαση των διατάξεων της Συνθήκης Εγγυήσεως για την Κύπρο, στην οποία η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος, και, παρά τις πολυάριθμες αντίθετες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, συνεχίζει να διατηρεί μια σημαντική στρατιωτική δύναμη στα κατεχόμενα εδάφη.

Παραβιάζει συστηματικώς τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο και υπερίπταται με στρατιωτικά αεροσκάφη, συχνά οπλισμένα, ελληνικών νησιών του Αιγαίου και μάλιστα κατοικημένων, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά ζητήματα ασφάλειας.

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, διατηρεί σημαντικές στρατιωτικές μονάδες με εναέρια μέσα και αποβατικά σκάφη σε περιοχές της ακτής της Μικράς Ασίας, που ευρίσκονται έναντι των ελληνικών νησιών, γεγονός που συνιστά σοβαρή απειλή κατά της Ελλάδας.

Η προαναφερόμενη κατάσταση πραγμάτων, συνδυαζόμενη με την απειλή πολέμου (casus belli) και τη γενικότερη αναθεωρητική τάση της Τουρκίας ως προς το εδαφικό και νομικό καθεστώς των ελληνικών νησιών που ορίζεται από διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο γενικότερα, υποχρεώνει και νομιμοποιεί την Ελλάδα να προβεί στην αναγκαία αμυντική προπαρασκευή που θα της επιτρέψει να ασκήσει, εάν παραστεί ανάγκη, το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, το οποίο προβλέπεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και να προστατεύσει τα ελληνικά νησιά.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, είναι προφανές ότι ο κ. Συρίγος, αναφέρθηκε σε προσωπική του επιθυμία η Τουρκία να αναγνωρίσει ρητώς ότι η Ελλάδα έχει δικαίως επαναστρατιωτικοποιήσει, εδώ και δεκαετίες, τα νησιά στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου, στη βάση των κανόνων του διεθνούς δικαίου.

Εξέφρασε δηλαδή την εκτίμηση ότι η Τουρκία θα μπορούσε -ως «αντάλλαγμα» σε υποθετική επέκταση της ελληνικής χωρικής θάλασσας που θα λάβει υπόψη να επιτρέψει σημεία διέλευσης για τη διεθνή ναυσιπλοΐα- να αναγνωρίσει ρητώς την στρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, και όχι να επιτρέψει αυτή να συντελεστεί, σαν να εξαρτώνταν η διαδικασία αυτή από την έγκριση της Τουρκίας ή να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

Στις 4 Οκτωβρίου 2023, ο Άγγελος Συρίγος εμφανίστηκε σε ενημερωτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Kontra News, και εξήγησε τη δήλωσή του, εμφανώς έκπληκτος από την διαστρέβλωση .

«Αυτό το οποίο λέω είναι κάτι πάρα πολύ απλό. Εμείς, από το 1974 και μετά, που υπάρχει η άμεση απειλή της Τουρκίας λόγω και του Κυπριακού και της Δ΄ Στρατιάς, έχουμε στρατιωτικοποιήσει τα ανατολικά νησιά του Αιγαίου. Εάν διευκολύνουμε τη διεθνή ναυσιπλοΐα, αφήνοντας 2-3 σημεία που σήμερα περνάει από εκεί [η διεθνής ναυσιπλοΐα] και δεν επεκτείνουμε σε αυτά τα χωρικά μας ύδατα, πρέπει να πάρουμε κάποιο αντάλλαγμα – και ποιο είναι αυτό; Η ρητή αποδοχή από πλευράς Τουρκίας ότι έχουμε δικαίωμα να στρατιωτικοποιούμε τα νησιά μας. Η Τουρκία το αρνείται. (…)

[Παρακαλώ] να εγκαλούμαι για πράγματα που έχω πει. Για πράγματα που κάποιος άλλος νομίζει ότι καταλαβαίνει ότι μπορεί/ίσως να έχω πει. (…)

Δεν τίθεται θέμα αποστρατιωτικοποιήσεως των ανατολικών νησιών του Αιγαίου. Δεν μίλησα για επαναστρατιωτικοποίηση – είπα οι Τούρκοι να αποδεχθούν την επαναστρατιωτικοποίηση των νησιών. Εμείς τα έχουμε στρατιωτικοποιήσει επικαλούμενοι το άρθρο 51 ΚΧΗΕ, που δίνει το δικαίωμα νόμιμης άμυνας. Οι Τούρκοι δεν το αποδέχονται.

Στη δήλωση αυτή είπα καθαρά ότι αν δεχτούμε να τους διευκολύνουμε (όχι μόνο τους Τούρκους, όλη τη διεθνή ναυσιπλοΐα) σε κάποια σημεία, να πάρουμε ένα συγκεκριμένο αντάλλαγμα: να αποδεχτούν οι Τούρκοι και τυπικά ότι τα νησιά έχουν δικαίωμα επαναστρατιωτικοποιήσεως. Εμείς τα έχουμε στρατιωτικοποιήσει από το 1974 και μετά. (…)

Τα νησιά του Αιγαίου είναι στρατιωτικοποιημένα. Τελεία. Όταν εγώ λέω βγαίνω και λέω να αποδεχθούν οι Τούρκοι την επαναστρατιωτικοποίηση τι ακριβώς μπορεί να εννοώ;!»

Το πλήρες βίντεο της συνέντευξής του στον Πάνο Χαρίτο (Kontra News) μπορείτε να το δείτε παρακάτω:

Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνέντευξη του κ. Συρίγου έγινε αρκετές ημέρες πριν το δημοσίευμα της Γενί Σαφάκ (Yeni Şafak), μιας τουρκικής καθημερινής εφημερίδας του συντηρητικού, ισλαμιστικού και φιλοκυβερνητικού χώρου, και με γνωστό ιστορικό παραπληροφόρησης (κάτι που σχολίασε και ο Έλληνας βουλευτής στον Πάνο Χαρίτο), δεν είναι δυνατόν να ευσταθεί ότι «επιβεβαιώνει» τους, ανυποστήρικτους, ισχυρισμούς περί πρόθεσης αποστρατιωτικοποίησης εκ μέρους της Ελλάδας.

Μόνο η εκ των υστέρων διάδοση του βίντεο με την συνέντευξη του Άγγελου Συρίγου δίνει παραπλανητικά την εντύπωση ότι ο κ. Συρίγος μπορεί να αναφέρθηκε σε επαναστρατιωτικοποίηση με την έννοια ότι τάχα είχε ήδη προηγηθεί συμφωνία αποστρατιωτικοποίησης – κάτι που δεν έχει συμβεί, ούτε είπε κάτι τέτοιο.

Συμπέρασμα

Δεν αληθεύει ότι ο Άγγελος Συρίγος, βουλευτής της ΝΔ, ομολόγησε συντελεσθείσα, συμφωνηθείσα ή διαπραγματευόμενη αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου.

Στη συνέντευξη που έδωσε στις 28/09/2023, αναφέρθηκε σε προσωπική εκτίμησή του πως η Τουρκία, σε υποθετικό σενάριο που η Ελλάδα ασκήσει το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων με μέριμνα υπέρ της διεθνούς ναυσιπλοΐας σε ορισμένα σημεία, θα μπορούσε να αναγνωρίσει ρητώς, ως «αντάλλαγμα», ότι η Ελλάδα έχει νόμιμα στρατιωτικοποιήσει τα νησιά, όπως έχει δικαίωμα βάσει του διεθνούς δικαίου.