Αυτό το βίντεο με πυρηνικές δοκιμές ΔΕΝ είναι κατασκευασμένο

Διάδοση έχει γνωρίσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο που απεικονίζει τον παρουσιαστή Τζο Ρόγκαν να αναλύει βίντεο από πυρηνικές δοκιμές των Ηνωμένων Πολιτειών και να καταλήγει πως είναι ψεύτικο. Ο ίδιος βασίζει τη σκέψη του σε διάφορα στοιχεία μέσα στο υλικό, όπως την σταθερότητα της κάμερας τη στιγμή που τα απεικονιζόμενα αντικείμενα τυλίγονται στις φλόγες. Υπάρχουν ωστόσο εξηγήσεις που απαντούν σε αυτές τις ερωτήσεις, χωρίς να χρειαστεί να αναχθεί το βίντεο σε απάτη.

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Αρχικά, το βίντεο του ισχυρισμού:

Τα πλάνα που παρουσιάζονται προέρχονται από την “Επιχείρηση Upshot–Knothole” και την “Επιχείρηση Τσαγιέρα” (Operation Teapot), δύο σειρές από πολλαπλά τεστ πυρηνικών εκρήξεων που πραγματοποιήθηκαν το 1955 στη Νεβάδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι επιχείρηση ήταν ένα μικρό κομμάτι μόνο από τις πολλές που πραγματοποίησαν οι ΗΠΑ – συνολικά έλαβαν χώρα 1032 τεστ μεταξύ του 1945 και του 1992. Ρεπορτάζ της εποχής με παρουσίαση των δοκιμών μπορείτε να βρείτε εδώ.

Μέσα στο ενάμισι περίπου λεπτό του βίντεο, το οποίο προέρχεται από επεισόδιο podcast του Ιουλίου 2023, ο Τζο Ρόγκαν θέτει μερικά ερωτήματα καθώς παρακολουθεί το υλικό, όπως το πώς εξηγείται η σταθερότητα της κάμερας σε τόσο αντίξοες συνθήκες ή η ξαφνική εμφάνιση ενός αυτοκινήτου πριν από έκρηξη.

Σύμφωνα με αναφορά των πειραμάτων της εποχής για την “Επιχείρηση Τσαγιέρα”, χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 48 διαφορετικές κάμερες, εσωτερικές και εξωτερικές, τοποθετημένες σε απόσταση είτε μηδενική, είτε από 840 έως 3200 μέτρα από την έκρηξη (σελίδα 6). Αυτές ήταν τοποθετημένες πάνω σε πύργους τριών και πεντέμισι μέτρων, ώστε να βρίσκονται πάνω από τη σκόνη που θα σήκωνε το ωστικό κύμα της έκρηξης (σελίδα 11), αλλά και μέσα σε χαλύβδινα κουτιά εφοδιασμένα με ασπίδες μολύβδου πάχους δυόμισι ιντσών (σελίδα 13). Οι κάμερες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν “πιο ανθεκτικές από μια κανονική κινηματογραφική κάμερα”, αφού αρχικά αναπτύχθηκαν ως κάμερες πυροβόλων για μαχητικά αεροπλάνα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, γεγονός που επέτρεψε σε μερικές από αυτές να αντέξουν και να συνεχίσουν να γράφουν ακόμη και μπροστά στην έκρηξη, όπως εδώ. Παρότι εμπόδια όπως η σκόνη που σηκώθηκε στις εκρήξεις ήταν πρόβλημα, τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν ως αρκετά επιτυχημένα (σελίδα 6).

Και οι δύο επιχειρήσεις περιελάμβαναν εικονικές αμερικανικές πόλεις με την ονομασία “πόλεις της καταστροφής“, στις οποίες βρίσκονταν ψεύτικα σπίτια, αυτοκίνητα, δρόμοι και κούκλες-άνθρωποι, όπου και τοποθετήθηκαν οι εσωτερικές κάμερες. Τα σκηνικά αυτά στήθηκαν ώστε να μετρηθεί ο αντίκτυπος των πυρηνικών όπλων στους πολίτες σε περίπτωση που χρησιμοποιούνταν σε ένα πραγματικό αστικό περιβάλλον.

Ένα άλλο θέμα που θίγει ο Ρόγκαν αφορά την ξαφνική εμφάνιση ενός αυτοκινήτου στην σκηνή μόλις πραγματοποιείται μια έκρηξη, ενώ ακριβώς πριν το ίδιο απουσίαζε (σημείο 00:35). Το συγκεκριμένο κομμάτι προέρχεται από την επιχείρηση Upshot-Knothole και, σύμφωνα με αυτό το βίντεο, καταγράφηκε στις 17 Μαρτίου 1953. Παρότι δεν υπάρχει οριστική απάντηση για το συγκεκριμένο φαινόμενο, δύο σενάρια εικάζονται ως υπαίτια από τους ειδικούς.

Το πρώτο αποδίδει την εμφάνιση του αυτοκινήτου σε “θολό υλικό” του YouTube, αλλά και σε κακό φωτισμό και συμπίεση του αρχείου βίντεο. Το δεύτερο εξηγεί το φαινόμενο λέγοντας πως ευθύνεται διπλή καταγραφή του πλάνου – δύναται μια προϋπάρχουσα, σταθερή λήψη του σπιτιού να συγκολλήθηκε με μία ύστερη λήψη, την στιγμή της έκρηξης, όταν το αυτοκίνητο όντως βρισκόταν στο σημείο που εμφανίζεται.

Σε κάθε περίπτωση, οι πυρηνικές δοκιμές είναι εκτεταμένα καταγεγραμμένες στην ιστορία ως ζωτικό κομμάτι του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Σοβιετικής Ένωσης, χωρίς να υπάρχει αμφιβολία πως όντως έλαβαν χώρα. Οι περιοχές των επιχειρήσεων στην Νεβάδα είναι μέχρι και σήμερα μερικά από τα πιο ραδιενεργά σημεία του πλανήτη.

Συμπέρασμα

Τα στιγμιότυπα από το βίντεο που παρουσιάζει ο Τζο Ρόγκαν δεν είναι κατασκευασμένα αλλά αποτελούν πραγματικό υλικό από πυρηνικές δοκιμές που έλαβαν χώρα στην Νεβάδα των Ηνωμένων Πολιτειών το 1953. Οι κάμερες ήταν ειδικά σχεδιασμένες ώστε να αντέξουν τις εκρήξεις, χωρίς όμως να καταφέρουν να “επιβιώσουν” όλες, ενώ η πιθανότερη εξήγηση για το στιγμιότυπο με το αυτοκίνητο είναι η συγκόλληση δύο διαφορετικών λήψεων από το ίδιο σημείο, πριν και κατά τη διάρκεια της έκρηξης. Οι πυρηνικές δοκιμές των ΗΠΑ έχουν καταγραφεί εκτεταμένα και δεν υπάρχει κανένα πραγματικό στοιχείο για την αμφισβήτησή τους.