Όχι, επιστημονική μελέτη ΔΕΝ απέδειξε πως η χρήση μάσκας βλάπτει την υγεία των παιδιών

Σύμφωνα με δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, επιστημονική μελέτη απέδειξε πως η χρήση μάσκας προκαλεί σοβαρές βλάβες στη σωματική και ψυχολογική υγεία των παιδιών που την χρησιμοποιούν. Ωστόσο οι εν λόγω ισχυρισμοί βασίζονται σε ανεπαρκή στοιχεία και συνιστούν παραπληροφόρηση.

Παραδείγματα: katohika.gr, makeleio.gr, xeirobombidida.blogspot.com, xamos.gr

Στα υπό εξέταση δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Μια νέα μελέτη, στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 25.000 παιδιά σχολικής ηλικίας, δείχνει ότι οι μάσκες βλάπτουν τους μαθητές σωματικά, ψυχολογικά και συμπεριφορικά, αποκαλύπτοντας 24 διαφορετικά θέματα υγείας που σχετίζονται με τη χρήση μάσκας.

Τα προβλήματα υγείας και οι βλάβες που παρατηρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη βρέθηκαν να επηρεάζουν το 68% των παιδιών με μάσκες που αναγκάζονται να καλύπτουν το πρόσωπο κατά μέσο όρο 4,5 ώρες την ημέρα. Η μελέτη περιλαμβάνει επίσης 17.854 καταγγελίες για την υγεία που υπέβαλαν γονείς.

Μερικά από τα προβλήματα υγείας που εντοπίστηκαν στη μελέτη περιλαμβάνουν: αυξημένους πονοκεφάλους (53%), δυσκολία συγκέντρωσης (50%), υπνηλία ή κόπωση (37%), αδιαθεσία (42%) και σχεδόν το ένα τρίτο των παιδιών αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα ύπνου απ’ ό,τι στο παρελθόν και το ένα τέταρτο των παιδιών ανέπτυξαν νέους φόβους.

Αν και αυτά τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι το 29,7% των παιδιών εμφάνισαν δύσπνοια, το 26,4% εμφάνισαν ζάλη και εκατοντάδες από τους συμμετέχοντες εμφάνισαν ταχεία αναπνοή, σφίξιμο στο στήθος, αδυναμία και βραχυπρόθεσμη εξασθένηση της συνείδησης.

Τι ισχύει

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση της μελέτης είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως δυο εκ των συγγραφέων της μελέτης παρουσιάζονται ως ειδικοί “ανθρωποσοφικής ιατρικής”, μιας πλήρως ψευδοεπιστημονικής πρακτικής η οποία εντάσσεται στην ομάδα της “εναλλακτικής ιατρικής”. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Η μελέτη

Η πρώτη έκδοση της μελέτης στην οποία αναφέρονται τα υπό εξέταση άρθρα δημοσιεύτηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020 στη πλατφόρμα διαμοιρασμού προδημοσιεύσεων Research Square, με τίτλο “Corona children studies “Co-Ki”: First results of a Germany-wide registry on mouth and nose covering (mask) in children”. Η πιο πρόσφατη ενημέρωση της μελέτης μέχρι στη στιγμή συγγραφής του παρόντος άρθρου έγινε στις 5 Ιανουαρίου 2021. [πηγή 1][πηγή 2]

Όπως αναφέραμε ήδη η σελίδα Research Square αποτελεί πλατφόρμα ανάρτησης προδημοσιεύσεων, δηλαδή μελετών οι οποίες δεν έχουν περάσει ακόμα εξέταση από ομοτίμους και συνεπώς είναι πιθανό να περιέχουν λάθη στη μεθοδολογία και στα συμπεράσματα τα οποία όταν διορθωθούν μπορεί να αλλάξουν μικρό ή μεγάλο μέρος της αρχικής εικόνας της έρευνας. [πηγή]

Το γεγονός ωστόσο ότι η εν λόγω μελέτη αποτελεί προδημοσίευση και όχι δημοσιευμένη έρευνα δεν είναι το μόνο πρόβλημα.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως πηγή δεδομένων αναφορές γονέων σχετικά με αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης μάσκας στα παιδιά τους. Συγκεκριμένα οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια διαδικτυακή πλατφόρμα στην οποία μπορούσαν να αναρτήσουν τις παρατηρήσεις τους γονείς, γιατροί, εκπαιδευτικοί σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης μάσκας σε παιδιά και εφήβους.

Αντίστοιχο σύστημα καταγραφής προβλημάτων υγείας είναι το VAERS (Vaccine Adverse Events Reporting System) το οποίο χρησιμοποιείται ως μέσο συλλογής αναφορών από πολίτες για πιθανές παρενέργειες από λήψη εμβολίων.

Ωστόσο το πρόβλημα με όλες αυτές τις πλατφόρμες είναι πως, αφενός δεν ζητείται απαραίτητα τεκμηρίωση για τα αναφερόμενα προβλήματα υγείας και αφετέρου αυτές οι καταγραφές, ακόμα και αν είναι ακριβείς, δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση μεταξύ του αναφερόμενου προβλήματος και του εργαλείου που χρησιμοποιήθηκε. Πιο απλά, το γεγονός ότι κάποιος έλαβε ένα εμβόλιο και μετά από μερικές ώρες ή ημέρες εμφάνισε ένα ιατρικό πρόβλημα δε σημαίνει ότι το εμβόλιο προκάλεσε αυτό το πρόβλημα. Η χρονική συσχέτιση δεν συνεπάγεται αιτιότητα. [πηγή]

Το ίδιο ισχύει και για την ηλεκτρονική πλατφόρμα που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές στην υπό εξέταση μελέτη. Άσχετα με το πόσες ήταν οι καταγραφές για προβλήματα υγείας από γονείς και εκπαιδευτικούς αυτές οι καταγραφές δεν αποδεικνύουν ότι η μάσκα ήταν η αιτία.

Μετά από την έκταση που έλαβε το ζήτημα με τη χρήση της εν λόγω μελέτης προς υποστήριξη του ισχυρισμού οτι η χρήση μασκας προκαλεί προβλήματα υγείας προστέθηκε ειδική σήμανση στη μελέτη η οποία διευκρινίζει πως τα ευρήματα των ερευνητών δεν συνιστούν απόδειξη αιτιώδους σχέσης μεταξύ της χρήση μάσκας και των αναφερομένων προβλημάτων υγείας.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι τέτοιου είδους συστήματα καταγραφής είναι άχρηστα. Ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν αυτές οι πλατφόρμες είναι για να παρέχονται περισσότερα δεδομένα στις αρμόδιες αρχές υγείας έτσι ώστε να μπορούν να ερευνήσουν διεξοδικά τέτοια περιστατικά.

Επιπρόσθετα, τα υπό εξέταση άρθρα αποδίδουν όλα τα αναφερόμενα προβλήματα υγείας καθαρά στη χρήση μάσκας κάτι το οποίο δε μπορεί να αποδείξει η μελέτη που χρησιμοποιούν ως πηγή καθώς η μελέτη δεν είχε δείγμα ελέγχου, δηλαδή παιδιά τα οποία δε φορούσαν μάσκα. Επομένως είναι αδύνατο να αποδειχθεί ότι η μάσκα προκάλεσε τα αναφερόμενα προβλήματα υγείας ή αν αυτά θα λάμβαναν χώρα ανεξάρτητα από τη χρήση μάσκας.

Ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα με την αναφερόμενη μελέτη είναι ότι δεν εξέτασαν παράγοντες όπως προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις στα παιδιά που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση.

Τέλος είναι σκόπιμο να θυμίσουμε πως το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), η Αμερικανική Εταιρία Παιδιατρικής καθώς και η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία έχουν υποστηρίξει σε επίσημες ανακοινώσεις τους πως η χρήση μάσκας από παιδιά 2 ετών και άνω είναι πλήρως ασφαλής. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν νέα, έγκυρα, δεδομένα που να ανατρέπουν τις προαναφερθείσες τοποθετήσεις των αρμόδιων φορέων υγείας.

Με το θέμα της ασφάλειας χρήσης μάσκας από παιδιά έχουμε ασχοληθεί και σε παλαιότερα άρθρα μας τα οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ και εδώ.

Συμπέρασμα

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία ο ισχυρισμός ότι επιστημονική μελέτη αποδεικνύει πως η χρήση μάσκας σε παιδιά προκαλεί σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα συνιστά παραπληροφόρηση. Η αναφερόμενη μελέτη αποτελεί προδημοσίευση η οποία δεν έχει περάσει αξιολόγηση από ομοτίμους ενώ έχει σημαντικά μεθοδολογικά προβλήματα.

Συγκεκριμένα η μελέτη δεν είχε δείγμα ελέγχου ούτε απέδειξε με κάποιο άλλο τρόπο πως τα προβλήματα υγείας προκλήθηκαν από την χρήση μάσκας, ενώ στη μελέτη δε συνυπολογίστηκαν πιθανές προϋπάρχουσες ασθένειες οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στα αναφερόμενα προβλήματα υγείας.

Εν κατακλείδι η μελέτη που χρησιμοποιείται από τα υπό εξέταση άρθρα δεν αποδεικνύει σε καμία περίπτωση ότι η χρήση μάσκας προκαλεί οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας σε παιδιά.