Δεν τεκμηριώνεται σύνδεση θρόμβων που ανακαλύφθηκαν σε σορούς ανθρώπων με τα εμβόλια κατά της COVID-19

Στα τέλη Φεβρουαρίου του 2022 άρχισε να διαδίδεται σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες και στο Facebook ο ισχυρισμός πως, σύμφωνα με διευθυντές γραφείων κηδειών αλλά και ταριχευτές, βρέθηκαν παράξενοι θρόμβοι αίματος σε εμβολιασμένους θανόντες, οι οποίοι οφείλονται στα εμβόλια κατά της COVID-19 και πως, σύμφωνα με τη συχνότητα εμφάνισης τους, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι την εβδομάδα πεθαίνουν λόγω των θρόμβων που προκαλούν τα εμβόλια. Ωστόσο ο ισχυρισμός αυτός δεν έχει επιστημονική βάση.

Παραδείγματα: pronews.gr, newsbase.gr

Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:

Στο υπό εξέταση δημοσίευμα διαβάζουμε τα εξής:

Τρόμο προκαλούν τα όσα αποκαλύπτουν πιστοποιημένοι διευθυντές κηδειών και ταριχευτές αναφορικά με τα όσα βρέθηκαν σε πτώματα εμβολιασμένων, καθώς είχαν φλέβες και αρτηρίες φραγμένες με παράξενους, ελαστικούς, σκουληκόμορφους θρόμβους.

Ο Richard Hirschman, ένας διευθυντής κηδειών και ταριχευτής από την Αλαμπάμα, με πάνω από είκοσι χρόνια εμπειρίας στον τομέα, δήλωσε σε πρόσφατες συνεντεύξεις ότι δεν είχε δει ποτέ κάτι παρόμοιο μέχρι περίπου τα μέσα του 2021, αφού άρχισαν οι μαζικοί εμβολιασμοί για τον κορωνοϊό. Λέει ότι οι συνάδελφοί του στον τομέα αυτό βλέπουν το ίδιο πράγμα, και οι αριθμοί αυξάνονται.

Σύμφωνα με το amgreatness, νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Hirschman είπε στον Steve Kirsch, τον εκτελεστικό διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου Εμβολίων, ότι τον Ιανουάριο του 2022, 37 από τα 57 σώματα (65%) είχαν αυτούς τους ύποπτους θρόμβους.

Πριν από τα εμβόλια, ο Hirschman είπε ότι παρατηρήθηκαν θρόμβοι αίματος σε ασθενείς που πέθαναν από COVID, αλλά φαίνεται ότι ήταν πιο τυπικοί και όχι στους ανησυχητικούς αριθμούς που βλέπει τώρα.

Από τη στιγμή που ο Hirschman δημοσιοποίησε τις πληροφορίες του, ο Cary D. Watkins, ένας συνάδελφος από την Αλαμπάμα με πάνω από 50 χρόνια εμπειρίας ως υπεύθυνος κηδειών και ταριχευτής, εμφανίστηκε για να επιβεβαιώσει την ιστορία του, και η Anna Foster, ταριχευτής από το Μιζούρι με 11 χρόνια εμπειρίας, αποκάλυψε σε συνέντευξή της ότι το 93% των τελευταίων 30 περιπτώσεων της πέθαναν λόγω ασυνήθιστων θρόμβων που γέμισαν πλήρως τα αγγειακά τους συστήματα.

Ο υπεύθυνος κηδειών John O’Looney από το Milton Keynes της Αγγλίας, ξεσπά επίσης για την ανησυχητική αύξηση του αριθμού των θανάτων από θρόμβωση. Ο O’Looney δήλωσε σε συνέντευξή του ότι δεν πρόκειται απλώς για «μια αύξηση δύο ή τριών φορές – πρόκειται για μια αύξηση περίπου 500 ή 600 τοις εκατό» και ότι εννέα στις δέκα από αυτές τις περιπτώσεις ήταν εμβολιασμένες.

«Μου τηλεφωνούν γιατροί και αστυνομικοί, νοσηλευτές, και όλοι λένε το ίδιο πράγμα. Είναι ένα απόλυτο ψέμα. Στα μέσα ενημέρωσης μας, λένε ότι τα νοσοκομεία είναι γεμάτα από μη εμβολιασμένους. Αυτό είναι μια ολοκληρωτική κατασκευή. Είναι το αντίθετο. Εννέα στους δέκα ασθενείς εκεί μέσα, γεμάτοι θρόμβους αίματος, είναι οι εμβολιασμένοι. Το έχω ακούσει αυτό από τόσους πολλούς επαγγελματίες που έχω χάσει το μέτρημα. Οπότε, είτε επιλέξετε να το πιστέψετε είτε όχι, αυτό δεν το κάνει χειρότερο. Αυτή είναι η αλήθεια. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Μπορείτε να οδηγήσετε ένα άλογο στο νερό, αλλά δεν μπορείτε να το κάνετε να πιει», δήλωσε ο O’Looney σε συνέντευξή του στα τέλη του περασμένου μήνα.

Ο Hirschman δήλωσε στον Daniel Horowitz του Blaze στο podcast του Conservative Review την Τετάρτη, ότι δίσταζε να βγει μπροστά, επειδή κάθε πληροφορία που αμφισβητεί την αφήγηση της κυβέρνησης υπέρ των εμβολίων χλευάζεται και γελοιοποιείται και η φήμη του θα μπορούσε να υποφέρει. Αλλά όπως τόνισε ο Kirsch, δεν υπάρχει άλλη εξήγηση για αυτό που συμβαίνει.

«Λίγο πολύ πρέπει να πρόκειται για ένα νέο ενέσιμο προϊόν, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2021, το οποίο οδηγεί σε θρόμβους στο αίμα και χορηγείται με ένεση σε πολύ περισσότερο από το 50% του πληθυσμού. Υπάρχει μόνο ένα φάρμακο που ταιριάζει σε αυτή την περίπτωση: τα εμβόλια COVID», έγραψε στο Substack του.

Δεδομένου ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων επιβιώνει από τις ενέσεις, το ερώτημα αν ένα εμβολιασμένο άτομο πεθαίνει ή όχι είναι πιθανότατα ένας συνδυασμός του πόσο καλά «προσλαμβάνει και αναπαράγει το mRNA, πόσο επικίνδυνη είναι η παρτίδα και άλλων παραγόντων», έγραψε ο Kirsch.

Εξήγησε γιατί οι πληροφορίες του Hirschman είναι «εκρηκτικές».

«Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι το πραγματικό ποσοστό θανάτων που προκαλούνται από εμβόλια είναι το 40 τοις εκατό όλων των θανάτων (το οποίο είναι μικρότερο από το ποσοστό 65 τοις εκατό που βλέπει ο Hirschman).

Το CDC λέει ότι περίπου 65.000 άνθρωποι πεθαίνουν την εβδομάδα. Αυτό θα σήμαινε λοιπόν ότι 26.000 άνθρωποι την εβδομάδα σκοτώνονται από το εμβόλιο. Άρχισε να παρατηρεί αυτούς τους θανάτους τον Μάιο (θα μπορούσαν να έχουν αρχίσει νωρίτερα), οπότε ας πούμε ότι συνέβησαν μόνο τους τελευταίους 6 μήνες για να είμαστε συντηρητικοί.

26 εβδομάδες *26.000 θάνατοι/εβδομάδα=676.000 θάνατοι που σχετίζονται με το εμβόλιο».

Ο Hirschman είπε στον Horowitz ότι έχει συζητήσει το φαινόμενο με 15 συναδέλφους του, και όλοι τους έχουν δει τα ίδια πράγματα με αυτόν, αλλά φοβούνται να μιλήσουν δημόσια.

Ο Hirschman, ο οποίος πήρε για πρώτη φορά συνέντευξη από την Dr. Jane Ruby στα τέλη Ιανουαρίου, μοιράστηκε φωτογραφίες και βίντεο από τους παράξενους ινώδεις θρόμβους που εξήχθησαν από ανθρώπους που φέρονται να πέθαναν από καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια και ανευρύσματα.

Σε πολλές περιπτώσεις, λέει ο Hirschman, οι φρικιαστικά μεγάλοι θρόμβοι αρχίζουν να φαίνονται αρκετά τυπικοί στο ένα άκρο και στη συνέχεια γίνονται λευκοί, ινώδεις και σκουληκόμορφοι. Το παρακάτω δείγμα, το οποίο διχάζεται προς το τέλος, φέρεται να ελήφθη από την περιοχή της βουβωνικής χώρας ενός ατόμου και είχε σχεδόν το μήκος του ποδιού του.

Ο Hirschman ξέπλυνε τα λευκά, ινώδη τμήματα των θρόμβων από ένα άτομο και έβαλε τα υλικά που έμοιαζαν με σκουλήκια σε ένα μπολ.

«Αυτό το λευκό, ινώδες υλικό δεν είναι φυσιολογικό», είπε ο Hirschman στον Dr. Ruby. «Συνήθως ένας θρόμβος αίματος είναι λείος -είναι αίμα που έχει πήξει- αλλά αν τον πιέσετε, ή τον αγγίξετε, ή προσπαθήσετε να τον μαζέψετε, γενικά διαλύεται», εξήγησε.

«Αλλά αυτό το λευκό, ινώδες υλικό είναι αρκετά ισχυρό. Δεν είναι καθόλου αδύναμο. Μπορείτε να το χειριστείτε, είναι πολύ εύπλαστο, δεν είναι σκληρό – δεν είναι φυσιολογικό», επέμεινε ο ταριχευτής. «Δεν ξέρω πώς μπορεί κάποιος να ζήσει με αυτό μέσα του».

Ο Hirschman είπε ότι έχει δει τους ανώμαλους θρόμβους αίματος κυρίως σε ηλικιωμένους ανθρώπους, αλλά επισήμανε ότι οι νεότεροι άνθρωποι τείνουν να αποτεφρώνονται στις μέρες μας, οπότε δεν βλέπει αυτές τις περιπτώσεις.

Σημείωσε επίσης ότι έχει δει τους περίεργους θρόμβους μόνο σε μία περίπτωση μη εμβολιασμένου ατόμου – σε ένα άτομο που είχε λάβει μετάγγιση αίματος – οι συνέπειες της οποίας είναι τρομακτικές.

Τι ισχύει

Ο αρχικός ισχυρισμός κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα τέλη Ιανουαρίου στο NewsWars, έναν ιστότοπο που ανήκει στον γνωστό συνωμοσιολόγο Alex Jones και δημοσιεύει συχνά άρθρα συνωμοσιολογικού περιεχομένου και ψευδείς ειδήσεις. Σύμφωνα με το πρωτότυπο άρθρο, ο διευθυντής γραφείου κηδειών και ταριχευτής Richard Hirschman μίλησε σχετικά με τα ευρήματα του στην εκπομπή Stew Peters Show και τη Jane Ruby, σε βίντεο που ανέβηκε στην πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο Rumble.

Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως παρά το γεγονός ότι η Jane Ruby συστήνεται ως “Dr”, δεν είναι ιατρός. Η ίδια δηλώνει ότι έχει κάνει σπουδές νοσηλευτικής και οικονομικών της υγείας, διδακτορικό στην εκπαίδευση και μεταδιδακτορικό σε νομικές σπουδές. Συγκεκριμένα, ξεκινά το βιογραφικό της δηλώνοντας «οικονομολόγος της υγείας και ειδικός της Νέας Δεξιάς, με συναρπαστικές γνώσεις και έκτακτες ειδήσεις του συντηρητικού χώρου για τον κόσμο των νέων ΜΜΕ». Σε προηγούμενα άρθρα μας έχουμε εξετάσει αντίστοιχους ψευδοεπιστημονικούς ισχυρισμούς, σχετικά με τα εμβόλια για την COVID-19, τους οποίους έχει προβάλλει η Jane Ruby στην εκπομπή της. [άρθρο 1][άρθρο 2][άρθρο 3]

Στη συνέντευξη του, περιέγραψε τα ευρήματα του, προβάλλοντας μάλιστα και φωτογραφίες αυτών, τόνισε πως πρόσφατα ο αριθμός των ατόμων που παρουσίαζαν τέτοιους θρόμβους αυξήθηκαν «από 50% σχεδόν στο 80%», και δήλωσε πως «από τους 35 ανθρώπους που ταρίχευσε τον τελευταίο μήνα, 20 έως 24 παρουσίαζαν τέτοια ευρήματα». Επικαλέστηκε μάλιστα και συναδέλφους του που φέρονται να επιβεβαίωσαν τα ανωτέρω.

Αξίζει να σημειωθεί πως στη συζήτηση του με την Jane Ruby ο ίδιος δεν δήλωσε βέβαιος πως υπάρχει συσχέτιση των εν λόγω ευρημάτων με τα εμβόλια, αλλά πως απλά πρόκειται για «φόβο» του, κάτι που δεν αναφέρεται στo υπό εξέταση δημοσίευμα:

Ο φόβος μου είναι ο εξής: Εάν αυτό προκαλείται από το εμβόλιο, το οποίο το ένστικτο μου λέει ότι είναι – δεν μπορώ να το αποδείξω – αλλά αν αυτό προκαλείται από το εμβόλιο, φανταστείτε τον αριθμό των ανθρώπων που θα πεθάνουν στο μέλλον […] Εάν ένας από αυτούς τους μικρούς ινώδεις ιστούς ανέβει στον εγκέφαλο, θα πάθουν εγκεφαλικό. Αν μπει στην καρδιά, θα οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή […] Εάν είναι το εμβόλιο που το προκαλεί αυτό, πρέπει να το σταματήσουμε. Όποια και αν είναι αυτά τα πράγματα, αν μπορούμε να καταλάβουμε τι είναι, τότε ίσως μπορέσουμε να βρούμε έναν τρόπο να διαλύσουμε αυτά τα πράγματα για να βοηθήσουμε να σωθούν ζωές ανθρώπων.

Σε ανάλογους ισχυρισμούς προέβησαν επίσης συνάδελφοι του Hirschman, καθώς και ο βρετανός John O’Looney, αναρτήσεις του οποίου αναπαρήγαγε ο ιστότοπος Infowars που επίσης ανήκει στον Alex Jones, και συχνά δημοσιεύει συνωμοσιολογικό και ψευδοεπιστημονικό περιεχόμενο.

Λίγο καιρό αργότερα, ο Richard Hirschman μίλησε και στον Steve Kirsch, έναν Αμερικανό επιχειρηματία και φιλάνθρωπο, γνωστό μεταξύ άλλων για την εφεύρεση του οπτικού ποντικιού για υπολογιστές και την ίδρυση της μηχανής αναζήτησης Infoseek. O κ. Kirsch την άνοιξη του 2020 ίδρυσε το COVID-19 Early Treatment Fund, ένα ταμείο για τη χρηματοδότηση έρευνας για θεραπείες της COVID-19, εντούτοις λίγο αργότερα άρχισε να προβαίνει σε σωρεία ψευδοεπιστημονικών δηλώσεων. Αυτές αφορούσαν τόσο πιθανά φαρμακευτικά σκευάσματα όπως η υδροξυχλωροκίνη, η φλουβοξαμίνη και η ιβερμεκτίνη, όσο και τα εμβόλια κατά της COVID-19, τα οποία υποστήριζε πως είναι «τοξικά» και πως «σκοτώνουν περισσότερους από όσους σώζουν». Η επαναλαμβανόμενη διασπορά παραπληροφόρησης κατά των εμβολίων της COVID-19 οδήγησαν στην παραίτηση όλων των μελών του επιστημονικού συμβουλίου της CETF, και την απώλεια της διευθυντικής θέσης του κ. Kirsch. Λίγο αργότερα, ο κ. Kirsch ίδρυσε το Vaccine Safety Research Foundation, έναν ιστότοπο με αντιεμβολιαστικό χαρακτήρα, τον οποίο διαχειρίζεται μαζί με γνωστές προσωπικότητες που ανήκουν στο σύγχρονο αντιεμβολιαστικό κίνημα στις ΗΠΑ, όπως τον Robert Malone και τον Peter McCullough.

Ο κ. Kirsch, χρησιμοποιώντας τα δεδομένα που του έδωσε ο Richard Hirschman, δηλαδή την παρουσία θρόμβων σε 37 από τους 57 θανόντες, επιχείρησε να υπολογίσει τους θανάτους που θεωρεί πως προκλήθηκαν από το εμβόλιο, συγκρίνοντας το ποσοστό εμφάνισης θρόμβων στις σορούς, με τα δεδομένα θανάτων του CDC. Έτσι, κατέληξε στο συμπέρασμα πως τους τελευταίους 6 μήνες μόνο στις ΗΠΑ υπήρξαν συνολικά 676 χιλιάδες θάνατοι που σχετίζονται με το εμβόλιο, δηλαδή 26 χιλιάδες θάνατοι κάθε εβδομάδα.

Ωστόσο, η εν λόγω σύγκριση είναι άτοπη καθώς, όπως δήλωσε ο ίδιος ο κ. Hirschman, βασίζεται σε υπόθεση του και όχι σε επιστημονικά δεδομένα. Επιπλέον, όπως θα δούμε στη συνέχεια, θρομβώσεις εμφανίζονται και κατά τη νόσηση με COVID-19, η οποία τόσο το 2020 όσο και το 2021 αποτελούσε μια από τις κύριες αιτίες θανάτου στις ΗΠΑ. Μάλιστα την περίοδο μεταξύ Δεκεμβρίου του 2020 και Φεβρουαρίου του 2021 ξεπέρασε, ως πρώτη αιτία θανάτου, τις καρδιοαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο.

Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 930 χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από COVID-19 στις ΗΠΑ, γεγονός που μπορεί να εξηγεί το γιατί οι εργαζόμενοι σε γραφεία τελετών παρατηρούν τον τελευταίο καιρό μεγαλύτερη συχνότητα θρόμβων και γενικότερα βλαβών των αιμοφόρων αγγείων. Σε κάθε περίπτωση, το ίδιο το δείγμα του Hirschman (57 θανόντες) θα ήταν πάρα πολύ μικρό και μη αντιπροσωπευτικό για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, ιδίως με την απουσία σύγκρισης με ένα ανεμβολίαστο δείγμα ασθενών. Αντίστοιχους αβάσιμους ισχυρισμούς έχουμε καλύψει και σε προηγούμενο άρθρο μας.

Μιλώντας στον ιστότοπο ελέγχου ειδήσεων PolitiFact, η Jessica Coth, διευθύντρια δημοσίων σχέσεων της National Funeral Directors Association, μιας επαγγελματικής ένωσης γραφείων κηδειών των ΗΠΑ, ανέφερε ότι οι ταριχευτές στο δίκτυό τους έχουν παρατηρήσει παρόμοιες ανωμαλίες στους θανάτους που σχετίζονται με την COVID-19, τόσο σε εμβολιασμένους όσο και σε μη εμβολιασμένους. Σχετικά με τυχόν συσχέτιση τους με το εμβόλιο είπε πως:

Είναι μόνο ανεκδοτικές αποδείξεις και δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Ένα από τα κυριότερα ζητήματα των ανωτέρω ισχυρισμών είναι το πώς οι διευθυντές γραφείων κηδειών γνώριζαν για την κατάσταση εμβολιασμού των εξεταζόμενων ατόμων. Ο Dr. Hari Close, πρόεδρος της National Funeral Directors & Morticians Association, μιας ακόμα επαγγελματικής ένωσης γραφείων κηδειών και ταριχευτών των ΗΠΑ, δήλωσε πως οι ταριχευτές συνήθως δε γνωρίζουν την κατάσταση εμβολιασμού των ατόμων που ταριχεύουν:

Αυτό δεν αναφέρεται στο πιστοποιητικό θανάτου τους.

Ταυτόχρονα, η πιστοποιημένη ταριχευτής Monica Torres, δήλωσε πως η εμφάνιση περίεργων θρόμβων παρατηρούνταν σε ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους από την COVID-19 πολύ πριν την ύπαρξη των εμβολίων, ενώ γενικά η εμφάνιση θρόμβων δεν είναι κάτι ασυνήθιστο, και δε σχετίζεται απαραίτητα με την COVID-19 ή τα εμβόλια:

Mη φυσιολογικοί θρόμβοι βρέθηκαν σε θύματα της COVID-19 πολύ πριν γίνουν διαθέσιμοι οι εμβολιασμοί, και δεν είναι ασυνήθιστο να παρατηρούνται σκούροι θρόμβοι αίματος σε οποιονδήποτε νεκρό, όχι μόνο σε άτομα με COVID, όπου έχει τοποθετηθεί σε ψυγείο για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν την ταρίχευση.

Θρομβώσεις και COVID-19

Η COVID-19 δεν είναι αμιγώς αναπνευστική, αλλά είναι και αγγειακή ασθένεια, που μπορεί να προκαλέσει σειρά σχετικών προβλημάτων υγείας, μια ομάδα εκ των οποίων είναι οι θρομβωτικές παθήσεις. Συνοπτικά, ο ιός είναι συχνά σε θέση να προκαλεί σημαντική αγγειακή ζημιά και θρόμβους αίματος σε μεγάλα και μικρά αιμοφόρα αγγεία, χρησιμοποιώντας τις ακίδες του και ένα μεγάλο εύρος πρωτεϊνών. Άμεσα διαγνώσιμες θρομβώσεις μπορούν να λάβουν χώρα σε βαριά ασθενείς COVID-19 αρκετά συχνά, αλλά γενικώς δεν συνηθίζονται σε ασθενείς εκτός νοσοκομείου. [πηγή 1][πηγή 2]

Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι η COVID-19 οδηγεί σε θρομβοφιλικές συνθήκες, και προκαταρκτικά στοιχεία υποστηρίζουν ότι μπορεί να δημιουργήσει μικροθρόμβους και σε ήπια ασθενείς. Οι μικροθρόμβοι αυτοί δεν εντοπίζονται εύκολα, αλλά πιθανόν να προκαλούν ένα μέρος των χρόνιων προβλημάτων υγείας (long COVID) που συχνά αντιμετωπίζουν οι ασθενείς.

Όσον αφορά την αιτιώδη σχέση μεταξύ εμβολίων για την COVID-19 και περιπτώσεων θρόμβωσης, από πολύ έως εξαιρετικά σπάνια, έχουν παρατηρηθεί θρομβώσεις με τα δύο εμβόλια αδενοϊού, που ωστόσο, όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν, έχουν προκαλέσει απειροελάχιστους θανάτους σε σχέση με την ίδια την ασθένεια. [πηγή 1][πηγή 2].

Συνολικά, τόσο το CDC όσο και ο EMA έχουν αξιολογήσει την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά της COVID-19, με την ίδια την ασθένεια να παρουσιάζει σαφώς πολλαπλάσιους κινδύνους σε όσους νοσήσουν. 

Συμπέρασμα

Με βάση τα ανωτέρω, δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό στοιχείο που να συνδέει τα εν λόγω ευρήματα στους οργανισμούς των θανόντων με τα εμβόλια κατά της COVID-19. Θρομβώσεις παρατηρούνταν σε άτομα που έχασαν τη ζωή τους από COVID-19 πολύ πριν τα εμβόλια, ενώ εκδηλώνονται σε σημαντικό ποσοστό σε όσους νοσούν με COVID-19. Επιπροσθέτως, η εμφάνιση μεταθανάτιων θρόμβων είναι αρκετά συχνό φαινόμενο. Εν κατακλέιδι, δε μπορεί να τεκμηριωθεί συσχέτιση των εν λόγω θρόμβων με τα εμβόλια, ενώ γενικώς ο εμβολιασμός όχι μόνο δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση τους, αλλά μειώνει το ρίσκο εμφάνισης θρομβώσεων και επιπλοκών από την ίδια την ασθένεια, σε περίπτωση έκθεσης ή νόσησης.