Το Πανεπιστήμιο Columbia ΔΕΝ αποδίδει 400.000 θανάτους στα εμβόλια για την COVID-19

Στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2021, άρχισε να διαδίδεται σε ιστολόγια και στα κοινωνικά δίκτυα δημοσίευμα, που υποστηρίζει πως, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Columbia, έχουν προκληθεί 400.000 θάνατοι στις ΗΠΑ λόγω του εμβολιασμού για την COVID-19. Το δημοσίευμα βασίζεται σε ισχυρισμό μελέτης, που υποστηρίζει πως οι αναφορές παρενεργειών και θανάτων υποκαταγράφονται στο σύστημα VAERS, με τον πραγματικό αριθμό θανάτων να είναι 20 φορές μεγαλύτερος. Επίσης, το δημοσίευμα αναφέρει πως στην Ελλάδα δεν καταγράφονται καθόλου οι παρενέργειες των εμβολίων. Ωστόσο, όλοι οι ανωτέρω ισχυρισμοί είναι ψευδείς.

Παραδείγματα: pronews.gr, orthodoxia-ellhnismos.gr, gegonotstomikroskpio.com, elromio.gr

Παράδειγμα ανάρτησης στα κοινωνικά δίκτυα:

Στο υπό εξέταση δημοσίευμα διαβάζουμε τα εξής:

Μελέτη που έγινε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κολούμπια υποστηρίζει ότι ο πραγματικός αριθμός θανάτων που έχουν σημειωθεί μετά από εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού είναι 20 φορές υψηλότερος από αυτόν που έχει καταγραφεί!

Το Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Συμβάντων Εμβολίου, ή VAERS, αναφέρει 19.886 θανάτους, 102.857 νοσηλείες και συνολικά 946.461 ανεπιθύμητες ενέργειες λόγω των εμβολίων Covid-19 έως τις 3 Δεκεμβρίου, εάν ο παράγοντας υποαναφοράς της μελέτης της Κολούμπια είναι σωστός, θα σήμαινε ότι υπάρχουν σχεδόν 380.000 θάνατοι παραπάνω λόγω των εμβολίων Covid-19.

Σύμφωνα με το wnd.com, στην περίληψη της μελέτης, οι ερευνητές σημειώνουν ότι «οι ακριβείς εκτιμήσεις των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών και των ποσοστών θανάτων που προκαλούνται από το εμβόλιο Covid είναι κρίσιμες για τις αναλύσεις αναλογίας κινδύνου-οφέλους του εμβολιασμού και αντισωμάτων κατά του κορωνοϊού SARS-CoV-2 σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες».

Το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ επισημαίνει ότι η έκθεση VAERS δεν αποτελεί τεκμηρίωση ότι έχει διαπιστωθεί σύνδεση μεταξύ ενός εμβολίου και ενός ανεπιθύμητου συμβάντος. Ωστόσο, το HHS σημειώνει επίσης ότι το VAERS είναι ένα «παθητικό» σύστημα αναφοράς και «λαμβάνει αναφορές μόνο για ένα μικρό ποσοστό των πραγματικών ανεπιθύμητων συμβάντων».

Πολλοί εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης έχουν αποκαλύψει ότι έχουν λάβει οδηγίες από τους ανωτέρους τους να μην αναφέρουν στη VAERS οποιαδήποτε βλάβη προκαλείται από τα εμβόλια Covid.

Αυτό στις ΗΠΑ, γιατί υπάρχουν πολλές χώρες που δε καταγράφουν καθόλου τις παρενέργειες, μία από αυτές είναι και η Ελλάδα.

Οι ερευνητές τις Κολούμπια δήλωσαν ότι η μελέτη «υποδεικνύει ότι οι κίνδυνοι των εμβολίων και των ενισχυτικών για τον Covid αντισταθμίζουν τα οφέλη σε παιδιά, νεαρούς ενήλικες και ηλικιωμένους με χαμηλό επαγγελματικό κίνδυνο ή προηγούμενη έκθεση στον κορωνοϊό» και τόνισαν «την επείγουσα ανάγκη εντοπισμού, ανάπτυξης και διάδοσης διαγνωστικών θεραπειών για παρενέργειες από εμβόλια γιατί κοστίζουν τις ζωές ανθρώπων».

Μια άλλη έρευνα που έγινε μια δεκαετία πριν από τον COVID-19, η λεγόμενη μελέτη Lazarus από ερευνητές του Χάρβαρντ υπολόγισε ότι το VAERS αντιπροσώπευε μόνο το 1% των τραυματισμών που προκαλούνται από το εμβόλιο!

Πρόσφατα, ο Steve Kirsch, εκτελεστικός διευθυντής του Ιδρύματος Έρευνας για την Ασφάλεια Εμβολίων, μαζί με άλλους διεξήγαγαν μια έρευνα συγκρίνοντας τα ποσοστά αναφυλαξίας που δημοσιεύθηκαν σε μια μελέτη με τα ποσοστά που βρέθηκαν στο VAERS. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο πραγματικός αριθμός θανάτων από τα εμβόλια COVID-19 είναι 41 φορές υψηλότερος.

Αρχεία που ελήφθησαν από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων μέσω αγωγής για την Ελευθερία της Πληροφορίας κατέγραψαν 158.893 ανεπιθύμητες ενέργειες από το εμβόλιο Pfizer τους πρώτους δυόμισι μήνες διανομής, συμπεριλαμβανομένων 25.957 περιστατικών «διαταραχών του νευρικού συστήματος».

Τι ισχύει

Αρχικά, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως η υπό εξέταση δημοσίευση βασίζεται σε άρθρο που πρωτοεμφανίστηκε στο World Net Daily, έναν ιστότοπο που προωθεί κατ’ εξακολούθηση θεωρίες συνωμοσίας. Το εν λόγω άρθρο έχει ως πηγή tweet του Dr. Robert Malone, ο οποίος κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας έχει κάνει σειρά ψευδοεπιστημονικών ισχυρισμών για τα εμβόλια κατά της COVID-19, ενώ παρουσιάζεται ως ο εφευρέτης της τεχνολογίας των mRNA εμβολίων κάτι που, όπως έχουμε εξηγήσει σε προηγούμενο άρθρο μας, δεν ισχύει. Έτσι, στις 30-12-2021, το Twitter ανέστειλε τη λειτουργία του λογαριασμού του.

Στο tweet του, ο Dr. Malone παρέθετε μια μελέτη με τίτλο “COVID vaccination and age-stratified all-cause mortality risk” η οποία όμως δεν διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Columbia, όπως υπαινίσσεται ο τίτλος της υπό εξέτασης δημοσίευσης. Συγγραφείς της μελέτης είναι ο αναπληρωτής καθηγητής Κλινικής Νευροβιολογίας του τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Columbia, Spiros Pantazatos, και ο πρώην καθηγητής του κέντρου Οικολογικής και Εξελικτικής Σύνθεσης στο τμήμα βιολογίας του Πανεπιστημίου του Oslo, και προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille, Herve Seligmann. Η μελέτη αποτελεί προδημοσίευση, και συνεπώς δεν έχει περάσει το στάδιο της αξιολόγησης από ομότιμους (peer review) ώστε να διαπιστωθεί η εγκυρότητα της. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ειδικότητες των συντακτών δεν έχουν σχέση με την επιδημιολογία, που αποτελεί και τη θεματική της εργασίας.

Για σχετικές πληροφορίες, ήρθαμε σε επικοινωνία με τον Διευθυντή Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Columbia, Christopher DiFrancesco. Αφού παραθέσαμε τους προβληματικούς ισχυρισμούς της προδημοσίευσης και τα αντίθετα συμπεράσματα της έγκυρης βιβλιογραφίας, που θα εξετάσουμε αναλυτικά παρακάτω, ο κ. DiFrancesco μας απάντησε:

Ενώ το Πανεπιστήμιο Columbia σέβεται την ακαδημαϊκή ελευθερία του διδακτικού προσωπικού του, τα βιβλιογραφικά δεδομένα που έχουν εγκριθεί από ομοτίμους, δεν τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς της επίμαχης δημοσίευσης.

Επίσης, ήρθαμε σε επικοινωνία με τον Dr. J. John Mann, καθηγητή και πρώην αντιπρόεδρο Έρευνας του τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Columbia, καθώς και Διευθυντή των τμημάτων Έρευνας και Μοριακού Απεικονισμού του Ινστιτούτου NYSPI. To Ινστιτούτο αυτό συνεργάζεται με το Πανεπιστημίο Columbia, και ο Dr. Pantazatos έχει θέση ερευνητή στο τμήμα Μοριακού Απεικονισμού που προΐστανται ο Dr. Mann. O Dr. Mann μας δήλωσε πως το Πανεπιστήμιο δεν είχε ενημερωθεί για την εν λόγω μελέτη και δεν την υποστηρίζει:

[Ο Dr. Pantazatos] υπέβαλε την εργασία εν αγνοία μας, και δεν την έχω διαβάσει. Το Πανεπιστήμιο δεν υποστηρίζει με κανέναν τρόπο, κανέναν από τους ισχυρισμούς της εργασίας. Οι πολιτικές του Πανεπιστημίου είναι ξεκάθαρες. Ο εμβολιασμός και οι ενισχυτικές δόσεις είναι υποχρεωτικές για όλους τους διδάσκοντες, το προσωπικό και τους φοιτητές.

Το Πανεπιστήμιο, στη σελίδα του που επεξηγεί την πολιτική υποχρεωτικού εμβολιασμού κατά της COVID-19 που εφαρμόζει, παραπέμπει στην έγκριση του εμβολιασμού ως αποτελεσματικού και ασφαλούς από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον FDA, αρμόδιο θεσμό στις ΗΠΑ.

Η εγκυρότητα των επιχειρημάτων της προδημοσίευσης

Αναλυτικά, ο Dr. Pantazatos γράφει πως οι υπάρχουσες μελέτες επιτήρησης δεν είναι ικανές να υπολογίσουν αξιόπιστα το ποσοστό «απειλητικών για τη ζωή συμβάντων» που παρατηρούνται μετά τον εμβολιασμό, καθώς και το ποσοστό θανάτων από τα εμβόλια (vaccine-induced fatality rates ή VFR). Χρησιμοποιώντας δεδομένα από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η μελέτη του κατέληξε στο συμπέρασμα πως, ενώ με τον εμβολιασμό η θνητότητα από όλες τις αιτίες μειώνεται στη χρονική περίοδο 0 έως 5 εβδομάδων μετά τον εμβολιασμό σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, αυξάνεται μέσα στη χρονική περίοδο 6 έως 20 εβδομάδων. Η μελέτη ισχυρίζεται έτσι, ότι το VFR στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέρχεται στο 0.04%, σχεδόν 20 φορές υψηλότερο από τις εκτιμήσεις του CDC που το τοποθετούν στο 0.002%.

Εκεί βασίζεται και ο ισχυρισμός του υπό εξέταση δημοσιεύματος για 400.000 θανάτους, αν και είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι το εν λόγω νούμερο δεν αναφέρεται στη μελέτη του Dr. Pantazatos. Τα υπό εξέταση δημοσιεύματα, υπολόγισαν πως, εφόσον η βάση δεδομένων αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών VAERS έχει καταγεγραμμένους 19,886 θανάτους, σύμφωνα με τη μελέτη οι «πραγματικοί» θάνατοι μπορεί να να είναι 20 φορές περισσότεροι, ξεπερνώντας τους 397.000. Αυτός ο ισχυρισμός ωστόσο είναι πλήρως αβάσιμος καθώς εξ αρχής, τα δεδομένα του VAERS δεν εδραιώνουν άμεσα αιτιώδη σχέση μεταξύ εμβολιασμού και ανεπιθύμητης ενέργειας, όπως θα δούμε και στη συνέχεια.

Η μελέτη συνεχίζει συγκρίνοντας ευθέως το VFR με τα δημοσιευμένα ποσοστά θνητότητας από COVID-19, καταλήγοντας στην υπόθεση πως το ρίσκο εμβολιασμού με τις βασικές δόσεις αλλά και τις ενισχυτικές αντισταθμίζει τα οφέλη σε παιδιά, νεαρούς ενήλικες, αλλά και σε ηλικιωμένους που δεν ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου ή είχαν προηγουμένως εκτεθεί στον ιό. Εκτιμά επίσης πως τα εμβόλια προκάλεσαν 133.000 έως 187.000 θανάτους στις ΗΠΑ, εκτίμηση που, σύμφωνα με τους συγγραφείς της, επιβεβαιώνεται από ανάλογη μελέτη των Rose και Crawford η οποία δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2021.

Το πρόβλημα είναι πως η μεθοδολογία που χρησιμοποίησε Dr. Pantazatos στη μελέτη του είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη. Συγκεκριμένα, χρησιμοποίησε δεδομένα θνησιμότητας σε ολόκληρο τον πληθυσμό, για να συμπεράνει τη θνησιμότητα μόνο μιας υποομάδας (των εμβολιασμένων), μια πρακτική που είναι γνωστή ως οικολογική πλάνη. Επιπλέον, η μεθοδολογία του δεν λαμβάνει υπόψη τους θανάτους από COVID-19 ή οποιονδήποτε από τους πολυάριθμους σχετικούς παράγοντες που καθορίζουν τη θνησιμότητα του πληθυσμού. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν η αυξημένη θνησιμότητα που η προδημοσίευση συσχετίζει με τα ποσοστά εμβολιασμού, οφείλεται σε θανάτους από την COVID-19 στον μη εμβολιασμένο πληθυσμό, καθώς παράλληλα με την αύξηση των χορηγούμενων δόσεων εμβολίων, συμπτωματικά συνέπεσε η επικράτηση των ιδιαίτερα πιο επικίνδυνων στελεχών Άλφα και Δέλτα.

Παρακάτω, η προδημοσίευση επικαλείται μια δημοσίευση, που υποτίθεται πως δείχνει ότι οι έγκυες αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής έπειτα από τον εμβολιασμό τους. Τον ισχυρισμό είχαμε εξετάσει αναλυτικά σε προηγούμενο άρθρο μας, όπου είχαμε δείξει ότι αυτός αρχικά αναρτήθηκε σε μη αναγνωρισμένο περιοδικό, και επεξεργάστηκε με λανθασμένη μεθοδολογία τα δεδομένα έγκριτης μελέτης, η οποία είχε καταδείξει την ασφάλεια του εμβολιασμού για τις έγκυες. Οι συντάκτες της εν λόγω δημοσίευσης έχουν πλέον ζητήσει την ανάκλησή της. Έπειτα από εκτενείς έρευνες, οι αρμόδιοι θεσμοί υγείας διεθνώς δεν έχουν εντοπίσει κανένα σχετικό ρίσκο λόγω του εμβολιασμού, αντιθέτως, συνιστούν τον άμεσο εμβολιασμό των εγκύων λόγω του ιδιαίτερα αυξημένου κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι ίδιες και τα έμβρυά τους από την COVID-19.

Έπειτα, η προδημοσίευση απορρίπτει βιαστικά τα συμπεράσματα δύο εκτενών μελετών που έχουν εγκριθεί από ομοτίμους, και οι οποίες καταδεικνύουν τη γενικευμένη ασφάλεια των εμβολιασμών κατά της COVID-19. Η πρώτη μελέτη έλεγξε τα ιατρικά επεισόδια που παρουσίασαν 6.2 εκατομμύρια εμβολιασμένοι με mRNA σε δύο χρονικά διαστήματα, 1-21 μέρες από τον εμβολιασμό τους και 22-42 μέρες μετά. Η μελέτη αυτή δεν εντόπισε καμιά σημαντική διαφορά συχνότητας ιατρικών περιστατικών στις δύο περιόδους, και συμπέρανε ότι δεν υπήρχε ένδειξη εμφάνισης κάποιας γενικευμένης επικίνδυνης παρενέργειας εντός 21 ημερών.

Η προδημοσίευση ισχυρίζεται ότι η μελέτη αυτή δεν είναι ιδιαίτερης αξίας, καθώς δε θα μπορούσε να εντοπίσει παρενέργειες που εμφανίζονται με παρόμοια συχνότητα στις δύο αυτές περιόδους. Ωστόσο, ο ισχυρισμός της είναι παραπλανητικός: ιστορικά, έχει παρατηρηθεί ότι οι παρενέργειες του εμβολιασμού σχεδόν πάντα λαμβάνουν χώρα σε μια κατανομή, με τις συχνότητές τους κατά κανόνα να μεγιστοποιούνται από τις πρώτες μέρες μέχρι και τις 2 εβδομάδες έπειτα από τον εμβολιασμό, προτού αρχίσουν να μειώνονται μέχρι το μηδενισμό τους. Το ίδιο έχει επιβεβαιωθεί και για τα εμβόλια κατά της COVID-19, τόσο για τις συνηθισμένες παρενέργειές τους, όσο και για τις δυο πιο αξιοσημείωτες, μυοκαρδίτιδα και θρομβώσεις TTS (οι οποίες όμως μόνο εξαιρετικά σπάνια μπορούν να καταστήσουν τον εμβολιασμό επικίνδυνο κατά της ζωής). Έτσι, αντίθετα με τον ισχυρισμό της προδημοσίευσης, η εν λόγω μελέτη αποτελεί ισχυρή ένδειξη της γενικευμένης ασφάλειας του εμβολιασμού.

Η προδημοσίευση έπειτα θεωρεί προβληματική μια άλλη εκτενή μελέτη, που εξέτασε 11 εκατομμύρια εμβολιασμένα και μη άτομα σε βάθος μεγαλύτερο των 7 μηνών, και κατέγραψε σημαντικά μικρότερη θνησιμότητα και από αιτίες άσχετες με την COVID-19 για τους εμβολιασμένους. Ενώ η μελέτη εκτίμησε ότι αυτού του επιπέδου η μείωση, κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στο ευνοϊκότερο υπόβαθρο υγείας των εμβολιασμένων, το οποίο δε μπόρεσε να λάβει επαρκώς υπόψη, η προδημοσίευση κάνει αυθαίρετα λόγο για θεμελιωδώς λανθασμένα δεδομένα ή υπολογισμούς. Αντιθέτως, το ίδιο εύρημα μειωμένου κινδύνου για τους εμβολιασμένους, έχει επαληθευτεί και σε ξεχωριστή μελέτη με ένα διαφορετικό εκτενές δείγμα πληθυσμού, η οποία μελέτη μπόρεσε να λάβει ακριβέστερα υπόψη το υπόβαθρο υγείας του πληθυσμού αυτού. Έτσι, και πάλι η κριτική της προδημοσίευσης είναι αβάσιμη.

Ένα από τα επιχειρήματα που επικαλείται η προδημοσίευση για να δικαιολογήσει το γιατί η θνησιμότητα εκτός της COVID-19, δε θα μπορούσε να είναι μικρότερη για τους εμβολιασμένους, είναι ότι οι ανεμβολίαστοι τείνουν να παρουσιάζουν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης. Σε αυτό το σημείο, η παραπομπή αντιστοιχεί σε μια διαδικτυακή δημοσκόπηση, που φαίνεται να κατέγραψε σημαντικά αυξημένη διστακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό κατά της COVID-19, ανάμεσα σε κατόχους διδακτορικού. Ωστόσο, η Dr. Wendy C. King, μία εκ των δύο συντακτών της δημοσκόπησης, δήλωσε ότι το συγκεκριμένο εύρημα βασιζόταν σε ψευδή αυτοπροσδιορισμό μερικών συμμετεχόντων, πιθανότατα λόγω των πολιτικών και ιδεολογικών αντιλήψεών τους κατά του εμβολιασμού. Αντιθέτως, πληθώρα μελετών έχουν τεκμηριώσει ξεκάθαρη θετική συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου εκπαίδευσης ενός ατόμου και της προθυμίας του να εμβολιαστεί.

Πόσο διαδεδομένη είναι η υποκαταγραφή στα παθητικά συστήματα αναφοράς παρενεργειών

Το ζήτημα της υποκαταγραφής ανεπιθύμητων ενεργειών σε βάσεις δεδομένων οπώς το VAERS, το οποίο επικαλείται ο Dr. Pantazatos έχει απασχολήσει αρκετές φορές τους επιστήμονες. Ανάλογες μελέτες στο παρελθόν έχουν προσπαθήσει να ερευνήσουν πόσο διαδεδομένο είναι το πρόβλημα.

Μια από αυτές, την οποία όπως είπαμε προηγουμένως επικαλείται ο Dr. Pantazatos για να επιβεβαιώσει τα ευρήματα του, είναι η μελέτη με τίτλο “Estimating the number of COVID vaccine deaths in America” των Jessica Rose και Mathew Crawford. Αυτή η μελέτη επικαλέστηκε δεδομένα του VAERS και εκτίμησε ότι πάνω από 150.000 άνθρωποι είχαν πεθάνει ως αποτέλεσμα του εμβολιασμού τους. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι συντάκτες ανήκουν στην ομάδα IPAK, που όπως έχουμε εξηγήσει και στο παρελθόν, έχει προωθήσει επαναλαμβανόμενα παραπληροφόρηση κατά των εμβολίων της COVID-19. Χαρακτηριστικά, προηγούμενη δημοσίευση της ομάδας που έκανε λόγο για ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση μυοκαρδίτιδας επικαλούμενη δεδομένα του VAERS, ανακλήθηκε σύντομα μετά τη δημοσίευσή της σε επιστημονικό περιοδικό.

Μιλώντας στο Reuters, εκπρόσωπος του FDA δήλωσε πως «διαφωνεί έντονα» με την ανάλυση στην προαναφερόμενη μελέτη, εξηγώντας πως η υπόθεση ότι 150.000 άτομα πέθαναν από εμβόλιο για την COVID-19 δεν είναι ακριβής και βασίζεται σε δεδομένα του VAERS που παρερμηνεύτηκαν.

Αν και η υποκαταγραφή είναι ένας από τους περιορισμούς του VAERS, όσον αφορά την παρακολούθηση της ασφάλειας των εμβολίων για την COVID-19, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν πως [σσ: το VAERS] υποκαταγράφει τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με το εμβόλιο της COVID-19 σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Ο εκπρόσωπος τόνισε ακόμα πως ο FDA αλλά και ο CDC διαθέτουν πολλαπλά συστήματα φαρμακοεπαγρύπνησης για την ασφάλεια των εμβολίων, εκτός του VAERS, και πως ανασκόπηση των διαθέσιμων κλινικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των πιστοποιητικών θανάτου, των αυτοψιών, και των ιατρικών αρχείων, δεν έχουν τεκμηριώσει καμιά γενικευμένη αιτιώδη συνάφεια με τα εμβόλια για την COVID-19.

Ταυτόχρονα, το Reuters αναφέρει πως η μοναδική εύλογη αιτιώδης σχέση με θανάτους που έχει τεκμηριωθεί στις ΗΠΑ μέχρι σήμερα, είναι αυτή μεταξύ του εμβολίου της Johnson & Johnson για την COVID-19 και της εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης θρομβώσεων μετά τον εμβολιασμό, η οποία τεκμηριώθηκε σε 57 άτομα, σε σύνολο 16.9 εκατομμυρίων δόσεων, και προκάλεσε τον θάνατο 9 εξ αυτών. Ανάλογες και αντίστοιχα σπάνιες περιπτώσεις, είχαν συσχετιστεί και με το εμβόλιο της AstraZeneca από τον Απρίλιο του 2021. Ωστόσο, οι συνολικές συγκρίσεις αναλογικά με τα ρίσκα της COVID-19, καταδεικνύουν το συντριπτικό όφελος του εμβολιασμού και γι’ αυτά τα δύο εμβόλια, στις ομάδες πληθυσμού όπου έχουν εγκριθεί.

Σε ερώτηση του Reuters σχετικά με τις δηλώσεις του FDA, οι Rose και Crawford υποστήριξαν πως ο FDA «απέτυχε να εξηγήσει πως θα πρέπει να ερμηνεύονται τα δεδομένα του VAERS», τη στιγμή που είναι γνωστό στην επιστημονική κοινότητα πως, λόγω του ότι οι αναφορές καταγράφονται σε αυτό χωρίς να εξεταστούν διεξοδικά, δεν αποτελούν απόδειξη αιτιώδους σχέσης μεταξύ ενός εμβολίου και μιας συγκεκριμένης παρενέργειας. Όπως προειδοποιεί η ίδια η υπηρεσία, οι αναφορές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ελλειπείς, τυχαίες, ή αναξιόπιστες πληροφορίες και, για να εξακριβωθεί μια τέτοια σχέση, κάθε μια θα πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά από τις αρμόδιες αρχές.

Σχετικά με το VAERS και ανάλογες βάσεις δεδομένων όπως το EurdraVigilance και το YellowCard, καθώς και με τον τρόπο που δημοσιεύματα πολλές φορές παρερμηνεύουν τα δεδομένα τους, έχουμε γράψει στο παρελθόν. [άρθρο 1][άρθρο 2][άρθρο 3]

Τα επίμαχα ελληνικά δημοσιεύματα, αναφέρουν επίσης αντίστοιχη στρεβλή χρήση των εν λόγω δεδομένων από τον επιχειρηματία Steve Kirsch, ο οποίος έχασε διευθυντική θέση εργασίας και την υποστήριξη σειράς επιστημονικών συμβούλων, λόγω της επαναλαμβανόμενης διασποράς παραπληροφόρησης κατά των εμβολίων της COVID-19.

Αξίζει να σημειωθεί πως ένα ελάχιστο ποσοστό των αναφορών σε αυτές τις βάσεις δεδομένων αποδεικνύεται πως σχετίζεται με τον εμβολιασμό. Σχετική μελέτη του νοσοκομείου του Stanford, που ερεύνησε 108 ανεπιθύμητες ενέργειες σε σύνολο 100 αναφορών στο VAERS, έδειξε πως μόνο στο 3% αυτών τεκμηριώθηκε αιτιώδης συσχέτιση με τον εμβολιασμό. Στη πλειονότητα τους, το 53% των αναφορών αποδείχτηκε πως δεν σχετίζεται με αυτόν.

Μια ακόμα μελέτη σχετικά με το θέμα της υποκαταγραφής, η οποία αναφέρεται στο υπό εξέταση δημοσίευμα ως η «λεγόμενη μελέτη Lazarus», κατατέθηκε το 2010 στο Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ (HHS), και κατέληγε στο συμπέρασμα πως λιγότερο από το 0.3% των παρενεργειών φαρμάκων και λιγότερο από το 1% των παρενεργειών εμβολίων καταγράφεται στο VAERS, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως ο αριθμός παρενεργειών και θανάτων που καταγράφει το εν λόγω σύστημα φαρμακοεπαγρύπνησης είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με τον πραγματικό αριθμό τους.

Η εν λόγω αναφορά όμως, όπως εξηγεί ο ιστότοπος ελέγχου γεγονότων factcheck.org, δεν διευκρίνιζε πως κατέληξε σε αυτά τα ποσοστά. Επιπροσθέτως, το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ στην ιστοσελίδα του, τονίζει πως όντως η υποαναφορά συμπτωμάτων και παρενεργειών είναι ένας από τους κύριους περιορισμούς των συστημάτων παθητικής επιτήρησης, όπως το VAERS και το EudraVigilance, αλλά ο βαθμός των υποαναφορών διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση. Για παράδειγμα, εκατομμύρια εμβολιασμών σε όλο τον κόσμο προκαλούν πόνο και οίδημα στο σημείο του εμβολιασμού, καθώς και χαμηλό πυρετό, αλλά ελάχιστα από αυτά τα περιστατικά καταχωρούνται στο VAERS. Αυτό συμβαίνει διότι τόσο οι γιατροί όσο και οι πολίτες κατανοούν πως τέτοιου είδους συμπτώματα, μικρής σοβαρότητας, εμφανίζονται αρκετά συχνά μετά τον εμβολιασμό. Αντιθέτως, σοβαρότερα και σπανιότερα συμπτώματα είναι πολύ πιο πιθανό να αναφερθούν, ειδικά όταν συμβαίνουν αμέσως μετά τον εμβολιασμό, ακόμα και αν εν τέλει είναι τυχαία και δεν σχετίζονται με αυτόν.

Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε πως το ποσοστό παρενεργειών που καταχωρείται στο VAERS για σοβαρά συμπτώματα ήταν αρκετά αυξημένο. Η εν λόγω μελέτη διερεύνησε την «ευαισθησία» του συστήματος καταγραφής σχετικά με την εμφάνιση αναφυλαξίας μετά τον εμβολιασμό από επτά διαφορετικά εμβόλια, καθώς και την εμφάνιση του συνδρόμου Guillain-Barre μετά από τον εμβολιασμό με τρια διαφορετικά εμβόλια, και κατέληξε πως το ποσοστό καταχώρησης αυτών κυμαινόταν από 13% έως 76% και από 12% έως 64% αντίστοιχα.

Τέλος, ο ισχυρισμός περί καταγραφής 158.893 ανεπιθύμητων παρενεργειών, συμπεριλαμβανομένων 25.957 περιστατικών διαταραχών του νευρικού συστήματος από το εμβόλιο Pfizer τους πρώτους δυόμισι μήνες διανομής του, αποτελεί ανακύκλωση παραπλανητικού ισχυρισμού με τον οποίο είχαμε ασχοληθεί σε πρόσφατο άρθρο μας. Συνοπτικά, το εν λόγω έγγραφο δεν αφορούσε διαπιστωμένες παρενέργειες που σχετίζονται αιτιωδώς με το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech, αλλά ανάλυση των αναφορών που υποβλήθηκαν για παρενέργειες που ακολούθησαν τον εμβολιασμό και ανακτήθηκαν από τη βάση δεδομένων ασφάλειας της Pfizer. Συνολικά, οι αρμόδιοι θεσμοί υγείας δεν εντόπισαν κάποιο νέο σήμα κινδύνου από τις εν λόγω αναφορές και τα ευρύτερα βιβλιογραφικά δεδομένα.

Ρίσκο και όφελος των εμβολίων

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων αναφέρει ότι και τα 4 εγκεκριμένα εμβόλια κατά της COVID-19 που έχει εγκρίνει είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, με την COVID-19 να παρουσιάζει σαφώς πολλαπλάσιους κινδύνους σε όσους νοσήσουν. Γενικά, οι λίγες παρενέργειες που μπορούν να αποβούν επικίνδυνες κατά της ζωής λόγω του εμβολιασμού της COVID-19 είναι εξαιρετικά σπάνιες, ενώ τα ίδια αλλά και πολύ ευρύτερα προβλήματα υγείας, προκαλούνται πολύ συχνότερα λόγω της νόσησης COVID-19. Έτσι, το ισοζύγιο ρίσκου-οφέλους είναι σαφώς υπέρ του εμβολιασμού. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από σειρά έγκριτων μελετών που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα υποκαταγραφής παρενεργειών, καθώς δεν αναμένουν παθητικά τις δηλώσεις των ασθενών, αλλά αναλύουν εξονυχιστικά τα αρχεία υγείας τους, έπειτα από σχετική έγκριση. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4][πηγή 5][πηγή 6][πηγή 7][πηγή 8][πηγή 9]

Kαταγραφή παρενεργειών των εμβολίων στην Ελλάδα

Ο ισχυρισμός του δημοσιεύματος πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει καταγραφή παρενεργειών των εμβολίων είναι ψευδής. Μέσω της υπηρεσίας Κίτρινη Κάρτα του ΕΟΦ, τόσο οι πολίτες όσο και οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να καταχωρήσουν πληροφορίες σχετικά με πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων και εμβολίων. Με ανάλογο ισχυρισμό είχαμε ασχοληθεί σε παλαιότερο άρθρο μας, όπου και επιβεβαιώσαμε τη λειτουργία της υπηρεσίας, δημιουργώντας λογαριασμό και συμπληρώνοντας μια αίτηση για υποτιθέμενη παρενέργεια από το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech, την οποία ωστόσο δεν καταθέσαμε.

Συνόψεις των εν λόγω δεδομένων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι προσβάσιμες μέσω της πλατφόρμας EudraVigilance που προαναφέραμε. Για παράδειγμα, επιλέγοντας το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech (διεθνής ονομασία tozinameran), διαπιστώνουμε ότι μέχρι και τα τέλη του 2021, είχαν κατατεθεί περί τις 5400 αναφορές χρονικώς σχετιζόμενων παρενεργειών στην Ελλάδα.

Συμπέρασμα

Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ισχυρισμός για 400.000 θανάτους από εμβόλια για την COVID-19 είναι ψευδοεπιστημονικός. Η μεθοδολογία της εν λόγω μελέτης είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη, διότι χρησιμοποιεί δεδομένα θνησιμότητας από ολόκληρο τον πληθυσμό, για να εκτιμήσει τη θνησιμότητα μιας μόνο υποομάδας. Επιπλέον, δεν λαμβάνει υπόψη τους θανάτους από την COVID-19 ή οποιονδήποτε από πολυάριθμους σχετικούς παράγοντες καθορισμού της θνησιμότητας, με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρο εάν η αυξημένη θνησιμότητα οφείλεται σε θανάτους από την COVID-19 στον ανεμβολίαστο πληθυσμό. Δύο έγκριτες μελέτες έχουν εκτιμήσει χαμηλότερο κίνδυνο θνητότητας και από αιτίες άσχετες με την COVID-19 για τους εμβολιασμένους με mRNA, παρατήρηση που υποστηρίζει τη σχεδόν απόλυτη ασφάλεια του εμβολιασμού, και μάλλον εξηγείται από το ευνοϊκότερο υπόβαθρο υγείας τους.