Η Ουκρανία ΔΕΝ προσέθεσε τον Πάπα Φραγκίσκο σε λίστα θανάτου

Διάδοση έχει γνωρίσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ισχυρισμός πως ο Πάπας Φραγκίσκος βρίσκεται στη βάση δεδομένων Myrotvorets, ως στόχος δολοφονιών για την Ουκρανία. Ωστόσο, ο ισχυρισμός δεν ήταν δυνατό να επιβεβαιωθεί.

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Αφορμή της διάδοσης του ισχυρισμού ήταν ένα σχόλιο που έκανε ο Πάπας Φραγκίσκος στις 9 Μαρτίου 2024, λέγοντας πως η Ουκρανία πρέπει “να έχει το κουράγιο να κουνήσει τη λευκή σημαία στις διαπραγματεύσεις”.

Το στιγμιότυπο με τα στοιχεία του Πάπα είναι γραμμένο στα ρωσικά, και σ’ αυτό αναγράφεται πως ο ίδιος είναι “συνένοχος στα εγκλήματα των ρωσικών αρχών κατά της Ουκρανίας και των πολιτών της”.

Στο υπόβαθρο της εικόνας διακρίνεται το σήμα του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού Myrotvorets (Ειρηνοποιός), μιας ιστοσελίδας που διατηρεί λίστα με πρόσωπα κατά εκατοντάδες χιλιάδες, τα οποία οι διαχειριστές της σελίδας θεωρούν “εχθρούς της Ουκρανίας”, συνήθως δημοσιεύοντας και προσωπικές τους πληροφορίες. Παρότι είναι μη κυβερνητικός, ο συγκεκριμένος οργανισμός έχει δημιουργηθεί από τον Georgy Borisovych Tuka, πρώην αναπληρωτή υπουργό της ουκρανικής κυβέρνησης κατά τα έτη 2016-2019 για “τα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη και τους εσωτερικά εκτοπισμένους”, ενώ και το State Department (Υπουργείο Εξωτερικών) των ΗΠΑ έχει αναφέρει παλαιότερα (εδώ κι εδώ) πως η εν λόγω οργάνωση έχει στενές σχέσεις με την ουκρανική κυβέρνηση και τις μυστικές Υπηρεσίες ασφαλείας της. 
Μπορεί κανείς να ψάξει για πρόσωπα στην αναζήτηση με μια πληθώρα από διαφορετικές παραμέτρους. Για παράδειγμα, με το ονοματεπώνυμο του Putin εμφανίζεται η καρτέλα του με το όνομά του σε τρεις γλώσσες (ρωσικά, ουκρανικά, αγγλικά) και κάποιες βασικές πληροφορίες για τον ίδιο, μαζί με σύνδεσμο για την πλήρη καρτέλα του.

Πραγματοποιώντας αναζήτηση του κοσμικού ονόματος του Πάπα (Jorge Mario Bergoglio) στην εν λόγω βάση δεδομένων, όπως ακριβώς εμφανίζεται στο εξεταζόμενο στιγμιότυπο, δεν προκύπτει κανένα αποτέλεσμα, αντιθέτως εμφανίζεται η κόκκινη ένδειξη “Не найдено” (δεν βρέθηκε). Το ίδιο συμβαίνει και όταν βάλουμε το όνομα στις δύο άλλες εκδοχές με τις οποίες εμφανίζεται στον ισχυρισμό, στα ρωσικά και τα ουκρανικά.

Η αναζήτηση εκ μέρους μας πραγματοποιήθηκε στις 20 Μαρτίου 2024, ενώ τα ίδια αποτελέσματα είχε και η έρευνα του Ουκρανικού οργανισμού ελέγχου γεγονότων StopFake, από τις 13 Μαρτίου 2024. Δεδομένου πως το άρθρο του StopFake δημοσιεύτηκε μόλις τρεις μέρες μετά την διάδοσή του σχολίου του Πάπα από τα μέσα ενημέρωσης (10 Μαρτίου 2024), δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η πιθανότητα της καταχώρησής του για τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Δεν υπάρχει δηλαδή καμία προφανής αφορμή που θα εξηγούσε το σενάριο να βρέθηκε στιγμαία στη λίστα και να διαγράφηκε άμεσα, ενώ ταυτόχρονα χρήστες ανακάλυψαν και διέδοσαν την δήθεν καρτέλα του. Εμείς επικοινωνήσαμε με τον οργανισμό Myrotvorets σχετικά με το θέμα, και θα ενημερώσουμε το άρθρο εφόσον πάρουμε απάντηση.

Επίσης, αξίζει προσοχής το γεγονός πως αυτή η λίστα δεν έχει σκοπό την θανάτωση των αναγραφόμενων προσώπων και πουθενά δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά σε δολοφονική δράση ή προτροπή σε αυτή. Στις πληροφορίες της, η ιστοσελίδα αυτοπροσδιορίζεται με το παρακάτω:

Το Κέντρο “Myrotvorets” είναι μια ανεξάρτητη μη κυβερνητική οργάνωση που δημιουργήθηκε από μια ομάδα επιστημόνων, δημοσιογράφων και ειδικών στην έρευνα των σημείων των εγκλημάτων κατά της εθνικής ασφάλειας της Ουκρανίας, της ειρήνης, της ανθρώπινης ασφάλειας και της διεθνούς έννομης τάξης, οι οποίοι ασχολούνται με δημιουργικές επιστημονικές και δημοσιογραφικές δραστηριότητες. Με την ενημερωτική υποστήριξη του Κέντρου “Myrotvorets” δημιουργήθηκε ο ομώνυμος ιστότοπος, ο οποίος αποτελεί επίσης ένα ανεξάρτητο μη κρατικό μέσο μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ).

Το Κέντρο “Myrotvorets” ασκεί τις δραστηριότητές του σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ουκρανίας και τις διεθνείς νομικές πράξεις που έχουν επικυρωθεί από το κράτος μας.
Το πληροφοριακό περιεχόμενο του ιστότοπου “Myrotvorets” προέρχεται από δημόσια γνωστές και διαθέσιμες στο κοινό ανοικτές πηγές, οι οποίες χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για ερευνητικούς, δημιουργικούς και δημοσιογραφικούς σκοπούς.

Το Κέντρο “Myrotvorets” δεν αντιτίθεται στη χρήση πληροφοριών και στοιχείων που περιέχονται στον ομώνυμο ιστότοπο από υπαλλήλους της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, του Υπουργείου Εσωτερικών Υποθέσεων της Ουκρανίας, της Κρατικής Υπηρεσίας Συνόρων της Ουκρανίας, των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας σε επιχειρησιακές και ερευνητικές δραστηριότητες.

Στο παρελθόν έχουμε ασχοληθεί ξανά με παραπληροφόρηση σχετικά με τον οργανισμό Myrotvorets, όπως εδώ.

Συμπέρασμα

Ο Πάπας Φραγκίσκος δεν βρίσκεται σε κάποια λίστα θανάτου στην Ουκρανία. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, το όνομά του δεν υπήρχε στη λίστα του μη κυβερνητικού οργανισμού Myrotvorets, η οποία ούτως ή άλλως δεν λειτουργεί με σκοπό την δολοφονία των προσώπων που περιλαμβάνει, ούτε ο εν λόγω οργανισμός προτρέπει τους αναγνώστες της να το κάνουν. Λαμβάνοντας υπόψιν την πιθανότητα να υπήρχε και να διαγράφηκε, θεωρούμε τον ισχυρισμό ανεπιβεβαίωτο.