Όχι, τα άρθρα 106 και 107 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ δεν δίνουν στη Ρωσία το δικαίωμα να εισβάλει στην Ουκρανία

Ήδη από τον Ιούλιο του 2022 έχουν κυκλοφορήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήσεις που ισχυρίζονται πως τα άρθρα 106 και 107 του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) δίνουν στη Ρωσία το δικαίωμα να εισβάλει στην Ουκρανία. Αυτό, όμως, δεν ισχύει.

Παραδείγματα αναρτήσεων από το Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2022:

Παραδείγματα άρθρων το Νοέμβριο του 2022: lumi-news.gr, triklopodia.gr, newsgreece.gr, gegonotstomikroskopio.com

Στα άρθρα αναφέρονται τα εξής:

«Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών – Πως τα άρθρα 106 και 107 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών νομιμοποιούν κάθε ενέργεια του Πούτιν στην Ουκρανία και ταυτόχρονα μας δείχνουν την υποκρισία των κυβερνήσεων της Δύσης αλλά και των ΗΠΑ του Μπάιντεν, του ΝΑΤΟ και του ίδιου του ΟΗΕ..

Ο Πούτιν ξέρει τι κάνει. Τα άρθρα 106 και 107 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών παρέχουν στη Ρωσία, ως νόμιμο διάδοχο του νικητή του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου(της Σοβιετικής Ένωσης δηλαδή), το δικαίωμα να λαμβάνει όλα τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών μέτρων, κατά της Γερμανίας, της Ουγγαρίας, της Αυστρίας, της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Φινλανδίας, και των Τσεχία, Λετονία, Εσθονία, Λιθουανία και Ουκρανία για την προσπάθεια αναχαίτησης της αναβίωσης του Ναζισμού.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρις έμεινε έκπληκτος όταν έμαθε από τον Πούτιν ότι υπάρχει μέλος στον Χάρτη του ΟΗΕ που επιτρέπει τη διεξαγωγή ρωσικής ειδικής επιχείρησης στην Ουκρανία.

Η ΡΩΣΙΑ ΕΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΤΙΜΩΡΗΣΕΙ ΠΑΝΤΟΥ τους ναζι (Σύμφωνα με το καταστατικό του ΟΗΕ)

Το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης καταδίκασε όλους όσους πολέμησαν κατά του ΟΗΕ και διέπραξαν γενοκτονία. Η μεγαλύτερη γενοκτονία διαπράχθηκε κατά του σοβιετικού λαού.

Επιστολή προς τον ΟΗΕ, βασισμένη στα άρθρα 106 και 107, παραχωρεί στους νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ΕΣΣΔ, ΗΠΑ, Βρετανία και Κίνα το δικαίωμα να προβούν σε οποιαδήποτε ενέργεια εναντίον των χωρών που πολέμησαν εναντίον τους για να αποφύγουν ενέργειες με στόχο την αναθεώρηση των αποτελεσμάτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου..

Ειδικότερα, επιτρέπεται η χρήση στρατιωτικής δύναμης εναντίον αυτών των χωρών. Για να γίνει αυτό, απλά πρέπει να ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙΣ τις άλλες τρεις Χώρες που κέρδισαν, αλλά όχι να πάρεις την έγκρισή τους.

Η Ρωσία, όντας ΝΟΜΙΚΟΣ διάδοχος της ΕΣΣΔ, μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει βία εναντίον χωρών που επιθυμούν να αναθεωρήσουν το σύστημα Γιάλτα-Πότσνταμ στην Ευρώπη.

Ο Πούτιν λοιπόν γνωρίζει πολύ καλά όλα αυτά και ξέρει ακριβώς τι κάνει και πως αυτό που κάνει είναι νόμιμο και όχι εγκληματικό όπως θέλουν να μας το περάσουν οι δυτικές κυβερνήσεις αλλά και τα παπαγαλάκια τους οι δημοσιογράφοι.. Και όσοι έκαναν κυρώσεις στην Ρωσία γνωρίζουν καλά ότι αυτοί είναι που εγκληματούν…

Όπως εγκληματούν και συνεργάζονται με τον Ναζισμό όλες οι κυβερνήσεις που κήρυξαν τον πόλεμο στην Ρωσία (ακούς Μητσοτάκη;;;), και όσες στέλνουν στην Ουκρανία οπλισμό και χρήματα… Αυτοί είναι οι εγκληματίες και όχι ο Πούτιν… Και αυτή είναι η σωστή, αληθινή και δίκαιη ενημέρωση που κάνουμε εμείς εδώ σε αυτό το ιστολόγιο.. Μια ενημέρωση που όλοι θα έπρεπε να αισθάνονται υποχρεωμένοι να τιμήσουν αλλά που όμως δεν το κάνουν…

Για αυτό και ζητάμε την στήριξη σας με το να κοινοποιείτε τα άρθρα μας ώστε να μας μάθουν και να μας διαβάζουν όλοι οι Έλληνες τώρα που είμαστε στο ξεκίνημα μας… Πρέπει να πολεμήσουμε την παραπληροφόρηση και αυτό μόνον όλοι μαζί μπορούμε να το κάνουμε..».

Εντοπίσαμε αντίστοιχους ισχυρισμούς και τον Ιούλιο του 2022, σε κείμενο της Ιωάννας Υψηλάντη που αναπαρήγαγε το press-gr.com. Όπως βλέπετε παρακάτω, το κείμενο είναι παρόμοιο με αυτό που κυκλοφόρησε τις τελευταίες εβδομάδες, και αποτελεί πιθανή αρχική πηγή:

«Η επέμβαση στην Ουκρανία, χαρακτηρίστηκε “εισβολή” και καταδικάστηκε, απ΄όλα τα δήθεν δημοκρατικά, αριστερά και κομμουνιστικά κόμματα της Βουλής, που επικαλέστηκαν το Διεθνές Δίκαιο και μίλησαν για “αναθεωρητισμό” αυτού του Δικαίου, χωρίς καν να το έχουν διαβάσει!

Αυτός ο ίδιος ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, έμεινε άφωνος, όταν διαπίστωσε ότι αυτή η “ειδική επιχείρηση” είναι καθ΄όλα νόμιμη και αναγκαία.

Και να γιατί! Σύμφωνα με τα άρθρα 106 και 107 του Χάρτη του ΟΗΕ, που καταρτίστηκε το 1945, η Ρωσία, ως κληρονόμος του νικητή του Β΄ΠΠ (ΕΣΣΔ)έχει το απόλυτο δικαίωμα να πάρει οποιαδήποτε μέτρα, μεταξύ των οποίων και πολεμικά, εναντίον, ΟΧΙ ΜΟΝΟ της Ουκρανίας, αλλά και εναντίον, οποιασδήποτε χώρας-συνεργάτη του ναζισμού, στον Β΄ΠΠ, που θα επιχειρήσει να αναβιώσει τον φασισμό.

Δηλαδή και εναντίον των χωρών-συνεργατών του Χίτλερ, όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Φινλανδία, η Τσεχία, η Σλοβενία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και βέβαια και η Ουκρανία!

Ολες αυτές οι χώρες έχουν χαρακτηριστεί “εγκληματικές”, από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης, για την “γενοκτονία, που τέλεσαν, κατά των ενωμένων φυλών” με την μεγαλύτερη γενοκτονία να έχει συντελεστεί, κατά της Σοβιετικής φυλής, που τότε ονομαζόταν “Σοβιετικός λαός”.

Τα άρθρα 106 και 107 του Χάρτη του ΟΗΕ δίνουν το δικαίωμα στους νικητές του Β΄ΠΠ, ΕΣΣΔ, ΗΠΑ, Μεγ.Βρετανία και Κίνα να πάρουν αυτά τα μέτρα, ενημερώνοντας τις τρεις υπόλοιπες δυνάμεις, από πριν, χωρίς, ωστόσο ν΄απαιτείται η συναίνεση τους!

Η Ρωσία μπορεί ακόμη να απευθύνει δυναμική προειδοποίηση, προς οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης, που θα θελήσει να αναθεωρήσει τις συμφωνίες της Γιάλτας και του Πότσδαμ. Γι΄αυτό και όσοι τα γνωρίζουν αυτα, όπως π.χ. ΗΠΑ και Γερμανία τρέχουν να εντάξουν αυτές τις χώρες στο ΝΑΤΟ, ή στην ΕΕ θεωρώντας ότι έτσι, η Ρωσία δεν θα ασκήσει ποτέ αυτά της τα νόμιμα δικαιώματα.!

Γι΄αυτό, και από την αρχή, ο Ζελένσκι φωνάζει ότι κινδυνεύουν οι χώρες της Ευρώπης να υποστούν την ίδια μοίρα με το ΟυκροΡάιχ. Ποιοι είναι, λοιπόν οι “αναθεωρητές”;; Ποιοι κάνουν κουρελόχαρτο διεθνείς νόμους και συνθήκες;;

Πάντως, όχι ο Πούτιν!».

Τι ισχύει

Η εν λόγω επιχειρηματολογία, περί αποδεδειγμένα σύμφωνης με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία βάσει των συγκεκριμένων άρθρων, έχει κυκλοφορήσει διεθνώς και έχει καταρριφθεί από οργανισμούς ελέγχου γεγονότων όπως το AFP, το Correctiv, το Facta News και το 15min.lt.

Πραγματοποιώντας αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά στη μηχανή αναζήτησης Yandex, εντοπίσαμε παρεμφερή εκδοχή των ελληνικών κειμένων που είχε κυκλοφορήσει στη ρωσική γλώσσα τον Ιούνιο του 2022, στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Vkontakte. Δεν είναι ωστόσο η παλαιότερη εμφάνιση των επιχειρημάτων. Ο ισχυρισμός ότι «η Ρωσία δικαιούται να τιμωρεί τους Ναζί παντού», και άρα στη σημερινή Ουκρανία, είχε κυκλοφορήσει ήδη από το 2020, με πανομοιότυπο κείμενο που αναφερόταν στα «άρθρα 106 και 107 του Χάρτη του ΟΗΕ». Τον συλλογισμό αυτόν είχε τότε διατυπώσει ο νομικός Γιούρι Γκορντιένκο (Юрий Витальевич Гордненко).

Τι ακριβώς γράφουν τα άρθρα

Ανατρέχοντας στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, εντοπίζουμε τα άρθρα αυτά (106 και 107) στο έβδομο κεφάλαιο, που τιτλοφορείται «Μεταβατικές Διατάξεις Ασφαλείας», και παραθέτουμε το πλήρες κείμενο, μαζί με τα άρθρα 42 και 43 στα οποία παραπέμπουν:

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ XVII : ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Άρθρον 106.- Ώσπου ν’ αρχίσουν να ισχύουν οι ειδικές συμφωνίες που αναφέρονται στο Άρθρο 43* και που θα επιτρέψουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κατά την κρίση του, ν’ αρχίσει να ασκεί τα καθήκοντα που του αναθέτονται με το Άρθρο 42**, τα μέλη της Τετραεθνούς Διακηρύξεως που υπογράφηκε στη Μόσχα στις 30 Οκτωβρίου 1943 και η Γαλλία θα συσκέπτονται μεταξύ τους και, αν το απαιτεί η περίσταση, και με άλλα Μέλη των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 αυτής της Διακηρύξεως, με σκοπό να αναλαμβάνουν, εξ ονόματος του Οργανισμού, τις κοινές ενέργειες που θα ήταν αναγκαίες για να διατηρηθεί η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια.

Άρθρον 107.- Καμιά διάταξη αυτού του Χάρτη δε θίγει ή εμποδίζει ενέργεια εναντίον κράτους που, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, υπήρξε εχθρός ενός από όσους υπογράφουν αυτόν το Χάρτη, εφόσον την ενέργεια αυτή την έχουν αναλάβει ή την έχουν επιτρέψει, ως συνέπεια αυτού του πολέμου, οι κυβερνήσεις που έχουν την ευθύνη για την ενέργεια αυτή.

**Άρθρον 42.- Εάν το Συμβούλιον Ασφαλείας ήθελε θεωρήσει τα προβλεπόμενα υπό του άρθρου 41 μέτρα μη τελεσφόρα ή ήθελον ταύτα αποδειχθή μη τελεσφόρα θα δύναται να αναλάβη από αέρος, θαλάσσης ή δια στρατιωτικών δυνάμεων της ξηράς την δράσιν ήτις θα είναι αναγκαία όπως διατηρηθή ή αποκατασταθή η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια. Παρομοία δράσις θα δύναται να περιλαμβάνη στρατιωτικάς επιδείξεις, αποκλεισμόν και άλλας επιχειρήσεις από αέρος, θαλάσσης ή ξηράς υπό Μελών των Ηνωμένων Εθνών.

*Άρθρον 43.- 1. Πάντα τα Μέλη των Ηνωμένων Εθνών, προς τον σκοπόν όπως συμβάλωσιν
εις την διατήρησιν της διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας, αναλαμβάνουσι να θέσωσιν εις την
διάθεσιν του Συμβουλίου Ασφαλείας, τη προσκλήσει τούτου και συμφώνως προς ειδικήν συμφωνίαν ή συμφωνίας, ενόπλους δυνάμεις, συνδρομήν και ευκολίας, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος διελεύσεως, αναγκαίων προς τον σκοπόν της διατηρήσεως της διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας.

2. Παρομοία συμφωνία ή συμφωνίαι θα καθορίζουν τον αριθμόν και την φύσιν των στρατιωτικών δυνάμεων, τον βαθμόν της ετοιμασίας και της γενικής θέσεώς των, ως και την φύσιν των ευκολιών και της συνδρομής άτινα θα πρόκειται να παρασχεθώσι.

3. Η συμφωνία ή αι συμφωνίαι τίθενται υπό διαπραγμάτευσιν το ταχύτερον τη πρωτοβουλία του Συμβουλίου Ασφαλείας. Θα συνάπτωνται μεταξύ του Συμβουλίου Ασφαλείας και ομάδων Μελών και θα υπόκεινται εις επικύρωσιν υπό των Κρατών άτινα τας υπογράφουσι συμφώνως προς τους οικείους αυτών συνταγματικούς κανόνας.

Το πλαίσιο στο οποίο γράφτηκαν – τι λένε ειδικοί

Το κείμενο αυτό γράφτηκε, υιοθετήθηκε και τέθηκε σε ισχύ το 1945, με το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν συστήθηκε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών με βασικό σκοπό τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών. Σημειωτέον ότι ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 1945 στο Σαν Φρανσίσκο (κατά την ιδρυτική για τα Ηνωμένα Έθνη «Διάσκεψη του Αγίου Φραγκίσκου»), όταν είχε ήδη παραδοθεί από τις 8 Μαΐου η Ναζιστική Γερμανία, αλλά όχι η Αυτοκρατορική Ιαπωνία, που συνθηκολόγησε επισήμως στις 2 Σεπτεμβρίου. Ο Χάρτης τέθηκε επισήμως σε ισχύ από τον Οκτώβριο του 1945.

Με μια απλή ανάγνωση των άρθρων, διαπιστώνει κανείς ότι δεν αναφέρουν τίποτε σχετικό με όσα περιέχει ο ισχυρισμός. Αποτελούν, μάλιστα, μεταβατικές διατάξεις, δηλαδή ένα προσωρινό πλέγμα ρυθμίσεων, που ανάγονται στον τρόπο δράσης των στρατιωτικών παρεμβάσεων μέχρι να συγκληθεί και να ξεκινήσει να ασκεί τα καθήκοντά του το Συμβούλιο Ασφαλείας, ένα νέο, τότε, διεθνές όργανο για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας, που έκτοτε έχει παραγάγει χιλιάδες δεσμευτικά ψηφίσματα.

Στο άρθρο 106, δινόταν η δυνατότητα στις ΗΠΑ, Σοβιετική Ένωση, Ηνωμένο Βασίλειο (που συμμετείχαν στη Διακήρυξη της Μόσχας, 1943) και Γαλλία να αναλάβουν, κατόπιν μεταξύ τους διαβουλεύσεων ή και με άλλα κράτη, στρατιωτική δράση εξ ονόματος των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση της ειρήνης και ασφάλειας, μέχρι να αρχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του το Συμβούλιο Ασφαλείας. Δεν προέκυπτε κάποια μονομερής δυνατότητα δράσης εξ ονόματος του ΟΗΕ.

Με το άρθρο 107, αναγνωριζόταν δικαίωμα δράσης κατά «εχθρικού κράτους» κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αναφέρεται ρητά στον πόλεμο αυτό, και θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι δεν είχαν τερματιστεί οι εχθροπραξίες παγκοσμίως κατά το χρόνο σύνταξης και υπογραφής του άρθρου.

Όπως εξήγησε ο Guillaume Devin, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Sciences Po Paris, στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) σχετικά με αυτά τα δύο άρθρα:

H δράση που προβλέπεται αναφέρεται “ως αποτέλεσμα αυτού του πολέμου” [σ.σ. του Β΄ ΠΠ), κάτι που υπενθυμίζει το συγκεκριμένο πλαίσιο που πρέπει να διέπει την ερμηνεία αυτών των κειμένων.

Πρέπει λοιπόν να έχετε ένα ιδιαίτερα στρεβλό μυαλό για να εκτιμήσετε ότι η ρωσική επιθετικότητα του 2022 είναι μια επέκταση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», υπογράμμισε, εκφράζοντας τη λύπη του για αυτήν την «εντελώς φανταστική ερμηνεία».

Ο Mathias Forteau, καθηγητής δημοσίου δικαίου στο Πανεπιστήμιο Ναντέρ (Παρισίων), μέλος του CEDIN (Κέντρο Διεθνούς Δικαίου της Ναντέρ) και εκλεγμένος στην Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου του ΟΗΕ για την περίοδο 2023-2027, επιβεβαίωσε στο AFP ότι «αυτή η ερμηνεία των άρθρων 106 και 107 του Χάρτη είναι ανόητη».

Κανένας έστω και ελάχιστα έντιμος και σοβαρός νομικός δεν θα υποστήριζε μια τέτοια ερμηνεία, ξεκινώντας από το γεγονός ότι το άρθρο 107 αναφέρεται σε ενέργειες που έγιναν “ως αποτέλεσμα αυτού του πολέμου” αναφερόμενος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο τρέχων πόλεμος προφανώς δεν έχει καμία σχέση με αυτόν».

Η Alexandra Novosseloff, συνεργάτις-ερευνήτρια πολιτικών επιστημών στο Κέντρο Θουκυδίδης του Πανεπιστημίου Παρισίων II (Πάνθεον-Ασσάς) της Σορβόννης, με ειδίκευση στα θέματα δημοσίου διεθνούς δικαίου σχολίασε τα εξής στο AFP:

Αυτά τα άρθρα μιλούν για συμφωνία μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, που δεν υπάρχει στην παρούσα περίπτωση της εισβολής στην Ουκρανία από τη Ρωσία. Τα άρθρα αυτά αφορούν μια κατάσταση που δεν υφίσταται πλέον: εκείνη του χρόνου μεταξύ της έναρξης ισχύος του Χάρτη (με την επικύρωση από τα κράτη) και της θέσπισης διατάξεων που επιτρέπουν τη συγκέντρωση δυνάμεων (άρθρο 43).

Αν και αναγνώρισε «μια αδυναμία» επειδή «οι συμφωνίες [σ.σ. για συγκέντρωση δυνάμεων] που προβλέπονται σε αυτό το άρθρο δεν θα μπορούσαν ποτέ να υπογραφούν», υπογράμμισε ότι η επίκληση αυτών των άρθρων 106 και 107 στο σήμερα «είναι λίγο τραβηγμένη».

Όσον αφορά τις δυνάμεις που θα συγκεντρώνονταν με βάση διακρατικές συμφωνίες κατά το άρθρο 43, η Catherine Le Bris, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Παρισίων I της Σορβόννης, ειδικός στο διεθνές δίκαιο, σχολίασε στο AFP τα εξής:

Το άρθρο 43 του Καταστατικού Χάρτη αναφέρεται σε μεταβατικές διατάξεις που θα έπρεπε να είχαν διευκρινιστεί από μελλοντικές συμφωνίες, αλλά τέτοιες συμφωνίες δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας έως σήμερα. Με αυτές θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα είδος διεθνούς αστυνομίας: η ιδέα αυτών των μεταβατικών διατάξεων ήταν να αναληφθούν δράσεις περιμένοντας να τεθεί σε λειτουργία το Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά τελικά το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ακολούθησε διαφορετική πρακτική.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ), όπως προβλέπει ο Χάρτης, μπορεί να αναλάβει δράσεις και να επιτρέψει την άσκηση βίας για τη διατήρηση ή αποκατάσταση της ειρήνης ή να θεσπίσει ειρηνευτική επιχείρηση. Ωστόσο, η Ρωσία, καθότι μόνιμο μέλος του ΣΑ, με δικαίωμα αρνησικυρίας «εμποδίζει τη λειτουργία του ΣΑ προς αυτήν την κατεύθυνση», σχολίασε η ερευνήτρια, παρόλο που η δράση της αποτελεί «παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ».

Η ερμηνεία των δύο άρθρων που περιέχει επίσης δύο ιστορικές παρερμηνείες, τόνισε στο AFP ο Romuald Sciora, συνεργάτης-ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων και ειδικός για θέματα ΟΗΕ:

[Τα κείμενα μιλούν] για την Κροατία, τη Σλοβενία κ.λπ., που δεν υπήρχαν το 1945 μιας και υπήρχε η Γιουγκοσλαβία εκείνη την εποχή. Δεν καταλαβαίνω καθόλου πώς, τότε, θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί στον Χάρτη ότι μια μέρα η Σλοβενία θα ήταν μια ανεξάρτητη χώρα με ναζιστικές τάσεις, είναι αφύσικο αυτό. Είναι σαν να υπογράφαμε σήμερα ένα έγγραφο που θα έλεγε: ‘αν η Αλσατία ή η Κυανή Ακτή γινόταν ναζιστική’… Κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί τότε ότι η Γιουγκοσλαβία δεν θα ήταν πλέον κράτος σαράντα χρόνια μετά.

O Pierre Bodeau-Livinec, καθηγητής δημοσίου δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ (Παρισίων) και διευθυντής του CEDIN (Κέντρο Διεθνούς Δικαίου της Ναντέρ) μίλησε επίσης στο AFP και παρατήρησε τα εξής:

Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε την Ουκρανία εχθρικό κράτος κατά την έννοια αυτής της διάταξης [του άρθρου 107] : Η Ουκρανία ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης εκείνη την εποχή και μάλιστα ήταν ιδρυτικό μέλος των Ηνωμένων Εθνών στις 24 Οκτωβρίου 1945.

Σύμφωνα με τον Patrick Rosenow από τη Γερμανική Εταιρεία των Ηνωμένων Εθνών (DGVN), και στον οποίον απευθύνθηκε το CORRECTIV, «τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει να ασκούν την ειδική ευθύνη τους για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας». Στην πραγματικότητα, το Συμβούλιο Ασφαλείας θα έπρεπε να έχει διαθέσιμες ένοπλες δυνάμεις εκ μέρους των χωρών, για να τηρεί την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. «Αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ, γιατί κανένα κράτος δεν ήταν διατεθειμένο να διαθέσει άνευ όρων τμήματα των εθνικών του ενόπλων δυνάμεων σε έναν διεθνή οργανισμό».

Σε κάθε περίπτωση, η απαλοιφή και τροποποίηση άρθρων που δεν έχουν πρακτική αξία μετά από τόσες δεκαετίες, δεν είναι μια απλή διαδικασία. Όπως σημείωσε ο Rosenow, μια επιτροπή του ΟΗΕ είχε ήδη προτείνει το 1995, να διαγραφούν οι λεγόμενες ρήτρες περί «εχθρικού κράτους», οι οποίες περιλαμβάνουν επίσης το άρθρο 107, από τον Χάρτη. Ακόμη και τότε, η επιτροπή έγραψε ότι η ρήτρα ήταν «παρωχημένη». Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχουν πλέον εχθρικά κράτη: κάθε κράτος που θεωρούνταν εχθρός κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πάνω απ’ όλα η Γερμανία και η Ιαπωνική Αυτοκρατορία, είναι πλέον μέλος του ΟΗΕ. Ως εκ τούτου, «η ρήτρα του εχθρικού κράτους δεν έχει πλέον καμία πρακτική σημασία σήμερα», όπως αναφέρεται σε έγγραφο της επιστημονικής υπηρεσίας της Γερμανικής Βουλής. Σύμφωνα με τον Rosenow, το άρθρο 107 δεν είναι πλέον σχετικό.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ουκρανία δεν θα μπορούσε να υπαχθεί στην έννοια του εχθρικού κράτους και για το λόγο ότι τότε ανήκε στην επικράτεια της ΕΣΣΔ και ως Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας είχε αποτελέσει ιδρυτικό μέλος των Ηνωμένων Εθνών, και με αυτό το όνομα συμμετείχε στον ΟΗΕ μέχρι την ανεξαρτησία της το 1991.

Τι έχει δηλώσει ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες

Αν και εμφανίζεται στις αναρτήσεις ως «έκπληκτος» από τα επιχειρήματα της Ρωσίας για νόμιμη έναρξη ένοπλης σύγκρουσης, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες (António Guterres), έχει δηλώσει από την πρώτη στιγμή ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνιστά ευθεία παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη, που απαγορεύει κατηγορηματικά τη χρήση βίας από ένα κράτος κατά άλλου κράτους.

Η θέση του δεν έχει μεταβληθεί, και την έχει επαναλάβει αρκετές φορές με συνέπεια.

Άλλα όργανα του ΟΗΕ, όπως το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, έχουν επίσης καταδικάσει την εισβολή της Ρωσίας.

Ο Πούτιν δεν έχει επικαλεστεί τα άρθρα αυτά

Παρά τον ισχυρισμό ότι ο Πούτιν δήλωσε στον Γκουτέρες ότι υπάρχει η υπό εξέταση νομική βάση στον Καταστατικό Χάρτη, κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Κρεμλίνου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, στη συνάντησή του με τον ΓΓ του ΟΗΕ τον Απρίλιο του 2022, επικαλέστηκε το δικαίωμα νόμιμης άμυνας κατά το άρθρο 51 του Χάρτη («σε περίπτωση που ένα Μέλος των Ηνωμένων Εθνών δέχεται ένοπλη επίθεση, ως τη στιγμή που το Συμβούλιο Ασφαλείας θα πάρει τα αναγκαία μέτρα για να διατηρήσει τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια»), τη βασική εξαίρεση στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του Χάρτη, που ορίζει πως «όλα τα Μέλη θα απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας, που εκδηλώνεται εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους».

Στο σημείο αυτό, βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η φερόμενη ως επίθεση της Ουκρανίας κατά των αυτοαποκαλούμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονιέτσκ και Λουχάνσκ εντός της ουκρανικής επικράτειας – μη αναγνωριζόμενα διεθνώς ως ανεξάρτητα κράτη και μη Μέλη των Ηνωμένων Εθνών – δεν μπορεί εύλογα να υπαχθεί στην ανωτέρω συλλογιστική πορεία για επίθεση κράτους κατά κράτους, και δεν έχει αποδειχθεί από τη Ρωσία. Σε άρθρο μας είχαμε γράψει πως έγγραφα που δημοσιοποίησε το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δεν αποδεικνύουν ότι η Ουκρανία ετοίμαζε επίθεση στο Ντονμπάς στις αρχές Μαρτίου 2022.

Τέλος, δεν κατέστη δυνατόν να εντοπίσουμε «επιστολή του ΟΗΕ» που να αναφέρει ρητά πως τα άρθρα 106 και 107 του Καταστατικού Χάρτη δίνουν τη δυνατότητα στην τότε Σοβιετική Ένωση να προβαίνει σε επίθεση κατά κράτους στο πλαίσιο τιμωρίας των ναζί.

Σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι η Ουκρανία ως κράτος είναι ναζιστική χώρα. Όπως έχουμε επισημάνει σε προηγούμενα άρθρα μας, έχουν κυκλοφορήσει πολλοί αβάσιμοι ισχυρισμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με «αποδείξεις» ότι στην Ουκρανία είναι διάχυτη η ναζιστική ιδεολογία (π.χ. άρθρα για τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον «Υποδιευθυντή της Αστυνομίας του Κιέβου», παιδιά που τραγουδούσαν τάχα ύμνο της Λούφτβάφφε σε σχολείο, πλήθη ή εμπορικά κέντρα με σβάστικες, ναζιστικός χαιρετισμός σε γάμους ή στη Eurovision, ακόμη και υπήκοοι ξένων χωρών ως τάχα Ουκρανοί νεοναζί).

Συμπέρασμα

Στο ελληνικό διαδίκτυο κυκλοφόρησε μια επιχειρηματολογία υπέρ της νομιμότητας της επίθεσης της Ρωσίας ενάντια στην Ουκρανία, σύμφωνα με την οποία τα άρθρα 106 και 107 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών της δίνουν αυτό το δικαίωμα, ως διαδόχου της Σοβιετικής Ένωσης που δρα κατά των ναζί. Πρόκειται για ισχυρισμούς που κυκλοφορούν στα Ρωσικά τουλάχιστον από το 2020, ωστόσο δεν έχουν πραγματική βάση.

Τα άρθρα αυτά αποτελούσαν προσωρινές ρυθμίσεις στο πλαίσιο τερματισμού του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945. Αναφέρονται, αφενός, σε δυνατότητα ανάληψης δράσης για τη διατήρηση της ειρήνης και ασφάλειας με πρωτοβουλία των, μέχρι να αρχίσει να ασκεί την αρμοδιότητά του ένα νεοσυσταθέν, τότε, διεθνές όργανο, το Συμβούλιο Ασφαλείας (άρθρο 106), και, αφετέρου, σε δικαίωμα λήψης μέτρων κατά εχθρικών, κατά τον Πόλεμο εκείνον, κρατών (άρθρο 107).

Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση επιτροπής του ΟΗΕ, και με πληθώρα ειδικών επιστημόνων που μίλησαν σε οργανισμούς διασταύρωσης ειδήσεων διεθνώς, οι διατάξεις αυτές είναι παρωχημένες και θα πρέπει να ερμηνεύονται στο πλαίσιο των συνθηκών που συντάχθηκαν. Δεν προκύπτει δυνατότητα εφαρμογής τους στο σήμερα και τον πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας το Φεβρουάριο του 2022.

Δεν αληθεύει ότι η Ρωσία έχει επισήμως επικαλεστεί την εν λόγω επιχειρηματολογία, ούτε ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έχει διαπιστώσει τη νομιμότητα της επίθεσης της Ρωσίας.